Festival ve Özel Günler

İl genelinde tespit edilen özel gün ve festivaller tabloda verilmiştir.

Tablo 64: Kırşehir İli Özel Gün ve Festivalleri

FESTİVAL/ÖZEL GÜN TARİH YER/DÜZENLEYEN NİTELİK

Geleneksel Akpınar Kültür Sanat ve Hedik Festivali

20 Ağustos Kırşehir ili Akpınar ilçesi Yerel Ahilik Kültür Haftası ve

Esnaf Bayramı 23 Eylül Kırşehir Valiliği - Esnaf Odaları

Birlik Başkanlığı Yerel

Yunus Emre’yi Anma

Günü 26 Eylül Ulupınar Kasabası Ziyarettepe,

Yunus Emre Türbesinde Yerel

Kaman Ceviz ve Kültür

Sanat Festivali Ekim 2. Haftası Kaman İlçesi Yerel

Halk Ozanları Şöleni 30 Temmuz Merkez/Kırşehir Uluslararası

Köme Şenlikleri Ağustos 4.Haftası Mucur/Kırşehir Yerel

Aşıkpaşa 2.Ulusal Şiir

Şöleni 3 Kasım Merkez/Kırşehir Uluslararası

Âşık Said 2.Ozanları

Şöleni⁴³ 17 Mart Merkez/Kırşehir Yerel

Kaynak: Kırşehir Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Erişim Tarihi 2018

10.2.2.5 Geleneksel Giyim

Kırşehir ilinde kadınlarda kırsal kesimde kullanılan geleneksel kıyafetler; yemeni tipi ayakkabı, yazma, üç etek veya şalvardan oluşmaktadır. Ayrıca üç eteğin üzerinden bele kuşak bağlanmaktadır. Kadınlar aksesuar olarak gerdanlık, gümüş ve altın bilezikler, yüzük, küpe kullanmaktadır.

Erkek kıyafetleri ise genellikle çarık, yün çorap, şalvar, göynek, çuhadan yapılan delme yelekten oluşmaktadır. Şalvar ve göyneğin üzerinden bele bağlanan kuşak da kullanılmaktadır. Erkeklerde yelek üzerinde gümüş köstekli saat, boyunda muska gibi aksesuarlar bulunmaktadır.

43 T.C. Ahiler Kalkınma Ajansı, TR71 Düzey 2 Bölgesi Nevşehir, Kırşehir ve Aksaray İlleri Turizm Sektör Geliştirme Çalışması, Kırşehir İli Jeotermal, Kültür ve Eko-Turizm Geliştirme Çalışması, Mayıs 2017

10.2.2.6 Geleneksel El Sanatları

Kırşehir ilinde halıcılık ve Onyx işlemeciliği geleneksel el sanatlarında önemli bir yer tutmaktadır.

• Onyx İşlemeciliği: Kırşehir'i sembolize eden bir el sanatıdır. Taş işlemeciliğinde kullanılan ham maddesi Mucur, Hacıbektaş ve Tokat’taki ocaklardan sağlanmakta olup düşük sermayeli atölyelerde işlenmektedir. Yılda yaklaşık olarak 2000 ton onyx ve mermer taşı işlenen ilde halen küçük çapta çalışan 10 tane atölye bulunmaktadır.

İlde üretilen ürünler Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde ve yurtdışına ham ve işlenmiş olarak ihraç edilmektedir.

Fotoğraf 32: Onyx İşletmeciliği

Kaynak: http://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/kirikkale/kulturenvanteri

Halıcılık: Günümüzde başladığı 1950’li yıllara göre çalışma alanı ve ürünü bulunmamaktadır.

Kırşehir ilinde halıcılık yıllar içinde birçok motif değiştirmiştir. İlk zamanlarında ilin tüm kırsal bölgelerinde faaliyet gösterirken günümüzde sadece Özbağ ile Karacaören, Dalakçı ve Gümüşkümbet köylerinde halı dokunmaktadır. Günümüzde modern tezgahlarla dokunan halılar Türk düğüm tekniği ile yapılmaktadır. ⁴⁴

10.3 Nevşehir

Nevşehir ilinde turizm potansiyeli Doğal ve Tarihi Değerler ile Kültürel ve Folklorik Değerler başlıkları altında incelenmiştir.

10.3.1 Doğal ve Tarihi Değerler

10.3.1.1 Doğal Güzellikler

Göreme Tarihi Milli Parkı, Hasan Dağı-Erciyes Dağı volkanik bölgesinde yer almaktadır. Milli Park; platolar, ovalar, tepeler, dere ve ırmak vadileri, drenaj havzaları ve erozyonlu dik yamaçlı vadilerle birbirinden ayrışmış yüksek düzlüklerden oluşmuştur. Erciyes ve Hasan Dağı’nın büyük volkanik konileri, kuzeyden Kızılırmak Vadisi’nin bir kısmı, bazıları bazaltla kaplı aşınmış tüf yatakları araziye hakim olan fizyolojik yapılanmalardır.

