Ġlköğretim 4. sınıf öğrencilerinin; sosyal bilgiler dersindeki yardımseverlik tutum ölçeğinde fedakârlık, merhamet, sosyal sorumluluk, iĢbirliği, paylaĢma,
I. HAFTA: ETKĠNLĠK 1 1.2.OTURUM, 2-6 Mart
Bu haftanın konusu ünitenin girişi ve yardımseverlik değerinin genel tanıtımı şeklinde organize edilmiştir. Bu bağlamda hafta içerisinde her biri iki ders saati yani 80 dakikadan oluşan toplamda 160 dakikalık iki oturum gerçekleştirilmiştir. Oturumlara ait etkinlik planları ve bu oturumdan elde edilen sonuçlar aşağıda ayrıntılı şekilde analiz edilerek sunulmuştur.
Araştırmada değer öğretimi çerçevesinde ilk olarak, ilköğretim dördüncü sınıf sosyal bilgiler dersi programı, “Hep birlikte” ünitesi içerisinde yer alan “yardımseverlik” değerinin öğretimine ilişkin olarak araştırmacı tarafından geliştirilen
ders planı ve etkinlik formu Tablo 31 ve 32’de bir plan dâhilinde uygulanarak elde edilen sonuçlar aşağıda analiz edilmiştir.
Tablo 31
Ders Planı 1
1.2.OTURUM
ÜNĠTENĠN GENELĠNE BAKIġ VE YARDIMSEVERLĠK DEĞERĠ DERS PLANI 1
Sınıf: 4. sınıf Ders: Sosyal Bilgiler
Öğrenme Alanı: Gruplar, kurumlar ve sosyal örgütler Ünite: Hep Birlikte
Tarih: 2-6 Mart 2009
1. Okulunda ve yakın çevresinde katılacağı sosyal ve eğitsel etkinliklere karar verir. 2. Okul yaşamında gerekli gördüğü eğitsel-sosyal etkinlikler önerir.
3. Yardımseverlik kavramının ne anlama geldiğini ifade edebilme.
4. Toplumdaki insanların birbirlerine “yardım etmesi” gerektiğini ifade eder.
5. Çevresindeki insanlara yardımsever şekilde davrandıklarında ne tür davranışlarla karşılaştıklarını söyleyebilme.
6. Yardımseverlikle ilgili etkinlilere katılarak, yardımsever olmanın insanları mutlu ettiğini ve iç huzura kavuşturduğunu ifade eder.
7. Yardımseverliği gönüllülük esasında yapar
8. Yardımseverlikle ilgili bir kampanyayı başlatır ve yürütür ve sonuçlandırır.
9. Yardımseverlikle ilgili düzenlenen bir gezide, gezi öncesinde-gezi sırasında ve gezi sonrasındaki davranışlarıyla yapılan faaliyetin önemini fark eder
10. Kahramanlık hatıralarından dersler çıkararak yardımseverlik değerini içselleştirme
Eğitsel Değer:
Yardımseverlik
Eğitsel Beceri:
Sebep-sonuç ilişkisini belirleme
Materyal-Araç-Gereç:
Çalışma kâğıdı, Ansiklopediler, Sözlükler, Ders kitabı.
Süre: 40+40+40+40=160 dakika Hazırlık:
1. Öğrenme alanı hakkında bilgi sahibi olunur. 2. Ünitenin tanıtımı yapılır.
3. Kazandırılacak beceri bilinir
4. Kazandırılacak değer hakkında bilgi sahibi olunur 5. Derste işlenecek olan sayfalar incelenir
Tablo 31 devam…
Amaçlar:
1. İnsanların belli amaçları doğrultusunda oluşturdukları sosyal örgüt, resmi kurum ve grupların ne anlama geldiğini kavratmak.
2. Bireylerin yaşantılarına göre; çevresindeki sosyal problemleri ya da ihtiyaçlarını gidermede grup, kurum ve sosyal örgütlerin önemini kavratmak
3. Grup üyelerinin kendilerine, gruplara, kurumlara ve sosyal örgütlerle etkileşimde bulunmaları gerektiğini anlamalarını sağlamak
4. Okulunda ve yakın çevresinde düzenlenen etkinliklere katılmayı istekli kılma
5. Okul yaşamında gerekli gördüğü eğitsel-sosyal etkinliklere önderlik etmeyi sağlama. 6. Yardımseverlik kavramının ne anlama geldiğini kavratmak.
