3. ALTYAPI OLANAKLARI
3.3. Sanayi Altyapısı
3.3.3. AR-GE ve Yenilik Faaliyetleri
Sürdürülebilir gelişmenin yanı sıra, özellikle ürün çeşitliliği ve beraberinde rekabet üstünlüğü sağlayan Ar-Ge ve inovasyon faaliyetleri teknolojik ilerlemenin en önemli bileşenleridir.
İnovasyon, günümüzde sadece ulusal düzeyde değil, bölgesel düzeyde de gelişmeyi, kalkınmayı ve rekabetçiliği sağlayan önemli unsurların başında gelmektedir. Bunun farkında olan ülkeler, son yıllarda bölgesel inovasyon stratejileri tasarlamakta ve uygulamaktadırlar.
TÜİK’in 2015 yılında yaptığı “Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri” çalışmasına göre; Türkiye’de gayrisafi yurtiçi Ar-Ge harcaması 2014 yılında 2013 yılına göre %18.8 artarak 17 milyar 598 milyon TL olarak hesaplanmıştır. 2013 yılında %0.95 olan gayrisafi yurtiçi Ar-Ge harcamasının gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYİH) içindeki payı 2014 yılında %1.01’e yükselmiştir.
2014 yılında Gayrisafi yurtiçi Ar-Ge harcamalarında ticari kesim %49.8 ile en büyük paya sahipken bunu %40.5 ile yükseköğretim kesimi ve %9.7 ile kamu kesimi takip etmiştir. Bir önceki yıl ticari kesim %47.5 ile yine ilk sırada yer alırken, bunu %42.1 ile yükseköğretim,
%10.4 ile kamu kesimi takip etmiştir. Ar-Ge harcamalarının 2014 yılında %50.9’u ticari kesim tarafından finanse edilirken bunu %26.3 ile kamu kesimi, %18.4 ile yükseköğretim kesimi,
%3.4 ile yurtiçi diğer kaynaklar ve %1.1 ile yurtdışı kaynaklar takip etmiştir (TÜİK, Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması, 2015).
İstatistikî Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) Düzey 1’e göre 2015 yılında Ar-Ge harcamalarının en yüksek olduğu bölge %28 ile Ankara, Konya ve Karaman’ın dahil olduğu Batı Anadolu Bölgesi (TR5) iken, bu bölgeyi %21.6 ile İstanbul (TR1 bölgesi), %21 ile Doğu Marmara
Bölgesi (TR4) takip etmiştir. Bayburt ilinin dahil olduğu Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi %1.6 oranıyla Türkiye Ar-Ge harcamalarından oldukça düşük pay almaktadır.
Grafik 46: Toplam Ar-Ge Harcamalarının İBBS Düzey 1 Bölgeleri Bazında Dağılımı, 2015
Kaynak:TÜİK
Türk Patent Enstitüsü (TPE)’nün verilerine göre; Bayburt, TRA1 Bölgesi ve Türkiye genelinden yapılan, 2011-2015 yıllarındaki marka, patent, faydalı model ve endüstriyel tasarım başvurularının gelişimi aşağıdaki tabloda verilmektedir.
Tablo 127: Patent, Faydalı Model, Endüstriyel Tasarım ve Marka Başvuruları, 2011-2015
Başvurular Yıllar 2011 2012 2013 2014 2015 2011-2015 Toplamı
Marka
Bayburt 14 10 11 10 8 53
TRA1 279 310 278 282 258 1,407
Türkiye 103,747 97,311 93,305 97,142 95,962 383,720
Patent
Bayburt 0 1 1 1 1 4
TRA1 4 11 9 10 16 50
Türkiye 4,087 4,543 4,528 4,861 5,512 23,531
Faydalı Model
Bayburt 1 0 0 0 0 1
TRA1 16 8 1 7 6 38
Türkiye 3,175 3,725 3,454 3,474 3,451 39,015
Endüstriyel Tasarım
Bayburt 0 0 0 0 3 3
TRA1 14 6 8 14 8 50
Türkiye 7,525 7,864 8,216 8,395 8,291 39,015
Kaynak: Türk Patent Enstitüsü-www.tpe.gov.tr
OSB’nin tamamlanma oranı %20 düzeyindedir (Haziran 2016). Yollarının %85’i ham yoldur.
Doğalgaz altyapısı 2016 yılında tamamlanacaktır. Atık su arıtma tesisi %50 doluluğa ulaşılamadığından henüz yapılamamıştır. Bunun dışında su, elektrik altyapısında da eksiklikler bulunmaktadır. Hizmet binası inşaatına henüz başlanmamıştır.
3.3.2. Küçük Sanayi Tesisleri
İl’de “21 Şubat Küçük Sanayi Sitesi” adında bir adet küçük sanayi sitesi bulunmaktadır.
