Ġtalyan Rönesans dönemindeki diğer önemli yazarlara kıyasla, Niccolo Machiavelli‘nin çocukluk dönemine iliĢkin daha az sayıda bilgi bulunmaktadır. 3 Mayıs 1469‘da doğan Machiavelli, genç yaĢlarda Latince öğretmeni olan Paolo da Ronciglione‘nin öğrencisi olmuĢtur. Babası Bernardo aristokrat sınıfta yer almayan birisidir. Orta halli bir avukat babanın üçüncü oğlu olan Machiavelli, gelir durumlarının yetersizliği sebebiyle yetenekleri oranında bir eğitim almamıĢtır. Ancak gelir durumundaki yetersizliğe rağmen Floransa Üniversitesine kayıt olduğu ve üst düzey bir Hümanizm eğitimi aldığı düĢünülmektedir. Machiavelli‘nin hayatı ile ilgili tam ve doğru bilgilerin edinildiği ilk dönem, Machiavelli‘nin ikinci danıĢman sekreter olarak Floransa Cumhuriyeti‘nde görev alması ve kamuoyu önüne çıkması ile gerçekleĢmiĢtir. 14 yıllık bu süreçte, Machiavelli Floransa adına hararetli bir Ģekilde diplomatik faaliyetler yürütmüĢ ve baĢta Ġtalya‘nın önemli yerleĢim birimleri olmak üzere Fransa ve diğer Avrupa ülkelerine geziler düzenlemiĢtir. Ayrıca Machiavelli‘nin insan davranıĢlarını ve kurumları yorumlamadaki üstün yeteneğini ve resmi görevlerini ifade eden mektuplar, seyahat raporları ve az rastlanılan yazıları da bulunmaktadır (https://plato.stanford.edu/entries/machiavelli/#1).
Medici ailesinin ve destekçilerinin yönetimden uzaklaĢtırılmaları ile birlikte 1494 yılından itibaren Floransa cumhuriyetçi bir yönetime sahip olmuĢtur. Bundan sonraki dönemde Niccolo Machiavelli Piero Soderini‘nin himayesi altında yaĢamıĢtır. 1512‘de Ġspanyol birliklerinin de yardımıyla Medici ailesi yönetimi tekrar ele geçirmiĢtir. Medici ailesi yönetime yeniden geçtikten sonra Niccolo Machiavelli rejim karĢıtı davranıĢlar sergilemekle ve Medici ailesine suikast planlamakla suçlanmıĢ ve 1 yıl süreyle Floransa‘dan uzaklaĢması yasaklanmıĢtır. 1513‘de bir süre hapis yatan, ağır bir para cezasına çarptırılan ve iĢkenceye maruz kalan Machiavelli,
104 Floransa dıĢındaki Santa Andrea kasabasındaki bir çiftlikte yaĢamını sürdürmüĢ ve kalan hayatını literatür taramaları ile geçirmiĢtir (https://plato.stanford.edu/entries/machiavelli/#1).
Machiavelli‘nin en can alıcı eserlerinden birisi –aynı zamanda ilk kaleme aldığı eser- orijinal adıyla “De Principatibus”, Ġtalyanca “İl Principe”, dilimize ise
“Prens” ya da “Hükümdar” olarak çevrilen eseridir. Machiavelli, Prens isimli eserini 1513 yılında yazmaya baĢlamıĢtır. Eserin yayınlanması ise ölümünden beĢ yıl sonra 1532‘de gerçekleĢmiĢtir. Medici ailesi tarafından Floransa‘dan uzaklaĢtırılan Machiavelli‘nin bu duruma çok üzüldüğü ve kendisine yöneltilen suçlamaları asla kabul etmediği bilinmektedir. Bu durum üzerine Medici ailesine yakınlaĢmak amacıyla Prens kitabını yazmaya baĢlamıĢtır. Machiavelli‘nin meslektaĢları o dönemlerde yönetimde kendilerine yer bulmuĢlardır. Kendisi de yönetime geri dönmek istemektedir. Machiavelli, Prens eserini aslında Giuliano De Medici için kaleme almıĢtır. Ancak Giuliano de Medici eseri okuyamadan öldüğü için onun yerine eser 1516 yılında Lorenzo de Medici‘nin eline geçmiĢtir (https://plato.stanford.edu/entries/machiavelli/#1).
Yönetimden uzaklaĢtırıldığı süre içerisinde Machiavelli diğer edebi alanlara da ilgi göstermektedir. Bu dönemde Machiavelli Ģiirler, oyunlar, kısa düz yazılar, kitaplar, biyografik ve tarihi skeçler kaleme almıĢtır. Politik düĢüncelerini kaleme aldığı en önemli eserlerinden birisi “Discourses on the First Decade of Titus Livius”
Türkçe ismiyle “Titus Livius‟un İlk On Kitabı Üzerine Söylevler” isimli kitaptır.
