Makina Kumanda ve İzleme Sistemleri

1. Güvenlik Cihazları

1.1 Bu elemanların yapısı güvenli ve otomatik çalışacak şekilde ve mümkün olduğu kadar basit olmalıdır. Bir enerji kaynağından bağımsız olan güvenlik elemanlarının denenmiş olması tercih edilmelidir.

1.2 Verilen uygulama içinde güvenlik elemanlarının etkinlik ve uygunluğu test raporları ile sağlanmalıdır.

1.3 Güvenlik cihazları muhtelif hatalarda (gerilim kesilmesi, kablo kopması vs.) insan hayatına, gemiye veya makinalara zarar vermemelidir. Bu hatalar ve güvenlik cihazlarının çalışması bir alarmla bildirilecektir.

1.4 Güvenlik cihazları uygun bir teknolojide tasarlanmalıdır. Alternatif teknik çözümler için TL’den onay alınmalıdır.

1.5 Güvenlik cihazlarının ayar düzenleri, son ayar durumu belli olacak şekilde tasarlanmalıdır.

1.6 Çalışması için yedek enerji gerektiren güvenlik cihazlarında bu durum izlenmeli ve hata alarmı verilmelidir.

1.7 Dizel motorların aşırı hız izlemesinin yanı sıra jeneratörlerin kısa devre izlemesi gibi güvenlik teçhizatı, bir arıza durumunda teçhizatın elle çalışabilmesini sağlamak için otomatik güç kumanda sisteminden bağımsız olarak çalışacaktır.

1.8 Güvenlik cihazlarına tip testi yapılması zorunludur.

2. Güvenlik Sistemleri

2.1 Güvenlik sistemleri, açık ve kapalı devre kontrol ve alarm sistemlerinden bağımsız olmalıdır. Bir sistemdeki arızalar diğer sistemleri etkilememelidir.

Yedek güçlü teçhizatta, TL ile anlaşmak suretiyle, insan yaşamı için tehlike oluşturmamak ve geminin güvenliğini tehlikeye atmamak koşuluyla, bu istekten farklı uygulamalara izin verilebilir.

2.2 Güvenlik sistemleri, koruma gerektiren sistemlere tahsis edilecektir.

2.3 Güvenlik sistemlerinde, geçersiz kılma düzenleri mevcut ise, bu düzenler yanlışlıkla kullanıma karşı korunmalıdır. Geçersiz kılma düzenlerinin harekete geçmesi durumu bir alarm ile gösterilmeli ve kaydedilmelidir.

2.4 Güvenlik sistemlerinde kontrollü açık-devre prensibi uygulanmalıdır. Seçenek olarak, ulusal kuralların gerektirdiği durumlarda, kapalı devre sistemi kullanılabilir (örneğin; kazan ve yağ yakma sistemleri).

Eşdeğer izleme prensipleri kabul edilebilir. Hatalar ve güvenlik sisteminin çalışması bir alarm vermeli ve kaydedilmelidir.

2.5 Güvenlik sistemleri, klasik teknoloji kullanımı tercih edilecek şekilde dizayn edilmelidir. Alternatif teknik çözümler, TL ile anlaşma suretiyle uygulanabilir.

9-4 Bölüm 9 – Kumanda, İzleme ve Geminin Güvenlik Teçhizatı B

2.6 Güç beslemesi izlenmeli ve güç kaybı bir alarm ile gösterilmeli ve kaydedilmelidir.

2.7 Güvenlik sistemleri zorunlu tip testine tabidir.

3. Elle emercensi durdurma

3.1 Elle emercensi durdurmalar istenmeyen aktivasyona karşı korunmalıdır.

3.2 Elle emercensi durdurma otomatik olarak iptal edilmeyecektir.

3.3 Aktif edilmiş olan elle emercensi durdurma tanınabilir olacaktır.

3.4 Elle emercensi durdurmalar, izlenen açık devre prensibine göre dizayn edilecektir.

4. Açık Devre Kumanda Teçhizatı

4.1 Ana makinalar ve önemli teçhizatın etkili kumanda düzenleri bulunacaktır. Önemli teçhizatın tüm kumandaları birbirinden bağımsız olacak veya bir sistemdeki arıza diğer sistemlerin performansını etkilemeyecek şekilde dizayn edilecektir. A.2.4, B.8 ve B.9'a da bakınız.

4.2 Hatalı çalıştırmaların ciddi hasarlara ve ana fonksiyonların kaybına yol açabileceği hallerde, kumanda teçhizatı kendi içinden koruma düzenlerine sahip olmalıdır.