Sitede 168 adet işyerinin 150 adedi faaliyette, 18 adedi boş durumdadır. Faaliyette bulunan işyerlerinden 45’i oto tamircisi, 33’ü marangoz, 30’u soğuk demirci, 20’si mobilyacı, 17’si tornacı, 5’i ise diğer faaliyet konularıdır. Bunun yanında 128 adet işyerinden oluşan Kayışkıran KSS de tamamlanmış olup yakın zamanda faaliyete geçecektir.
3.3.3. AR-GE ve Yenilik Faaliyetleri
Sürdürülebilir gelişmenin yanı sıra, özellikle ürün çeşitliliği ve beraberinde rekabet üstünlüğü sağlayan Ar-Ge ve inovasyon faaliyetleri teknolojik ilerlemenin en önemli bileşenleridir.
İnovasyon, günümüzde sadece ulusal düzeyde değil, bölgesel düzeyde de gelişmeyi, kalkınmayı ve rekabetçiliği sağlayan önemli unsurların başında gelmektedir. Bunun farkında olan ülkeler, son yıllarda bölgesel inovasyon stratejileri tasarlamakta ve uygulamaktadırlar.
TÜİK’in 2015 yılında yaptığı “Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri” çalışmasına göre; Türkiye’de gayrisafi yurtiçi Ar-Ge harcaması 2014 yılında 2013 yılına göre %18.8 artarak 17 milyar 598 milyon TL olarak hesaplanmıştır. 2013 yılında %0.95 olan gayrisafi yurtiçi Ar-Ge harcamasının gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYİH) içindeki payı 2014 yılında %1.01’e yükselmiştir.
2014 yılında Gayrisafi yurtiçi Ar-Ge harcamalarında ticari kesim %49.8 ile en büyük paya sahipken bunu %40.5 ile yükseköğretim kesimi ve %9.7 ile kamu kesimi takip etmiştir. Bir önceki yıl ticari kesim %47.5 ile yine ilk sırada yer alırken, bunu %42.1 ile yükseköğretim,
%10.4 ile kamu kesimi takip etmiştir. Ar-Ge harcamalarının 2014 yılında %50.9’u ticari kesim tarafından finanse edilirken bunu %26.3 ile kamu kesimi, %18.4 ile yükseköğretim kesimi,
%3.4 ile yurtiçi diğer kaynaklar ve %1.1 ile yurtdışı kaynaklar takip etmiştir (TÜİK, Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırması, 2015).
İstatistikî Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) Düzey 1’e göre 2015 yılında Ar-Ge harcamalarının en yüksek olduğu bölge %28 ile Ankara, Konya ve Karaman’ın dahil olduğu Batı Anadolu Bölgesi (TR5) iken, bu bölgeyi %21.6 ile İstanbul (TR1 bölgesi), %21 ile Doğu Marmara
Bölgesi (TR4) takip etmiştir. Bayburt ilinin dahil olduğu Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi %1.6 oranıyla Türkiye Ar-Ge harcamalarından oldukça düşük pay almaktadır.
Grafik 46: Toplam Ar-Ge Harcamalarının İBBS Düzey 1 Bölgeleri Bazında Dağılımı, 2015
Kaynak:TÜİK
Türk Patent Enstitüsü (TPE)’nün verilerine göre; Bayburt, TRA1 Bölgesi ve Türkiye genelinden yapılan, 2011-2015 yıllarındaki marka, patent, faydalı model ve endüstriyel tasarım başvurularının gelişimi aşağıdaki tabloda verilmektedir.
Tablo 127: Patent, Faydalı Model, Endüstriyel Tasarım ve Marka Başvuruları, 2011-2015
Başvurular Yıllar 2011 2012 2013 2014 2015 2011-2015 Toplamı
Marka
Bayburt 14 10 11 10 8 53
TRA1 279 310 278 282 258 1,407
Türkiye 103,747 97,311 93,305 97,142 95,962 383,720
Patent
Bayburt 0 1 1 1 1 4
TRA1 4 11 9 10 16 50
Türkiye 4,087 4,543 4,528 4,861 5,512 23,531
Faydalı Model
Bayburt 1 0 0 0 0 1
TRA1 16 8 1 7 6 38
Türkiye 3,175 3,725 3,454 3,474 3,451 39,015
Endüstriyel Tasarım
Bayburt 0 0 0 0 3 3
TRA1 14 6 8 14 8 50
Türkiye 7,525 7,864 8,216 8,395 8,291 39,015
Kaynak: Türk Patent Enstitüsü-www.tpe.gov.tr
Bayburt’tan Türk Patent Enstitüsü’ne, 2011-2015 döneminde, toplam 53 adet marka, 4 adet patent, 1 adet faydalı model, 3 adet endüstriyel tasarım başvurusu yapılmıştır.
TRA1 Bölgesi ve Türkiye’nin Ar-Ge harcamaları, net satışları ve Ar-Ge harcamalarının net satışlara oranı aşağıdaki tablodan izlenebilir.