7. Yardımseverlik değerinin insan yaşamındaki önemini kavratmak
8. Grup üyelerinin kendilerine ve başkalarına karşı “yardımseverlik” göstermeleri gerektiğini anlamalarını sağlamak
9. Yardımseverlikle ilgili etkinlilere katılmayı teşvik etmek 10. Yardımseverliğin bir gönüllülük işi olduğunu bilmek
11. Yardımseverlikle ilgili bir kampanyayı nasıl yapacağını bilmek
12. Yardımseverlikle ilgili katılacağı bir gezide neler yapması gerektiğini bilme 13. Kahramanlık hatıralarını okuma, dinleme yoluyla yardımseverlik değerini kavrama
Kazanımlar:
1. İnsanların belli bir amaç çerçevesinde oluşturdukları sosyal örgüt, resmi kurum ve grupları fark eder.
2. Ön bilgi ve yaşantısını kullanarak çevresindeki belli başlı sosyal problemler ya da ihtiyaçlarla grup, kurum ve sosyal örgütleri ilişkilendirir.
3. Kendisi ile çevresindeki gruplar, kurumlar ve sosyal örgütler arasındaki etkileşime örnekler verir.
Değer Öğretim YaklaĢımı:
Değer açıklama
Yöntem:
Soru-cevap, düz anlatım, grup tartışması.
Süreç ve Değerlendirme:
1. Öğrencilerin sayfaları incelemeleri ve fotoğraflarla ünitenin ismi arasında bağlantı kurmaları sağlanır
2. Amaçlar ile kazanımlar tahtaya yazılır ve öğrencilere açıklanır
3. Kavramlar hakkında öğrencilerin ön bilgileri yoklanır (ailede dayanışma, sosyal örgüt, toplumda dayanışma, kurum, sorumluluk, grup)
4. Soruların cevaplandırılmasını sağlayarak öğrencilerin ön bilgilerini yoklayınız. 5. Öğrencilerin bu üniteyle ilgili beklentileri öğrenilir.
6. Öğrencilere aşağıdaki sorular sorulur ve çalışma kâğıtlarına yazılır. Fotoğraflarla ünitenin adı arasında nasıl bir ilişki vardır? Kavramlarla ilgili öğrencilerin ön bilgileri nelerdir? Fotoğraflardaki gördüklerinizi anlatınız?
Ailenizde ortak yaptığınız işler nelerdir?
İnsanların toplum içinde yaşama sebepleri nelerdir?
Tek başına yapamayacağın bir işle karşılaştığında ne yaparsın? Üye olduğun grup ve kulüpler hangileridir?
7. Oturum sonlandırılır.
Etkinlik sürecinde üniteye giriş, ünite hakkında öğrencilerin ön hazır bulunuşluk düzeyleri ve ünitede öğretilecek değer olan yardımseverlik konularıyla
ilgili bilgileri sınanmış ve buna göre “Hep birlikte ünitesine giriş” isimli etkinlik formu kullanılmıştır. Bu etkinlik formu tablo 32’de gösterilmiştir.
Tablo 32
Etkinlik 1. Hep Birlikte Ünitesine Giriş
Ailede Dayanışma: Sosyal örgüt: Toplumda Dayanışma: Kurum: Grup: Sorumluluk: Yardımlaşma:
Fotoğraflardaki gördüklerinizi anlatınız? Ailenizde ortak yaptığınız işler nelerdir?
İnsanların toplum içinde yaşama sebepleri nelerdir?
Tek başına yapamayacağın bir işle karşılaştığında ne yaparsın? Üye olduğun grup ve kulüpler hangileridir?
*Bu etkinlik araştırmacı tarafından geliştirilmiştir.
