Çok Eşliliğe Karşı Kardeşlerin Bakış Açısı ve Kardeşler Arası İlişkiler

Tablo 8: Çocukların üvey kardeş ilişkileri ve Kardeşlere Bakış Açısı

CİNSİYET _{İyi, Onları Seviyor} Kardeş İlişkileri

Kardeş İlişkileri Kötü, Onları Pek Sevemiyor Toplam KIZ 17 1 18 ERKEK 10 0 10 Toplam _{27 1 28} % % 96 % 4

Araştırma sonuçlarına göre çocukların hemen hemen hepsinin evlerinde anneleri tarafından problem yaşansa da yaşanmasa da birbirleriyle kardeş ilişkilerinin çok iyi olduğu görülmüştür. Zaman zaman evde ki bir kardeşle anlaşamadıklarını söyleyen bir iki kişi olsa da bunların çatışmasının da kişilik tarzlarından kaynaklandığı üvey veya öz sebepli bir çatışma sebebi olmadığı görülmüştür. Çocuklardan edinilen bilgilerden bölgede soyun babadan ilerlediği inancıyla hiçbir kardeşin birbirini öz veya üvey diye ayırmadığı görülmüştür. Aynı babadan olan tüm kardeşler öz sayılır. Bu durum kardeş ilişkilerinde annelerin etkisini azaltmaktadır. Çocuklar arasındaki yaş farkının çok olması büyüklerin küçüklere maddi ve manevi anlamda destek olmaları sebebiyle de kardeşlerin birbirine karşı sevgi bağları kuvvetlenmiştir. Kalabalık aile olmanın genellikle bölge halkı tarafından sevilen ve sayılan bir durum olması ve bunun çocuklar tarafından içselleştirilmesi de kardeşlere olan bakış açılarında olumlu katkıları olduğu düşünülmektedir. Çok kardeş demek itibar demektir.

Öz olarak tek çocuk olan diğer 4 kardeşi üvey olan 17 yaşındaki S.Ç.(erkek):

“ Bir abim hariç diğerleri ile iyiyiz. Ne o beni seviyor ne ben onu seviyorum. Sanki düşman gibiyiz. Memur olan abim haftada iki kere okula gelir. O olmasa bu

kadar okumazdım sanırım. Başımda biri olunca daha iyi oluyorum. Babam yaşlı sadece manevi olarak destek olabiliyor. İyi ki kardeşlerim var, tek kardeş olsam psikolojim bozulurdu. Maddeye falan başlardım herhalde abilerim bana bu konuda örnek oluyorlar.”

Aile hayatından memnun olmayan ve iki eşliliği kabullenmeyen 18 yaşındaki Ö.Ö.(kız) bu konuda:

“ 18 kardeşiz. Onlar olaya hiç kötü bakmıyorlar. Hatta iyi ki böyleyiz diye düşünüyorlardır. Nüfus çok kalabalıklaşınca yer yok, yeni bir ev açmışlar. Evler dip dibe. Pazar günleri iki aile toplaşıp pikniğe falan gideriz. Birlik ve beraberlik çok fazladır. Hep beraberiz. Kocaman sofrada olmak çok güzeldir. Kalabalığı seviyorum.” Diye ifade etmektedir.

Aile hayatından memnun olmayan sürekli olumsuzluklarından bahseden 17 yaşındaki D.T.( erkek) de bu konuda:

“Çok iyi vallahi. 7 üvey 3 öz kardeşim var. Birbirimizi seviyoruz. Çok iyi anlaşıyoruz. Onlarda benimle aynı görüşteler. Anneler arasındaki sorun bizi ilgilendirmiyor. Anneler çocuk ayrımı da yapıyor.”

17 yaşındaki M.B. (erkek):

“Toplam 5 kardeşiz 2 si öz 2 si üvey. Biz onlardan onlarda bizden hoşnuttu. Onlarda benim gibi bu kumalı yaşantıyı pek istemiyorlardır ama kardeşler arasında hiç fark gözetmedik. Hatta ölünce bir müddet sonra geçimsizlikten üvey annem gitti. Ama üvey ablam hala bizle kalır.”