Tablo 128: Türkiye ve TRA1 Bölgesi’nin Net Satışları ve Ar-Ge Harcamalarının Gelişimi, 2006-2014 (Milyon TL)
Yıllar Net Satışlar Ar-Ge Harcamaları Ar Ge/Net Satışlar (%) TRA1/TR (%)
TRA1 Türkiye TRA1 Türkiye TRA1 Türkiye Net
Satışlar AR-GE Harcamaları
2006 5,299 1,458,486 8 1,956 0.16 0.13 0.36 0.42
2007 6,536 1,688,083 13 2,261 0.20 0.13 0.39 0.59
2008 8.340 1,914,462 15 2,473 0.18 0.13 0.44 0.62
2009 9.350 1,886,523 6 2,504 0.06 0.13 0.50 0.24
2010 11.023 2,251,378 6 2,765 0.05 0.12 0.49 0.21
2011 13.700 2,838,447 5 3,681 0.03 0.13 0.48 0.13
2012 15.643 3,215,593 5 4,076 0.03 0.13 0.49 0.13
2013 18.233 3,688,508 5 4,485 0.03 0.12 0.49 0.10
2014 20.253 4,208,976 8 5,280 0.04 0.13 0.48 0.14
Kaynak: Sanayi Bakanlığı, Girişim Bilgi Sistemleri Birimi
Not: Bayburt ili Ar-Ge harcamaları veri gizliliği nedeniyle istatistiklerde yer almamaktadır. Bu nedenle tablo TRA1 Bölgesi için hazırlanmıştır.
TRA1 Bölgesi’nin 2006 yılından 2014 yılına Net Satışları %282 oranında, Türkiye’nin Net Satışları %189 oranında artmıştır. Türkiye genelinde Ar-Ge harcamalarındaki artış %170 olmasına karşılık TRA1 Bölgesi’nde bir değişme gözlenmemektedir.
2006 yılında, TRA1 Bölgesi’nin net satışları içerisinde Ar-Ge Harcamalarının payı %0.16 iken, 2014 yılında bu oran %0.04’e düşmüştür. Türkiye’nin toplam Net Satışları içerisinde Ar-Ge Harcamalarının payı ise 2006 ile 2014 yılları arasında neredeyse sabit kalmıştır.
TRA1 Bölgesi’nin net satışlarının Türkiye net satışları içerisindeki payı 2006 yılında %0.36 iken 2014 yılında %0.48’ye yükselmiştir. Ancak, TRA1 Bölgesi Ar-Ge Harcamalarının Türkiye Ar-Ge harcamaları içindeki payı 2006 yılında %0.42 iken, 2014 yılında %0.14’e düşmüştür.
2006=100 kabul edilerek TRA1 Bölgesi ve Türkiye’de Ar-Ge harcamalarının değişimi aşağıdaki grafik yardımıyla izlenebilir.
Grafik 47: Türkiye ve TRA1 Bölgesi’nin Yıllar İtibarıyla Ar-Ge Harcamalarının Gelişimi, 2006-2014 (2006=100)
Kaynak: Sanayi Bakanlığı, Girişim Bilgi Sistemleri Birimi
2014 yılında, Bayburt’ta sanayi siciline kayıtlı işletmelerde çalışan personel sayısı 674'tür. Bu işletmelerde Ar-Ge birimi olan firma sayısı 5, çalışan sayısı ise 25'tir. Dolayısıyla toplam personelin %3.7'si Ar-Ge birimlerinde istihdam edilmektedir.
Özet olarak;
Bayburt ilinde 1 adet organize sanayi bölgesi (OSB) ve 2 adet küçük sanayi sitesi bulunmaktadır.
OSB’nin tamamlanma oranı %20 düzeyindedir (Haziran 2016). Yollarının %85’i ham yoldur.
Doğalgaz altyapısı 2016 yılında tamamlanmıştır. Atık su arıtma tesisi %50 doluluğa ulaşılamadığından henüz yapılamamıştır. Bunun dışında su, elektrik altyapısında da eksiklikler bulunmaktadır. Hizmet binası inşaatına henüz başlanmamıştır.
21 Şubat Küçük Sanayi Sitesinde 168 adet işyerinin 150 adedi faaliyette, 18 adedi boş durumdadır. Faaliyette bulunan işyerlerinden 45’i oto tamircisi, 33’ü marangoz, 30’u soğuk demirci, 20’si mobilyacı, 17’si tornacı, 5’i ise diğer faaliyet konularıdır. Bunun yanında 128 adet işyerinden oluşan Kayışkıran KSS de tamamlanmış olup yakın zamanda faaliyete geçecektir.
Bayburt ilinin dahil olduğu Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi %1.52 oranıyla Türkiye Ar-Ge harcamalarından oldukça düşük pay almaktadır.