ETKĠNLĠK 1
Ders planı 1 ve etkinlik 1 tablosunda da belirtildiği üzere bu derste öncelikle öğrencilerin yardımseverlik ile ilgili konulardan olan: ailede dayanıĢma, sosyal örgüt, toplumda dayanıĢma, kurum, grup, sorumluluk ve yardımlaĢma gibi kavramlara ilişkin bilgileri öğrenilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda plan doğrultusunda dersin işlenmesinden sonra, kendilerine dağıtılan formlarda bahsedilen kavramlara ilişkin bilgilerini yazmaları istenmiş, daha sonra ders kitabında yardımseverlik değeri ile ilgili olarak sunulan fotoğraflar ve sorulan sorulara yazılı olarak cevap vermeleri istenmiştir. Yukarıda belirtilen kavramlardan, öğrencilerin sosyal örgüt ve yardımlaşma kavramlarına ilişkin etkinlik formlarına yazdıkları istatistiksel olarak tablolaştırılmıştır. Ayrıca etkinlik formundaki “ailenizde ortak yaptığınız işler nelerdir?” ve “Üye olduğun grup ve kulüpler hangileridir?” sorularına alınan istatistiki veriler tablolaştırılmıştır.
Öğrencilere uygulanan etkinlik formunda yer alan kavramlardan ilk olarak ailede dayanıĢma kavramı analiz edilmiştir. Etkinlik formundan elde edilen bulgulara göre öğrenciler ailede dayanışma deyince: “yardımlaşma”, “iş bölümü”, “işbirliği”,
“birlik beraberlik” ve “paylaşma” kavramlarıyla ailede dayanışmayı özdeşleştirmektedirler. Öğrenciler ailede dayanışmanın toplumsal yaşam için gerekli bir unsur olduğunu, dayanışma olmazsa toplumsal yaşamın zorluklarla dolu olacağını belirtmişlerdir. Bu bağlamda iki öğrenci;
- “Ailede dayanışma olmasaydı zor yaşardık” ifadesini kullanırken, diğer bir öğrenci,
- “Ailede dayanışma olmasa toplum ilerlemez” cümlesini kullanmıştır.
Bu durumda öğrencilerin ailede dayanışmayı toplumsal yaşam için oldukça önemli gördükleri, dayanışma olmazsa toplumsal yaşamın bir hayli güçlüklerle dolu olacağını ve insanların tek başlarına bu güçlüklerle baş etmelerinin mümkün olmadığını düşündükleri söylenebilir.
Deney grubunda bulunan 24 öğrenciye uygulanan etkinlik formunun analiz edilmesi sonucunda ikinci olarak sosyal örgüt kavramı analiz edilmiştir. Öğrencilerin “sosyal örgüt” deyince toplam 8 farklı ifadeyi etkinlik formlarına yazdıkları görülmüş, sonuçlar Tablo 33’te sunulmuştur.
Tablo 33
Deney Grubu Öğrencilerinin “Sosyal Örgüt” Kavramına İlişkin Etkinlik Formlarına Yazdıkları İfadelerin Dağılımları
ÖĞRENCĠ ĠFADELERĠ n %
1.İhtiyaçların hepsini devlet karşılayamadığı için gönüllülerin oluşturdukları topluluk.
7 30
2.Ortak bir amaç için bir araya gelmiş olan kişilerden oluşan teşkilat. 5 21 3.İnsanların bir arada toplanarak birbirine yardım etmesi. 5 21 4.Devlete bağlı çalışan kurum, ihtiyaçların karşılanması için oluşan birliktelik. 2 8
5.Kızılay kulübü. 2 8
6.Yeşilay kulübü. 1 4
7. Toplumla ilgili olan. 1 4 8. Gelir giderleri devlete bağlı. 1 4
Toplam 24 100
Tablo 33 incelendiğinde, öğrencilerin dağıtılan yardımseverlik etkinliğinde ikinci olarak “sosyal örgüt” kavramına ilişkin 8 farklı ifade kullandıkları görülmüştür. Buna göre öğrencilere uygulanan etkinlik formunda yer alan kavramlardan ikinci olarak “sosyal örgüt” kavramı analiz edilmiştir. Etkinlik formundan elde edilen bulgulara göre sosyal örgüt deyince 7 öğrenci “ihtiyaçların hepsini devlet
karşılayamadığı için gönüllülerin oluşturdukları topluluk”, 5 öğrenci “ortak bir amaç için bir araya gelmiş olan kişilerden oluşan teşkilat”, 5 öğrenci “insanların bir arada
toplanarak birbirine yardım etmesi”, 2 öğrenci “devlete bağlı çalışan kurum, ihtiyaçların karşılanması için oluşan birliktelik”, 2 öğrenci “Kızılay kulübü”, 1 öğrenci de “Yeşilay kulübü” şeklinde duygu ve düşünceleriyle sosyal örgütü
açıklamışlardır. Öğrenciler sosyal örgütün toplumsal yaşam için gerekli bir unsur olduğunu ve toplumsal ihtiyaçların çözümünü devletin karşılayamadığında sosyal örgütün rol alması gerektiğini belirtmişlerdir. Bu bağlamda bir öğrenci;
- “Toplumla ilgili olan” ifadesini kullanırken, diğer bir öğrenci, - “Gelir giderleri devlete bağlı” cümlesini kullanmıştır.
