Kapsamlı Ulusal Güç Projeksiyonu (zhonghe guoli)

106 anlamlıdır.²⁵⁰ Çin istisnacılığı, ÇKP’nin politik ve ekonomik vizyonunu uluslararasılaştırarak Çin’in uluslararası ilişkilerini yeniden yapılandıracak bir temel oluşturmasını sağlamaktadır. Barış içinde bir arada yaşamanın daha sofistike bir şekilde yenilenmesi ve yeni koşullara göre uyarlanması ihtiyacı ortadadır. Ulusal düzeyde yaratılmaya çalışılan “sosyalist ahenkli toplum”un uluslararasılaştırılması, milliyetçilik ile küreselleşme arasındaki çelişki ve gerilimlerin çözümlenmesinde yararlı görülmektedir.²⁵¹ Çin istisnacılığı, yeni tür milliyetçiliğin üretilmesinde ana çerçeveyi çizen en kapsamlı düşünsel kaynağı temsil etmektedir. Neticede, Çin istisnacılığı bağlamında yeniden değerlendirildiğinde Çin’in üç temel stratejk amacı olduğu anlaşılmaktadır: Ekonomik kalkınmanın sürdürülmesi, anti-hegemonyacılık ve yükselen büyük güç rolünün sağlamlaştırılması.

107 Çinli analistler, bugünkü ulusal koşullarını değerlendirirken farklı bir ölçüm modeli kullanmaktadır.²⁵³ “Kapsamlı ulusal güç”, Çin’in ulusal koşullarını ve stratejisini şekillendiren temel perspektifi yansıtmaktadır. KUG bağlamında Çinlilerin yaptıkları çeşitli çalışmalarda elde edilen sonuçlar geniş bir yelpazeye yayılsa da, iki önemli ayrışma ve buna bağlı ortaya çıkan tartışma dikkat çekmektedir. Çalışmalardan bir kısmı küresel gücün nispi payında Çin’in hızlı büyümesine daha fazla vurgu yaparken, diğer bir kısmı ise Çin’in büyüme yörüngesindeki sorunlara daha fazla odaklanmaktadır. Çinlilerin KUG kavramsallaştırmalarında kullandıkları yöntemlerin

“kendine özgü” karakterini öne çıkaranlar olduğu görülmektedir.²⁵⁴ Ancak, niceliksel verilerin sınıflandırılması ve uluslararası kavramların kullanılması konusunda yeterli düzeyde uluslararası standartlara uygun bir yöntem kullanıldığını söylemek pekala mümkündür.

KUG, “bir ülkenin, egemen devletin bekası ve kalkınması için, materyal ve düşünsel etosu ile uluslararası etkinliğini kapsayacak şekilde, edindiği tüm güçlerin birleşimi” olarak tanımlanabilir.²⁵⁵ Kısacası, bir ulusun askeri, ekonomik ve düşünsel gücünün genel toplamıdır. Elbette, bu kadar kapsamlı bir kavramın nasıl operasyonel hale getireleceği meselesi tartışmaya açıktır. Doğruluğundan şüphe edilemez bir şekilde kaynakların ölçülmesi; nispi önemlerinin değerlendirilmesi; askeri, ekonomik ve düşünsel göstergelerin birleştirilmiş tek bir ölçekte toparlanması olağanüstü zor bir iştir.

Ayrıca, potansiyel güç ile devletlerin amaçlarını gerçekte harekete geçiren kaynaklar arasında ayrım yapabilmek de çok kolay değildir. Halkın Kurtuluş Ordusu Askeri Bilimler Akademisi üyesi olan Huang Shuofeng, KUG’ü 4 temel alt-sistem indeksinden meydana gelen, kompleks bir güç indeksi olarak tanımlamaktadır: Materyal güç alt-sistem indeksi, manevi güç alt-alt-sistem indeksi, koordineli güç alt-alt-sistem indeksi ve çevresel güç alt-sistem indeksi. Materyal ve manevi güç indeksleri bir ülkenin bekası ve kalkınmasında ihtiyaç duyduğu gücü yansıtmaktadır. Koordineli güç indeksi liderlik

253 Çinli analistler, KUG’ü uluslararası ilişkiler teorisine Çin’in yapmış olduğu en büyük katkı olarak değerlendirmektedir.

