KuruluĢun Sponsorluğa Verdiği Öneme Göre Sponsorluk

KuruluĢlar açısından sponsorluk bilinçli bir biçimde iletiĢim stratejileri içinde yer alabilir ya da karĢısına çıkan bir etkinliğin o an da görülen yarar üzerine desteklenmesi söz konusu olabilir. Bu bağlamda, önceden planlanan bir biçimde iletiĢim stratejisinin bir parçası olarak üstlenilen aktif sponsorluklardan, pek fazla beklentiye girilmeden, karĢılaĢılan sonuca göre sürdürülen ya da sonlandırılan pasif sponsorluklardan ve pek yaygın olmayan bir alanda yapılan odaklanmıĢ sponsorluklardan söz edilebilir (Peltekoğlu, 2005: 310). KuruluĢun sponsorluğa verdiği öneme göre sponsorluk kategorileri üçe ayrılır (Okay, 1998: 156):

a. Pasif Sponsorluk

Pasif sponsorlukta bir kuruluĢ, tespit ettiği bir alanda küçük bir miktarla, sponsorluktan fazla bir beklentiye girmeden bir faaliyeti, grubu, kiĢiyi, olayı vb. destekleyerek alacağı sonucun olumlu olup olmamasına göre sponsorluk faaliyetini devam ettirmekte veya son vermektedir. Pasif sponsorlukta kuruluĢun sponsorluktan fazla bir beklentisi yoktur (Okay, 1998: 156).

b. OdaklanmıĢ Sponsorluk

OdaklanmıĢ sponsorlukta bir kuruluĢ, sponsorluğu yapılmamıĢ veya az yapılmıĢ olan alanları ortaya çıkararak önceden belirlemiĢ olduğu sponsorluk hedeflerine ulaĢmak üzere, planlı ve sürekli bir Ģekilde sponsorluk faaliyetlerine devam etmektedir (Okay, 1998: 156).

c. Aktif Sponsorluk

Aktif sponsorlukta ise kuruluĢ, birden çok alanda sponsorluk faaliyetinde bulunarak hedef kitleyle olan iletiĢim kurma çalıĢmalarında sponsorluğa önemli bir yer verir ve aynı zamanda kuruluĢ bütçesi içinde sponsorluğa büyük pay ayırıp, yeni

sponsorluk alanları aramaya da devam eder. Aktif sponsorlukta yapılacak faaliyetler dikkatli bir biçimde planlanmakta ve uygulanmaktadır (Okay, 1998: 156).

2.3. Sponsorluk Türleri

KuruluĢlar sponsorluk faaliyetlerinde bazı amaçlarını ön plana çıkarırken, diğer sponsorluk amaçlarına da katkıda bulunmak kuruluĢun tespit etmiĢ olduğu hedeflere ve hedef kitlelerine ulaĢmak için farklı sponsorluk alanlarını ve türlerini seçmektedirler.

Okay’a (1998: 67) göre sponsorluk türlerini dört ana baĢlık altında değerlendirmek uygun bir sınıflandırma olarak gözükmektedir:

 Spor Sponsorluğu,

 Sosyal Sponsorluk,

 Macera-Seyahat Sponsorluğu ve

 Kültür-Sanat Sponsorluğu.

2.3.1. Spor Sponsorluğu

Sponsorluk türleri arasında en geniĢ yeri alan sponsorluk türüdür. Spor sponsorluğu büyük kitlelere hitap edebilmesi nedeniyle, özellikle ürünlerinin ve hizmetlerinin kısa zamanda bu kitleye tanıtmak isteyen firmalarca yapılmaktadır. Çünkü spor, hedef kitleyle iletiĢim kurma olanağını sağlayan ve hemen hemen bütün dünyada anlaĢılan, aynı dili konuĢan bir sponsorluk alanıdır (Okay, 1998: 68).

Spor sponsorluğu daha geniĢ kitlelere hitap edebilmesi açısından önemli bir sponsorluk türüdür. Bu tür, diğerlerinden daha esnek bir hedefleme ve kolay kazanım olanakları sunmaktadır. Ġster en küçüğünden en büyüğüne spor organizasyonu, ister bireysel ya da takım sponsorluğu olsun; spor sponsorluğu ciddi anlamda bir imaj

oluĢturma, reklam ve pazarlama mecrasıdır. Medyada yer almanın en kolay yollarından biridir (AktaĢ, 2008: 238).