Bayburt’tan Türk Patent Enstitüsü’ne, 2011-2015 döneminde, toplam 53 adet marka, 4 adet patent, 1 adet faydalı model, 3 adet endüstriyel tasarım başvurusu yapılmıştır.
TRA1 Bölgesi ve Türkiye’nin Ar-Ge harcamaları, net satışları ve Ar-Ge harcamalarının net satışlara oranı aşağıdaki tablodan izlenebilir.
Tablo 128: Türkiye ve TRA1 Bölgesi’nin Net Satışları ve Ar-Ge Harcamalarının Gelişimi, 2006-2014 (Milyon TL)
Yıllar Net Satışlar Ar-Ge Harcamaları Ar Ge/Net Satışlar (%) TRA1/TR (%)
TRA1 Türkiye TRA1 Türkiye TRA1 Türkiye Net
Satışlar AR-GE Harcamaları
2006 5,299 1,458,486 8 1,956 0.16 0.13 0.36 0.42
2007 6,536 1,688,083 13 2,261 0.20 0.13 0.39 0.59
2008 8.340 1,914,462 15 2,473 0.18 0.13 0.44 0.62
2009 9.350 1,886,523 6 2,504 0.06 0.13 0.50 0.24
2010 11.023 2,251,378 6 2,765 0.05 0.12 0.49 0.21
2011 13.700 2,838,447 5 3,681 0.03 0.13 0.48 0.13
2012 15.643 3,215,593 5 4,076 0.03 0.13 0.49 0.13
2013 18.233 3,688,508 5 4,485 0.03 0.12 0.49 0.10
2014 20.253 4,208,976 8 5,280 0.04 0.13 0.48 0.14
Kaynak: Sanayi Bakanlığı, Girişim Bilgi Sistemleri Birimi
Not: Bayburt ili Ar-Ge harcamaları veri gizliliği nedeniyle istatistiklerde yer almamaktadır. Bu nedenle tablo TRA1 Bölgesi için hazırlanmıştır.
TRA1 Bölgesi’nin 2006 yılından 2014 yılına Net Satışları %282 oranında, Türkiye’nin Net Satışları %189 oranında artmıştır. Türkiye genelinde Ar-Ge harcamalarındaki artış %170 olmasına karşılık TRA1 Bölgesi’nde bir değişme gözlenmemektedir.
2006 yılında, TRA1 Bölgesi’nin net satışları içerisinde Ar-Ge Harcamalarının payı %0.16 iken, 2014 yılında bu oran %0.04’e düşmüştür. Türkiye’nin toplam Net Satışları içerisinde Ar-Ge Harcamalarının payı ise 2006 ile 2014 yılları arasında neredeyse sabit kalmıştır.
TRA1 Bölgesi’nin net satışlarının Türkiye net satışları içerisindeki payı 2006 yılında %0.36 iken 2014 yılında %0.48’ye yükselmiştir. Ancak, TRA1 Bölgesi Ar-Ge Harcamalarının Türkiye Ar-Ge harcamaları içindeki payı 2006 yılında %0.42 iken, 2014 yılında %0.14’e düşmüştür.
2006=100 kabul edilerek TRA1 Bölgesi ve Türkiye’de Ar-Ge harcamalarının değişimi aşağıdaki grafik yardımıyla izlenebilir.
Grafik 47: Türkiye ve TRA1 Bölgesi’nin Yıllar İtibarıyla Ar-Ge Harcamalarının Gelişimi, 2006-2014 (2006=100)
Kaynak: Sanayi Bakanlığı, Girişim Bilgi Sistemleri Birimi
2014 yılında, Bayburt’ta sanayi siciline kayıtlı işletmelerde çalışan personel sayısı 674'tür. Bu işletmelerde Ar-Ge birimi olan firma sayısı 5, çalışan sayısı ise 25'tir. Dolayısıyla toplam personelin %3.7'si Ar-Ge birimlerinde istihdam edilmektedir.
Özet olarak;
Bayburt ilinde 1 adet organize sanayi bölgesi (OSB) ve 2 adet küçük sanayi sitesi bulunmaktadır.
OSB’nin tamamlanma oranı %20 düzeyindedir (Haziran 2016). Yollarının %85’i ham yoldur.
Doğalgaz altyapısı 2016 yılında tamamlanmıştır. Atık su arıtma tesisi %50 doluluğa ulaşılamadığından henüz yapılamamıştır. Bunun dışında su, elektrik altyapısında da eksiklikler bulunmaktadır. Hizmet binası inşaatına henüz başlanmamıştır.
21 Şubat Küçük Sanayi Sitesinde 168 adet işyerinin 150 adedi faaliyette, 18 adedi boş durumdadır. Faaliyette bulunan işyerlerinden 45’i oto tamircisi, 33’ü marangoz, 30’u soğuk demirci, 20’si mobilyacı, 17’si tornacı, 5’i ise diğer faaliyet konularıdır. Bunun yanında 128 adet işyerinden oluşan Kayışkıran KSS de tamamlanmış olup yakın zamanda faaliyete geçecektir.
