2. MEVCUT DURUM 1. Coğrafi Yapı
2.3. İktisadi Yapı 1. Tarım
2.3.2.4. İmalat Sanayi
2.3.2.4.5. İmalat Sanayi Sektörlerinde Teknoloji Düzeyi
Cr1 107-Fırın ve unlu mamuller 17.2 17.2 107-Fırın ve unlu mamuller imalatı 35.3 35.3 Cr2 310-Mobilya imalatı 17.2 34.4 237-Taş ve mermerin kesilmesi, şekil verilmesi ve bitirilmesi 9.5 44.8 Cr3 233-Kilden inşaat malzemeleri 17.0 51.4 162-Ağaç, mantar, kamış ve örgü malzeme ürünü
imalatı 6 50.8
Cr4 236-Beton, çimento ve alçıdan yapılmış eşyalar 11.9 63.3 141-Kürk hariç, giyim eşyası imalatı 5.2 56.0 Cr5 237-Taş ve mermerin kesilmesi, şekil verilmesi
ve bitirilmesi 6.2 69.5 161-Ağaçların biçilmesi ve planyalanması 5.2 61.2
Cr6 105-Süt ürünleri imalatı 4.4 73.9 222-Plastik ürünlerin imalatı 5.2 66.4
Cr7 152-Ayakkabı, bot, terlik vb. imalatı 4.0 77.9 152-Ayakkabı, bot, terlik vb. imalatı 3.4 69.8 Cr8 108-Diğer gıda maddeleri 3.6 81.5 181-Basım ve basım ile ilgili hizmet faaliyetleri 3.4 73.2 Cr9 222-Plastik ürünlerin imalatı 2.6 84.1 331-Fabrikasyon metal ürünlerin, makinelerin ve
ekipmanların onarımı 3.4 76.6
Cr10 141-Kürk hariç, giyim eşyası 2.4 86.5 105-Süt ürünleri imalatı 2.6 79.2 Cr11 181-Basım ve basım ile ilgili hizmet faaliyetleri 2.4 88.9 139-Diğer tekstil ürünlerinin imalatı 2.6 81.8 Cr12 251-Metal yapı malzemeleri i 2.4 91.3 236-Beton, çimento ve alçıdan yapılmış eşyaların imalatı 2.6 84.4 Cr13 109-Hazır hayvan yemleri 1.5 92.8 251-Metal yapı malzemeleri imalatı 2.6 87.0 Cr14 162-Ağaç, mantar, kamış ve örgü malzeme ürünü imalatı 1.5 94.3 310-Mobilya imalatı 2.6 89.6 Cr15 331-Fabrikasyon metal ürünlerin, makinelerin ve ekipmanların onarımı 1.5 95.8 233-Kilden inşaat malzemeleri imalatı 1.7 91.3 Cr16 161-Ağaçların biçilmesi ve planyalanması 1.2 97.0 256-Metallerin işlenmesi ve kaplanması;
makinede işleme 1.7 93.0
2.3.2.4.5. İmalat Sanayi Sektörlerinde Teknoloji Düzeyi
Teknoloji yoğunluğuna göre imalat sanayi sektörleri NACE Rev. 2 sınıflandırmasına göre aşağıdaki gibidir.
2.3.2.4.4. İmalat Sanayiinde Yoğunlaşma
İmalat sanayiinde –ikili düzeyde NACE Rev.2 sınıflandırmasına göre- ilk 4 sektörün payını gösteren Cr4 ve ilk 8 sektörün payını gösteren Cr8 yoğunlaşma oranlarına bakıldığında yüksek yoğunlaşma oranlarının gerçekleştiği görülmektedir.