4.3 Kumandaların sonuçları, ilgili kumanda istasyonunda gösterilmelidir.

4.4 Kumandaların konumu ve çalıştırma doğrultusu, kumanda edilen sistem ile uyumlu olmalıdır.

4.5 Ana teçhizata, teçhizatın üzerinden veya yakınından kumanda edilebilecektir.

4.6 Çeşitli kumanda istasyonlarından kumanda olanağı varsa, aşağıdaki hususlar dikkate alınacaktır.

4.6.1 Birbiriyle zıt olan kumandalar, uygun kilitleme düzenleriyle önlenmelidir. Aktif olan kumanda istasyonu belirlenmelidir.

4.6.2 Kumandanın alınması, sadece aktif olan kumanda istasyonundaki kullanıcının onaylaması ile mümkün olabilmelidir.

4.6.3 Kumanda istasyonundaki bir değiştirme nedeniyle, istenilen değerlere değiştirmeyi önleyici önlemler alınmalıdır.

4.6.4 İçten yanmalı makinaların (ana ve yardımcı makinalar) devir ve gücü ile ilgili açık devre kumanda teçhizatı ve elektrikli aktüatörler zorunlu tip onayına tabidir.

5. Kapalı Devre Kumanda Teçhizatı

5.1 Kapalı devre kumanda teçhizatı, normal koşullarda, proses değişkenlerini belirlenen sınırlar içinde tutmalıdır.

5.2 Kapalı devre kumanda teçhizatı, tüm kumanda aşamalarında belirlenen tepkileri göstermelidir. Planlama sırasında parametrelerdeki öngörülen değişimler dikkate alınmalıdır.

5.3 Bir kumanda devresindeki arızalar, işletimsel olarak önemli olan kumanda devrelerinin işlevlerine zarar vermemelidir.

5.4 İşletimsel olarak önemli olan kumanda devrelerinin güç beslemesi izlenmeli ve güç kaybı bir alarm ile bildirilmelidir.

5.5 İçten yanmalı makinaların (ana ve yardımcı makinalar) devir ve gücü ile ilgili kapalı devre kumanda teçhizatı ve elektrikli aktüatörler zorunlu tip onayına tabidir.

6. Alarm Sistemleri

6.1 İşletim değerlerinden kabul edilen sınırların dışında bir sapma olduğunda, alarm sistemleri sesli ve ışıklı bir ikaz vermelidir.

6.2 Alarm gecikmeleri, sınır değerlerin aşılması halinde, izleme sistemine bir zarar vermeyecek zaman sınırları içinde tutulmalıdır.

6.3 Işıklı sinyaller tek tek belirtilmelidir. Tek tek

B Bölüm 9 – Kumanda, İzleme ve Geminin Güvenlik Teçhizatı 9-5

belirtilmenin anlamı yazı ve semboller ile açıkça tanınabilirliktir.

Bir arızayı gösteren ışıklı sinyal, arıza ortadan kalkana kadar devam etmelidir. “Alarm alındı” ihbarı olan bir alarm ile ihbarı olmayan bir alarmın ayırt edilebilmesi mümkün olmalıdır.

6.4 Sesli alarmların “Alarm alındı” ihbarları bulunmalıdır. Bir alarmın alındı ihbarı, başka bir sebepten kaynaklanan bir diğer alarmı engellememelidir.

Sesli alarmlar tüm işletim koşullarında fark edilebilmelidir. Örneğin; gürültü seviyesi nedeniyle alarmın duyulması garanti edilemiyorsa, ek olarak ışıklı alarmlar (örneğin; flaşörler) monte edilmelidir.

6.5 Münferit durumlarda, TL ana ve bağımsız sistemlerden gelen makina alarm sistemine gönderilmiş toplu alarmları onaylayabilir.

6.5.1 Durmaya yol açmayacak her yeni tekil alarm, toplu alarmı yeniden tetiklemelidir.

6.5.2 Her bir alarmın, ilgili sistem de tanınabilir olması gerekir.

6.6 Herhangi bir müdahaleye gerek kalmaksızın kendiliğinden giderilen geçici arızalar belirlenmeli ve sadece alarm ihbarı alındığında belirten ışıklı sinyallerle gösterilmelidir.

6.7 Alarm sistemleri kapalı devre prensibine göre veya izlenebilen kapalı devre prensibine göre dizayn edilmelidir. Eşdeğer izleme prensipleri kabul edilebilir.

6.8 Güç beslemesi izlenmeli ve güç kaybı bir alarm ile bildirilmelidir.

7. Ana ve Yardımcı Makinalar için İşletim Düzenleri

TL Kuralları, Kısım 4-Makina, Bölüm 2, I.2 ve I.3e göre, aşağıda belirtilenlerle ilgili olarak, makina dairesi kumanda mahalleri için gerekli olan işletim düzenleri, diğer sistemlerden elektriksel olarak bağımsız olmalıdır:

- Hız/dönüş yönü,

- Yağlama yağı basıncı,

- Kumanda havası basıncı,

- Yakıt basıncı.

