Geriye Dönmeyi İsteyenlerin Nedenleri

Suriyeli Türkmen katılımcıların genel olarak geleceklerine ilişkin net kararlarının olmadığı görülmüştür. Farklı durumların gelişmesi karşısında farklı kararlar almaya her an hazır oldukları görülmüştür. Katılımcıların geneline bakıldığında geri dönmeyi düşünüp düşünmediklerine ilişkin durumlarını, savaşa ve Suriye’deki duruma bağlamaktadırlar. Kaçarak ve ölüm tehdidi aldıkları için ülkelerinden çıkma zorunda kalanların geriye döndüklerinde neyle karşılaşılacaklarını tam bilemediklerini aktarmışlardır

5.3.7.1.1. Geride Bıraktıklarının ve Vatan Özlemi Etkisi

Yapılan görüşmelerde genel olarak 30 yaş üstü kişilerin geri dönme planları ve isteklerinin olduğu görülmektedir. Kendilerini Türkiye’den farklı hissetmemelerine rağmen vatanlarına geri dönmek istedikleri, geride bıraktıkları birikimleri evleri, malları olduğunu bunun için geri dönmeleri gerektiğini ifade etmişlerdir. Katılımcılar geri dönme isteklerini, nedenlerini ve ne zaman geriye dönmeyi planladıklarını şu şekilde ifade etmişlerdir.

Katılımcı 2, zaten gelme amacının çocuklarının ve eşinin olduğu savaş devam etmesine rağmen geri dönmeyi düşündüğü görülmüştür.

“Ben vatanımı bırakmak istemiyorum tamam burası da bizim ikinci vatanımız, dinimiz bir dilimiz bir ama orası da bizim toprağımızdır. Bizim bağlarımız bahçelerimiz evlerimiz, fabrikalarımız, arabalarımız var hepsini bıraktık geldik. Ben aslında karımı çocuklarımı Türkiye’ye yerleştirip geri dönecektim. Abim hala Suriye’de orada savaşıyor. Geri dönüp ona yardım etmem lazım. Benim arabalarımı İŞID çaldı. Ben niye bırakıyım ona malımı evlerimize girmeye çalışıyorlarmış. Daha geride kalan akrabalarımız komşularımız var hepsi gelmedi ki şimdi onları orada nasıl yalnız bırakalım savaşın ortasında ben geri döneceğim öyle ya da böyle. Bak şimdi bıraksalar beni ben giderim ama çocuklarım karım bırakmıyor. Savaş bitse hepimiz döneriz

bilmem kalmak isteyen olur mu ama biz kalmayız.” (Katılımcı 2, Erkek 46 yaşında, 26.02.206)

Katılımcı 7 ise ülkesini ve orada yaşadıklarını geri dönmek istediklerini ağlayarak şu şekilde ifade etmiştir;

“Savaş biterse hemen döneriz yani orası bizim vatanımız. Ama her yeri vurmuşlar her yer yıkılmış daha da vurmaya devam ediyorlar. Bizim Suriye’de hayatımız çok güzeldi.

Rahattık mutluyduk her şeyimiz vardı evimiz vardı. Ama şimdi haber aldık evimize IŞİD girmiş ne yaptılar soydular mı yoksa hala içinde yaşıyorlar mı bilmiyorum. Ama biz vatanımızı özlüyoruz. Kim ister ki böyle bir durum da kalmayı. Çocuklarımız burada en azından güvende ama işte savaş bitse bugün hepimiz döneriz.”( Katılımcı 7, Kadın 25 yaşında, 26.02.2016)

En yaşlı katılımcı olan Katılımcı 12’de vatanına olan özlemini şu şekilde aktarmıştır;