254 Michael Pillsbury, China Debates the Future Security Environment, Washington, National Defence University Press, 2000, p. 204.

255 Huang Shuofeng, New Theory on Comprehensive National Strenght: Comprehensive National Strenght of China, Beijing, China Social Science Press, 1999, in Hu Angang and Men Honghua, “The Rising Modern China: Comprehensive National Power and Grand Strategy”, International Conference:

Rising China and the East Asian Economy, in Seoul, 19-20 March 2004, p. 2.

108 örgütlenmesi, komuta, yönetim ve karar alma düzeylerini yansıtmaktadır. Çevresel güç indeksi ise kapsamlı ulusal gücü sınırlandırıcı koşulları yansıtmaktadır.

Çin’in en yaratıcı entellektüellerinden iki isim, Hu Angang ve Men Honghua, ülkenin kapsamlı ulusal gücüne yönelik çalışmalarını 2002’de yayınlamışlardır. Bu çalışmadaki temel argüman, “bir ülkenin uluslararası toplumdaki statüsünün, özünde, ulusal gücündeki ve stratejik kaynaklarındaki yükseliş veya düşüşe bağlı olduğudur”.

Hu ve Men daha çok sert güce odaklanmalarına rağmen, yumuşak gücü göz ardı etmenin imkansızlığını vurgulamaktadırlar. Yaptıkları çalışmada Michael Porter’a atıfta bulunarak, KUG’un temel bileşenlerinin listesini fiziksel kaynaklar, insan kaynakları, altyapı, bilgi kaynakları ve sermaye olarak belirlemişlerdir.²⁵⁶ Kaynaklar 8 kategoriye bölünerek, toplam 24 gösterge ile ifade edilmiştir. Göstergeler oluşturulurken, Dünya Bankası’nın Dünya Kalkınma Göstergeleri ve diğer karşılaştırılabilir kaynaklara başvurulmuştur. Herbir gösterge, Çin’in söz konusu kaynağının toplam küresel kaynaklardaki yüzdesi hesaplanarak geliştirilmiştir. Sonrasında ise bu 24 göstergenin herbirinde, Çin’in sıralamadaki konumu Hindistan, Japonya, Rusya ve ABD ile karşılaştırılmıştır.

Tablo 1. Beş Büyük Gücün Kapsamlı Ulusal Güç Indeksi (Dünya Toplamındaki Yüzdelik)

Ülke 1980 1985 1990 1995 2000 2003 Değişim 1980-2003

Çin 4.74 5.31 5.65 7.16 8.77 9.99 5.26

Hindistan 3.38 3.62 3.74 4.01 4.54 4.87 1.49 Japonya 6.04 6.34 7.32 8.54 7.73 7.00 0.00

Rusya - 3.27 2.81 2.93 2.93 -

ABD 22.49 22.02 22.14 21.90 22.52 22.27 -2.21

TOPLAM 42.11 41.61 46.48 47.07

Kaynak: Hu and Men, 2002, 2007’deki güncellenmiş hali Lampton, 2008.

Hu ve Men, 1980 ile 2003 yılları arasında toparladıkları verilerden hareketle Çin’in nispi güç pozisyonu hakkında çeşitli sonuçlara varmışlardır.²⁵⁷ Bunlardan

256 Michael Porter, The Competitive Advantage of Nations, New York, Free Press, 1990, in Hu and Men,

“The Rising Modern China”, p. 3.