Sponsorluk tercihinde ilk sırayı spor sponsorluğunun alması ile ilgili yapılan bir araĢtırmada Ģu sonuçlara ulaĢılmıĢtır: KuruluĢlar öncelikle kuruluĢ imajını geliĢtirmek, marka bağlılığı yaratmak, satıĢları artırmak, yeni tüketicileri çekmek, personeli motive etmek için spor sponsorluğunu tercih etmektedir (OdabaĢı ve Oyman, 2007: 349). Bugün gelinen noktada birçok spor organizasyonu sponsor desteği olmadan yapılamayacak durumdadır (Okay, 1998: 78).

Sporun, kültür-sanat, sosyal etkinlik gibi nispeten yoğunlaĢma, bilgi ve ilgi isteyen diğer alanlara göre kitleleri kendine çekebilme gücü vardır (AktaĢ, 2008: 235).

Spor sponsorluğunu üç baĢlık altında toplamak mümkündür. Bunlar (Okay, 1998: 68-70):

 Spor organizasyonlarının sponsorluğu,

 Bireysel sporcuların sponsorluğu ve

 Spor takımlarının sponsorluğudur.

a. Spor Organizasyonlarının Sponsorluğu

Spor organizasyonunun sponsorluğunu yapan bir kuruluĢ ya kendi adıyla bir spor faaliyeti düzenlemekte (Örneğin; Canon Futbol Ligi, Mars Maratonu), ya da ulusal veya uluslararası bir faaliyete sponsor olarak katılmaktadır. Doğal olarak bu tip sponsorlukların maliyeti yüksektir ve genellikle büyük kuruluĢlar tarafından sponsorluğu yapılan bu olaylarda amaç geniĢ bir kitleye ulaĢmaktır. Spor organizasyonlarının sponsorluğunu üstlenmiĢ olan kuruluĢun yapılan anlaĢma dıĢında elde edebileceği faydaları Ģu Ģekilde sıralayabiliriz (Okay, 1998: 78-79):

Spor organizasyonunun yapıldığı yerde saha kenarı reklâmları,

Sponsor firmanın vermiĢ olduğu spor teçhizatı ve kullanılan nakil araçları üzerinde sponsor firmanın reklâmının yer alması,

Spor organizasyonuna katılan sporcuların ve organizasyon görevlilerinin giysilerinde sponsor kuruluĢun ambleminin veya isminin bulunması,

Ulusal veya uluslararası, özel ya da resmi, yapılan spor faaliyetlerinin adını birleĢtirme (Örneğin; Nutra Sweet Profesyonel Artistik Paten ġampiyonası gibi),

Basılı materyaller ve görülebilecek yerlere kuruluĢun adının veya ürünün reklâmını koyma imkânı.

b. Bireysel Sporcuların Sponsorluğu

Bireysel sporcuların sponsorluğu ise, yapmıĢ olduğu spor dalında baĢarılı olan veya baĢarılı olacağına inanılan sporcuların finansal olarak desteklenmesi ile gerçekleĢmektedir. Temel amaç, firmanın tespit ettiği hedeflere ulaĢmakla birlikte, daha çok bireylerin sponsorluğu kuruluĢ reklâmlarının yapılmasın ve toplumla kuruluĢun daha kolay iletiĢim kurmasını sağlamak için yapılmaktadır. Sponsor firmanın bireysel sporcuları desteklemesinden elde edeceği faydaları ve sporcudan beklentilerini Ģu Ģekilde sıralamak mümkündür (Okay, 1998: 70):

Sporcunun giysisi üzerine destekleyen kuruluĢun isminin yer aldığı formayı ve teçhizatı giymesi,

Sporcuların doğrudan doğruya reklâmlarda kullanılarak izleyicileri ürün ya da hizmeti satın almaya çağırmaları (Örneğin; Arçil ve ġota’nın ‘’Saba iyi televizyon’’ demesi gibi),

Özel günlerde veya misafirperverlik faaliyetlerinde, desteklenen sporcunun davet edilen önemli hedef kitle mensuplarıyla iliĢki kurmada veya kuruluĢ lehine olumlu bir hava oluĢturmasında kullanılması.