Ailede bir tane üvey 4 tane öz kardeşi olan ve aile hayatından hiç memnun olmayan 16 yaşındaki G.K. (kız)

“Abimin düşüncelerini pek bilmiyorum ama ablam da bu durumdan benim gibi çok etkilendi. 18 yaşında evlendi. Evdeki sıkıntılardan kaçtı. Çok kavgalar oluyordu çünkü.”. diyerek kardeşlerin de evdeki iki anne arasındaki kavgalardan olumsuz

iyi zaten bir tane üvey kardeşim var. Benden büyük. Birbirimizin evlerine girip çıkıyoruz.” Diyerek evdeki olumsuzlukların kardeş ilişkilerine yansımadığını

belirtmiştir.

6 öz 9 üvey toplam 15 kardeş olan ve evin en küçüğü olan 18 yaşındaki M.Ç. (erkek):

“ Herkes tarafından seviliyorum. Ailede herkes birbirini sever. Yaşıtları daha yakın olanlar birbiri ile daha iyi anlaşır. Ben en küçük olunca hepsi tarafından seviliyorum. Tek okuyan benim üzerime titriyorlar. Bağlılığımız, saygımız, sürekli bir birbirimizin arkasında olmamız hepsi kardeşlerime olan sevgimi artırıyor. Onlarda öyle düşünüyorlar.”

Aile hayatından memnun ama çok eşli aile yapısına yine de olumlu bakamıyor 15 yaşındaki B.B. (kız). Kalabalık olmanın hem ekonomik hem de diğer alanlarda dezavantajları olduğunu söylüyor. Anneler arasındaki geçimsizliklere değiniyor bir ara. Tüm bunlara rağmen kardeş ilişkileri konusunda şunları söylüyor:

“12 kardeşiz 6 sı üvey. Özlerde en büyük benim. Küçükler pek anlamıyorlar oynuyorlar birlikte. Büyüklerde iyi anlaşır evde. Birisi hastalansa diğeri sahip çıkar. O yüzden iyiyiz. Her kardeşte olur ya öyle anlaşmazlıklar oluyor. Çok iyi anlaşıyoruz. Özellikle ablamla öyle öz üvey gibi ayrım olmuyor. Her şeyimizi paylaşıyoruz. Diğeri ile de öyle. Anneler arasında olan tartışmalara ne biz ne onlar karışmaz.”

Üç tane üvey sekiz tane öz kardeşi olan 17 yaşındaki P.Ö.(kız):

“Benden bir yaş büyük öz ablam eve kuma gelmesini hazmedemiyor ben susuyorum ama ablam genelde üvey annemle tartışıyor. Üvey annem küçük kardeşlerim kavga edince hep çocuklarıma dokunmayın der. Ablamda cevabını verir. Diğer büyük ablamda çok öfkeli konuşmaz hiç Ayşe’yle (Üvey Anne). Babamın gözünde çünkü hep O (Üvey Anne) haklıdır. Ayşe’nin bir kızı var 7. (Yedinci) sınıfa gidiyor onunla çok iyi anlaşıyoruz. O da annemi falan çok seviyor. Üvey kardeşlerim küçük çok seviyorlar beni, ben de onları çok seviyorum. Ben daha çok

merhametliyim onlara karşı.” diyerek kardeşlerinin çok eşli hayattan olumsuz

etkilendiklerini belirtirken bu durumun kardeş ilişkilerine yansımadığı görülüyor. 18 yaşındaki M.G.(erkek):

“ 7 öz 4 üvey kardeşim var. bizde özlük üveylik konusu açılmaz. Şimdi bile siz soruyorsunuz diye üvey diyorum. Öz üvey denilince rahatsız oluyoruz. Çünkü bizde soy babadan gelir. Olumlu taraflar bizim ailemizde daha çok olduğu için onlar da (diğer kardeşler) iyi düşünüyorlardır.” Diyor.

