• Sonuç bulunamadı

Giyim Endüsrisinin Sahip Olduğu Özellikler

Dünya genelinde giyim endüstrisinin sahip olduğu özellikleri aşağıdaki şekilde sıralamak mümkündür:

- Giyim ekonomik duruma ve kullanım amaçlarına bağlı olduğu gibi moda ve beğeniler doğrultusunda da değişiklikler gösterir. Giyim tarzlarını gösteren seri şekilde üretilmiş resimli model ilk kez 19.yüzyılda yapılmıştır (Önge, 1995:4).

- Tarih boyunca ileri kültürlerin geleneksel giyimlerinde incelikli ve çeşitli farklılıklar bulunmaktadır. Bugün dünya genelinde genellikle batılı giyim tarzı kullanılıyor gibiyse de birçok ülkedeki insanlar sahip oldukları kendi kültürlerine yakın giysileri kullanmaktadırlar (Önge, 1995:7).

- Uluslararası tekstil ve hazır giyim ticareti uzun zamandan buyana endüstrileşmiş ülkelerin elinde bulunmakla beraber, son yıllarda gelişmekte olan ülkelerin dünya tekstil ve hazır giyim ticaretindeki paylarını artırma gayreti içerisine girdikleri görülmektedir. Günümüzde dünya tekstil ve hazır giyim ihracatının aşağı yukarı beşte üçlük bir kısmı endüstrileşmiş ülkelerce gerçekleştirilmektedir. Bu payın bir bölümü imalat sanayii, bir bölümü ise “reexport” faaliyetleri teşkil etmektedir. Endüstrileşmiş ülkelerin ithalatta ise yaklaşık üçte ikilik bir payı bulunmaktadır (Tadlıdil, 1987:14).

- Sourcing temel hareket ettirici güç halini almıştır. Verimlilik, kalite ve lojistik, yeterli müşteri tepkisi, zamana dayalı rekabet gücünü elinde bulunduranlar pazardaki yerlerini muhafaza edebileceklerdir (Safel ve Dedeoğlu, 1998:51).

- Tekstil ve giyim sektörlerinin imalat sanayi katma değeri içerisinde payı hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde devamlı azalma eğilimindedir. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde imalat sanayi içinde azalan tekstil ve giyim sektörleri katma değeri payına rağmen tekstil ve hazır giyim sektörlerinde üretilmekte olan katma değer miktarında gelişmekte olan ülkelerin payı devamlı artış göstermektedir. Buna rağmen bu sektörlerde üretilmekte olan katma değerin büyük bölümü hala gelişmiş ülkelerce üretilmektedir (Kanoğlu ve Öngüt, 2003:39).

- “Bir toplumda Hazır giyim arzusu ve zevki, o toplumun kültürel ve ekonomik kalkınması ile doğru orantılıdır” (Lokmanoğlu, 1992:2).

- “Dokumadan hazır giyim üretimi telâ, fermuar, astar, gibi yan sanayilere oldukça bağımlıdır” (Özenç, 1986a:6).

- “Zamana dayalı rekabet gücü için; sourcingde Çin’den Türkiye’ye kayış, ulaştırmada denizden havaya geçiş, iç esneklikde Taylorcu yöntemden çok becerikli yönteme geçiş, dış esneklikde Elektronik Bilgi Alışverişine (EDI) geçiş kaçınılmaz olmuştur (Safel ve Dedeoğlu, 1998:51).

- Hazır giyim kesiminin yan endüstrilere bağımlılığı hayli yüksektir (Özenç, 1986b:13).

- Esas olarak gelişmiş ülkelerce makine üretimi ve sektörel ticari hizmetler, yerine getirilmektedir. Gelişmiş ülkelerin bu alanlardaki ağırlığı devam edecek olmakla birlikte bilhassa makine üretiminde Güney Kore, Tayvan gibi ülkeler de ciddi atılım içerisindedir (Safel ve Dedeoğlu, 1998:50).

- Yeni teknolojik gelişmelerin tekstil makinalarında kullanılmasıyla endüstrileşmiş ülkelerde sermaye yoğun bir eğilimin ortaya çıktığı gözlenmektedir. İkinci Dünya Savaşı öncesinde bir tekstil işletmesi kurulduğu zaman 20-30 sene kullanılabileceği kabul ediliyordu. Ancak günümüzde 10 sene önce kurulmuş olan tekstil işletmeleri bugünün teknolojisine göre çok eski kalmaktadır (Tadlıdil, 1987:17).

- Bilindiği üzere son yıllarda elektronik sanayiindeki gelişme tekstil sanayiinde de kendisini göstermiş ve çeşitli işlem basamaklarında otomasyon sağlanmış, bilgisayar kullanılmaya başlanmıştır. Laboratuarda da bilgisayar kullanılmaya başlamış ve hatta bir laboratuarda gerçekleştirilen tüm muayene neticelerini merkezi bir bilgisayarla bir araya getirmek mümkün olmuştur (Özipek, 1993:103).