c. Spor Takımlarının Sponsorluğu

Spor sponsorluğunun bir diğer önemli dalı da takım sponsorluğu olarak ortaya çıkmıĢtır. Takım sponsorluğu kuruluĢun herhangi bir spor dalında mücadele eden bir takımı maddi, teçhizat ve ulaĢım gibi konularda desteklemesidir. KuruluĢ bu yolla desteklediği takımla reklâmlarda özdeĢleĢebilmekte ve takımın sporcularını reklâmlarda veya tanıtım organizasyonlarında kullanabilmektedir (TaĢdemir, 2001: 100). Örneğin; Coca-Cola’nın Türk Milli Futbol Takımı’nın sponsorluğunu yapması ve reklamlarında takımı kullanması takım sponsorluğuna güzel bir örnektir. Yine Türkiye’de, bir telekomünikasyon Ģirketi olan Türk Telekom’un futbol takımlarına maddi destek sağlaması, bu takımların saha içi ve saha dıĢı tüm spor malzemelerinde bu kuruluĢun ambleminin yer almasını sağlamıĢtır. Takım sponsorluğunun bir diğer yolu da takıma kuruluĢun isminin verilmesidir. Örneğin; Spor Toto Süper Lig’de, bir çiftçi kooperatifi olan Konya ġeker’in bir markası olan Torku’nun Konyaspor’a; Türkiye Basketbol Ligi’nde ise; bir gıda firması olan Ülker’in Fenerbahçe’ye ve bir sağlık kuruluĢu olan Liv Hospital’ın Galatasaray’a sponsor olması takım sponsorluğuna diğer örneklerdir.

Spor takımlarının seçiminde firmanın ulaĢmak istediği hedef kitle ile spor türünün hitap ettiği kitle arasında da paralelliğin olması gerekmektedir (ġahin vd., 2003: 69).

Bir takımın gözden düĢmesi olasılığı, bireysel baĢarısızlıkla karĢılaĢma olasılığından daha düĢüktür. Bu nedenle, kuruluĢların takım sponsorluğunu yapması, tek bir sporcunun sponsorluğunu üstlenmesinden daha az risklidir (Peltekoğlu, 2005: 297).

2.3.2. Sosyal Sponsorluk

Salt kâr amacı güden kurum ya da kuruluĢlar, zaman içinde kamuoyundan yeterli ilgi görememe riskiyle karĢı karĢıya kalabilirler. Bu nedenle, bu tür kuruluĢların yeterli itibar elde edebilmeleri için sosyal sorumluluk taĢıyan çalıĢmalara ya da etkinliklere ağırlık vermeleri gerekebilir. Böylece rakipleri arasından daha kolay sıyrılabilirler (Çölgeçen, 2008: 18).

Sosyal sponsorluk, sosyal kuruluĢların kâr amacı gütmeden yaptıkları sponsorluk türüdür. KuruluĢlar sosyal sorumluluk bilincine sahip olduklarının bir ispatı olarak sosyal sponsorluk faaliyetlerinde bulunurlar. Sosyal sponsorluk genel olarak sağlık, çevre ve eğitim alanlarında yoğunlaĢmaktadır (TaĢdemir, 2001: 101).

Devletin ve kamu kurumlarının olanaklarının yetersiz kaldığı birçok durumda özel kuruluĢların devreye girerek gerçekleĢtirdiği sağlıktan eğitime, çevre bilincinden su kirliliğine geniĢ bir çerçevedeki sosyal sponsorluk kampanyaları son dönemlerde oldukça yaygınlaĢmıĢtır. Bunların arasında ilk akla gelen ‘’Haydi Kızlar Okula’’ kampanyasıdır. Turkcell’in baĢlattığı bir baĢka sosyal kampanya olan ‘’Kardelenler’’ de en baĢarılı sosyal sorumluluk kampanyaları arasında yerini almıĢtır.

Bugün gelinen noktada, sosyal sponsorluklar; sosyal sorumluluk kampanyaları adıyla yavaĢ yavaĢ müstakilleĢmeye baĢlamıĢ; ayrı bir halkla iliĢkiler etkinliğine dönüĢme yoluna girmiĢtir (AktaĢ, 2008: 239).

2.3.3. Macera-Seyahat Sponsorluğu

Dağcılık, küçük teknelerle okyanusların aĢılması, balonla dünya turu, uzak mesafeli geziler, tek kiĢilik dünya turu ve rekor denemeleri gibi olayların desteklenmesi macera ve seyahat sponsorluğu olarak adlandırılır. Bu alanlarda tek bir sponsor olabileceği gibi birden fazla kuruluĢun sponsor olması da mümkündür. Bu kuruluĢlar materyal, donanım sağlama ve doğrudan parasal katkıda da bulunabilirler (Akyürek, 1998: 14).

