Yap›lan doping kontrolleri sonucunda talimat›n yürürlü¤e girdi¤i tarihten bu yana 23 futbolcudan al›nan doping kontrol örne¤inde yasakl› madde tespit edil-mifl ve futbolcular disiplin kuruluna sevk ediledil-mifllerdir. Ayr›ca dopingle mücadele-ye ayk›r› davran›flta bulunan bir yönetici ve bir masör de disiplin kuruluna sevk edil-mifllerdir.
Aç›klanan örnek kararlar›n büyük bir bölümü Tahkim Kurulu’nca onaylanm›fl ve bir bölümü ise Disiplin Talimat›’n›n 59’uncu maddesinin (Takdiri azalt›c› sebep) ne-deniyle de¤ifltirilerek onaylanm›flt›r(6).
1. 7 May›s 1995 tarihinde oynanan Yeni Afyonspor - Orduspor müsabakas›nda Orduspor tak›m› futbolcular›ndan Önder Deniz KOLGU adl› futbolcunun do-ping kontrol örne¤inde pseudoefedrin maddesi saptanm›flt›r. Futbolcu 6 ay hak mahrumiyeti cezas› ile cezaland›r›lm›fl ve karar Tahkim Kurulu’nca onay-lanm›flt›r.
2. 3 Aral›k 1995 tarihinde oynanan Bal›kesirspor - Bucaspor müsabakas›nda Bal›-kesirspor tak›m› futbolcular›ndan Tayfun YUNGUL adl› futbolcunun doping kontrol örne¤inde metenolone maddesi saptanm›flt›r. Futbolcu 1 y›l hak mah-rumiyeti cezas› ile cezaland›r›lm›fl, karar Tahkim Kurulu’nca onaylanm›flt›r.
3. 26 Ocak 1997 tarihinde oynanan Fenerbahçe - Gaziantepspor müsabakas›nda Gaziantepspor kulübü futbolcular›ndan Ayhan AKMAN’dan al›nan doping kontrol örne¤inde metenolol maddesi saptanm›flt›r. Futbolcu 6 ay hak mahru-miyeti cezas› ile cezaland›r›lm›fl, karar Tahkim Kurulu’nca onaylanm›flt›r.
4. 1 Haziran 1997 tarihinde oynanan Kartalspor - Adanaspor müsabakas›nda Adanaspor kulübü futbolcular›ndan ‹dris GÜMÜfiDERE’den al›nan doping kontrol örne¤inde efedrin, pseudoefedrin ve metilefedrin maddeleri saptan-m›flt›r. Futbolcu 6 ay hak mahrumiyeti cezas› ile cezaland›r›lm›fl, karar Tahkim Kurulu’nca onaylanm›flt›r.
5. 17 May›s 1998 tarihinde PTT - Ad›yamanspor müsabakas›nda Ad›yamanspor kulübü futbolcular›ndan Yasin MANDIRALI’dan al›nan doping kontrol örne¤in-de amfetamin madörne¤in-desi saptanm›flt›r. Futbolcu 6 ay hak mahrumiyeti cezas› ile cezaland›r›lm›flt›r.
6. 5 Aral›k 1998 tarihinde oynanan Göztepe - Kartalspor müsabakas›nda Gözte-pe Spor kulübü futbolcular›ndan Harun B‹ÇER’den al›nan doping kontrol
örne-¤inde tetrahidrokannabinol metaboliti saptanm›flt›r. Futbolcu 1 y›l hak mahru-miyeti cezas› ile cezaland›r›lm›flt›r.
7. 6 Aral›k 1998 tarihinde oynanan ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi Spor - Mersin
‹dman Yurduspor müsabakas›nda Mersin ‹dman Yurduspor futbolcular›ndan Murat ERDO⁄AN’dan al›nan doping kontrol örne¤inde metenolone ve mete-nolone metaboliti tespit edilmifltir. Futbolcu 6 ay hak mahrumiyeti cezas› ile cezaland›r›lm›fl ve Tahkim Kurulu’nca karar onaylanm›flt›r.
8. 12 Aral›k 1998 tarihinde Petrolofisspor - Yeni Salihlispor müsabakas›nda Yeni Salihlispor futbolcular›ndan Ça¤lar BA⁄CI’dan al›nan doping kontrol örne¤in-de efedrin madörne¤in-desi saptanm›flt›r. Futbolcu 6 ay hak mahrumiyeti cezas› ile ce-zaland›r›lm›flt›r.