Bayburt ilinin dahil olduğu Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi %1.52 oranıyla Türkiye Ar-Ge harcamalarından oldukça düşük pay almaktadır.
Bayburt ilinden Türk Patent Enstitüsü’ne, 2011-2015 döneminde, toplam 53 adet marka, 4 adet patent, 1 adet faydalı model, 3 adet endüstriyel tasarım başvurusu yapılmıştır.
2014 yılında, Bayburt ilinde sanayi siciline kayıtlı işletmelerde çalışan personel sayısı 674'tür. Bu işletmelerde Ar-Ge birimi olan firma sayısı 5, çalışan sayısı ise 25'tir. Dolayısıyla toplam personelin %3.7'si Ar-Ge birimlerinde istihdam edilmektedir.
3.4. Enerji
Ülkemizde elektrik enerjisi üretim santrali sayısı, 2015 Yılı sonu itibarıyla ise 1,514’tür.
Mevcut santralların 560 adedi hidrolik, 36 adedi kömür, 113 adedi rüzgâr, 21 adedi jeotermal, 233 adedi doğal gaz, 18 adedi fueloil, motorin, asfaltit ve nafta, 69 adedi yenilenebilir ve atık, 23 adedi çok yakıtlı (katı ve sıvı), 46 adedi çok yakıtlı (sıvı ve doğal gaz) santrallarıdır.
Türkiye’de 2015 yılı sonu itibarıyla elektrik üretiminin (259,690,305,653 kWh) %37.8’i, doğal gazdan, %28.4’ü kömürden, %25.8’i hidrolikten, %4.4’ü rüzgardan, %1.3'ü jeotermalden ve
%2.2’si diğer kaynaklardan elde edilmiştir.
Aşağıda pay grafik elektrik üretiminin enerji kaynakları itibariyle dağılımını göstermektedir.
Grafik 48: Türkiye Elektrik Üretiminin Enerji Kaynakları İtibariyle Dağılımı, 2015
Kaynak: TEİAŞ
Elektrik Enerjisi Piyasası ve Arz Güvenliği Strateji Belgesi’ne göre, 2023’e kadar elektrik üretiminde doğalgazın payının %30’a çıkarılması, hidrolik dahil yenilenebilir enerji kaynaklarının payının %30’un üzerine ve rüzgâr enerjisi kurulu gücünün 20 bin MW’ye çıkarılması hedeflenmektedir. Nükleer enerji santrallerinin elektrik enerjisi üretimindeki payının 2020 yılına kadar en az %5 seviyesine ulaşması, güneş enerjisi kullanımının yaygınlaştırılması ve ülke potansiyelinin azami ölçüde değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.
2016 Temmuz sonu itibariyle Türkiye’nin toplam elektrik enerjisi kurulu gücü 77,037.5 MW’dir. Türkiye elektrik enerjisi kurulu gücünün enerji türlerine göre dağılımı aşağıda pay grafikte verilmiştir.
Grafik 49: Türkiye Elektrik Enerjisi Kurulu Gücü, 2016 Temmuz Sonu
Kaynak: TEİAŞ
EPDK verilerine göre, Bayburt’ta 2016 Temmuz sonu itibarıyla devlet ve özel sektöre ait toplam 26.49 MWm kurulu güçlü üç adet hidroelektrik santrali bulunmaktadır. Aşağıda tabloda faal, proje aşamasında ve ön lisans almış tesisler verilmektedir.
Bayburt ilinden Türk Patent Enstitüsü’ne, 2011-2015 döneminde, toplam 53 adet marka, 4 adet patent, 1 adet faydalı model, 3 adet endüstriyel tasarım başvurusu yapılmıştır.
2014 yılında, Bayburt ilinde sanayi siciline kayıtlı işletmelerde çalışan personel sayısı 674'tür. Bu işletmelerde Ar-Ge birimi olan firma sayısı 5, çalışan sayısı ise 25'tir. Dolayısıyla toplam personelin %3.7'si Ar-Ge birimlerinde istihdam edilmektedir.
3.4. Enerji
Ülkemizde elektrik enerjisi üretim santrali sayısı, 2015 Yılı sonu itibarıyla ise 1,514’tür.
Mevcut santralların 560 adedi hidrolik, 36 adedi kömür, 113 adedi rüzgâr, 21 adedi jeotermal, 233 adedi doğal gaz, 18 adedi fueloil, motorin, asfaltit ve nafta, 69 adedi yenilenebilir ve atık, 23 adedi çok yakıtlı (katı ve sıvı), 46 adedi çok yakıtlı (sıvı ve doğal gaz) santrallarıdır.