Ülkemizde pek yaygın olmasa da; dünyada bu alanda birçok baĢarılı örnek bulunmaktadır. Camel Trophy en bilinenlerindendir. DeğiĢik ve zorlu coğrafyalarda doğayla mücadele içinde geçen uzun süreli yarıĢmalar medyada da uzun süre yer alabilmekte; değiĢik ülkelerden gelen sporcular bu önemli etkinlikte dünya çapında bir tanıtım faaliyeti gerçekleĢtirmektedir.

Paris-Dakar Rallisi, dünyanın çevresini dolaĢmaya yönelik yat yarıĢları, günler süren orientring (doğada yön bulma) yarıĢları, dayanıklılığın esas olduğu Triathlon ve Ironman YarıĢması, Çöl Maratonu verilebilecek diğer örneklerdir. Dünyanın diğer ülkelerinde oldukça popüler olan bu tür yarıĢmalar ülkemizde maalesef pek bilinmemektedir (AktaĢ, 2008: 242).

2.3.4. Kültür-Sanat Sponsorluğu

Bu sponsorluk türü, kültür ve sanat alanlarında çeĢitli faaliyetlerin yapılabilmesi için hizmet Ģeklinde yapılan desteğin az olmasına karĢın genellikle mali açıdan yapılan destekleri içeren bir sponsorluk alanıdır. Spor sponsorluğundan sonra, sponsorluk harcamaları içerisinde en fazla payı alan kültür-sanat sponsorluğu, eskiden soylu ailelerin ün dıĢında herhangi bir beklentileri olmadan sanatçıları destekleyerek sanat koruyuculuğu, mesenlik, yapmaları Ģeklinde görülürken, günümüzde kuruluĢlar uzun ve kısa vadede ticari bir fayda sağlamak beklentisi içerisinde hedef gruplarına ulaĢmak, tanınırlıklarını ve imajlarını yükseltmek, toplumda iyi niyet oluĢturmak ve kuruluĢ çalıĢanlarını motive etmek amacıyla bu alandaki sponsorluk faaliyetlerine yönelmektedirler. Sanat sponsorluğunun bir amacı da belirli bir pazara ulaĢmaya çalıĢmak, kurum misafirperverliği ve kurumsal sosyal sorumluluk bakımından markayı yükseğe çıkarmaktır. Kültür-sanat sponsorluğu ile kuruluĢ veya marka, belirlemiĢ olduğu hedeflere ulaĢmaya çalıĢmakta, öte yandan da bu sanat faaliyetlerine katılan, izleyen hedef gruplar ya da toplum bu yöndeki ihtiyaçlarını karĢılama imkânını elde etmektedir.

Kültür-sanat sponsorluğunda müzik, opera, tiyatro, heykeltıraĢlık, resim, fotoğraf, sahne sanatları, bale, operet, orkestra, koro, edebiyat, kiĢisel sanat/sanatçı, film ve televizyon programı, sergi, müze gibi alanlar desteklenmektedir. Destek

biçimi, hizmet, teknoloji veya ayni katkı Ģeklinde olabileceği gibi daha çok mali katkı Ģeklinde olmaktadır (Okay, 2012: 184-185).

2.4. Kültür-Sanat Sponsorluğu

Kültür ve sanat sponsorluğu, toplumsal yaĢama katkı ve kamu yararı çerçevesinde (Peltekoğlu, 2007: 301), kültürel ve sanatsal etkinliklerin hizmetten çok nakdi yardımın ön planda tutularak desteklenmesi iĢidir (Çölgeçen, 2008: 24).

Kurumun imajını oluĢturma, tanıtma ve algı değiĢikliği yaratma amaçlı sponsorluklarda en çok yatırım yapılan alanlardan biri, kültür ve sanat sponsorluğudur. Kurum imajının hedeflendiği sponsorluklarda kuruluĢların en fazla yatırım yaptığı alanlardan biridir. Bu sponsorluk türü, destek olunacak kültürel ve sanatsal etkinliğe hizmet Ģeklinde olduğu gibi, kültür ve sanat alanlarında çeĢitli faaliyetlerin gerçekleĢtirilebilmesi için genellikle finansal yönden yapılan destekleri kapsamaktadır. Bu tür sponsorluklarda hizmetten çok nakdi yardım ön plandadır (Çölgeçen, 2008: 24).

