2. MEVCUT DURUM 1. Coğrafi Yapı
2.3. İktisadi Yapı 1. Tarım
2.3.4. Dış Ticaret 1. İhracat
TÜİK verilerine göre Bayburt’tan 2015 yılında 7.4 milyon USD ihracat gerçekleştirilmiştir.
Ancak yörede yapılan inceleme sonucu plastik ve kauçuk ürünlerinde 1.7 milyon USD ve motorlu kara taşıtı ve römorklar ürünlerinde 5.7 milyon USD olan ihracatın üretim yerinin Bayburt olmadığı tespit edilmiştir. Bu ürünler dikkate alınmadığında Bayburt’tan yapılan ihracatın dikkate alınmayacak düzeyde olduğu gözlenmektedir.
Aşağıda tabloda 2011-2015 döneminde TÜİK verilerine Bayburt ilinden yapılan ihracat verilmektedir.
Tablo 114: Sektörlere Göre Bayburt İhracatı, 2015 (USD)
Kod Sektörler 2011 2012 2013 2014 2015
01 Tarım ve hayvancılık 188
14 Taş ocakçılığı ve diğer madencilik 108,734
15 Gıda ürünleri ve içecek 402
17 Tekstil ürünleri 647 3,822 749 4,373
18 Giyim eşyası 1,572 17,818 8,545
20 Ağaç ve mantar ürünleri (mob. hariç) 413
21 Kağıt ve kağıt ürünleri 351
22 Basım ve yayım; plak, kaset vb. 394
24 Kimyasal madde ve ürünler 71,107
25 Plastik ve kauçuk ürünleri 2,811,748 310,365 164,404 1,248,029 1,658,831
26 Metalik olmayan diğer mineral ürünler 4,167 5,887 9,471
27 Ana metal sanayi 1,808
28 Metal eşya sanayi (mak. ve teç. hariç) 47,761 30,477 624 2,344
29 Makine ve teçhizat (b.y.s.) 147,310 510 227
31 Elektrikli mekina ve cihazlar (b.y.s.) 235 4,187
33 Tıbbi alet.; hassas optik aletler ve saat 138,343
34 Motorlu kara taşıtı ve römorklar 12,006 2,582 5,653,407
36 Mobilya ve (b.y.s.) diğer ürünler 18,763 3,167 18,480
Toplam 3,239,645 347,523 316,416 1,249,402 7,361,262
Kaynak: TÜİK
TÜİK verilerine göre 2015 yılında Bayburt ilinden yapılan ihracatın sektörel yoğunlaşması aşağıdaki gibidir.
Tablo 115: Bayburt İlinden Yapılan İhracatın Sektörel Yoğunlaşması, 2015 (USD)
Kod Sektörler Pay (%) CR
34 Motorlu kara taşıtı ve römorklar 76.8 76.8
25 Plastik ve kauçuk ürünleri 22.5 99.3
36 Mobilya ve başka yerde sınıflandırılmamış diğer ürünler 0.3 99.6
Diğer Sektörler 0.4 100.0
Toplam 100.0
Kaynak: TÜİK verileri ile kendi hesaplamamız
Tablodan görüldüğü gibi ilk üç sektör toplam ihracatın %99.6’sını oluşturmaktadır. 2015 yılı ihracat kalemlerinin teknoloji sınıfına bakıldığında ise; 34-motorlu kara taşıtları ve römorklar yüksek teknoloji sınıfında (toplam ihracatın %77’si), 25-plastik ve kauçuk ürünleri orta-düşük teknoloji sınıfında (toplam ihracatın %22.5’i) yer aldığı görülmektedir.
TÜİK verilerine göre Bayburt’tan yapılan ihracatın 2011-2015 döneminde ülkelere göre dağılımı ise aşağıdaki gibidir.
Tablo 116: Ülkelere Göre Bayburt İhracatı, 2011-2015 (USD)
Ülkeler 2011 2012 2013 2014 2015
Almanya 2,466,986 272,011 55,085 877,868 6,269,374
Mısır 449 207,459 622,309
Toplam 3,239,645 347,523 316,416 1,249,402 7,361,262
Kaynak: TÜİK
Bayburt’tan yapılan 7.4 milyon USD’lik ihracatın 6.3 milyon USD’lik kısmı Almanya’ya yapılan ihracat oluşturmaktadır.
TÜİK verilerine göre 2015 yılında Bayburt ili ithalatının sektörel yoğunlaşması aşağıdaki tablodaki gibidir.