Volkanik tüften oluşmuş manzara yapısı içerisinde Doğu Roma Dönemi kilise mimarisi ve dinsel sanat tarihine sahip olan bölgenin ana ulaşım yollarına uzaklığı ve engebeli bir alan olması, gizlenmek ve inzivaya çekilenler için uygun korunma koşulları sağlamıştır.

44Kaynak: Kırşehir İl Kültür Turizm Müdürlüğü Web Sitesi,2018

Manastırlar, kiliseler, şapeller, yemekhaneler ve keşiş hücreleri, depo ve şarap yapım yerleri bulunan mekanlar oyulmuş duvar resimleri ile süslenmiştir.

Ürgüp, Avcılar, Uçhisar, Çavuşin, Yeni Zelve yerleşimleri, Göreme yöresinin geçmişteki kültürüne uygun köy hayatının tarihi ve doğal bütünlüğünü yansıtan yerleşim yerleridir.

Göreme’nin eşsiz jeomorfolojik oluşumu, manzara yapısının görsel değeri, tarihi ve etnolojik yapısı, milli parkın kaynak zenginliğini oluşturmaktadır. Göreme Milli Parkı ve Kapadokya Bölgesi kapsamında, Göreme Milli Parkı, Derinkuyu ve Kaymaklı Yeraltı Şehirleri, Karain Güvercinlikleri, Karlık Kilisesi, Yeşilöz Theodore Kilisesi ve Soğanlı Arkeolojik Alanı

‘UNESCO Dünya Miras Listesinde’ yer almaktadır. ⁴⁵ Vadiler

Nevşehir ilinde yer alan vadiler, Erciyes ve Hasan dağlarının volkanik patlamalarının sonucu ortaya çıkan volkanik tüflerin zamanla aşınması ile oluşmuş olup, yürüyüş açısından uygun alanlardır.

Nevşehir Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Kurulu kararları ile Göreme Tarihi Milli Parkı Uzun Devreli Gelişme Revizyon Planı hükümleri gereğince Milli Park içinde yer alan ve doğal sit alanı olan vadilerde jeep, ATV, motosiklet gibi motorlu taşıt trafiğine izin verilmemektedir.

Göreme Tarihi Milli Parkı içerisinde yer alan vadiler doğal ve kültürel amaçlı yürüyüşlere imkân sağlamaktadır. Göreme Tarihi Milli Parkı ve çevresindeki uygarlıkların mimari tarzını ve resim sanatını yansıtan görsel değerlerin yer aldığı alanlarda yürüyüş için kullanılan patikalar bulunmaktadır.

Göreme Tarihi Milli Parkı içerisindeki vadi ve yürüyüş yolları; Güvercinlik Vadisi, Zindanönü Deresi Vadisi, Zemi Vadisi, Kılıçlar Vadisi, Güllüdere Vadisi, Kızılçukur Vadisi, Mısırören Deresi Vadisi, Çalıdere Vadisi, Paşabağı Ören Yeri yürüyüş yolu, Devrent Vadisi, Meskendir Vadisi, Bağlıdere (aşk) Vadisi ve Paşabağı Örenyeri yürüyüş yoludur. Park içerisinde yer alan vadiler aşağıdaki tabloda uzunlukları ile birlikte verilmiştir.

Tablo 65: Göreme Tarihi Milli Parkı içerisinde Yer Alan Vadiler ve Uzunlukları Göreme Tarihi Milli Parkı İçerisindeki Vadiler Vadilerin Uzunlukları (km)

Güvercinlik Vadisi 3.62

Mısırören Deresi Vadisi 1.33

Çallıdere Vadisi 3.10

Paşabağı Vadisi 3.49

Devrent Vadisi 6.73

Meskendir Vadisi 1.41

Bağlıdere (Aşk) Vadisi 10.18

Toplam 43.65

Kaynak: Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Nevşehir Şube Müdürlüğü, 2018 Verileri

45Kaynak: TR71 Bölge Planı 2010-2013

Güvercinlik Vadisi: Uzunluğu 3.62 km olan Güvercinlik Vadisi, Uçhisar ile Göreme arasında konumlanmaktadır. Adını güvercinlerden alan Güvercinlik Vadisi, doğa yürüyüyüşüne uygunluğu, doğal yapısı ve tarihi ile turizme katkı sağlayan önemli bölgelerden biridir.

Zindanönü Vadisi: Ortahisar ile Çavuşin arasında 2.91 km uzunluğunda olan Zindanönü Vadisi peribacaları ile kaya oyma mekânların arasında bölgenin doğal güzelliklerini yansıtan yerler arasında olup yürüyüş ve fotoğrafçılık için uygun alanlardandır.

Zemi Vadisi: 5.59 km uzunluğu ile Kapadokya’nın en uzun vadilerinden biri olan Zemi Vadisi Göreme Açık Hava Müzesi yolu ile Uçhisar yolu arasında bulunmaktadır. Vadi boyunca güvercinlikler ve kiliseler bulunmakta olup doğa yürüyüşüne elverişlidir. Vadi içerisinde bulunan kiliseler; Sarnıç, Saklı, Görkündere ve El Nazar Kiliseleridir.