Türkiye’de 2015 yılı sonu itibarıyla elektrik üretiminin (259,690,305,653 kWh) %37.8’i, doğal gazdan, %28.4’ü kömürden, %25.8’i hidrolikten, %4.4’ü rüzgardan, %1.3'ü jeotermalden ve
%2.2’si diğer kaynaklardan elde edilmiştir.
Aşağıda pay grafik elektrik üretiminin enerji kaynakları itibariyle dağılımını göstermektedir.
Grafik 48: Türkiye Elektrik Üretiminin Enerji Kaynakları İtibariyle Dağılımı, 2015
Kaynak: TEİAŞ
Elektrik Enerjisi Piyasası ve Arz Güvenliği Strateji Belgesi’ne göre, 2023’e kadar elektrik üretiminde doğalgazın payının %30’a çıkarılması, hidrolik dahil yenilenebilir enerji kaynaklarının payının %30’un üzerine ve rüzgâr enerjisi kurulu gücünün 20 bin MW’ye çıkarılması hedeflenmektedir. Nükleer enerji santrallerinin elektrik enerjisi üretimindeki payının 2020 yılına kadar en az %5 seviyesine ulaşması, güneş enerjisi kullanımının yaygınlaştırılması ve ülke potansiyelinin azami ölçüde değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.
2016 Temmuz sonu itibariyle Türkiye’nin toplam elektrik enerjisi kurulu gücü 77,037.5 MW’dir. Türkiye elektrik enerjisi kurulu gücünün enerji türlerine göre dağılımı aşağıda pay grafikte verilmiştir.
Grafik 49: Türkiye Elektrik Enerjisi Kurulu Gücü, 2016 Temmuz Sonu
Kaynak: TEİAŞ
EPDK verilerine göre, Bayburt’ta 2016 Temmuz sonu itibarıyla devlet ve özel sektöre ait toplam 26.49 MWm kurulu güçlü üç adet hidroelektrik santrali bulunmaktadır. Aşağıda tabloda faal, proje aşamasında ve ön lisans almış tesisler verilmektedir.
Tablo 129: Bayburt İli Enerji Kurulu Gücü, Projeler ve Ön Lisans Almış Firmalar, Temmuz-2016
Lisans Durumu Tesis Adı Enerji Türü Kurulu Güç
(MWm) Toplam (MWm)
Faal
Bayburt HES Hidroelektrik 0.44
26.49
Yıldırım HES Hidroelektrik 11.01
Bayburt HES Hidroelektrik 15.04
Peoje Gençosman HES Hidroelektrik 6.02
110.78
Laleli Barajı ve HES Hidroelektrik 104.76
Ön Lisans
Aydıntepe Reg. ve HES Hidroelektrik 8.86
12.20
Kemer Reg. ve HES Hidroelektrik 2.77
Uzman HES Hidroelektrik 0.57
Toplam 149.47 149.47
Kaynak: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu
Grafik 50: Bayburt Enerji Kurulu Gücü, Proje, Ön Lisans, Temmuz-2016
Kaynak: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu verilerinden hazırlanmıştır
Tablodan görüldüğü gibi İl’de 26.49 MWm’lik kurulu güç yanında, 100.78 MWm proje aşamasında tesis, 12.2 MWm ön lisans alımış firma bulunmaktadır. Tesislerin hepsinin enerji türü hidroelektrik santralidir.
Elektrik Tüketimi
Bayburt ili, TRA1 Bölgesi ve Türkiye genelinde 2010-2014 döneminde elektrik tüketiminin kullanım yerleri itibariyle dağılımı aşağıdaki gibidir.
Tablo 130: Elektrik Tüketiminin Kullanım Yerlerine Göre Dağılımı, 2010-2014 (KWh)
Kullanım Yeri 2010 2011 2012 2013 2014
Türkiye
Tarımsal sulama 4,360,331 3,813,908 4,545,989 3,824,688 3,919,119
Sanayi işletmesi 79,330,651 87,980,191 92,301,731 93,251,788 97,777,468 Ticarethane 27,732,000 30,525,233 31,825,922 37,453,237 39,748,278
Mesken 41,410,705 44,271,092 45,375,137 44,971,483 46,189,693
Sokak aydınlatma 3,768,280 3,986,130 3,884,688 3,835,634 3,942,641
Resmi daire 7,101,983 7,272,436 8,793,496 8,179,717 8,039,266
Diğer 8,346,678 8,250,560 8,196,386 6,528,634 7,758,613
Toplam tüketim 172,050,628 186,099,551 194,923,349 198,045,181 207,375,078
TRA1 Bölgesi
Tarımsal sulama 18,616 14,813 17,382 14,185 14,090
Sanayi işletmesi 283,485 353,686 294,407 359,256 392,355
Ticarethane 164,862 162,041 224,391 202,102 233,772
Mesken 486,468 497,078 490,765 440,726 470,854
Sokak aydınlatma 68,468 95,869 83,040 72,314 70,297
Resmi daire 163,034 198,896 199,096 138,095 163,418
Diğer 77,787 69,188 90,994 48,846 61,460
Toplam tüketim 1,262,720 1,391,572 1,400,075 1,275,524 1,406,246
Bayburt
2010-2014 döneminde toplam elektrik tüketimi Türkiye’de %20.5, TRA1 Bölgesi’nde %11.4, Bayburt’ta ise %17.8 artış göstermiştir. Bayburt ilinde 2014 yılında toplam elektrik tüketimi 82,038 KWh’dir.
