Kabahatler Kanununun 27 nci Maddesi Bağlamında Yıkım ve Para Cezası

Kabahatler Kanununun 27 nci maddesinin (06/12/2006 tarih ve 5560 sayılı kanunun 34 ncü maddesi ile eklenen ) 8 nci bendinde; “İdarî yaptırım kararının verildiği işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak idarî yargının görev alanına giren kararların da verilmiş olması halinde; idarî yaptırım kararına ilişkin hukuka aykırılık iddiaları bu işlemin iptali talebiyle birlikte idarî yargı merciinde görülür.” hükmü yer almaktadır.

Yasanın ilk halinde bu hüküm yer almazken 06/12/2006 tarih ve 5560 sayılı kanunun 34 ncü maddesi ile eklenen bu hükümle uygulamada yaşanması muhtemel görev sorunlarının önüne geçilmeye çalışılmıştır. Ancak kullanılan dil tam aksi amaca hizmet edeceğe benzemektedir.

Yüzeysel bakış açısıyla, örneğin yıkım ve para cezası kararlarının birlikte dava konusu yapılması halinde görevli yargı yerinin idare mahkemesi olacağı söylenebilir.

Peki ama ilgili yalnızca para cezasını dava konusu yapmışsa, ya da yapının fenni mesulü yalnızca para cezasını, mal sahibi ise hem yıkım kararını hem de para cezasını dava konusu yapmışsa durum ne olacaktır. Yasanın sistematiği gereği birinci ve ikinci ihtimalde Sulh Ceza Mahkemesi, üçüncü ihtimalde yani hem yıkım kararını hem de para cezasını dava konusu yapması ihtimalinde İdare Mahkemesi görevli olacaktır.

Ancak bunun uygulamada sorunlar yaratacağını söylemek yanlış olmaz kanımca. Çünkü aynı konuda farklı yargı kollarının farklı kararlar vermesi olası olduğundan görev hatta hüküm uyuşmazlıklarının yaşanması kaçınılmazdır.

Ancak yine de uygulamada şu an için bir sorun yaşanmadığı gözlenmektedir.

Zira bu konularda görevli olan Danıştay 6 ncı Dairesi ister ayrı ayrı açılsın isterse birlikte açılsın yıkım ve para cezalarıyla ilgili davaların görüm ve çözüm yerinin eskiden olduğu gibi İdare Mahkemeleri olduğu görüşündedir.

Esasen Uyuşmazlık Mahkemesinin verdiği son kararların da bu yönde olduğu görülmektedir. Uyuşmazlık Mahkemesi 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 3.maddesindeki yapılan değişiklikten sonra verdiği bir kararında 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42 nci maddesi uyarınca verilen para cezasının iptali istemiyle açılan

3194 sayılı İmar Kanunu'nun 42. maddesi uyarınca verilen para cezalarına karşı açılacak davaların çözümünde idari yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.”

davanın; öngörülen idari para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16 ncı maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 3194 sayılı İmar Kanunu’nda da idari para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği ancak; idari yaptırım kararının verildiği işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle; idari para cezasına ilişkin yaptırım kararının hukuka aykırılığı iddiasının da, idari yargı yerinde görüleceğine karar vermiştir³⁷⁷.

F. 4915 Sayılı Kara Avcılığı Kanununa Göre Verilen İdari Para Cezalarından Doğan Bazı Uyuşmazlıklar

11.07.2003 günlü ve 25165 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 01.07.2003 kabul tarihli 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu’ nun “İdari Para Cezalarına İtiraz ve Cezalanın Tahsili” başlıklı 30 ncu maddesinde “Bu kanuna göre verilecek idari para cezaları 4856 sayılı Kanunda yer alan İl Çevre ve Orman Müdürü veya yetki verdiği elemanlar ile 31.10.1985 tarihli ve 3234 sayılı Orman Genel Müdürlüğünün Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunda yer alan Orman İşletme Şefi tarafından verilir.

