Kalıp ifadeler konusunu öğretim programının öngördüğü Ģekilde iĢleyen kontrol grubundaki öğrenciler ile kısa filmlerle iĢleyen deney grubundaki öğrencilerin kalıp ifadelerin öğretimine yönelik maddelere vermiĢ oldukları ―evet‖ cevapları ġekil 9‘da birlikte gösterilmiĢtir.
ġekil 9. Deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin kalıp ifadelerin öğretimine iliĢkin görüĢleri
ġekil 8‘de görüldüğü gibi
M8: Öğrendiğim kalıp ifadelerin iletiĢim kurarken bana kolaylık sağlayacağını düĢünüyorum. (fark %55)
M5: Kalıp ifadeleri öğrenirken kısa filmlerden faydalanmanın yararlı olduğunu düĢünüyorum. (fark %20)
M1: Öğrendiğim kalıp ifadelerin konuĢma becerime katkısı olduğunu düĢünüyorum. (fark %17)
M7: Kalıp ifadeleri öğrenmeden önce duygularımı, Türkçe ifade etmekte zorluk çekiyordum Ģimdi daha rahat ifade ediyorum. (fark %5)
ifadelerine kontrol grubundaki öğrenciler, deney grubundaki öğrencilerden daha fazla evet cevabı vermiĢlerdir. Deney Kontrol 0 20 40 60 80 100 M1 M2 M3 M4 M5 M6 M7 M8 68 70 76 62 65 87 70 41 84 31 73 16 84 82 76 96 Deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin kalıp ifadelerin
öğretimine iliĢkin görüĢleri
ġekil 8‘de aynı zamanda
M4: Öğrendiğim kalıp ifadelerin dinleme becerime katkısı olduğunu düĢünüyorum. (fark %47)
M2: Öğrendiğim kalıp ifadelerin yazma becerime katkısı olduğunu düĢünüyorum. (fark %39)
M6: Yabancı bir dil öğrenmek için o dilde hazırlanmıĢ kısa filmler izlemenin öğrenmeyi kolaylaĢtıracağını düĢünüyorum. (fark %4)
M3: Öğrendiğim kalıp ifadelerin anlama becerime katkısı olduğunu düĢünüyorum. (fark %2)
maddelerine de deney grubundaki öğrencilerin kontrol grubundaki öğrencilere göre daha fazla katılım gösterdikleri belirlenmiĢtir.
BÖLÜM V
SONUÇ VE TARTIġMA
"Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde duygu durumlarını yansıtan kısa filmlerin oluĢturulması ve öğrenci baĢarısına etkisi" konusunda yapılan araĢtırma bulgularına göre aĢağıdaki sonuçlara ulaĢılmıĢtır:
Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kalıp ifadelerin kullanılması ve sağladığı faydalar konusunda alınan uzman görüĢleri doğrultusunda, kalıp ifadelerin Türkçe öğretiminde avantaj ve kolaylık sağladığı, bu ifadelerin kültürümüzün bir parçası olduğu sonucu elde edilmiĢtir. Yeni bir dil öğrenirken ihtiyaç duyduğumuz kalıp ifadeler, öğrendiğimiz dilin kültürünü taĢımaktadır. Kalıp ifadeler, kültürle hem-hâl olmuĢtur. KalıplaĢmıĢ dil birimleri olan atasözleri, deyimler, ikilemeler, birleĢikler ve kalıp sözler, bir dile ait kültürü, düĢünce tarzını nesilden nesile aktarmaktadır. Türk kültürü insan iliĢkilerinde inceliği, duygusallığı, yakınlığı, saygılı olmayı ve düĢünceli olmayı ön plana çıkarır ve kalıplaĢmıĢ dil birimlerinden yararlanır. Biz de çalıĢmamızda, yaptığımız anketler neticesinde, kalıp ifadelerin kültür paylaĢımı iĢlevinden doğru faydalanabilmek için yabancılara Türkçe öğretiminde sistemli bir Ģekilde kullanılması gerektiği sonucunu elde ettik. Kalıp ifadeler, kültürümüzün aynasıdır ve Türkçenin yabancılara öğretiminde önemsenmelidir. Çünkü dil öğretimi, kültür paylaĢımıdır.