Tablo 117: Bayburt İlinden Yapılan İhracatın Ülke Yoğunlaşması, 2015 (%)
Ülkeler Pay (%) CR
Kaynak : TÜİK verileri ile kendi hesaplamamız
Tabloya göre Almanya, Mısır ve Fas’a yapılan ihracat toplam ihracatın %97.4’ünü oluşturmaktadır.
2.3.4.2. İthalat
Bayburt ilinden 2011-2015 döneminde yapılan ithalatın sektörlere göre dağılımı aşağıdaki tablo yardımıyla izlenebilir.
Tablo 118: Bayburt İthalatının Sektörel Dağılımı, 2011-2015 (USD)
Satır Etiketleri 2011 2012 2013 2014 2015
01 Tarım ve hayvancılık 1,115,519 204,183 205,152 669,029
22 Basım ve yayım; plak, kaset vb. 861
25 Plastik ve kauçuk ürünleri 2,203,927 4,626,050 3,941,218 2,382,387 1,770,295
29 Makine ve teçhizat (b.y.s.) 69,878 45,569
33 Tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat 1,248,164
34 Motorlu kara taşıtı ve römorklar 115,255 519,120 168,068 115,850 290,640
36 Mobilya ve (b.y.s.) diğer ürünler 3,308
Toplam 3,504,579 5,145,170 4,313,469 2,704,250 4,027,005
Kaynak: TÜİK
Bayburt’tan 2015 yılında 4 milyon USD ithalat yapılmıştır. İthalatın 1.8 milyon USD’si plastik ve kauçuk ürünleri, 1.2 milyon USD’si tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat ürünleri, 669 bin USD’si ise tarım ve hayvancılık sektöründen olmuştur.
Tablo 115: Bayburt İlinden Yapılan İhracatın Sektörel Yoğunlaşması, 2015 (USD)
Kod Sektörler Pay (%) CR
34 Motorlu kara taşıtı ve römorklar 76.8 76.8
25 Plastik ve kauçuk ürünleri 22.5 99.3
36 Mobilya ve başka yerde sınıflandırılmamış diğer ürünler 0.3 99.6
Diğer Sektörler 0.4 100.0
Toplam 100.0
Kaynak: TÜİK verileri ile kendi hesaplamamız
Tablodan görüldüğü gibi ilk üç sektör toplam ihracatın %99.6’sını oluşturmaktadır. 2015 yılı ihracat kalemlerinin teknoloji sınıfına bakıldığında ise; 34-motorlu kara taşıtları ve römorklar yüksek teknoloji sınıfında (toplam ihracatın %77’si), 25-plastik ve kauçuk ürünleri orta-düşük teknoloji sınıfında (toplam ihracatın %22.5’i) yer aldığı görülmektedir.
TÜİK verilerine göre Bayburt’tan yapılan ihracatın 2011-2015 döneminde ülkelere göre dağılımı ise aşağıdaki gibidir.
Tablo 116: Ülkelere Göre Bayburt İhracatı, 2011-2015 (USD)
Ülkeler 2011 2012 2013 2014 2015
Almanya 2,466,986 272,011 55,085 877,868 6,269,374
Mısır 449 207,459 622,309
Toplam 3,239,645 347,523 316,416 1,249,402 7,361,262
Kaynak: TÜİK
Bayburt’tan yapılan 7.4 milyon USD’lik ihracatın 6.3 milyon USD’lik kısmı Almanya’ya yapılan ihracat oluşturmaktadır.
TÜİK verilerine göre 2015 yılında Bayburt ili ithalatının sektörel yoğunlaşması aşağıdaki tablodaki gibidir.
Tablo 117: Bayburt İlinden Yapılan İhracatın Ülke Yoğunlaşması, 2015 (%)
Ülkeler Pay (%) CR
Kaynak : TÜİK verileri ile kendi hesaplamamız
Tabloya göre Almanya, Mısır ve Fas’a yapılan ihracat toplam ihracatın %97.4’ünü oluşturmaktadır.
2.3.4.2. İthalat
Bayburt ilinden 2011-2015 döneminde yapılan ithalatın sektörlere göre dağılımı aşağıdaki tablo yardımıyla izlenebilir.