Verilen para cezaları, 11.02.1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat kanunu hükümlerine göre sahiplerine tebliğ edilir. Bu cezalara karşı, tebellüğ tarihinden itibaren yedi gün içinde idare mahkemesine itiraz edilebilir.” hükmü getirilmiştir.

G. 4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanununa Göre Verilen İdari Para Cezalarından Doğan Bazı Uyuşmazlıklar

Yine 19 Temmuz 2003 günlü ve 25173 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanarak yürürlüğe giren 10.7.2003 günlü ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’nun “Para Cezalarına İtiraz” başlıklı 30 ncu maddesinde: “Para cezalarına karşı tebliğ tarihinden

377 Uyuşmazlık Mahkemesinin 02.07.2007 tarih ve E: 2007/16, K: 2007/119 sayılı kararı (R.G.-30.07.2007-26598) “İncelenen uyuşmazlıkta, öngörülen idari para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 3194 sayılı İmar Kanunu’nda da idari para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği ancak; idari yaptırım kararının verildiği işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle; idari para cezasına ilişkin yaptırım kararının hukuka aykırılığı iddiasının da, idari yargı yerinde görüleceği kuşkusuzdur.

Bu durumda, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanunla değişik 3. maddesi ve aynı Kanunun 27.maddesine 5560 sayılı Kanunla eklenen sekizinci fıkra hükmü bir arada değerlendirildiğinde, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 42. maddesi uyarınca verilen para cezalarına karşı açılacak davaların çözümünde idari yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.”

itibaren otuz gün içerisinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir.” hükmü yer almaktadır.

H. 1479 Sayılı Bağ-Kur Kanununa Göre Verilen İdari Para Cezalarından Doğan Bazı Uyuşmazlıklar

4956 sayılı kanunun 34 ncü maddesiyle yeniden düzenlenen “idari para cezaları”

başlıklı 80 nci maddesinde; “ Hakkında para cezası uygulanan sigortalılar, gerekçesini belirtmek suretiyle para cezasına karşı tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Kuruma itiraz edebilirler. İtiraz takibi durdurur. Kurum en geç otuz gün içinde itirazı inceler ve karara bağlar. Kurum tarafından itirazın reddedilmesi halinde, sigortalılar red kararının kendilerine tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içinde yetkili idare mahkemesine başvurabilirler. Mahkemeye başvurulması cezanın takip ve tahsilini durdurmaz. İdari para cezalarının tahakkuk ve tahsilatında beş yıllık zamanaşımı uygulanır.” hükmü yer almaktadır.

İ. 1380 Sayılı Su Ürünleri Kanununa Göre Verilen İdari Para Cezalarından Doğan Bazı Uyuşmazlıklar

Su Ürünleri Kanununa 4950 sayılı kanunun 1 nci maddesi ile eklenmiş olan ek madde 3’de; “ İdari para cezalarına karşı cezanın tebliğ tarihinden itibaren en geç yedi gün içinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. İtiraz, idare tarafından verilen cezanın yerine getirilmesini durdurmaz. İtiraz, zaruret görülmeyen hallerde evrak üzerinden inceleme yapılarak karara bağlanır. İtiraz üzerine verilen karar kesindir.”

hükmü yer almaktadır.

J. 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanununa Göre Verilen İdari Para Cezalarından Doğan Bazı Uyuşmazlıklar

Yasanın 55. maddesinde idari para cezası uygulanacak haller düzenlenmiştir.

“Kararların tebliği ve itiraz” başlıklı 59 ncu maddesinde ise bu kanuna göre verilen para cezalarının Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edileceği, idari yargı mercilerine yapılacak müracaatın para cezalarının yürütülmesini durdurmayacağı öngörülmektedir.

II KANUNLARLA ADLİ YARGININ GÖREVİNE VERİLEN İDARİ