Kılıçlar Vadisi: Göreme ile Aktepe arasında uzanan ve Kızılçukur Vadisi ile birleşen Kılıçlar Vadisi’nin uzunluğu 2.35 km’dir. Yürüyüş sporu bakımından Kapadokya’nın en elverişli vadilerinden biri olan Kılıçlar Vadisi içerisinde Kılıçlar Kilisesi ile Meryem Ana Kilisesi bulunmaktadır.

Güllüdere Vadisi: Çavuşin köyü ile Göreme arasında yer alan Güllüdere Vadisi içerisinde birçok kilise, manastır, keşiş hücreleri ile güvercinlikler bulunmaktadır. Yovakim-Anna Kilisesi, Ayvalı Kilise, Haçlı Kilise ve Üç Haçlı Kilisesi, Güllüdere Vadisi içerisinde bulunan kiliselerdir. Bölgenin en önemli trekking vadilerinden biri olab Güllüdere Vadisi 1.41 km uzunluğunda olup vadide bçlgeye has pek çok bitki türüne rastlamak mümkündür.

Kızılçukur Vadisi: Ortahisar ile Çavuşin arasında Çavuşin köy merkezine 5 km mesafede yer alan Kızılçukur Vadisi 1.86 km uzunluğundadır. Bölgede nadir bulunan kızıl tüf kaya oluşumlarını barındıran Kızılçukur Vadisi bölgenin en dik ve dar kanyonlarından birisine sahiptir. Yalnızca yürüyerek gezilebilen vadi içerisinde eski yerleşkeler, güvercinlikler ve kiliseler bulunmaktadır. Kızılçukur Vadisi içerisnde yer alan kiliseler; Haçlı Kilise, Meryem Ana Kilisesi, Kolonlu Kilise ve Cemalların Kilisesi’dir.

Mısırören Deresi Vadisi: Meskendir Vadisi ile Zindanönü Vadisi’nin birleştiği yer ile Kızıl Çukur Seyir Noktası arasında iki kola ayrılan Misırören Deresi Vadisi toplam 1.33 km uzunluğundadır. Vadide yürüyüş için kullanılan patikalar bulunmaktadır.

Çallıdere Vadisi: Çavuşin ile Ortahisar arasında yer alan 3.1 km uzunluğundaki Çallıdere Vadisi, peri bacalarının ve kaya oyma mekanların arasında bölgenin doğal güzelliklerini barındıran ve trekking için uygun alanlardan biridir.

Paşabağı Vadisi: 3.49 km olan Paşabağı Örenyeri yürüyüş yolu Çavuşin ile Zelve arasında yer almaktadır. Rahipler Vadisi olarak da bilinen bölgede mantar formundaki peribacaları bulunmaktadır. Vadi, manzara fotoğrafçılığı ve doğa yürüyüşü için oldukça uygundur.

Devrent Vadisi: Ürgüp ile Aktepe köyü arasında bulunan Devrent Vadisi’nin toplam uzunluğu 4.1 km’dir. Bölgedeki peri bacaları hayvan figürlerine benzetildiğinden dolayı Hayal Vadisi de denilen vadide yürüyüş yolları oldukça kolaydır.

Meskendir Vadisi: Çavuşin ile Ortahisar arasında yer alan Meskendir Vadisi’nin toplam uzunluğu 1.41 km’dir. Kuş çeşidi açısından zengin olan vadi, peri bacaları, bitki örtüsü ve kültürel değerleri ile yürüyüş ve fotoğrafçılık için uygun alanlardan biridir.

Bağlıdere (Aşk) Vadisi: Göreme’nin en bilinen ve sık ziyaret edilen vadilerinden biri olan Bağlıdere Vadisi Uçhisar ile Göreme-Avanos yolu arasında 3 kola ayrılan ve toplam 10.18 metre uzunluğunda bir vadi olup doğa yürüyüşü için oldukça uygundur. Üzüm bağları ve peri bacalarıyla ön plana çıkan Göreme Bağlıdere Aşk Vadisi hava koşullarına bağlı olarak balon turları için de uğrak bir noktadır.

Şekil 14: Göreme Tarihi Milli Parkı Sınırları İçinde Bulunan Yürüyüş Yolları

Kaynak: Ofis Çalışması, 2018.

10.3.1.2 Tarihi Yerleşim Kalıntıları

ÖZKONAK YERALTI ŞEHRİ: İdiş Dağı kuzey yamacında volkanik, granit bünyeli tüf tabakalarının kalın olduğu bir yerde yapılan yeraltı şehri Avanos ilçe merkezine 14 km uzaklıkta yer almaktadır. Dört kattan oluşan yeraltı şehrinde hava bacası, su kuyusu, şıra hane ve sürgü taşları bulunmaktadır. Yeraltı şehri henüz tam olarak temizlenmemiş olup temizlenen kısımlarda geniş alanlara yayılan galerilerin birbirlerine tünellerle bağlandığı görülmektedir.

Ulaşımı asfalt yol ile sağlanan yeraltı şehri girişinde yaklaşık elli araçlık otopark alanı bulunmaktadır. Yeraltı şehrine gelebilecek ziyaretçiler için ürün satış birimi ve tanıtım birimleri yer almaktadır.