Bu durumda öğrencilerin sosyal örgütü kişilerin ve toplumun ihtiyaçlarını karşılamada oldukça önemli gördükleri, ortak amaçlar doğrultusunda gönüllü kişilerden oluşan, sorunları çözmede yardımcı olan bir teşekkül olarak düşündükleri söylenebilir.
Öğrencilere uygulanan etkinlik formunda yer alan kavramlardan üçüncü olarak toplumda dayanıĢma kavramı analiz edilmiştir. Etkinlik formundan elde edilen bulgulara göre öğrenciler toplumda dayanışma deyince: en çok “toplumdaki insanların
birbirine yardım etmesi”, “işi yapmakta zorlanırdık”, “toplumdaki insanların birbirini sevmesi saygı göstermesi”, “hoşgörü”, “insanların birlik içinde hep beraber çalışması”, ifadeleriyle toplumda dayanışmayı özdeşleştirmektedirler. Öğrenciler
toplumda dayanışmanın aile dayanışmasını dahi etkileyen bir unsur olduğunu, toplumda dayanışmanın olduğu takdirde toplumsal yaşamın kolaylaşacağını ve toplumun her engeli aşacağını belirtmişlerdir. Bu bağlamda bir öğrenci;
- “Toplumda dayanışma olmazsa ailede dayanışma olmaz” ifadesini kullanırken, diğer bir öğrenci,
- “Toplumun aşamayacağı hiçbir engel kalmaz” cümlesini kullanmıştır.
Bu durumda öğrencilerin toplumda dayanışmayı toplumsal yaşam için oldukça önemli gördükleri, dayanışma olmazsa toplumsal yaşamın bir hayli güçlüklerle dolu olacağını ve insanların tek başlarına bu güçlüklerle baş etmelerinin mümkün olmadığını ifade etmektedirler. Aksi halde birbirine yardım etmeyen insanların sevgiden saygıdan ve hoşgörüden uzak bir toplumda yaşamın anlamsız olacağını düşündükleri söylenebilir.
Öğrencilere uygulanan etkinlik formunda yer alan kavramlardan dördüncü olarak kurum kavramı analiz edilmiştir. Etkinlik formundan elde edilen bulgulara göre öğrenciler kurum deyince: devlete bağlı resmi kuruluş, tesis, aile, evlilik, müessese ve
devlete bağlı çalışan ve topluma hizmet eden bir müessese olarak toplumsal yaşam için gerekli bir unsur olduğunu, kurumların olmadığı bir toplumda hizmetlerin aksayacağını ve insanların hizmet almakta zorlanacağını belirtmişlerdir. Bu bağlamda bir öğrenci;
- “İnsanlara hizmet veren müesseselerdir” ifadesini kullanırken, diğer iki öğrenci ise,
- “Kurumlar olmasaydı toplumdaki hizmetler aksardı” cümlesini kullanmıştır. Bu durumda öğrencilerin “kurumu” toplumsal yaşam için oldukça önemli gördükleri, kurumların olmaması halinde yaşamın çekilmez bir hal alacağını ve inanların ancak kurumlar sayesinde hizmet aldıklarını düşündükleri söylenebilir.