2 üvey 7 öz kardeşi olan ve kuma hayatını hiç onaylamayan 18 yaşındaki S.E. (kız):

“Aramız çok iyi. Hepsiyle çok iyi anlaşıyoruz. Hatta üveylerle daha iyi anlaşıyoruz. Bu biraz dinle alakalı. Çocuklar arasında ayrım yapılmaz Allah korkusu olduğundan dolayı. Üvey ablam mesela bizi büyüttü. Dövse bile sesimiz çıkmaz saygımızdan. Onlarda çocuklarından üstün tutar bizi neredeyse. Aynı babadan olmak çok önemlidir. Soy babadan gelir. O yüzden özlük üveylik olmuyor.”

Aile yaşantısından memnun olmayan, eve kuma gelmesini kabullenemeyen üvey annesi ile asla geçinemeyen 18 yaşındaki N.Ö.(kız):

“Nasıl desem aramız iyidir bizim çok şükür. Özlük üveylik yok. Asla öz üvey diye ayırmam. Annelerimiz farklı olsa da aynı babadanız. Mesela ben urdan giderken öz kardeşlerime ne aldıysam muhakkak diğerine de alırım.”

18 yaşındaki B.E. (erkek):

“Valla kardeşlerimle aram çok iyi. Hep arıyorlar soruyorlar. Öz ablam bile o

kadar aramıyor. Her konuda konuşuyoruz. Dertlerimizi paylaşıyoruz”

13 kardeş olan hepsiyle arası çok iyi olan 18 yaşındaki A.Ç.(kız) sadece bir

üvey kız kardeşiyle sorunlar yaşadığını belirtiyor. A.Ç:

“Üvey kız kardeşim hariç diğerleriyle aramız çok fazla iyi. Üvey kız kardeşimin sadece üveylerle değil öz kardeşleriyle de arası kötü. Benden bir yaş küçük liseye

gidiyor. Öz annesi bana iyi davranıyor diye beni çok fazla kıskanıyor. Diğer kardeşlerimle aram çok iyidir.”

Kardeşlerine olan sevgisi tüm yüzüne yansıyan 6tane üvey kardeşi olan 12 kardeşli 15 yaşındaki G.E.(kız):

“Dünyanın en güzel şeyi. Aynı anneden olamasan da aynı kandan kardeşlerinin olması. Sana değer veriyorlar. Bugün ablam buraya geldi. Hoca çok şaşırdı üvey olmasına. Öyle yakınız. Üvey abilerimin de büyüyüp bize sahip çıkması falan beni çok duygulandırıyor.”

Toplam üç kardeş 16 yaşındaki M.S.(kız) ve en küçük kardeşleri üvey olan. Oldukça kötü etkilenmiş eve kuma gelmesinden. Kabullenememiş uzun bir süre hala da gözlerinden okunuyor üzüntüsü. Ama söz konusu kardeş olunca şöyle diyor:

“Çok seviyor beni kardeşim. Aramız çok iyi. Nerdeyse her gün telefonla konuşuruz. Beni çok özlediğini söylüyor hep. Üvey gibi görmüyorum onu.”

Aile hayatından hiç memnun olmayan tüm olumsuzluklarına maruz kalan 15 yaşındaki K.S. (kız) üvey kardeşleriyle yan yana ama ayrı evlerde kalıyor:

“ Kardeşlerimde bu durumu kötü karşılıyor. Biz iyi geçinmeye çalışıyoruz ama bir abim var onunla aramız kötü. Şiddet falan uyguluyor. Sürekli küfür falan ediyor bize. Annemin arkasından konuşuyorlar. O zamanda sıkıntı oluyor.”

16 yaşındaki Y.Ö.(kız):

“Anneleriyle her ne kadar olmasa da üvey kardeşlerimle aram oldukça iyi. Onlarla hiçbir sıkıntım yok ki. Zaten bu onların hatası değil”