Derinkuyu Yeraltı Şehri

Kaynak: BEL-DA LTD

MAZI YERALTI ŞEHRİ: Kaymaklı Yeraltı Şehri’nin 10 km doğusunda, Ürgüp ilçesinin 18 km güneyinde yer alan yer altı şehrinin değişik yerlerde 4 ayrı girişi bulunmakta olup asıl girişi düzensiz taşlarla örülmüş koridor sağlamaktadır. Kısa koridordaki iri sürgü taşı, yeraltı şehrinin giriş çıkışını kontrol altına almaktadır. Yeraltı yerleşiminin geniş alanlarına yayılan ahırlar ahırlardan kısa bir koridor vasıtasıyla yeraltı şehrinin kilisesine ulaşılmaktadır Mazı

47Kaynak: Nevşehir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Yeraltı Şehri’nde bulunan pasajların çoğu kapanmış olduğundan dolayı şehrin ne kadar bir alana yayılmış olduğu kesin olarak söylenememektedir.

Mazı Yeraltı Şehri’ne ulaşım asfalt yol ile sağlanmaktadır. Yeraltı şehri çevresi temiz ve bakımlı durumda olup çevre düzenlemesi yapılmıştır. Yeraltı şehri giriş yapısı üzerinde kafeterya olarak kullanılması planlanan yapı şuan boştur. Ayrıca yeraltı şehrinin bulunduğu alanda ziyaretçiler için wc yapısı ve otopark alanı bulunmaktadır.

Fotoğraf 36: Mazı Yeraltı Şehri

Kaynak: BEL-DA LTD

SOBESOS: Ürgüp'e bağlı Şahinefendi köyünün hemen güneyinde bulunan Sobesos Antik Kenti’nde 2002-2005 yılları arasında yapılan kurtarma kazılarında, toplantı salonu olarak adlandırılan ve bazı bölümleri mozaikle kaplı geniş bir mekan, hamam yapısı ve kompleksi ortaya çıkarılmıştır. Kamulaştırılan alan içinde yapılan sondaj kazılarında da kent mimarisine ait temel kalıntılarına rastlanmıştır.

TATLARİN YERALTI ŞEHRİ: Acıgöl ilçesine 10 km. uzaklıkta yer alan ve 1991 yılında ziyarete açılan yeraltı şehri, mekânlarının büyüklüğü, erzak depolarının sayısı ve kiliselerin çokluğu nedeniyle askeri garnizon ya da manastır olabilme ihtimalini yükseltmektedir. Yeraltı şehri oldukça geniş alanlara yayılmış, ancak küçük bir kısmı temizlenebilmiştir. Halen iki katı gezilebilen yeraltı şehrinin en önemli özelliği diğer yeraltı şehirlerinde pek bulunamayan tuvalete sahip olmasıdır.

Bir tepe üzerinde bulunan Tatların Yeraltı Şehri ve Tatlarin Kilisesi’ne ulaşım asfalt yol ile sağlanmaktadır. Ancak yol üzerinde ziyaretçiyi alana ulaştıracak yönlendirme elemanları yetersizdir. Manzara olarak Tatlarin yerleşimi gören tepe çevresi bakımlı ve temiz durumdadır. Tepe üzerinde ziyaretçiler için otopark alanı bulunmamaktadır.

Fotoğraf 37: Tatlarin Yeraltı Şehri

Kaynak: BEL-DA LTD

AÇIKSARAY HARABELERİ: Gülşehir'e 3 km uzaklıkta tüf kayalar içinde oyulmuş sayısız mekânların ve kiliselerin yer aldığı Açıksaray Harabeleri önemli bir piskoposluk merkezi olup 9-10. yüzyıla tarihlenmektedir. Gülşehir’in simgesi olan mantar şeklindeki peribacası da bu bölgede bulunmaktadır. Açıksaray Ören Yeri günümüzde daha çok trekking için tercih edilmekte olup Çat Vadisi’ni de içine alan 7 km uzunluğundaki parkuru ile kültür ve spor merkezi konumundadır.

OVAÖREN: Gülşehir ilçesine bağlı Ovaören beldesinde bulunan ve yeni bir hitit yerleşimi olan Ovaören’de kazı çalışmaları hala devam etmektedir. Ticaret yollarının kesişme noktasında yer alması sebebiyle Anadolu içinde oldukça önemli bir jeopolitik konuma sahip olan ve İlk Çağ’a ait eserlerin oldukça canlı bir şekilde ortaya konulduğu bu bölge önemli bir gezi alanı olarak turizme kazandırılması planlanmaktadır.