9. 12 Aral›k 1998 tarihinde Petrolofisspor - Yeni Salihlispor müsabakas›nda Pet-rolofisispor futbolcular›ndan ‹lker Ö⁄MEZ’den al›nan doping kontrol örne¤in-de efedrin, fenilpropanolamin, metenolone ve metenolone metaboliti saptan-m›flt›r. Futbolcu 1 y›l hak mahrumiyeti cezas› ile cezaland›r›lm›fl ve Tahkim Ku-rulu 1 y›l müsabakadan men cezas›n› P.D.T’nin 60. maddesinin uygulanmas›
neticesinde 6 ay müsabakadan men cezas› olarak de¤ifltirerek onanmas›na ka-rar vermifl, ayr›ca masöre verilen 1 y›ll›k cezay› da 6 aya indirerek onaylam›flt›r.
10. 17 fiubat 1999 tarihinde oynanan Sakaryaspor - Galatasaray Türkiye Kupas›
müsabakas›nda Galatasarayspor kulübünden Hasan fiAfi’dan al›nan doping kontrol örne¤inde fenilpropanolamin maddesi saptanm›flt›r. Futbolcu 6 ay hak mahrumiyeti cezas› ile cezaland›r›lm›flt›r ve karar Tahkim Kurulu’nca onaylan-m›flt›r.
11. 26 Mart 2000 tarihinde oynanan Yimpafl Yozgatspor - Çanakkale Dardanels-por A.fi. müsabakas›nda Yimpafl YozgatsDardanels-por futbolcusu Serhat GÜLLER’den al›nan doping kontrol örne¤inde fenilpropanolamin maddesi saptanm›flt›r.
Futbolcu 3 ay 15 gün hak mahrumiyeti cezas› ile cezaland›r›lm›flt›r.
12. 1 Nisan 2000 tarihinde oynanan Keçiörengücü - Kemerspor müsabakas›nda Kemerspor futbolcular›ndan Onur KARCI’dan al›nan doping kontrol örne¤in-de efedrin madörne¤in-desi saptanm›flt›r. Futbolcu 6 ay hak mahrumiyeti cezas› ile ce-zaland›r›lm›flt›r.
13. 9 Nisan 2000 tarihinde oynanan Alibeyköyspor - Güngören Belediyesi Spor müsabakas›nda Güngören Belediyesi Spor futbolcular›ndan Habib AYDIN’dan al›nan doping kontrol örne¤inde efedrin maddesi saptanm›flt›r. Futbolcu 6 ay hak mahrumiyeti cezas› ile cezaland›r›lm›flt›r ve karar Tahkim Kurulu’nca onay-lanm›flt›r.
14. 31.5.2000 tarihinde oynanan Ç. Rizespor - D. Bak›rspor müsabakas› devre ara-s›nda Ç. Rizespor kulübü yöneticisi Y›lmaz, Diyarbak›rspor kulübü yöneticisi Abdurahman kura sonucu tespit edilen D. Bak›rspor futbolcusu Erdal ile Meh-met’in idrar vermelerini önlediklerinden dolay› Disiplin Kurulu’na sevk edilmifl-ler ve D. Bak›rspor yöneticisi Abdurrahman’a 6 ay hak mahrumiyeti cezas› ve-rilmifl ve karar Tahkim Kurulu’nca onaylanm›flt›r.
15. 21 Ekim 2000 tarihinde oynanan Yimpafl Yozgatspor - Trabzonspor müsaba-kas›nda Yimpafl Yozgatspor futbolcular›ndan Cem KARACA’dan al›nan do-ping kontrol örne¤inde efedrin maddesi saptanm›flt›r. Futbolcu 6 ay hak mah-rumiyeti cezas› ile cezaland›r›lm›flt›r.
16. 28 Ekim 2000 tarihinde oynanan MKE Ankaragücü - Adanaspor A.fi. müsaba-kas›nda Adanaspor A.fi. futbolcular›ndan Timur YANYALI’dan al›nan doping kontrol örne¤inde amfetamin maddesi saptanm›flt›r. Futbolcu 2 y›l hak mah-rumiyeti cezas› ile cezaland›r›lm›flt›r.
17. 26 Kas›m 2000 tarihinde oynanan Gazi Osmanpaflaspor - Kayserispor müsaba-kas›nda Kayserispor futbolcular›ndan Vahit KARACABEY’den al›nan doping kontrol örne¤inde amfetamin maddesi saptanm›flt›r. Futbolcu 2 y›l hak mah-rumiyeti cezas› ile cezaland›r›lm›fl ve Tahkim Kurulu’nca Disiplin Talimat›’n›n 60’›nc› maddesi uygulanarak ceza 1 y›la indirilmek suretiyle de¤ifltirilerek onay-lanm›flt›r.
18. 27 Ekim 2001 tarihinde oynanan Yimpafl Yozgatspor - Bursaspor müsabaka-s›nda Yimpafl Yozgatspor futbolcular›ndan ‹lyas KAHRAMAN’dan al›nan do-ping kontrol örne¤inde lidokain maddesi saptanm›flt›r. Futbolcuya 4 maç mü-sabakadan men cezas› verilmifltir.