- İletişim araçlarının çeşitliliği, nüfusun yoğunluğu, yaşanan çok hızlı sosyal değişimler ve teknolojik gelişmelerle beraber insanlar kendisini dört mevsim yenileyerek giyinmektedir. Bu hızlı değişimler karşısında üretim sektörü içinde giyim sektörü; ürün çeşidi çok, birbirinden farklı ve kısa temrinlerde üretimde bulunan bir sektör niteliği taşımaktadır. Ürün bazında değişen, yaşam süresi kısa olan “giyim moda”ları, üretim süreçlerindeki kısa zaman dilimlerinin ve farklı ürün çeşitlerinin önemli sebebidir (Aydın ve Çakar, 1993:267).

- Dağıtım kanalları giderek konsantre olmakta, mağaza başına cirolarda düşüş meydana gelmektedir (Safel ve Dedeoğlu, 1998:51).

- Tekstil endüstrisinin sahip olduğu özellikler hazır giyim endüstrisi için de geçerlidir. Hazır giyim endüstrisinde de son 10 sene içerisinde küçük işletmeler iflas etmiş, kapanmış veya büyük işletmelerce satın alınmışlardır. Bu sebeple bilhassa Almanya ve

Hollanda’da hazır giyim işletmeleri giderek daha az işletmenin elinde toplanmaktadır. İşletmelerin genişlemesine rağmen halen hazır giyim endüstrisi emek yoğun özelliğini muhafaza etmektedir. Küçük işletmelerin kapanarak çok sayıda kişinin işsiz kalması veya diğer sektörlere kayması, bu alanda işçilik ücretlerinin düşük seviyede tutulmasına imkan sağlamıştır (Tadlıdil, 1987:17-18).

- Kapsadığı aşamalar itibariyle ürünleri nihai tüketiciye sunuluncaya dek en çok istihdam gerektiren tekstil ve hazır giyim sanayi, bir anlamda tohumun toprağa düşüşünden hasatın gerçekleşip, iplik imalatına ham bez oluşuna, boyanmasına, muhtelif aşamalarda terbiyesinden konfeksiyon olarak paketlenip vitrine konulmasına dek el emeği göz nuru isteyen bir endüstri dalıdır (Balaban, 1991:22).

- Üretim süreleri azalmakta, altı hafta sonunda indirimler başlamaktadır (Safel ve Dedeoğlu, 1998:51).

- Genel hazır giyim eşyaları ve uzmanlık boyutlu giyim eşyaları olmak üzere hazır giyim sanayinde üretim grupları ikiye ayrılır. Genel hazır giyim eşyaları genel olarak standart ölçülerde üretilen giysilerdir. Uzmanlık boyutlu giyim eşyaları ise genel olarak standart ölçü tablolarına uymayan özel kesim ve dikim teknikleri gerektiren giysilerdir (Yakartepe ve Yakartepe, 1995:166-169).

- Kısa sezonlara geçilmekte, bir sezon içerisinde birkaç haftada bir koleksiyon değiştirerek daha fazla ciro gerçekleştirme hedefi doğmaktadır (Safel ve Dedeoğlu, 1998:51).

- Devamlı olarak değişen insan istek ve gereksinimlerini tatmin edebilmek için, işletmeler yeni ürün geliştirmektedirler. Bilhassa işletmenin uzun dönem kârının ve büyümesinin gerçekleştirilmesi bakımından da yeni ürün geliştirme büyük öneme sahiptir (Sağdık ve Vural, 1996:299).

- Günümüz hazır giyim endüstrisi; gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasında rekabet ortamının en yoğun biçimde yaşandığı sektörlerden birisidir (Vural ve Altıntaş, 1996:209). Dünya hazır giyim ticaretine bakıldığında, ihracatta, gelişmiş ülkelerin payının azaldığı, gelişmekte olan ülkelerin ise payında artış olduğu gözlenmektedir (Öndoğan, 1999:339).

- Son yıllarda, hazır giyim üretiminde büyük gelişmeler meydana gelmekte, yeni ürün tasarımı ve geliştirilmesi önem kazanmakta ve ürünün yaşam seyrinde sürekli kısalma eğilimi gözlenmektedir (Sağdık ve Vural, 1996:299).

- Hızlı teslimat en önemli tayin edicilerden biri durumuna gelmiştir (Safel ve Dedeoğlu, 1998:51).

- Sektördeki üreticiler Aralık ve Ocak aylarında başlayan yaz, Mayıs ve Haziran aylarında başlayan kış koleksiyonlarına ilişkin çalışmalarını, aynı zamanda gerçekleştirdikleri moda showları ile tanıtıp, siparişlere başlarlar. Stoklama ise klasik modellere göre yapılmaktadır (Asal, 1995:19).