Machiavelli bu kitabında Prens isimli kitabının aksine cumhuriyetçi yönetimlerin sahip olması gereken kuralları ve toplumun yaĢayıĢı ile ilgili konulardan bahsetmiĢtir. Machiavelli Söylevler isimli eserini ünlü politik figür Cosimo Rucellai‘nin himayesi altında düzenlenen buluĢmalardaki resmi olmayan sohbetlere dayanarak ortaya çıkarmıĢtır. Machiavelli‘nin Söylevler kitabı Prens kitabı gibi
ölümünden sonra 1531 yılında basılmıĢtır
(https://plato.stanford.edu/entries/machiavelli/#1).
Machiavelli kendisini Medici ailesine kabul ettirebilmek için yeniden Floransa adına görevlerde bulunmuĢtur. Medici ailesinin güçlü isimleri Machiavelli‘nin bilgilerinden faydalanmak istemiĢtir. Ġlerleyen yıllarda Floransa yönetimine cumhuriyetçiler yeniden el koymuĢtur. Bu sefer de cumhuriyetçiler tarafından Medici ailesine yakın olmakla suçlanan Machiavelli‘nin yaĢadığı stres,
105 hastalıklar ve psikolojik sorunlar nedeniyle 1527‘de öldüğü düĢünülmektedir (https://plato.stanford.edu/entries/machiavelli/#1).
Machiavelli Döneminde Rönesans Ġtalya’sı
Machivelli döneminde Ġtalya, ulusal birliğini henüz sağlamamıĢ, Floransa Cumhuriyeti, Milano Dükalığı, Venedik Cumhuriyeti, Roma Papalık Devleti ve Napoli Krallığı gibi feodal beylikler ve küçük kent devletlerinden oluĢmaktaydı.
Bahsedilen bu beĢ devlet kendi aralarında sürekli çatıĢma içerisindeydi. Üstelik kendi aralarındaki bu çatıĢmalardan istifade eden Ġspanya, Fransa gibi büyük devletler bulunmaktaydı. Ġspanya ve Fransa‘nın ulusal birliklerini sağlamıĢ olmaları Ġtalya‘nın iç iĢlerine daha rahat karıĢmalarını sağlamakta ve diğer kent devletlerini de kıĢkırtarak sürekli bir savaĢ ortamının oluĢmasına zemin hazırlamaktaydı. Aynı dönemde ortaya çıkan ‗kapitalist‘ iklim ve yurttaĢlar arasındaki soylu-burjuva çekiĢmeleri ekonomiyi iyice çökertmekte ve Ġtalya‘nın kendi içerisinde zayıf kalmasına neden olmaktaydı. Machiavelli‘nin kenti Floransa‘da da durum tam olarak böyleydi (Ağaoğulları, 2016: s.320).
Floransa‘nın yönetim biçimi resmi olarak cumhuriyettir. Medici ailesi uzun yıllar Floransa‘nın yönetimine sahip olmuĢtur. 1494‘te Fransa‘nın Floransa‘yı teslim almasından sonra Medici ailesi yönetimden uzaklaĢtırılmıĢtır. 1494‘ten sonraki dönemde Floransa Cumhuriyeti‘ni 4 yıl boyunca Dominiken rahibi Savonarola yönetmiĢtir. 1498‘de burjuva iktidarı ele geçirmiĢtir. Bu dönemde 29 yaĢında olan Machiavelli kendisine yönetimde yer bulmuĢtur. Floransa adına diplomasi faaliyetleri yürüttüğü dönemde Fransa Kralı XII. Louis, Papa VI. Alexander, Romagna Dükü Cesare Borgia gibi önemli liderleri tanıma ve onları gözlemleme fırsatı bulmuĢtur (Ağaoğulları, 2016: s.320).
1512‘de Ġspanyollar Floransa‘yı ele geçirmiĢtir. Bu olay üzerine Medici ailesi yönetime yeniden el koymuĢtur. Machiavelli için bu noktadan sonra iĢler bir daha düzelmemektedir. Medici ailesine komplo kurmakla suçlanan Machiavelli yönetimden tamamen uzaklaĢtırılmıĢtır. Santa Andrea‘daki küçük çiftliğinde dostu Francesco Vettori‘ye 1513‘te yazdığı mektubunda ‗Ġl Principe‘ yani ‗Prens‘ isimli kitabından bahsetmiĢtir. Machiavelli‘nin Prens kitabında, dönemin Ġtalya‘sında yaĢanan iktidar krizinin, soylu-burjuva çatıĢmasının, kiĢilere atılan iftira ve
106 yalanların sonuçlarının yarattığı etkiler net bir Ģekilde görülmektedir (Ağaoğulları, 2016: s.320-321).
Machiavelli‘nin, içinde yaĢadığı toplumdan etkilenmemesi mümkün olmamıĢtır. Gerek kendi yaĢadıkları, gerek gözlemlediği liderlerin davranıĢ biçimleri ve aynı zamanda yazılmıĢ diğer eserleri inceleyerek iki farklı bakıĢ açısını yansıtan iki kitap yazmıĢtır. Bu iki kitap makyavelizmin doğuĢuna temel oluĢturmaktadır.
ÇalıĢmanın sonraki kısmında makyavelizm kavramı yerli ve yabancı literatür üzerinden açıklanacaktır.