Çalışma Alanları ve Koşulları

dile yüklenen kültürle gerçekleşir. Göç sürecinde göçmenlerin göç edilen topluma entegrasyonu ve uyumu ilk olarak dilin öğrenilmesiyle başlar. Uluslararası göçlerde göç alan ve göç edenlerin birbiriyle uyum içinde yaşaması için devletler planlamalar yapar;

dil öğretimi, eğitim gibi birçok alanda entegrasyon faaliyeti gerçekleştirmek gereklidir.

Bu süreç düzgün ilerlemediği etapta iki toplum arasında hem kültürel kopmalar hem de kutuplaşmalar yaşanmaktadır. Türkmenlerin Türkiye’ye göç etme sürecine bakıldığında ise dil bilmek toplumsal kabul ve uyum açısından önemli derecede kolaylık sağlamıştır.

Aynı kültür dairesinden olan grupların toplum içinde ayrışmadan uyum içinde yaşamalarını kolaylaştıran öğelerin olması ve göç edilen ülke ile önceden ilişkiler, göçmenler için çekici etken oluşturmuştur. Türkiye’ye göç eden kişilerin geride bıraktıkları ile kolay bir şekilde iletişim kurması, onlarında Türkiye’ye gelmesi için aracı olmaları ilişkiler ağının işlemesini sağlamış ve göçü devam ettirmiştir.

5.3.4. Zorunlu Olarak Türkiye’ye Göç Eden Suriyeli Türkmenlerin Sosyal ve Ekonomik

Araştırma dahilinde görüşülen, Türkmenlerin aslında Suriyeli diğer göçmen gruplarına göre daha rahat iş buldukları görülmektedir. Dil bilmeleri ve ilişkiler ağının işlerliği nedeniyle, geçici bir şekilde de olsa iş bulabildikleri görülmüştür. Genelde geçici, geliri düşük ve hiçbir işçi hakkı olmayan işler olsa da iş bulabildiklerini aktarmışlardır.

Araştırma sahası olarak belirlenen bölgenin kentsel dönüşüm sürecinde olmasının etkisiyle genelde günü birlik inşaat işlerinde çalıştıklarını ifade etmişlerdir. Bunun dışında Suriye’deki mesleklerini yapmaya çalışanların dışında garsonluk veya kasiyerlik gibi günlük işlerde çalıştıkları görülmüştür.

Geleneksel aile yapısına sahip olan Suriyeli Türkmen ailelerinde genel olarak erkeklerin çalıştığı görülmektedir. Eğer evde genç kızları varsa onların çalışmalarına izin verilirken hem çok çocuklu olmalarından hem de Suriye’de de çalışmadıkları için kadın katılımcılardan yalnızca birinin çalıştığı görülmüştür.

Göç edilen ülkede iş bulmanın ve çalışma şartlarının zorluğu katılımcıların ifadeleriyle şu şekilde aktarılmıştır;

“Ben normalde Suriye’de tesisat, badana işleri yapardım. Oğullarım var onlarda okurdu. Ama buraya gelince onlarda çalışmak zorunda kaldılar ne iş olursa yapıyorlar aslında garsonluk, inşaat işi ne iş çıkarsa çünkü burada iş bulmak zor. Bende badanacılık yapıyorum iş çıkınca şimdi daha kış sayılır iş yok o yüzden çalışmıyorum şuanda çalışsak da ne kadar kazanıyoruz. Şöyle ne verirlerse aslında bizim burada iş bulmamız zor çalışmamız zor. Burada inşaat çok aslında inşaat işine çağırıyorlar bizi işte tanıdıklar vasıtasıyla da buluyoruz iş ama bir gün var öbür gün yok. Sigorta falan zaten hiç öyle bir şey yok.”(Katılımcı 10, Erkek 55 yaşında, 02.03.2016)

“ Ben normalde ticaretle uğraşıyordum savaştan önce buraya gelince de terzilik bildiğim için terzilikte çalışmaya başladım iş çıktıkça. Ama benim belimde sakatlık var bomba gelince belim baya kötü o yüzden sürekli oturamıyorum terzilikte. Bizim bura Sitelere yakın oralarda iş çıkınca gidiyorum. Tanıdıkların yanına gittim ilk iş aradım sonra, iş çıkınca ararlar diye haber bıraktım onlarda iş olunca arıyorlar. Ama işte düzenli değil. Bir hafta çalışıyorum sonra biraz dinleniyorum tekrar gidiyorum soruyorum iş var mı varsa gidiyorum çalışıyorum. Şimdi benim en önemli sorunum bu benim düzenli bir işim olsa biraz daha iyi olacak. Çünkü ben ağır hastayım belimdeki sorun nedeniyle her an sakat kalabilirim. Onun için benim sağlık güvencem olması

lazım biraz paramın olması lazım ama şimdi zor. Yine biz Türkmen’iz diye sağ olsunlar bize iyi davranıyorlar iş verenlerimiz sigorta hakkımız çıksa sigortamızı da yapmak istiyorlar bakalım zamanla. ”(Katılımcı 14, Erkek 40, 30.03.2016)