Tablo 129: Bayburt İli Enerji Kurulu Gücü, Projeler ve Ön Lisans Almış Firmalar, Temmuz-2016
Lisans Durumu Tesis Adı Enerji Türü Kurulu Güç
(MWm) Toplam (MWm)
Faal
Bayburt HES Hidroelektrik 0.44
26.49
Yıldırım HES Hidroelektrik 11.01
Bayburt HES Hidroelektrik 15.04
Peoje Gençosman HES Hidroelektrik 6.02
110.78
Laleli Barajı ve HES Hidroelektrik 104.76
Ön Lisans
Aydıntepe Reg. ve HES Hidroelektrik 8.86
12.20
Kemer Reg. ve HES Hidroelektrik 2.77
Uzman HES Hidroelektrik 0.57
Toplam 149.47 149.47
Kaynak: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu
Grafik 50: Bayburt Enerji Kurulu Gücü, Proje, Ön Lisans, Temmuz-2016
Kaynak: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu verilerinden hazırlanmıştır
Tablodan görüldüğü gibi İl’de 26.49 MWm’lik kurulu güç yanında, 100.78 MWm proje aşamasında tesis, 12.2 MWm ön lisans alımış firma bulunmaktadır. Tesislerin hepsinin enerji türü hidroelektrik santralidir.
Elektrik Tüketimi
Bayburt ili, TRA1 Bölgesi ve Türkiye genelinde 2010-2014 döneminde elektrik tüketiminin kullanım yerleri itibariyle dağılımı aşağıdaki gibidir.
Tablo 130: Elektrik Tüketiminin Kullanım Yerlerine Göre Dağılımı, 2010-2014 (KWh)
Kullanım Yeri 2010 2011 2012 2013 2014
Türkiye
Tarımsal sulama 4,360,331 3,813,908 4,545,989 3,824,688 3,919,119
Sanayi işletmesi 79,330,651 87,980,191 92,301,731 93,251,788 97,777,468 Ticarethane 27,732,000 30,525,233 31,825,922 37,453,237 39,748,278
Mesken 41,410,705 44,271,092 45,375,137 44,971,483 46,189,693
Sokak aydınlatma 3,768,280 3,986,130 3,884,688 3,835,634 3,942,641
Resmi daire 7,101,983 7,272,436 8,793,496 8,179,717 8,039,266
Diğer 8,346,678 8,250,560 8,196,386 6,528,634 7,758,613
Toplam tüketim 172,050,628 186,099,551 194,923,349 198,045,181 207,375,078
TRA1 Bölgesi
Tarımsal sulama 18,616 14,813 17,382 14,185 14,090
Sanayi işletmesi 283,485 353,686 294,407 359,256 392,355
Ticarethane 164,862 162,041 224,391 202,102 233,772
Mesken 486,468 497,078 490,765 440,726 470,854
Sokak aydınlatma 68,468 95,869 83,040 72,314 70,297
Resmi daire 163,034 198,896 199,096 138,095 163,418
Diğer 77,787 69,188 90,994 48,846 61,460
Toplam tüketim 1,262,720 1,391,572 1,400,075 1,275,524 1,406,246
Bayburt
2010-2014 döneminde toplam elektrik tüketimi Türkiye’de %20.5, TRA1 Bölgesi’nde %11.4, Bayburt’ta ise %17.8 artış göstermiştir. Bayburt ilinde 2014 yılında toplam elektrik tüketimi 82,038 KWh’dir.
Aynı tablonun kullanım yerlerine göre yüzde dağılımı ise aşağıda tabloda verilmektedir.
Tablo 131: Elektrik Tüketiminin Kullanım Yerlerine Göre Dağılımı, 2010-2014 (%)
Kullanım Yeri 2010 2011 2012 2013 2014
Türkiye elektrik kullanım yerlerine göre yüzde paylar karşılaştırıldığında, yüzde paylardaki değişimin 2014 yılında 2010 yılına göre ticarethane ve sanayi lehine geliştiği, ticarethane elektrik kullanımında 3.1 puan, sanayi işletmelerinde 1.1 puanlık artış olduğu gözlenmektedir. TRA1 Bölgesi’nde de aynı dönem sanayi işletmelerinde 5.4 puan, ticarethanelerde 3.5 puanlık artış olmuştur. Bayburt ilinde sanayi ve ticarethane elektrik kullanımında Türkiye geneline benzer bir gelişim olmuş sanayi işletmeleri elektrik kullanımında 1.3 puan, ticarethane elektrik kullanımında 3.1 puanlık bir artış meydana gelmiştir. İl’de diğer elektrik kullanımlarında 8.4 puanlık düşüşe karşılık, resmi daire elektrik kullanımında 4.5 puan, sokak aydınlatması elektrik kullanımında 1.4 puan artış olmuştur.