Kültür ve sanat sponsorluğu, özellikle kurum imajı amaçlı sponsorluklarda spordan sonra en fazla yatırımın yapıldığı sponsorluk alanıdır. Sanat sponsorluğu tiyatro, konserler, bale gösterileri gibi birçok kültürel etkinliği kapsamaktadır. Sanat sponsorluğunda önemli olan, iĢletmenin toplum içinde belli bir saygınlık kazanması ve bu saygınlığın devamını sağlayabilmektedir. ĠĢletmelerin kurum imajının yerleĢtirilmesinde öncelikli tercihleri kültürel ve sanatsal sponsorluk faaliyetleridir (Akyürek, 1998: 15).

Kültür ve sanat ağırlıklı sponsorluk, toplumsal yaĢama katkı ve kamu yararı çerçevesinde müzik, tiyatro, film, opera, bale, konser, kiĢisel sanat sergilerini, çeĢitli film festivallerini olduğu gibi, yerel yönetimlerin yöresel festivallerini, kitap yayımlarını, radyo ve televizyon programlarını, ödül dağıtımı vb. gibi alanları kapsamaktadır. Kitap ödüllerinin sponsorluğunun üstlenilmesi, bir yayının finanse edilmesi, eğitim bursu, ödüllü yarıĢmalar, kısa ve uzun süreli araĢtırma bursu gibi

uygulamalar, geliĢmekte olan ülkelerde insanlara yaratacağı yeni ufuklar nedeniyle özel önem taĢımaktadır (Peltekoğlu, 2007: 301).

Kültür ve sanat sponsorluğu, diğer sponsorluk çeĢitlerine (çevre, sosyal vb.) bakıldığında -zaman zaman bunlarda dâhil olmak üzere- son yıllarda önemli bir destek artıĢı olmasına rağmen, yine de spor alanında yapılan sponsorluk desteğine ulaĢamamıĢtır (Peltekoğlu, 2007: 295). Bunun sponsor olan kuruluĢ açısından olduğu gibi, sponsor olunan kiĢi, grup ya da kuruluĢlar açısından, karĢılıklı olarak değerlendirilebilecek pek çok nedeni vardır. Ancak yine de, küçük bütçelerle gerçekleĢtirilebilmesi mümkün olduğundan, spordan sonra en çok sponsorluk yapılan alan, kültür ve sanat sponsorluğudur (Çölgeçen, 2008: 24).

En yaygın sponsorluk spor alanında olmasına karĢılık, 1980’li yıllardan sonra sanata olan ilginin artmasıyla birlikte, kültür ve sanat alanında da spor sponsorluğuna yakın bir artıĢ görülmüĢtür (Naisbitt ve Aburdene, 1990: 57).

Kültür ve sanat sponsorluğunun hedef kitlesi daha küçük olduğu için sponsorluk etkinlikleri yapılırken, toplumun hangi kesimine hitap edilebileceği baĢlangıçta tespit edilebilir. Kültür ve sanat sponsorluğu yapan bir kuruluĢun sponsorluk faaliyeti daha kolay ve net bir biçimde topluma duyurulabilir. Çünkü bu alanda yapılan sponsorluk aracılığıyla toplumun kültür-sanat ihtiyaçları karĢılanmaya çalıĢılır. Kültür ve sanat sponsorluğunun hedef grupları spor sponsorluğuna göre daha küçüktür. Ancak bu tür sponsorlukta dikkat edilmesi gereken önemli öğelerden biri, kültür ve sanat sponsorluğunu üstlenme aĢamasında, kuruluĢun hedef kitlesinin yaĢı, gelir düzeyi sosyal statüsü ve tüketim biçimidir. Bu desteklenecek etkinlik ile kuruluĢun yaratmak istediği imaj arasındaki bağ açısından önemlidir (Peltekoğlu, 2007: 227).