“Biz Türk’üz aslında benim ebelerim dedelerim Türkiye’den gitme benim Antep’te çok akrabam var. Burası da bizim vatanımız ama Suriye ayrı. Benim orada köyde kentte evim vardı. Mallarımız tarlalarımız vardı hepsini bıraktım hepsini. Biz her şeyimizi kendimiz yapardık. Şimdi bak burada oğullarımın yanında kaldım yapacak bir şeyim yok mecburum. Savaştan onlar kaçırdılar beni bizim oraları da vurdular. Her yer yıkıldı benim evim duruyordu ama. Şimdi bıraksalar beni ben de dönerim ama bırakmazlar. Ah bir savaş bitse Suriye çok güzel yerdir. Bizim oralar hem verimlidir hem güzeldir. Ben burada kalmam ölürsem de götürsünler oraya gömsünler vatanım Suriye benim. Her şeyimi orada bıraktım hiç istemedim bırakmayı. O yüzden ben mallarımın başına dönmek isterim. Savaş bitsin hepimiz döneriz çocuklarımı da bırakmam burada belki kalmak isterler ona bir şey demem ama ben kalmam.”(Katılımcı 12, Kadın 72 yaşında, 29.03.2016)

Katılımcılarımızın geride bıraktıkları ve vatanlarına olan özlemleri nedeniyle geriye dönmeyi istedikleri ortaya çıkmıştır. Türkmen olmaları, Türkiye ile eskiden beri bağlarının olmasına, burada akrabalarının olmasına rağmen vatanlarına geri dönmeyi geride bıraktıklarına sahip çıkmayı istedikleri görülmüştür.

5.3.7.1.2. İşsizlik ve Hayat Şartlarına Adaptasyon Zorluklarının Etkisi

Geriye dönmek isteyen ve umut eden Suriyeli Türkmenler sadece vatanlarını özledikleri için değil burada yaşadıkları zorlukların da etkisinin büyük olduğu görülmektedir. Diğer uluslararası göçler gibi daha iyi hayat imkanlarına sahip olmak için yapılmayan bu göçlerde gelinen yerdeki işsizlik ve hayat şartlarının zorlukları nedeniyle geri dönmek istedikleri ortaya çıkmıştır.

Katılımcı 19 iş bulmakta yaşadığı zorluk ve Türkiye’de hayat şartlarının Suriye ile kıyaslandığında çok olması nedeniyle geriye dönmeyi istediğini şu şekilde aktarmıştır;

“bizim fabrikalarımız vardı ben ayakkabı imalatçısıydım hep kendi işimizde çalıştık.

Bizi yakalama emri çıkınca mecbur buraya kaçtık. Burada Allah razı olsun bize kapılarını açtı insanlar, iyi davrandı zaten önceden de gelip gidiyorduk. Ama şimdi ben işsizim. Ne zaman kadar böyle gidecek savaş bitse dönsem benim fabrikalarım duruyor yine işlerim. Yaparım ama burada kimse iş vermiyor. Verilen işler devamlı değil çocuklarımız var onların burada sonları ne olacak. İnşallah savaş biter bir an önce vatanımıza evimize döneriz.” (Katılımcı 19, Erkek 34 yaşında, 04.04.2016)

“Benim belim sakatlanmasa belki de gelmezdim bilmiyorum. Gerçi orada da iş kalmadı ne iş, ne aş hiçbir şey kalmamıştı. Burada da çalışamıyorum hem belimin sakatlığından hem iş yok bak, ev yok kira. Orada evimiz vardı ben tüccarlık yapardım. Savaş bitse İŞID çıksa biz hemen döneriz. Ama şimdi dönsek ne olacak benim kızlarım var onların namusunu korumak zorundayım. İŞID geliyor insanların elinden kızlarını alıyor. Ben o yüzden savaş bitmeden İŞID çıkmadan dönemem. Türkiye’de bizim vatanımız ikinci vatanımız biz hep Türkiye ile biriz televizyonlarını seyrederiz. Hep Türkçe konuşuruz zaten bizim burada insanlarla bir sorunumuz yok, zaten savaştan öncede çok gelip giderdik biz ama işte burada her şey pahalı iş yok. Evimiz yok kiracı insan ne kadar durabilir yarın gelse çık dese nereye çıkayım herkes evde vermiyor. İş benim için en büyük sorun o yüzden savaş bitse işimizin başına geri dönsek evimize malımızın başına vatanımıza isteriz yani.” (Katılımcı 14, Erkek 40 yaşında, 30.03.2016)