Tablo 118: Bayburt İthalatının Sektörel Dağılımı, 2011-2015 (USD)
Satır Etiketleri 2011 2012 2013 2014 2015
01 Tarım ve hayvancılık 1,115,519 204,183 205,152 669,029
22 Basım ve yayım; plak, kaset vb. 861
25 Plastik ve kauçuk ürünleri 2,203,927 4,626,050 3,941,218 2,382,387 1,770,295
29 Makine ve teçhizat (b.y.s.) 69,878 45,569
33 Tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat 1,248,164
34 Motorlu kara taşıtı ve römorklar 115,255 519,120 168,068 115,850 290,640
36 Mobilya ve (b.y.s.) diğer ürünler 3,308
Toplam 3,504,579 5,145,170 4,313,469 2,704,250 4,027,005
Kaynak: TÜİK
Bayburt’tan 2015 yılında 4 milyon USD ithalat yapılmıştır. İthalatın 1.8 milyon USD’si plastik ve kauçuk ürünleri, 1.2 milyon USD’si tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat ürünleri, 669 bin USD’si ise tarım ve hayvancılık sektöründen olmuştur.
Bayburt ithalatının 2015 yılında sektörel yoğunlaşması aşağıda tablodaki gibidir.
Tablo 119: Bayburt İthalatının Ülke Yoğunlaşması, 2015 (%)
Sektörler Pay (%) CR
25-Plastik ve kauçuk ürünleri 44.0 44.0
33-Tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat 31.0 75.0
01-Tarım ve hayvancılık 16.6 91.6
34-Motorlu kara taşıtı ve römorklar 7.2 98.8
Diğer Sektörler 1.2 100.0
Toplam 100.0
Kaynak: TÜİK verileri ile kendi hesaplamamız
Bayburt’tan yapılan ithalatın %44’ü plastik ve kauçuk ürünleri, %31’i tıbbi aletler, hassas optik aletler ve saat, %16.6’sı ise tarım ve hayvancılıktır. Bayburt’ta 2015 yılında ilk 4 sektörün yaptığı ithalat toplam il ithalatının %98.8’ini oluşturmaktadır. İmalat sanayi sektöründe yer alan ithalat kalemlerinin teknoloji sınıfına bakıldığında ise; 25-plastik ve kauçuk ürünleri orta-düşük teknoloji sınıfında (toplam ithalatın %44’ü), 33-tıbbi aletler;
hassas optik aletler ve saat orta-yüksek teknoloji sınıfında (toplam ithalatın %31'i), 34-motorlu kara taşıtları ve römorklar orta-yüksek teknoloji sınıfında (topla ihracatın %7.2'si) yer aldığı görülecektir. Dolayısıyla ithalatın 51.2'si orta-yüksek, %31'i orta-düşük teknoloji sınıfındadır.
İzleyen tabloda ise Bayburt ithalatının ülkelere göre dağılımı verilmektedir.
Tablo 120: Ülkelere Göre Bayburt İthalatı, 2011-2015 (USD)
Ülkeler 2011 2012 2013 2014 2015
Çek Cumhuriyeti 22,569 204,716 1,248,164
Endonezya 1,454,049 2,535,558 2,513,037 1,464,157 1,054,372
Çin 85,800 1,012,715 1,071,356 503,318 694,569
Almanya 108,804 145,814 21,949 4,338 420,730
Avusturya 1,071,661 205,152 253,690
Ukrayna 277,202 270,495 115,079 254,967 138,288
Tayland 24,770 2,745 101,056 110,781
Toplam 3,504,579 5,145,170 4,313,469 2,704,250 4,027,005
Kaynak: TÜİK
Bayburt’un 2015 yılında 4 milyon USD olan ithalatının 1.2 milyon USD’si Çek Cumhuriyeti, 1.1 miyon USD’si Endonezya, 695 bin USD’si ise Çin’den yapılmıştır.
Bayburt ili ithalatının ülke yoğunlaşması aşağıdaki tablo yardımıyla izlenebilir.
Tablo 121: Bayburt İli İthalatının Ülke Yoğunlaşması, 2015 (%)
Ülkeler Pay(%) CR
Kaynak: TÜİK verileri ile kendi hesaplamamız
Bayburt ithalatında 2015 yılında %31 ile Çek Cumhuriyet ilk sıradadır, bu ülkeyi %26.2 ile Endonezya, %17.2 ile Çin izlemektedir. İlk 4 ülke ithalatın %84.9’unu, ilk 8 ülke ise %98.9’unu oluşturmaktadır.
Bayburt ithalatının 2015 yılında sektörel yoğunlaşması aşağıda tablodaki gibidir.