Öğrencilere uygulanan etkinlik formunda yer alan kavramlardan beşinci olarak grup kavramı analiz edilmiştir. Etkinlik formundan elde edilen bulgulara göre öğrenciler toplumda grup deyince: “ortak özellikler olan varlıklar, nesneler bütünü”,
“yardım etmek”, “insanların bir araya gelerek oluşturdukları birlik”, “bir işi yapamadığımızda oluşturulan bir şey” ve “grup çalışması” ifadeleriyle grubu
özdeşleştirmektedirler. Öğrenciler toplumda yapılmak istenen bir hizmet veya faaliyet için “grup” kurmanın önemli olduğunu, toplumda grup çalışması ile yapılacak faaliyet ya da hizmetlerin daha kolaylaşacağını belirtmişlerdir. Bu bağlamda bir öğrenci;
- “Yeşilay grubu, insanları alkol ve sigaranın zararlarından korur” ifadesini kullanırken, diğer bir öğrenci,
- “Grup çalışması birlikte yapıldığı için daha etkilidir” cümlesini kullanmıştır. Bu durumda öğrencilerin grup çalışmasının toplumsal yaşam için oldukça önemli gördükleri, grup ya da grupların sayesinde yapılacak olan faaliyet ya da hizmetlerin toplumsal yaşamdaki etkisinin büyük olacağını ve inanların tek başlarına bu faaliyet ya da hizmetleri yapmakta zorlanacağını ifade etmektedirler. Toplumda birbirine yardım etmeyle birlikten kuvvet doğacağını, ortak hareket ederek insanların toplumda pek çok güçlüğü aşacağını düşündükleri söylenebilir.
Öğrencilere uygulanan etkinlik formunda yer alan kavramlardan altıncı olarak sorumluluk kavramı analiz edilmiştir. Etkinlik formundan elde edilen bulgulara göre öğrenciler sorumluluk deyince: “vazife”, “mesuliyet”, “üstlenme”, “üstüne alma”,
“bir işi yerine getirmek” ve “yardım etmek” kavramlarıyla sorumluluk kavramını
özdeşleştirmektedirler. Öğrenciler sorumluluk kavramının önemli olduğunu, başarılı olan kişilerin sorumluluk sahibi kişiler olduğundan dolayı başarılı olduğunu ve toplum içerisinde sorumluluk duygusunun gelişmesi gerektiğini, sorumluluk sahibi kişilerin yaptıkları işlerde başarılı olduklarını aksi halde sorumluluk olmadan toplum içerisinde
başarısızlığın ve düzensizliğin baş göstereceğini belirtmişlerdir. Bu bağlamda bir öğrenci;
-“Bizim sorumluluğumuz da okuyup adam olmak” ifadesini kullanırken, diğer bir öğrenci,
-“Öğretmenimin verdiği ödevi yapmak benim sorumluluğumdur” ifadesini seçmiştir. Başka bir öğrenci de,
-“Arkadaşlarıma yardım etmek benim sorumluluğumdur” cümlesini kullanmıştır.
Bu durumda öğrencilerin “sorumluluk” duygusunu toplumsal yaşam için oldukça önemli gördükleri, sorumluluğun olmaması halinde yaşamın çekilmez bir hal alacağını ve inanların ancak sorumluluk sayesinde başarılı olabileceklerini düşündükleri söylenebilir.
Deney grubunda bulunan 24 öğrenciye uygulanan etkinlik formunun analiz edilmesi sonucunda yedinci olarak “yardımlaşma” kavramı analiz edilmiştir. Öğrencilerin “yardımlaşma” deyince toplam 7 farklı ifadeyi etkinlik formlarına yazdıkları görülmüş, sonuçlar Tablo 34’de sunulmuştur.