19. 3 Mart 2002 tarihinde oynanan Beykoz 1908 A.fi. - Ayaza¤aspor müsabaka-s›nda Beykoz 1908 A.fi. Spor kulübü futbolcular›ndan Yalç›n Ç‹ÇEK’ten al›nan doping kontrol örne¤inde efedrin maddesi saptanm›flt›r. Futbolcu 6 ay hak mahrumiyeti cezas› ile cezaland›r›lm›flt›r.
20. 17 Mart 2002 tarihinde oynanan Kartalspor - Eskiflehirspor müsabakas›nda Es-kiflehirspor futbolcular›ndan Metin ARVAS’tan al›nan doping kontrol örne¤in-de metenolone madörne¤in-desi saptanm›flt›r. Futbolcu 2 y›l hak mahrumiyeti cezas›
ile cezaland›r›lm›flt›r.
21. 16 Mart 2003 tarihinde oynanan Yeni Turgutluspor - Band›rmaspor müsaba-kas›nda Band›rmaspor futbolcusu Hasan ZENG‹N’den al›nan doping kontrol örne¤inde efedrin maddesi tespit edilmifltir. Futbolcu 6 ay hak mahrumiyeti cezas› ile cezaland›r›lm›flt›r.
22. 3 May›s 2003 tarihinde oynanan ‹zmirspor - Akçaabat Sebatspor müsabaka-s›nda Akçaabat Sebatspor futbolcusu Rag›p BAfiDA⁄’dan al›nan doping kont-rol örne¤inde pseudoefedrin maddesi tespit edilmifltir. Futbolcu 6 ay hak mah-rumiyeti cezas› ile cezaland›r›lm›fl ve Tahkim Kurulu’nca 6 ayl›k hak mahrumi-yeti cezas› Disiplin Talimat›’n›n 59’uncu maddesi uygulanarak 3 ay hak mah-rumiyeti fleklinde de¤ifltirilerek onaylanm›flt›r.
23. 20 Eylül 2003 tarihinde oynanan Mezitlispor - Tarsus ‹dman Yurdu Spor mü-sabakas›nda Tarsus ‹dman Yurdu Spor futbolcusu Levent MEM‹fiO⁄LU’ndan al›nan doping kontrol örne¤inde tetrahidrokannabinol metaboliti saptanm›fl-t›r. Futbolcu 1 y›l hak mahrumiyeti cezas› ile cezaland›r›lm›flsaptanm›fl-t›r.
24. 27 Mart 2004 tarihinde oynanan K›rflehirspor - Gümüflhanespor müsabakas›n-da Gümüflhanespor futbolcusu Adem fiENTÜRK’ten al›nan doping kontrol ör-ne¤inde Beta-hCG maddesi saptanm›flt›r. Kitap yay›na haz›rland›¤› s›rada, di-siplin ifllemleri yürümekte idi.
25. 15 May›s 2004 tarihinde oynanan Ofspor - Tar›mspor müsabakas›nda Ofspor futbolcusu Ayd›n AKARSU’dan al›nan doping kontrol örne¤inde Tetrahidroka-nabiol Metaboliti maddesi saptanm›flt›r. Kitap yay›na haz›rland›¤› s›rada, disip-lin ifllemleri yürümekte idi.
Kaynaklar
1. 3813 Say›l› Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluflve Görevleri hakk›ndaki Kanun.
2. Türkiye Futbol Federasyonu’ nun çal›flma usul ve esaslar›na dair Ana Statü.
3. 3885 Say›l› Avrupa Konseyi Dopingle Mücadele Sözleflmesinin onaylanmas›n›n uygun bulun-du¤una dair kanun.
4. Türkiye Futbol Federasyonu Baflkanl›¤›. Futbolda Dopingle Mücadele Talimat›. 1993.
5. Türkiye Futbol Federasyonu. Futbolda Dopingle Mücadele Talimat›, 2000.
6. Türkiye Futbol Federasyonu Futbol Disiplin Talimat›, 2000.
7. Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kurulu Talimat›, 2000.
DOP‹NGLE MÜCADELE ÇALIfiMALARI
Dr. Turgay Atasü Dr. Rüfltü Güner
Bir çok ülkede oldu¤u gibi ülkemizde de futbol en çok lisansl› sporcuya sahip olan spor dal›d›r. Ülkemizde say›lar› zamanla de¤iflmekle birlikte yaklafl›k 500.000 amatör ve 15.000 profesyonel futbolcu, yaklafl›k 5.200 kulüp ve bu kulüplere ba¤-l› 10.000 tak›mda futbol oynamaktad›r. Ayn› zamanda kamuoyu ve medyan›n da futbola büyük ilgisi bulunmaktad›r. Di¤er spor dallar›nda oldu¤u gibi doping ve dopingle mücadele çal›flmalar› futbolda da önem arz etmektedir.