Bu sponsorluk türü kültür-sanat alanlarında çeĢitli faaliyetlerin gerçekleĢtirilebilmesi için hizmet Ģeklinde yapılan desteğin az olmasına karĢın, genellikle finansal yönden yapılan destekleri kapsamaktadır. Spor sponsorluğundan sonra, sponsorluk harcamaları içerisinde en fazla payı alan bu sponsorluk türü,

eskiden soyluların sadece ün beklentisi dıĢında herhangi bir beklentiye girmeden sanatçıları destekleyerek sanat koruyuculuğu yapmaları Ģeklinde görülürken, günümüzde kuruluĢlar uzun vadede ticari bir fayda beklentisiyle hareket ederek hedef kitlelerine ulaĢmak, toplumda iyi niyet oluĢturmak, imajlarını geliĢtirmek ve kuruluĢ içinde çalıĢanları motive etmek amacıyla sanat sponsorluğuna yönelmektedirler. Yapılan sanatsal-kültürel faaliyetlerle firmalar hem toplum tarafından tanınmakta, hem de halk üzerinde olumlu bir etki oluĢturmaktadırlar. Sonuçta, yapılan kültür-sanat faaliyetleri toplumun bu yöndeki bir ihtiyacını karĢılamaktadır (Okay, 1998: 100).

Kültür-sanat sponsorluğu kuruluĢların adını, ürününü ve hizmetini tanıtmaya yönelik olsa da genel olarak hedef gruplarında iyi bir izlenim bırakarak, medyanın dikkatini çekmek, kuruluĢ ve sanat dalı arasında bir iliĢki kurarak birbirleri arasında imaj transferi sağlamayı hedeflemektedir. Diğer yandan kuruluĢ, bulunduğu yerdeki idari ve yerel yönetimle iyi iliĢkiler kurarak, kamuoyunun kendisini ve ürününü tanımasına yardımcı olmaya olanak yaratmaktadır (Okay ve Okay, 2012: 488).

Kültür ve sanatın hangi alanında sponsorluk yapılacağına karar verme aĢamasında, hedef kitlenin yaĢı, gelir düzeyi, sosyal statüsü ve tüketim biçimi göz önünde bulundurulmalı, belirlenen faaliyetle mevcut ya da yerleĢtirilmek istenen imaj arasında uyum olmalı ve bütçeden sponsorluk için ayrılabilir oran dikkate alınmalıdır. Ünlü kiĢilerle çalıĢmak ve ekstrem örnekleri desteklemek, iĢletmeye modern ve dinamik bir imaj kazandırırken geniĢ kitlelere yönelik bir alanın desteklenmesi sempati ve güven duygusu yaratmaktadır. Tek bir kiĢi (solist, Ģarkıcı, sanatçı, Ģef, fotoğrafçı), grup (koro, orkestra, bale topluluğu), enstitü (yüksek okul, tiyatro, müzik, sanatçı topluluğu) ya da özel bir sergi ve gösteri de desteklenerek sponsorluk yapılabilir. Ünlü bir sanatçı ya da araĢtırmacıyı desteklemek, iĢletmeye sempati ve prestij kazandırırken, baĢarısız bir konser, kötü bir televizyon röportajı iĢletmenin imajını olumsuz yönde etkiler. Bu nedenle desteklenecek sanatçının sanatsal geliĢimi, tanınmıĢlığı, sevilip sevilmediği, ulaĢabileceği hedef kitlenin geniĢliği, hedef kitleye uygunluğu, kurumun imajı ile sanatçının kamuoyundaki imajı

arasında uyum, medya ile iliĢkilerinde baĢarısı ve baĢkaları tarafından desteklenip desteklenmediği gibi unsurlar düĢünülmelidir (Peltekoğlu, 2005: 298-299).

Coca-Cola’nın ‘’Rock’n Coke Festivali’’, Fanta’nın ‘’Bambucha’’ ve her sene değiĢen isimleriyle turneleri, Turkcell’in plaj partileri turnesi vb. bu alandaki sponsorluk çalıĢmalarına birkaç örnektir. Ayrıca ‘’Sanatın ve Sanatçının Dostu’’ sözü büyük bir ihtimalle bilinçaltı çağrıĢımla Akbank’ı hemen hatırlatacaktır. Efes Pilsen’in ‘’Blues Festival’’i, Garanti Bankası’nın Londra’da müzede sergilenen ‘’Türkler: Bin Yılın Yolculuğu’’ sergisi verebileceğimiz diğer örneklerdir.

Popüler ya da klasik tüm kültür ve sanat etkinlikleri spor kadar olmasa da hedef kitleye ulaĢmada önemli ve etkin bir sponsorluk türüdür. Sponsoruna saygınlık ve itibar kazandırması açısından spora göre daha avantajlı olduğu durumlar da bulunmaktadır (AktaĢ, 2008: 238-239).