Grafik 51: Elektrik Tüketiminin Kullanım Yerlerine Göre Dağılımı, 2014 (%)
Kaynak: TÜİK
Türkiye genelinde elektrik kullanımında sanayi işletmeleri önemli bir paya sahipken (%47.2), Bayburt’ta meskenlerdeki elektrik kullanımının (%45.7) ağırlığı dikkati çekmektedir.
Doğalgaz Tüketimi
Türkiye, TRA1 Bölgesi ve Bayburt’un 2015 yılı doğalgaz tüketimleri 2015 yılında aşağıdaki gibi gerçekleşmiştir.
Tablo 132: Bayburt, TRA1 Bölgesi ve Türkiye’nin Doğalgaz Tüketimi, 2015
Birim Sektörler Bayburt TRA1 Bölgesi Türkiye
1000 Sm3
Dönüşüm/Çevrim - 691 19,010,675
Sanayi 232 77,285 14,267,874
Hizmetler 6,310 57,410 3,583,746
Konutlar 10,278 135,536 11,000,357
Diğer - 1,772 136,625
Toplam 16,819 272,693 47,999,277
Yüzde
Not: EPDK raporunda yer alan ulaştırma sektörü hizmetler sektörüne, enerji sektörü sanayi sektörüne eklenmiştir
Aynı tablonun kullanım yerlerine göre yüzde dağılımı ise aşağıda tabloda verilmektedir.
Tablo 131: Elektrik Tüketiminin Kullanım Yerlerine Göre Dağılımı, 2010-2014 (%)
Kullanım Yeri 2010 2011 2012 2013 2014
Türkiye elektrik kullanım yerlerine göre yüzde paylar karşılaştırıldığında, yüzde paylardaki değişimin 2014 yılında 2010 yılına göre ticarethane ve sanayi lehine geliştiği, ticarethane elektrik kullanımında 3.1 puan, sanayi işletmelerinde 1.1 puanlık artış olduğu gözlenmektedir. TRA1 Bölgesi’nde de aynı dönem sanayi işletmelerinde 5.4 puan, ticarethanelerde 3.5 puanlık artış olmuştur. Bayburt ilinde sanayi ve ticarethane elektrik kullanımında Türkiye geneline benzer bir gelişim olmuş sanayi işletmeleri elektrik kullanımında 1.3 puan, ticarethane elektrik kullanımında 3.1 puanlık bir artış meydana gelmiştir. İl’de diğer elektrik kullanımlarında 8.4 puanlık düşüşe karşılık, resmi daire elektrik kullanımında 4.5 puan, sokak aydınlatması elektrik kullanımında 1.4 puan artış olmuştur.
Grafik 51: Elektrik Tüketiminin Kullanım Yerlerine Göre Dağılımı, 2014 (%)
Kaynak: TÜİK
Türkiye genelinde elektrik kullanımında sanayi işletmeleri önemli bir paya sahipken (%47.2), Bayburt’ta meskenlerdeki elektrik kullanımının (%45.7) ağırlığı dikkati çekmektedir.
Doğalgaz Tüketimi
Türkiye, TRA1 Bölgesi ve Bayburt’un 2015 yılı doğalgaz tüketimleri 2015 yılında aşağıdaki gibi gerçekleşmiştir.
Tablo 132: Bayburt, TRA1 Bölgesi ve Türkiye’nin Doğalgaz Tüketimi, 2015
Birim Sektörler Bayburt TRA1 Bölgesi Türkiye
1000 Sm3
Dönüşüm/Çevrim - 691 19,010,675
Sanayi 232 77,285 14,267,874
Hizmetler 6,310 57,410 3,583,746
Konutlar 10,278 135,536 11,000,357
Diğer - 1,772 136,625
Toplam 16,819 272,693 47,999,277
Yüzde
Not: EPDK raporunda yer alan ulaştırma sektörü hizmetler sektörüne, enerji sektörü sanayi sektörüne eklenmiştir
Aşağıdaki grafik Türkiye, TRA1 Bölgesi ve Bayburt’un sanayi, hizmetler ve konutlardaki doğalgaz kullanımlarının paylarını göstermektedir (Grafikte Türkiye doğalgaz tüketimi sadece sanayi, hizmetler ve konutlarda kullanılan doğalgazı içermektedir).
Grafik 52: Sanayi, Hizmetler ve Konutlarda Doğalgaz Kullanımı, 2015 (%)
Grafik 52: Sanayi, Hizmetler ve Konutlarda Doğalgaz Kullanımı, 2015 (%)