Tablo 119: Bayburt İthalatının Ülke Yoğunlaşması, 2015 (%)
Sektörler Pay (%) CR
25-Plastik ve kauçuk ürünleri 44.0 44.0
33-Tıbbi aletler; hassas optik aletler ve saat 31.0 75.0
01-Tarım ve hayvancılık 16.6 91.6
34-Motorlu kara taşıtı ve römorklar 7.2 98.8
Diğer Sektörler 1.2 100.0
Toplam 100.0
Kaynak: TÜİK verileri ile kendi hesaplamamız
Bayburt’tan yapılan ithalatın %44’ü plastik ve kauçuk ürünleri, %31’i tıbbi aletler, hassas optik aletler ve saat, %16.6’sı ise tarım ve hayvancılıktır. Bayburt’ta 2015 yılında ilk 4 sektörün yaptığı ithalat toplam il ithalatının %98.8’ini oluşturmaktadır. İmalat sanayi sektöründe yer alan ithalat kalemlerinin teknoloji sınıfına bakıldığında ise; 25-plastik ve kauçuk ürünleri orta-düşük teknoloji sınıfında (toplam ithalatın %44’ü), 33-tıbbi aletler;
hassas optik aletler ve saat orta-yüksek teknoloji sınıfında (toplam ithalatın %31'i), 34-motorlu kara taşıtları ve römorklar orta-yüksek teknoloji sınıfında (topla ihracatın %7.2'si) yer aldığı görülecektir. Dolayısıyla ithalatın 51.2'si orta-yüksek, %31'i orta-düşük teknoloji sınıfındadır.
İzleyen tabloda ise Bayburt ithalatının ülkelere göre dağılımı verilmektedir.
Tablo 120: Ülkelere Göre Bayburt İthalatı, 2011-2015 (USD)
Ülkeler 2011 2012 2013 2014 2015
Çek Cumhuriyeti 22,569 204,716 1,248,164
Endonezya 1,454,049 2,535,558 2,513,037 1,464,157 1,054,372
Çin 85,800 1,012,715 1,071,356 503,318 694,569
Almanya 108,804 145,814 21,949 4,338 420,730
Avusturya 1,071,661 205,152 253,690
Ukrayna 277,202 270,495 115,079 254,967 138,288
Tayland 24,770 2,745 101,056 110,781
Toplam 3,504,579 5,145,170 4,313,469 2,704,250 4,027,005
Kaynak: TÜİK
Bayburt’un 2015 yılında 4 milyon USD olan ithalatının 1.2 milyon USD’si Çek Cumhuriyeti, 1.1 miyon USD’si Endonezya, 695 bin USD’si ise Çin’den yapılmıştır.
Bayburt ili ithalatının ülke yoğunlaşması aşağıdaki tablo yardımıyla izlenebilir.
Tablo 121: Bayburt İli İthalatının Ülke Yoğunlaşması, 2015 (%)
Ülkeler Pay(%) CR
Kaynak: TÜİK verileri ile kendi hesaplamamız
Bayburt ithalatında 2015 yılında %31 ile Çek Cumhuriyet ilk sıradadır, bu ülkeyi %26.2 ile Endonezya, %17.2 ile Çin izlemektedir. İlk 4 ülke ithalatın %84.9’unu, ilk 8 ülke ise %98.9’unu oluşturmaktadır.
Özet olarak;
2015 yılında 7.4 milyon USD ihracat gerçekleştirilmiştir. Ancak yörede yapılan inceleme sonucu plastik ve kauçuk ürünlerinde 1.7 milyon USD ve motorlu kara taşıtı ve römorklar ürünlerinde 5.7 milyon USD olan ihracatın üretim yerinin Bayburt olmadığı tespit edilmiştir. Bu ürünler dikkate alınmadığında Bayburt’tan yapılan ihracatın dikkate alınmayacak düzeyde olduğu gözlenmektedir. TÜİK kayıtlarına göre 7.4 milyon USD olan ihracatın (ikili düzeyde), %76.8’i motorlu kara taşıtları ve römorklar, %22.5’i plastik ve kauçuk ürünleridir. İhracatın %85.2’i Almanya’ya %8.5’i Mısır’a yapılmaktadır (2015).
Bayburt ilinden 2015 yılında yapılan ithalat 4 milyon USD’dir. İthalatın %44’ü plastik ve kauçuk ürünleri, %31’i tıbbi aletler, hassas optik aletler ve saat, %16.6’sı ise tarım ve hayvancılıktır. Bayburt ithalatında %31 ile Çek Cumhuriyet ilk sıradadır, bu ülkeyi %26.2 ile Endonezya, %17.2 ile Çin izlemektedir (2015).