Makyavelizm ile ilgili yapılan çalıĢmalar gerek makyavelizm kavramının teorik çerçevesini belirleme gerekse makyavelizm ile diğer davranıĢ özellikleri arasındaki iliĢkilerin tespit edilebilmesi amacıyla yapılmıĢtır. Makyavelizm kavramının ‗Siyaset Bilimi‘ açısından yapılan değerlendirmelerinden ziyade bu çalıĢmada makyavelizm kavramının ‗ĠĢletme Bilimi‘ adına yapılan çalıĢmalarından bahsedilecektir. Bu bağlamda yapılan kuramsal ve deneysel çalıĢmaların baĢlangıcı Christie ve Geis (1970) tarafından yapılan çalıĢma ile mümkün olmuĢtur. Christie ve Geis‘e göre makyavelist bireyler ahlaksız ya da etik dıĢı davranan kiĢiler değildir.
Makyavelist bireylerin davranıĢ biçimlerini etik ya da ahlaki tutumların belirlemediğini, makyavelist bireylerin etik ve ahlaktan soyutlanmıĢ davranıĢ kalıpları olduğu görüĢünü savunmuĢlardır.
Hunter, Gerbing ve Boster (1982) tarafından yapılan çalıĢmada makyavelizm kavramının yapısal geçerliliğinin henüz tam anlamıyla yerleĢmediği, makyavelizm kavramının birçok karakter özelliği ile beraber ele alınması gerektiği belirtilmiĢtir.
ÇalıĢmada elde edilen bulgulara göre makyavelizm kavramı dogmatizm, rekabetçi olma, iç ve dıĢ kontrol odağı ve benlik algısı gibi kavramlarla yüksek derecede iliĢkili çıkmıĢtır.
112 Allsopp, Eysenck ve Eysenck (1991) tarafından yapılan çalıĢmada makyavelizm ile diğer davranıĢ özelliklerinden bazıları arasındaki iliĢki incelenmiĢtir. Sonuçlara göre makyavelizm, psikopatlık ve dıĢadönüklük özellikleri ile pozitif iliĢkili, yalan söyleme ile negatif iliĢkili tespit edilmiĢtir. Nevrotiklik ile makyavelizm arasında bir iliĢki tespit edilememiĢtir.
Makyavelizm kavramının incelenmesinde psikoloji, sosyoloji ve hatta biyoloji bilimlerinden de faydalanılmaktadır. Wilson, Near ve Miller (1996) tarafından yapılan çalıĢmada diğer bilim dalları ile birlikte makyavelizm kavramı incelenmiĢ ve makyavelizm ile genel zeka arasında bir iliĢkiye rastlanmamıĢtır. Buna ek olarak makyavelizm ile gerçek hayatta baĢarılı olma arasında da tutarlı sonuçlar görülmemektedir.
Sosyal zekanın alt dallarından birisi olan duygusal zeka ile makyavelizm arasındaki iliĢkinin incelendiği bir çalıĢmada ise makyavelizm ile duygusal zeka arasında negatif bir iliĢkinin bulunduğu tespit edilmiĢtir (Austin vd., 2007).
Makyavelizm ve iĢ performansı arasındaki iliĢkinin incelenmesine yönelik bir çalıĢmada kontrol odağı özelliğinin etkisi de analize dahil edilmiĢtir. Gable ve Dangello (1994)‘nun elde ettiği sonuçlara göre makyavelizm ve iĢ performansı arasındaki iliĢkide dıĢ kontrol odağına sahip yöneticiler açısından önemli bir iliĢki bulunmaktadır.
Kontrol odağı ile makyavelizm arasındaki iliĢkinin tespit edilmesine yönelik bir baĢka çalıĢmada ise Mudrack (1990), dıĢ kontrol odağına sahip bireylerin daha çok makyavelist özellikler taĢıdığını tespit etmiĢtir.
Hegarty ve Sims (1978)‘in yapmıĢ oldukları çalıĢmada yüksek makyavelist bireylerin düĢük makyavelist bireylere oranla daha fazla rüĢvet almaya meyilli oldukları tespit edilmiĢtir.
Etik karar alma ile makyavelizm arasındaki iliĢkinin incelendiği çalıĢmada elde edilen bulgulara göre yüksek makyavelist bireylerin illegal faaliyetlerden uzak durdukları fakat organizasyona zarar verebilecek davranıĢlar söz konusu olduğunda yüksek makyavelist bireylerin düĢük makyavelist bireylere oranla daha fazla istekli oldukları tespit edilmiĢtir (Al-Khatib vd., 2007).