ÖZLÜCE YERALTI ŞEHRİ: Kaymaklı kasabasının 6 km batısındaki Özlüce köyünde yer alan yeraltı şehri, göçük tehlikesinin bulunması nedeniyle ve tam olarak da temizlenmemiş olmasından dolayı ziyarete açık değildir.

10.3.1.3 Müze ve Ören yerleri

NEVŞEHİR MÜZESİ: Nevşehir ilinde ilk kez müze çalışmalarına Hamit Özalp başlamıştır.

1963 ile 1964 yılları arasında Özalp çevreden topladığı tarihi eserleri kütüphanesinde muhafaza etmiştir. 1966 yılında Nevşehir’de bir müze açılması kararlaştırılmış olup Damat İbrahim Paşa Külliyesi’nin bir parçası olan Aş Evi ve Sübyan Mektebi müze olarak kullanılmak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca restore edilerek 1967 yılında ziyarete açılmıştır. 1987 yılında ise Kültür Sitesi bünyesinde günümüzdeki yerine taşınmıştır. Müzede, arkeolojik ve etnografik olmak üzere iki teşhir salonu mevcuttur.

Kapadokya Bölgesi’ndeki açık hava müzelerine oranla merkezde bulunan Nevşehir Müzesi genellikle ziyaretçiler tarafından daha az ziyaret edilmektedir. Müzeye ulaşım oldukça kolaydır ve kent merkezinde olmasından dolayı etrafında ziyaretçilere yönelik donatılar bulunmaktadır.

ÜRGÜP MÜZESİ: Tahsinağa Kütüphanesi’nin bulunduğu yapıda müzede sergilenmek üzere 1965 yılında eserler toplanmaya başlanmıştır. Günümüzde müze olarak kullanılan yapının inşaatına 1968 yılında başlanmış ve 1971 yılında bitirilerek ziyarete açılmıştır. Müze binası giriş ve bodrum kat olmak üzere 2 kattan oluşmakta olup, teşhir salonları giriş katta yer almaktadır. Teşhir salonlarında prehistorik dönemlerden Osmanlı Dönemi’ne kadar arkeolojik ve etnografik eserler sergilenmektedir.

HACI BEKTAŞ-I VELİ MÜZESİ: Asıl adı Muhammed bin Musa olan Nişanburlu Hacı Bektaş-i Veli’nin doğum ve ölüm tarihi bilinmemekle birlikte 1248-1337 tarihleri arasında yaşandığı düşünülmektedir. Çocukluğu ve gençliği Horasan’da geçen Hacı Bektaş-ı Veli, Hoca Ahmet Yesevi ocağında felsefe, sosyal ve müspet ilimler öğrenimi görmüş ve Anadolu’ya geldiğinde Hacıbektaş ilçesinde dernek kurmuştur. Hacı Bektaş-ı Veli dergâhı 13. yüzyılda tamamlanmış ve birçok kez onarım görmüştür.

Müze binası plan bakımından üç ana bölümde incelenmektedir. Eskiden nadar avlusu denilen birinci avluda üçler çeşmesi bulunmaktadır. Ayrıca, at evi, ekmek evi, hamam, tuvalet, mihman evi ile çamaşırhane gibi hizmet birimleri günümüze kadar ulaşamamış olmakla birlikte bu avluda yer alıyordu. Eskiden Dergah Avlusu denilen ikinci avlunun içinde sırasıyla Aslanlı Çeşme, Şevi, Baba Köşkü, Tekke Camii, ortada; havuz, solda; mihman evi, meydanevi, kibrevi, Dedebaba Köşkü bulunmaktadır. Eskiden Hazret Avlusu denilen üçüncü avlunun içinde ise Atatürk Köşesi, pirevi, Balım Sultan Türbesi ve hazine bulunmaktadır.⁴⁸ Asfalt yol ile ulaşım sağlanan müze ve çevresinde özellikle özel günler ve etkinlik günlerinde otopark alanı yetersiz kalmaktadır. Çevre düzenleme yapılmış olan müzenin bulunduğu alan yayalaştırılmış olup genel itibariyle temiz ve bakımlıdır. Müze çevresinde ziyaretçilere yönelik yöresel ürün satış birimleri mevcuttur.