Tablo 74: Bayburt İli İmalat Sanayiinde -NACE 2 İkili Düzeyde- Yoğunlaşma (%)
Sıra İstihdam (2015) Pay CR İşyeri Sayısı (2015) Pay CR Net satışlar (2014) Pay CR Cr1 23-Mineral Ürünler 35.1 35.1 10-Gıda Ürünleri 40.5 40.5 23-Mineral Ürünler 54.3 54.3 Cr2 10-Gıda Ürünleri 27.0 62.1 23-Mineral Ürünler 13.8 54.3 10-Gıda Ürünleri 23.9 78.2 Cr3 31-Mobilya İmalatı 17.2 79.3 16-Ağaç. Ağaç Ürünleri 11.2 65.5 22-Kauçuk ve Plastik 8.9 87.1 Cr4 15-Deri ve İlgili Ürünler 4.0 83.3 25-Metal Eşya 6.9 72.4 33-Kurulum ve Onarım 8.1 95.2 Cr5 25-Metal Eşya 3.5 86.8 14-Giyim Eşyaları 6.0 78.4 25-Metal Eşya 2.6 97.8 Cr6 14-Giyim Eşyaları 2.9 89.7 22-Kauçuk ve Plastik 5.2 83.6 32-Diğer İmalatlar 0.7 98.5 Cr7 16-Ağaç, Ağaç Ürünleri 2.8 92.5 15-Deri ve İlgili Ürünler 3.4 87.0 16-Ağaç. Ağaç Ürünleri 0.5 99.0 Cr8 22-Kauçuk ve Plastik 2.6 95.1 18-Basım-yayın 3.4 90.4 18-Basım-yayın 0.4 99.4 Kaynak; SGK ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Sanayi Bakanlığı verilerinden hazırlanmıştır.
İlk 4 sektörün payı istihdam büyüklüğünde %83.3 iken, işyeri sayısında %72.4, net satışlarda
%95.2 olarak gerçekleşmiştir. Net satış büyüklüğü açısından ilk sekiz sektörün %99.4 pay ile imalat sanayiinin tamamına yakınını oluşturduğu dikkati çekmektedir.
İmalat sanayiinde –üçlü düzey NACE Rev.2 sınıflandırmasına göre- ilk dört sektörün istihdamdaki payı %63, işyeri sayısındaki payı %56, ilk 8 sektörün ise istihdamdaki payı %81.5, işyeri sayısındaki payı %84.4’tür. İmalat sanayi üçlü düzeyde alt sektör sayısının 95 olduğu dikkate alındığında üçlü düzeyde de yoğunlaşmanın yüksek olduğu söylenebilir.
Tablo 75: Bayburt İli İmalat Sanayiinde -NACE 2 Üçlü Düzeyde- Yoğunlaşma, 2015 (%)
Sıra İstihdam Pay
(%) CR
(%) İşyeri Sayısı Pay
(%) CR (%) Cr1 107-Fırın ve unlu mamuller 17.2 17.2 107-Fırın ve unlu mamuller imalatı 35.3 35.3 Cr2 310-Mobilya imalatı 17.2 34.4 237-Taş ve mermerin kesilmesi, şekil verilmesi ve bitirilmesi 9.5 44.8 Cr3 233-Kilden inşaat malzemeleri 17.0 51.4 162-Ağaç, mantar, kamış ve örgü malzeme ürünü
imalatı 6 50.8
Cr4 236-Beton, çimento ve alçıdan yapılmış eşyalar 11.9 63.3 141-Kürk hariç, giyim eşyası imalatı 5.2 56.0 Cr5 237-Taş ve mermerin kesilmesi, şekil verilmesi
ve bitirilmesi 6.2 69.5 161-Ağaçların biçilmesi ve planyalanması 5.2 61.2
Cr6 105-Süt ürünleri imalatı 4.4 73.9 222-Plastik ürünlerin imalatı 5.2 66.4
Cr7 152-Ayakkabı, bot, terlik vb. imalatı 4.0 77.9 152-Ayakkabı, bot, terlik vb. imalatı 3.4 69.8 Cr8 108-Diğer gıda maddeleri 3.6 81.5 181-Basım ve basım ile ilgili hizmet faaliyetleri 3.4 73.2 Cr9 222-Plastik ürünlerin imalatı 2.6 84.1 331-Fabrikasyon metal ürünlerin, makinelerin ve
ekipmanların onarımı 3.4 76.6
Cr10 141-Kürk hariç, giyim eşyası 2.4 86.5 105-Süt ürünleri imalatı 2.6 79.2 Cr11 181-Basım ve basım ile ilgili hizmet faaliyetleri 2.4 88.9 139-Diğer tekstil ürünlerinin imalatı 2.6 81.8 Cr12 251-Metal yapı malzemeleri i 2.4 91.3 236-Beton, çimento ve alçıdan yapılmış eşyaların imalatı 2.6 84.4 Cr13 109-Hazır hayvan yemleri 1.5 92.8 251-Metal yapı malzemeleri imalatı 2.6 87.0 Cr14 162-Ağaç, mantar, kamış ve örgü malzeme ürünü imalatı 1.5 94.3 310-Mobilya imalatı 2.6 89.6 Cr15 331-Fabrikasyon metal ürünlerin, makinelerin ve ekipmanların onarımı 1.5 95.8 233-Kilden inşaat malzemeleri imalatı 1.7 91.3 Cr16 161-Ağaçların biçilmesi ve planyalanması 1.2 97.0 256-Metallerin işlenmesi ve kaplanması;
makinede işleme 1.7 93.0
2.3.2.4.5. İmalat Sanayi Sektörlerinde Teknoloji Düzeyi
Teknoloji yoğunluğuna göre imalat sanayi sektörleri NACE Rev. 2 sınıflandırmasına göre aşağıdaki gibidir.