Yabancılara Türkçe öğretiminde etkili olarak kullanılabilecek görsel ve iĢitsel araçlar;
video filmi, televizyon, bilgisayar, DVD-VCD oynatıcısı, projeksiyon cihazı ve multimedya, diğer iĢitsel araçlar (MP3) olarak sınıflandırılmıĢtır. Bunlar içerisinde video, hem bir bilgi deposu hem de iyi bir gösteri aracıdır. Gerçek hayatın en iyi Ģekilde sergilenmesini sağlamaktadır. Video filmleri kısa bir sahnesinde pek çok mesaj taĢıdığı için 3-5 dakika süren kısa bir programa, bir saatlik ders
sığdırılabilmektedir. Biz de çalıĢmamızda uyguladığımız ―uzman görüĢ anketi‖ nin sonuçları doğrultusunda kalıp ifadelerin öğretiminde kısa filmlerden faydalanılması gerektiği sonucunu elde ettik.
Uygulama öncesinde hem kontrol hem de deney grubundaki öğrencilerin baĢarı düzeylerinin beklenildiği gibi düĢük olduğu sonucuna varılmıĢtır. Ayrıca araĢtırmaya katılan kontrol ve deney grubu öğrencilerinin uygulama öncesinde kalıp ifadeler konusuna yönelik baĢarı düzeylerinin anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiĢ böylece araĢtırmada grupların seçiminde yanlı davranılmadığı, eĢ grupların seçildiği tespit edilmiĢtir.
Uygulama sonrasında kontrol ve deney grubundaki öğrencilerin ―kalıp ifadeler son test‖ baĢarı puanlarının istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gösterdiği belirlenmiĢtir. Ayrıca deney grubundaki öğrencilerin araĢtırma öncesinde kalıp ifadeler konusundaki baĢarı puanları ile uygulama sonrasındaki puanlarının anlamlı bir Ģekilde değiĢiklik gösterdiği görülmektedir. Bu durumda, duygu durumlarına uygun kalıp ifadeler konusunun öğretiminde kısa filmler izlettirmenin, programın ön gördüğü farklı Ģekillerde ders iĢlemeye göre öğrencilerin baĢarısını arttırmada daha etkili olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır.
Bireysel farklılıkların çeĢitli olması, eğitim sisteminde çoğulcu yöntemlerin kullanılmasını zorunlu kılmıĢtır. Türkçenin yabancı dil olarak öğretilmesine yönelik eğitim materyalleri, hedef kitlenin değiĢik duyularına hitap ederek onlara çoklu öğrenme imkânı sunmalı, öğrencilerin hazır bulunuĢluk düzeylerine uygun seçilmeli, bireysel farklılıkları dikkate almalı, öğrenciyi aktifleĢtirmeye yönelik, yaĢayarak öğrenme ilkesine göre tasarlanmalı, dikkat çekiciliği yanında kolay kullanılabilir ve kolay anlaĢılır olmalıdır. ÇalıĢmamızda bu bireysel farklılıklar gözetilmiĢtir ve öğrencilere kısa filmler uygulandıktan sonra öğrencilerin bazı özellikleri:
1. Cinsiyetleri, 2. YaĢları,
3. Türkiye‘de bulunma süreleri, 4. Eğitim düzeyleri,
5. Bildikleri dil sayıları,
Belirlenerek duygu durumlarına uygun kalıp ifadeler baĢarı testi puanları arasında anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiĢ; kısa filmlerin, öğrencilerin
özelliklerine bağlı olmadan onların baĢarılarını arttırdığı sonucu elde edilmiĢtir. Uygulama sonrasında öğrencilerin kalıp ifadeler baĢarı son test puanlarının sadece öğrencilerin bildikleri dil sayısına göre anlamlı bir farklılık gösterdiği; 2 dil bilen öğrencilerin 4 dil ve üzerinde dil bilen öğrencilere göre kalıp ifadeler baĢarı son test puanlarının daha düĢük olduğu belirlenmiĢtir. Buna rağmen sonuçlar, bireysel farklılıklar gözetilerek hazırlanmıĢ, hem göze hem kulağa hitap edebilen kısa filmlerin öğrenci baĢarısını arttırmada etkili olduğunu ortaya koymuĢtur.