Tablo 34
Deney Grubu Öğrencilerinin “Yardımlaşma” Kavramına İlişkin Etkinlik Formlarına Yazdıkları İfadelerin Dağılımları
ÖĞRENCĠ ĠFADELERĠ n %
1.Yardım etmek. 10 43
2.Vermek. 4 17
3.Paylaşmak. 3 12
4.Paylaşmak. 3 12
5.Bir işi kolaylaştırmak için yapılan katkı. 2 8 6.Bir kimseden yardım istemek ya da birisine yardım etmek. 1 4 7.Birinin işini kolaylaştırmak için verilen para ya da yapılan iş 1 4
Toplam 24 100
Etkinlik formundan elde edilen bulgulara göre; öğrenciler toplumda yardımlaşma deyince: 10 öğrenci “yardım etmek”, 4 öğrenci “vermek” 3 öğrenci
“paylaşmak”, 3 öğrenci “dayanışmak” ve 2 öğrenci de “bir işi kolaylaştırmak için yapılan katkı” ifadeleriyle grubu özdeşleştirmektedirler. Öğrenciler toplum içerisinde
yardımlaşma değerinin önemli bir unsur olduğunu, kişilerin birbirlerinin ihtiyaçlarını karşılamalarının toplum içerisindeki birlik ve beraberlik duygusunun gelişmesinde önemli olduğunu, toplumdaki yardımlaşma sayesinde kişiler arasında dayanışma ve
paylaşma gibi değerlerin artmasını sağlayacağını ve toplumdaki yaşama sevincinin çoğalacağını belirtmişlerdir. Bu bağlamda bir öğrenci;
- “Bir kimseden yardım istemek ya da birisine yardım etmek” ifadesini kullanırken, diğer bir öğrenci,
- “Birinin işini kolaylaştırmak için verilen para ya da yapılan iş” cümlesini kullanmıştır.
Bu durumda öğrenciler yardımlaşmayı toplumsal yaşam için oldukça önemli gördükleri, toplum içerisinde yapılacak olan işlerde sorumluluk duygusuyla hareket ederek insanların birbirlerine yardım etmesinin ve dayanışma içerisinde olmasının önemli olduğunu ifade etmektedirler. Öğrencilerin, toplum içerisinde bir olmak diri olmak anlamı ile birlikten kuvvet doğacağı ve yardımlaşma ile insanların toplumda pek çok zorluğu aşacağını düşündükleri söylenebilir.
Öğrencilere uygulanan etkinlik formunda yer alan sorulardan bir tanesi olan “fotoğraflarla ünitenin adı arasında nasıl bir iliĢki vardır?” sorusu analiz edilmiştir. Etkinlik formundan elde edilen bulgulara göre öğrenciler: “dayanışma”,
“yardımlaşma”, “paylaşmak”, “sevgi” ve “insanların hep birlikte çalışması” şeklinde
ders kitabında gördüğü ünite fotoğraflarıyla ünite arasında bir ilişki olduğunu özdeşleştirmektedirler. Bu bağlamda bir öğrenci;
- “Hep birlikte ünite adından da anlaşıldığı üzere herkesin birbirine yardım
etmesi” ifadesini seçmiştir. Başka bir öğrenci de,
- “Yardıma muhtaç insanlara hepimiz yardım edebiliriz” cümlesini kullanmıştır. Diğerleri ise buna benzer açıklamalarda bulunmuşlardır.
Bu durumda öğrencilerin “fotoğraflarla ünitenin adı arasında nasıl bir ilişki vardır?” sorusunu ünitede yer alan resimlerin ünitenin adı ile doğru orantılı olduğunu ve ünitenin adından da bunun anlaşıldığını ifade ettikleri söylenebilir.
Öğrencilere uygulanan etkinlik formunda yer alan sorulardan bir tanesi olan “Fotoğraftaki gördüklerinizi anlatınız?” sorusu analiz edilmiştir. Etkinlik formundan elde edilen bulgulara göre öğrenciler: 5 kişi “kişinin annesine babasına
yardım etmesi”, 5 kişi “yemek yaparken komşuların birbirlerine yardım etmesi”,” sofrada yardımlaşma”, 3 kişi “Kızılay’ın herkese yardım etmesi”, 3 kişi “Kızılay kulübü”, 3 kişi “yardımlaşma”, 2 kişi “işbölümü”, 3 kişi “işbirliği”, 4 kişi “dayanışma”, 3 kişi “okulda yardımlaşma”, 4 kişi “ailede yardımlaşma”, 5 kişi “grup olarak yardımlaşma”, 2 kişi “paylaşmak” ve 1 kişi “insanların hep birlikte çalışması”
şeklinde ders kitabında gördüğü ünite fotoğraflarıyla ünite arasında bir ilişki olduğunu özdeşleştirmektedirler. Bu bağlamda iki öğrenci;
- “sigara, alkol ve uyuşturucu içen adama yardım edilmesi” ifadesini seçmiştir. Diğer iki öğrenci de,
- “hastane, dernek, sosyal örgüt ve kulüpler” cümlesini kullanmıştır.