Tablo 76: Teknoloji Yoğunluğuna Göre İmalat Sanayi Sektörleri (NACE Rev. 2) Teknoloji Sınıfı NACE Rev. 2 Kodları – 2’nci Düzey
Yüksek Teknoloji
21 Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı.
26 Bilgisayar imalatı, elektronik ve optik ürünlerin imalatı.
30.3 Hava ve uzay araçları ve ilgili makinelerin imalatı.
Orta Yüksek Teknoloji
20 Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı.
25.4 Silah ve mühimmat imalatı.
27…29 Elektrikli teçhizat imalatı, BYS makine ve teçhizat imalatı, Motorlu kara taşıtı, römork ve yarı-römork imalatı.
30 Diğer ulaşım araçlarının imalatı. (30.1 Gemi ve tekne yapımı ve 30.3 Hava ve uzay araçları ve ilgili makinelerin imalatı hariç)
32.5 Tıp ve diş hekimliği aletleri ve sarf malzemeleri üretimi.
Orta Düşük Teknoloji
18.2 Kayıtlı medyanın çoğaltılması.
19 Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı.
22…24 Plastik ve kauçuk ürünleri imalatı. Metalik olmayan diğer mineral ürünlerin imalatı, temel madenlerin imalatı,
25 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı, makine ve teçhizat hariç (25.4 Silah ve mühimmat imalatı hariç)
30.1 Gemi ve tekne yapımı.
33 Makine ve ekipmanların onarımı ve kurulumu.
Düşük Teknoloji
10…17 Gıda ürünleri imalatı, içkiler, tütün ürünleri, tekstil, giyim eşyası, deri ve ilgili ürünleri, ağaç ve ağaç ürünleri, kâğıt ve kâğıt ürünleri
18 Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması (18.2 Kayıtlı medyanın çoğaltılması hariç)
31 Mobilya imalatı.
32 Diğer imalat (32.5 Tıp ve diş hekimliği aletleri ve sarf malzemeleri üretimi hariç)
Kaynak: EUROSTAT
Tablodan görüldüğü gibi teknoloji sınıflaması ikili düzeyde verilse de, bazı istisnalardan dolayı doğru bir sınıflandırma yapmak için üçlü düzey verilerine ihtiyaç vardır. Bu nedenle teknoloji sınıflaması için Bayburt’ta SGK 2015 sigortalı işçi ve işyeri sayısı verileri kullanılmıştır.
İl’de SGK verilerine göre NACE 2 üçlü düzeyde sektörlerin istihdam, işyeri sayısı ve bir önceki tabloya göre oluşturulan teknoloji sınıfları aşağıdaki gibidir.