Yine Suriye’de fabrika sahibi gelir düzeyi yüksek olan fakat her şeyini bırakıp ilk önce Lübnan’a daha sonra oradaki insanların baskısından dolayı da Türkiye’ye gelen

Katılımcı 15 neden geri dönmek istediğini işsizliğini kendini nasıl zorladığını ve geri dönmek için neyi beklediğini şu şekilde aktarmıştır;

“Burada çok zor durumdayız şimdi savaş bitse geri dönerim. Benim fabrikalarım var iki tane mobilyacıydım ben orada ürettiklerimi Lübnan’a götürürdüm. Sürekli gider gelirdim. Bizim Halep’te çok büyük evimiz vardı her şeyimiz vardı. Ama onları bırakıp buraya geldim. İşlerimin başına gitmek istiyorum burada yine mobilyacılarda çalışıyorum ama benim yaptığım işi yapan Türklere bana verdikleri paranın iki katı üç katını veriyorlar. Patrona gidip söylediğinde beğenmiyorsan çık çalışacak adam çok diyorlar. Biz alışmamışız böyle kendi işimizi yaptık hep tamam Suriye’de hep bize farklı davranırlardı ama paran varsa orada sözün geçerdi. Burada ev kirası pahalı şimdi okul çağında kızım var onu okula gönderemiyorum para yok her şey masraf. Türkiye, Suriye gibi değil her şey pahalı o yüzden burada durumumuz gerçekten zor. Ha şimdi dönemem çünkü dönsem yine iş yapamam. Savaş var bizi çalıştırmıyorlar çalışsa kime satacağız yaptıklarımızı her yer dağıldı. Valla durumumuz zor sonumuz ne olacak bilmiyorum.” (Katılımcı 18, Erkek 46 yaşında, 30.03.2016)

Kadın katılımcılarımızdan Katılımcı 8 ise burada çocuklarının ve kendilerinin zor şartlarda yaşamasından dolayı geri dönmeyi düşünenlerden biri olarak görüşlerini şu şekilde aktarmıştır;

“Savaş bitse hemen döneriz. Burada durumumuz çok zor bizim Suriye’de durumumuz çok iyiydi, yani herkesin durumu iyiydi. Etrafımızda kimsenin bir sıkıntısı yoktu.

Burada her şey çok pahalı hiçbir şey yapamıyoruz kocam zor iş buldu işten de az bir şey veriyorlar. Ama Suriye’de böyle değil mecbur kaldık geldik. Benim dedemle dayım hala Suriye’de onların malları çoktu. Tarlaları traktörleri onları bırakmak istemediler. IŞİD hepsini çalıyor bırakıp gelince onlarda o yüzden gelmediler. Burada da hayat zor zaten gelseler ne yapacaklar. Bizim burada ev bulamıyoruz pahalı eşya yok millet ne verirse onunla idare ediyoruz. Bu yüzden savaş bitse ortalık biraz düzelse hemen gideriz.”

(Katılımcı 8, Kadın 28 yaşında, 02.03.2016)

Mülteci statüsünde Türkiye’ye gelmek zorunda kalan Suriyeli katılımcıların Suriye’de iyi bir hayat standartlarına ve kendiişlerine sahip olmalarına rağmen Türkiye’de hem işsizlikle hem de kötü hayat şartlarına sahip olmaları nedeniyle geri dönmeyi istemektedirler. Şuanda geleceklerine ilişkin net kararlar alamasalar da bir gün mutlaka

Suriye’ye dönme ümitleri olanlar çoğunlukta fakat bu görüşün tersini düşünenlerinde varlığı söz konusudur