Benzer Ģekilde etik tutum ile makyavelizm arasındaki iliĢkinin ölçüldüğü bir baĢka çalıĢmada Amerikalı ve Mısırlı tüketicilerin etik karar alma davranıĢları
113 makyavelizm perspektifinden incelenmiĢ ve anlamlı bir farklılık bulunamamıĢtır (Al-Khatib, Vitell ve Rawwas, 1997).
Den Hartog ve Belschak (2012) da makyavelizm ile etik iliĢkisini incelemiĢtir. Makyavelizm ile etik liderlik arasında negatif bir iliĢki bulunduğu düĢüncesiyle yapılan çalıĢma sonucunda beklenilenin aksine makyavelist liderlik ile etik liderlik arasında negatif bir iliĢki bulunamamıĢtır. Bunu sebebi olarak ise bireysel etik tutumların ve diğer örgüt içi davranıĢ dinamiklerinin düzenleyici rolü gösterilmektedir.
Güney ve Mandacı (2009) tarafından yapılan çalıĢmada benzer Ģekilde makyavelizm ve etik algı arasındaki iliĢki ölçülmüĢtür. Elde edilen sonuçlara göre banka personellerinin makyavelist tutumları arttıkça etik algıları düĢmektedir.
Literatürde makyavelizm, psikoloji bilimine ait olan ‗Dark Triad‘ yani
‗Karanlık Üçlü‘ kavramının içerisindeki üç davranıĢ biçiminden birisidir. Narsisizm, makyavelizm ve psikopatlık Karanlık Üçlü‘yü oluĢturmaktadır. Hodson, Hogg ve McInnis (2009) tarafından yapılan çalıĢma sonucunda narsisizm ile makyavelizm arasında bir iliĢki tespit edilmemiĢtir. Bununla birlikte psikopatlık boyutunda hem narsisizm hem de makyavelizm psikopatlık ile iliĢkili tespit edilmiĢtir. ÇalıĢmada elde edilen bir baĢka bulguda ise makyavelizm düzeyi arttıkça bireylerin göçmen tehditlerinin arttığı ve göçmen insanlara daha fazla ön yargılı davrandıkları tespit edilmiĢtir.
Karanlık Üçlü üzerine yapılmıĢ bir baĢka çalıĢmada ise yüksek makyavelist ve psikopatlık özelliği taĢıyan kiĢilerin sorumluluk duygusuyla hareket etme konusunda daha az temkinli oldukları tespit edilmiĢtir (Paulhus ve Williams, 2002).
Rautmann (2012) çalıĢmasında Karanlık Üçlü‘yü oluĢturan davranıĢ biçimleri arasındaki farklılıkları tespit etmeye çalıĢmıĢtır. Elde Edilen bulgulara göre öz değerlendirme, baĢkalarını değerlendirme ve baĢkaları tarafından değerlendirilme konularında makyavelist bireylerin narsisist ve psikopatlık özelliği olan bireylerden farklılaĢtığı tespit edilmiĢtir.
Muris ve arkadaĢlarının yapmıĢ olduğu çalıĢmada aynı Ģekilde Karanlık Üçlü incelenmiĢtir. Elde edilen sonuçlara göre narsisizm, makyavelizm ve psikopati birbiriyle önemli ölçüde iliĢkili tespit edilmiĢtir. Karanlık Üçlü‘nün daha çok erkeklerde görüldüğünü belirten çalıĢmada elde edilen bir diğer bulgu ise Karanlık
114 Üçlü ile uyumlu olma ve dürüstlük kavramlarının arasındaki anlamlı iliĢkinin varlığıdır (Muris vd., 2017).
Son olarak da makyavelist kiĢilik özelliğini tanıtma ve makyavelizmden nasıl faydalanabileceği üzerine bir çalıĢma yapan Kroger ve arkadaĢlarının elde ettiği bulgulara göre, organizasyonların makyavelist kiĢilerin tam potansiyellerini açığa çıkarma ve yeteneklerini doğru bir Ģekilde sergilemelerini sağlayabilmeleri için yeterli düzeyde makyavelist düĢünceye sahip olmaları gerekmektedir. Aksi takdirde doğru yönlendirilmemiĢ makyavelist kiĢiler organizasyonlara zarar verebilmektedir.
Ayrıca makyavelist kiĢilerin kurum içerisinde rutin bir Ģekilde uygulanan etik kodlara bağımlı kalmadıkları tespit edilmiĢtir. Tek düze bir yönetim anlayıĢından ziyade değiĢen koĢullara uyum sağlayan etik yönetim anlayıĢı ile makyavelist bireylerin organizasyona çok daha faydalı olabileceği öne sürülmüĢtür (Kroger vd., 2015).