Tablo 77: Bayburt’ta İmalat Sanayi Sektörlerinin Teknoloji Sınıfı, 2015 (Kişi)
Sektörler İstihdam İşyeri Sayısı Teknoloji Sınıfı
101-Etin işlenmesi ve saklanması ile et ürünlerinin imalatı 2 1 Düşük
105-Süt ürünleri imalatı 32 3 Düşük
107-Fırın ve unlu mamuller imalatı 124 41 Düşük
108-Diğer gıda maddelerinin imalatı 26 1 Düşük
109-Hazır hayvan yemleri imalatı 11 1 Düşük
139-Diğer tekstil ürünlerinin imalatı 6 3 Düşük
141-Kürk hariç, giyim eşyası imalatı 17 6 Düşük
143-Örme (trikotaj) ve tığ işi (kroşe) ürünlerin imalatı 4 1 Düşük
152-Ayakkabı, bot, terlik vb. imalatı 29 4 Düşük
161-Ağaçların biçilmesi ve planyalanması 9 6 Düşük
162-Ağaç, mantar, kamış ve örgü malzeme ürünü imalatı 11 7 Düşük
181-Basım ve basım ile ilgili hizmet faaliyetleri 17 4 Düşük
222-Plastik ürünlerin imalatı 19 6 Orta-Düşük
233-Kilden inşaat malzemeleri imalatı 123 2 Orta-Düşük
236-Beton, çimento ve alçıdan yapılmış eşyaların imalatı 86 3 Orta-Düşük 237-Taş ve mermerin kesilmesi, şekil verilmesi ve bitirilmesi 45 11 Orta-Düşük 242-Çelikten tüpler, borular, içi boş profiller v.b. bağlantı parçaları 2 1 Orta-Düşük
251-Metal yapı malzemeleri imalatı 17 3 Orta-Düşük
254-Silah ve mühimmat (cephane) imalatı 1 1 Orta-Yüksek
256-Metallerin işlenmesi ve kaplanması; makinede işleme 2 2 Orta-Düşük
259-Diğer fabrikasyon metal ürünlerin imalatı 5 2 Orta-Düşük
310-Mobilya imalatı 124 3 Düşük
331-Fabrikasyon metal ürünlerin, makinelerin ve ekipmanların onarımı 11 4 Orta-Düşük
Toplam 723 116
Kaynak: SGK verilerinden hazırlanmıştır.
Bayburt’ta teknoloji sınıflarına göre istihdam ve işyeri sayısı toplamları aşağıdaki tablodaki gibi özetlenebilir.
Tablo 78: Bayburt’ta İmalat Sanayiinde Teknoloji Sınıfına Göre İstihdam ve İşyeri Sayıları, 2015 Teknoloji Sınıfı İstihdam İşyeri Sayısı
Orta-Yüksek 1 1
Tablo 76: Teknoloji Yoğunluğuna Göre İmalat Sanayi Sektörleri (NACE Rev. 2) Teknoloji Sınıfı NACE Rev. 2 Kodları – 2’nci Düzey
Yüksek Teknoloji
21 Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı.
26 Bilgisayar imalatı, elektronik ve optik ürünlerin imalatı.
30.3 Hava ve uzay araçları ve ilgili makinelerin imalatı.
Orta Yüksek Teknoloji
20 Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı.
25.4 Silah ve mühimmat imalatı.
27…29 Elektrikli teçhizat imalatı, BYS makine ve teçhizat imalatı, Motorlu kara taşıtı, römork ve yarı-römork imalatı.
30 Diğer ulaşım araçlarının imalatı. (30.1 Gemi ve tekne yapımı ve 30.3 Hava ve uzay araçları ve ilgili makinelerin imalatı hariç)
32.5 Tıp ve diş hekimliği aletleri ve sarf malzemeleri üretimi.
Orta Düşük Teknoloji
18.2 Kayıtlı medyanın çoğaltılması.
19 Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı.
22…24 Plastik ve kauçuk ürünleri imalatı. Metalik olmayan diğer mineral ürünlerin imalatı, temel madenlerin imalatı,
25 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı, makine ve teçhizat hariç (25.4 Silah ve mühimmat imalatı hariç)
30.1 Gemi ve tekne yapımı.
33 Makine ve ekipmanların onarımı ve kurulumu.
Düşük Teknoloji
10…17 Gıda ürünleri imalatı, içkiler, tütün ürünleri, tekstil, giyim eşyası, deri ve ilgili ürünleri, ağaç ve ağaç ürünleri, kâğıt ve kâğıt ürünleri
18 Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması (18.2 Kayıtlı medyanın çoğaltılması hariç)
31 Mobilya imalatı.
32 Diğer imalat (32.5 Tıp ve diş hekimliği aletleri ve sarf malzemeleri üretimi hariç)
Kaynak: EUROSTAT
Tablodan görüldüğü gibi teknoloji sınıflaması ikili düzeyde verilse de, bazı istisnalardan dolayı doğru bir sınıflandırma yapmak için üçlü düzey verilerine ihtiyaç vardır. Bu nedenle teknoloji sınıflaması için Bayburt’ta SGK 2015 sigortalı işçi ve işyeri sayısı verileri kullanılmıştır.