8. Karşı Alarm Sistemi

8.1 Ana makinalarına köprü üstünden kumanda edilmeyen gemilerde, makina telgraf sistemi karşı alarm sistemi ile teçhiz edilmelidir. Sesli alarm, makina telgrafı tarafından verilen hareket yönü, ana makinanın dönüş yönü ile uyumlu hale gelinceye kadar çalışmalıdır.

9. Dizel Makinaların Hız/Çıkış Gücü Kumandaları

9.1 Genel

9.1.1 Governör ve kumanda elemanları, makina imalatçısı tarafından belirtilen istekler ve yapım kurallarında belirtilen çalışma şartları altında ilgili makinanın kumandasını yapmaya uygun olmalıdır (TL Kuralları, Kısım 4-Makina, Bölüm 2, F’ye bakınız).

9.1.2 Elektrikli governör ve ilgili kumanda elemanlarının tip testli olması zorunludur.

9.1.3 Makina, kumanda sisteminde bir arıza olması halinde tehlikeli bir çalışma pozisyonuna girmemeli ve kumanda sistemindeki arızalar bir alarmın devreye girmesini sağlamalıdır.

Ana tahrik makinaları mevcut hızı veya çıkış gücünü arttırmamalıdır. Yardımcı makinaların kumanda sistemlerinde bir arıza olması halinde enjeksiyon pompalarının şarjı “sıfır” pozisyonuna gelmelidir.

9.2 Ana sevk makinalarının kumanda sistemlerinin güç beslemesi

9.2.1 Yedekleme sistemine sahip bağımsız kumanda sistemleri ana güç kaynağından beslenmelidir.

9.2.2 Sevk makinaları elektrik enerjisinden bağımsız olarak çalıştırılabiliyorsa (ana makinadan

9-6 Bölüm 9 – Kumanda, İzleme ve Geminin Güvenlik Teçhizatı B,C

tahrikli pompalar), bunların kumanda sistemleri (destek besleme ünitesine sahip değillerse) en az 15 dakika akümülatör destekli ana güç devresinden beslenmelidir.

Yeterli kapasite sağlanmış ise otomasyon akümülatörleri bu maksatla kullanılabilir.

9.2.3 Ana makinalar elektrik enerjisi ile çalıştırılabiliyorsa (elektrik tahrikli pompalar), kumanda sistemleri ana güç devresinden beslenmelidir.

9.2.4 Birkaç ana makinadan oluşan tesislerin her kumanda sistemi için ayrı besleme devresi olmalıdır.

9.2.5 Makinanın durmasını takiben, kumanda sistemi tarafından akümülatörlerin deşarj olmalarını önlemek için gerekli tedbirler alınmalıdır.

9.3 Jeneratör setlerinin kumanda sisteminin güç beslemesi

9.3.1 Her bir kumanda sisteminin en az 15 dakika akümülatör destekli ve ana güç kaynağından beslenen ayrı bir besleme devresi olmalıdır.

9.3.2 İkiden fazla ana yardımcı makina mevcut ise iki yedekleme akümülatörü yeterlidir.

9.3.3 Ana yardımcı makinalar elektrik startlı ise start akümülatörüyle yedekleme akümülatörü birleştirmelerine müsaade edilir.

Otomasyon akümülatörleri, giriş gerilimini nominal değerde tutmak için ikinci yedekleme akümülatörü olarak kullanılabilir.

9.3.4 Kendi güç kaynağı olan bir kumanda sistemi için besleme ve akümülatör yedeklemesi talep edilmez.

9.3.5 Bir yedekleme sistemi varsa ayrıca yedekleme akümülatörü gerekmez.

9.3.6 Makinanın durmasını takiben kumanda sistemi tarafından akümülatörlerin deşarj olmalarını önlemek için tedbirler alınmalıdır.

10. Ana Teçhizat İçin Sistemlerin Bütünleşmesi

10.1 Bütünleşmiş sistemlerin çalışması, en az, tekil olarak çalışan sistemlerinki kadar güvenilir olmalıdır.

10.2 Bütünleşmiş sistemlerin, alt sistemlerinin (tekil modül, ünite veya alt sistem) birindeki bir hata, diğer alt sistemlerinin işlevine etki etmemelidir. Arızalı bir alt sisteme doğrudan bağlı işlevler için bu istek uygulanmaz.

10.3 Birbirleriyle bağlantılı bağımsız sistemlerin datalarının aktarımındaki bir arıza, bunların bağımsız işlevlerine olumsuz etki yapmayacaktır.

10.4 Ana teçhizat, bütünleşmiş sistemlerden bağımsız olarak da çalıştırılabilmelidir.