257 Orijinal makale 2002 yılında Çince olarak yayınlanmıştır. Hu Angang and Men Honghua, “The Rising of Modern China: Comprehensive National Power and Grand Strategy”, Strategy and Managment, no. 3, 2002. Bu makaledeki hesaplama 2000 yılına kadar olan verileri kapsamaktadır. Hu Angang, Mart 2007

109 birincisi; ABD’nin küresel payında bir miktar düşüş olmasına rağmen, hala uzak ara KUG itibariyle birinci sıradaki konumunu korumasıdır. Çin aradaki farkı giderek kapatsa da, ABD’nin küresel güçteki payı Çin’in aşağı yukarı 2.2 katı kadardır. 1980’de Çin’in KUG’u ABD’ninkinin sadece 1/5’i (%21) kadarken, 1990’da ¼’e (%25.5) yükselmiştir. 2000 yılında ise 1/3’ünden (%39) daha fazladır. 2003’te Çin’in KUG’u

%44’lük bir orana ulaşmıştır. İkincisi; Çin, 1980-2003 yılları arasında Hindistan ve Rusya’yı kayda değer bir şekilde geride bırakmıştır. Üçüncüsü; Çin 2000 yılında Japonya’yı da geçmeyi başarmış ve ikinci sıraya yükselmiştir.

Benzer bir mantıkla, Çin Sosyal Bilimler Akademisi her yıl Uluslararası Politikanın Sarı Kitabı adıyla, 11 büyük ülkenin güçlerinin karşılaştırıldığı bir indeks yayınlamaktadır. Brezilya (11), Kanada (4), Çin (7), Fransa (5), Almanya (3), Hindistan (9), İtalya (10), Japonya (2), Rusya (6), İngiltere (8) ve ABD (1)’nin yer aldığı listede, 2010 yılında yayınlanan sıralama aynen yanlarında parantez içinde belirtildiği gibidir.²⁵⁸ Çin, kapsamlı ulusal gücü açısından 7. sırada gösterilirken, Çin’in askeri gücünün ABD’den sonra 2. sıraya yükseldiği belirtilmektedir. Askeri gücün hesaplanmasında kullanılan askeri harcamalar, elde bulundurulan asker ve silahların genel toplamı şeklinde belirlenen üç faktöre göre, ABD’nin genel skoru 90.08 iken Çin’in skoru 33.3’tür.

Hu Angang, daha sonraki çalışmalarında, kapsamlı ulusal gücündeki gelişmelere bağlı olarak 2020 ve 2030 projeksiyonlarında, Çin’in süper güç olacağı beklentisini açıkça dile getirmiştir.²⁵⁹ Angang, Çin’in gücünün kaynaklarını niceliksel verilerle somutlaştırmayı hedeflese de, öngörülerinde Çin’in akıllı gücünün düşünsel boyutlarının ekonomik gücüyle kurduğu besleyici birlikteliğin (ya da daha geniş ifadesiyle zorlayıcı olmayan unsurların sağladığı fayda) özellikle ön plana çıkmaktadır.

Bu bağlamda, Çin’in nüfus gücü, insan kaynağı ve inovasyonda yakalayacağı dünya liderliğine yapılan vurgu çok dikkat çekicidir. Hu’ya göre Çin’in yeni ekonomik kalkınma modelinin başarısı, eski modellere kıyasla, uygulanan politikaların yol açtığı yılında verileri güncelleyerek David Lampton ile paylaşmıştır. David M. Lampton, The Three Faces of Chinese Power: Might, Money, and Minds, Berkeley: University of California Press, 2008, p. 23. Tablo 1’de kullanılan veriler bu kaynağa dayanmakta ve 2003 yılına kadar olan dilimi kapsamaktadır.

258 “CASS: China’s Military Power is the World No. 2”, China Daily, 25 December 2009.

http://bbs.chinadaily.com.cn/thread-656319-1-1.html.

259 Hu Angang, John L. Thornton, and Li Cheng, China in 2020: A New Type of Superpower, Washington: Brookings Institution Press, 2011.

110 dolaylı sosyal, kültürel ve çevre maliyetlerini daha doğru bir şekilde değerlendirebilmesidir.²⁶⁰