Bu durumda öğrencilerin “Fotoğraftaki gördüklerinizi anlatınız?” sorusuna genel anlamda ailede, okulda, grupta, örgütte, sofrada, hastanede kısaca toplumun her yerinde bir yardımlaşma, dayanışma ve paylaşma olduğu cevaplarını verdikleri söylenebilir. Öğrencilerin, toplum içerisinde yaşayan bireylerin işbölümü ve işbirliği içerisinde olmasını ve birbirlerine her konuda yardımcı olması gerektiğini düşündükleri söylenebilir.
Deney grubunda bulunan 24 öğrenciye uygulanan etkinlik formunun analiz edilmesi sonucunda sorulardan bir tanesi olan Ailenizde ortak yaptığınız iĢler nelerdir? sorusu analiz edilmiştir. Öğrencilerin bu soruya ilişkin olarak toplam 8 farklı ifadeyi etkinlik formlarına yazdıkları görülmüş, sonuçlar Tablo 35’de sunulmuştur.
Tablo 35
Deney Grubu Öğrencilerinin “Ailenizde Ortak Yaptığınız İşler Nelerdir” Sorusuna İlişkin Etkinlik Formlarına Yazdıkları İfadelerin Dağılımları
ÖĞRENCĠ ĠFADELERĠ n %
1.Sofrayı kurmak ya da kaldırmak. 11 47 2.Market alış verişinde yardımcı olmak. 3 13 3.Temizlik işlerinde yardımcı olmak. 2 8
4.Su ve ekmek getirmek. 2 8
5.Annemle evi toplamak. 2 8
6.Annem ödevlerimi yapmamda yardımcı olur. 2 8 7.Ailede ortak yapılabilecek işlerde yardımcı olmak. 1 4 8.Babama bahçe işlerinde ve odun kırma işlerinde yardımcı olmak. 1 4
Toplam 24 100
Tablo 35 incelendiğinde; 11 öğrenci “sofrayı kurmak ya da kaldırmak”, 3
öğrenci “market alış verişinde yardımcı olmak”, 2 öğrenci “temizlik işlerinde yardımcı olmak”, 2 öğrenci “su ve ekmek getirmek”, , 2 öğrenci “annemle evi toplamak”, 2 öğrenci “annem ödevlerimi yapmamda yardımcı olur”, şeklinde cevaplar
vermişlerdir. Bu bağlamda bir öğrenci;
-“Ailede ortak yapılabilecek işlerde yardımcı olmak” ifadesini kullanmıştır. Diğer bir öğrenci de,
-“Babama bahçe işlerinde ve odun kırma işlerinde yardımcı olmak” cümlesini kullanmıştır.
Bu durumda öğrenciler “Ailenizde ortak yaptığınız işler nelerdir?” sorusuna öğrenciler ailede ortak yapılabilecek işlerde aile üyelerinin birbirlerine yardımcı olduklarını belirtmişlerdir. Öğrencilerin, aile içerisinde yaşayan bireylerin birbirlerine her konuda belli bir anlayış çerçevesinde yardımcı olmalarının aile içi huzur ve güvenin sağlanmasını temin ettiği yönünde görüş belirttikleri söylenebilir.
Öğrencilere uygulanan etkinlik formunda yer alan sorulardan bir tanesi olan “Ġnsanların toplum içinde yaĢama sebepleri nelerdir?” sorusu analiz edilmiştir. Etkinlik formundan elde edilen bulgulara göre öğrenciler: “yardım etmek”,
“dayanışma”, “saygı”, “sevgi”, “iş kazanmak”, “birlik beraberlik içinde olmak”
şeklinde cevaplar vermişlerdir. İki öğrenci;
- “İnsanlar tek başlarına yaşayamazlar, çünkü sıkılırlardı” ifadesini kullanırken diğer iki öğrenci de zıt yönde,
- “Toplum içi yaşamaktan sıkılırız” ifadesini kullanmıştır. Diğer öğrenciler de benzer yönde düşüncelerini açıklamışlardır.
Bu durumda öğrencilerin “İnsanların toplum içinde yaşama sebepleri nelerdir?”