İl’de SGK verilerine göre NACE 2 üçlü düzeyde sektörlerin istihdam, işyeri sayısı ve bir önceki tabloya göre oluşturulan teknoloji sınıfları aşağıdaki gibidir.
Tablo 77: Bayburt’ta İmalat Sanayi Sektörlerinin Teknoloji Sınıfı, 2015 (Kişi)
Sektörler İstihdam İşyeri Sayısı Teknoloji Sınıfı
101-Etin işlenmesi ve saklanması ile et ürünlerinin imalatı 2 1 Düşük
105-Süt ürünleri imalatı 32 3 Düşük
107-Fırın ve unlu mamuller imalatı 124 41 Düşük
108-Diğer gıda maddelerinin imalatı 26 1 Düşük
109-Hazır hayvan yemleri imalatı 11 1 Düşük
139-Diğer tekstil ürünlerinin imalatı 6 3 Düşük
141-Kürk hariç, giyim eşyası imalatı 17 6 Düşük
143-Örme (trikotaj) ve tığ işi (kroşe) ürünlerin imalatı 4 1 Düşük
152-Ayakkabı, bot, terlik vb. imalatı 29 4 Düşük
161-Ağaçların biçilmesi ve planyalanması 9 6 Düşük
162-Ağaç, mantar, kamış ve örgü malzeme ürünü imalatı 11 7 Düşük
181-Basım ve basım ile ilgili hizmet faaliyetleri 17 4 Düşük
222-Plastik ürünlerin imalatı 19 6 Orta-Düşük
233-Kilden inşaat malzemeleri imalatı 123 2 Orta-Düşük
236-Beton, çimento ve alçıdan yapılmış eşyaların imalatı 86 3 Orta-Düşük 237-Taş ve mermerin kesilmesi, şekil verilmesi ve bitirilmesi 45 11 Orta-Düşük 242-Çelikten tüpler, borular, içi boş profiller v.b. bağlantı parçaları 2 1 Orta-Düşük
251-Metal yapı malzemeleri imalatı 17 3 Orta-Düşük
254-Silah ve mühimmat (cephane) imalatı 1 1 Orta-Yüksek
256-Metallerin işlenmesi ve kaplanması; makinede işleme 2 2 Orta-Düşük
259-Diğer fabrikasyon metal ürünlerin imalatı 5 2 Orta-Düşük
310-Mobilya imalatı 124 3 Düşük
331-Fabrikasyon metal ürünlerin, makinelerin ve ekipmanların onarımı 11 4 Orta-Düşük
Toplam 723 116
Kaynak: SGK verilerinden hazırlanmıştır.
Bayburt’ta teknoloji sınıflarına göre istihdam ve işyeri sayısı toplamları aşağıdaki tablodaki gibi özetlenebilir.
Tablo 78: Bayburt’ta İmalat Sanayiinde Teknoloji Sınıfına Göre İstihdam ve İşyeri Sayıları, 2015 Teknoloji Sınıfı İstihdam İşyeri Sayısı
Orta-Yüksek 1 1
Bayburt’ta sigortalı işçi çalıştıran 116 imalat sanayi işletmesinin (istihdamı 723 kişi), 81 adedi düşük (istihdamı 412 kişi), 34 adedi orta-düşük (istihdamı 310 kişi) , 1 adedi (istihdamı 1 kişi) ise orta-yüksek teknoloji sınıfına girmektedir. Oransal ifade ile işletmelerin işyeri sayısına göre %70’i düşük, %29’u orta-düşük, %1’i orta-yüksek teknoloji sınıfına, istihdam ile ağırlıklandırıldığında ise %57’si düşük, %43’ü orta-düşük teknoloji sınıfında yer almaktadır.