Katılımcı 19 ise iş bulmadığını ve Türkiye’de hiç çalışamadığını şu şekilde ifade etmiştir;

“Suriye’de benim ayakkabı fabrikam vardı. Türkiye’ye geleli iki sene oldu. Gelirken biraz paramız vardı onunla geldik bu zamana kadar onunla idare etmeye çalıştık.

Burada da ayakkabıcılık gibi bir iş bulmaya çalıştım ama bulamadım. Burada iş bulmak çok zor. Türkmenler biz çok çalışkanızdır hep kendi işimizde çalışırız kimsenin altında çalışmadık bu zamana kadar onun için zor geliyor böyle kötü işlerde çalışmak. Burada sabit bir iş bulmak zor çalışan herkes günü birlik çalışıyor bende bulamadım bu yüzden.”(Katılımcı 19, Erkek 34 yaşında, 04.04.2016)

Kadın “Katılımcı 4” iş bulmada yaşadığı zorlukları ve işin garantisi olmayışının yaşattığı zorlukları şu şekilde aktarmıştır;

“Ben eşimden ayrıyım. Bir tane oğlum var onunda buraya kaçak geçerken mayına basınca bacağı koptu. Evde çalışan kimse yok mecbur ben çalışmak zorundaydım.

Oğlum evli çocuğu var, hastane masrafları var iş bulmam lazım onun için. İlk geldim her yere sordum iş bulamadım sonra bulaşıkçılık yaptım oradan da çıkardılar biraz işsiz kaldım daha geçen gün bir pastanede iş buldum yeni yarın başlayacağım artık. Ne verirlerse çalışacağım.”(Katılımcı 4, Kadın 43 yaşında, 26.02.2016)

Göçmenlerin iş konusunda yaşadıkları bir diğer sorun ise eğitimli Suriyelilerin kendi işlerini yapamamalarıdır. Göçmenlerin büyük bir bölümü planlı bir şekilde Türkiye’ye gelmediklerinden dolayı almış oldukları eğitimleri belgeleyememekte ve bu nedenle mesleklerini yapacak uygun ortamı bulamamaktadırlar. Katılımcı 20 abilerinin almış oldukları eğitimleri belgeleyememeleri nedeniyle farklı işlerde çalıştıklarını şu şekilde aktarmıştır;

“… benim abilerim hepsi üniversite mezunu Suriye’de çok yüksek derecelerde çalışırlardı. Biri fizik bölümü mezunu biri eczacı ama hiç biri burada işlerini yapamıyorlar. Çok tanıdığımız da var doktor ama burada işlerini yapamıyorlar diplomaları yok burada nasıl olsun herkes kaçarak geldi kimse bir şey alamadı ki.

Abimler şimdi burada kaynakçılık yapıyor o da geçici. Bende iş oldukça günlük

tercümanlığa gidiyorum orada artık ne verirlerse yoksa benimde öyle sabit bir işim yok.

Liseyi bitirdim sınavları kazandım ama okula kaydımı yaptıramadan savaş çıktı bilgisayar mühendisliğini kazanmıştım. Sonra iki sene orada savaştım buraya geldim burada da çalışmak zorunda kaldım, öyle olunca okulda kaldı.”(Katılımcı 20, Erkek 22 yaşında, 04.04.2016)

Zorunlu olarak yaşanan göçlerde, ilk etapta kamplarda misafir ettiği Suriyeli göçmenlerin nüfusunun giderek artması, kamplardaki misafirlik sürelerinin uzaması nedenleriyle kamplarında dışında yaşamaya başlayan göçmenlerin en önemli sorunlarının başında işsizlik gelmektedir. Türkiye, bu sorunun çözümü için büyük adımlar atmış ve Göç İdaresi Başkanlığı’nın katkılarıyla göçmenlerin eğitimsiz olanların eğitimlerine devam etmeleri, eğitimli olanlarında üretime katılmaları ve göçmenler için yeni istihdam alanlarının yaratılması amacıyla çalışmalar sürdürülmektedir. Fakat sistemin tam anlamıyla işlerliğine kavuşması uzun bir süreçtir.