Deney grubunda dersten sorumlu öğretim elemanlarının kısa filmlere yönelik görüĢleri sonucunda:
1. Kısa filmlerdeki kalıp ifadelerin öğrencilerin; konuĢma, anlama, dinleme, yazma becerilerine katkısı olduğu tespit edilmiĢtir. Yabancı dil öğretiminde dört temel beceriyi geliĢtirmeye yönelik yapılacak tüm çalıĢmalarda atasözü ve deyimlerin programa serpiĢtirilmesi bir gerekliliktir. Okuma ve dinleme metinlerinde bunlara mutlaka yer verilmeli yazma ve konuĢma çalıĢmalarında öğrencinin öğrendiği atasözü ve deyimi kullanması sağlanmalıdır. Öğretimin görsel ve iĢitsel materyallerle zenginleĢtirilmesi gereklidir. Deyim ve atasözlerinin öğretiminde farklılık yaratabilecek her materyal kullanılabilir. Kısa filmler de hem görsel ve iĢitsel bir materyal olarak hem de içinde barındırdığı deyim ve atasözleriyle bu noktaları destekler nitelikte bir çalıĢma olmuĢtur.
2. Kalıp ifadeleri öğretirken kısa filmlerden faydalanmak yararlıdır.
3. Yabancı bir dil öğretmek için öğrencilere o dilde hazırlanmıĢ kısa filmler izletmek öğrenmeyi kolaylaĢtırmaktadır.
4. Bu kısa filmlerle öğretilen kalıp ifadeler, öğrencilere iletiĢim kurarken kolaylık sağlayacaktır.
5. Türkçe öğrenmeyi kolaylaĢtıracak kısa filmler yeterli sayıda değildir. Ayrıca kısa filmleri izleten uzmanların tamamının (%100; n=4) izlettikleri kısa filmlerin Türkçe öğretiminde faydalı, eğlenceli, dikkat çekici ve iĢlevsel bir materyal olduğuna katıldıkları verileri elde edilmiĢtir.
Materyallerin ders ortamına sağladığı faydalar; çoklu öğrenme ortamı sağlama, öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarının karĢılanmasına yardımcı olma, dikkat çekme, hatırlamayı kolaylaĢtırma, soyut Ģeyleri somutlaĢtırma, tekrar tekrar kullanılabilme, zamandan tasarruf sağlamadır. ÇalıĢmamız için hazırladığımız kısa filmler bir
materyal olarak bu faydalardan hangilerini sağlamıĢtır diye kısa filmlerin materyal olarak kullanımına dair öğretim elemanlarının görüĢleri alınmıĢ ve Ģu sonuçlara ulaĢılmıĢtır:
1. Eğlenceli, ilgi çekici olmaları,
2. Birden fazla duyu organına hitap edebilmeleri, 3. Kolay öğrenmeyi sağlamaları,
4. Kültüre hâkimiyet sağlamaları,
5. Somut dönütler almayı kolaylaĢtırmaları.
Bu görüĢler bir öğretme-öğrenme materyali olarak hazırladığımız kısa filmlerin ders ortamında gerekli faydaları sağladığını ortaya koymaktadır.
Kalıp ifadeler konusunu, kısa filmlerle izleyen deney grubundaki öğrencilerin kalıp ifadelerin öğretimine ve kısa filmlere yönelik görüĢleri doğrultusunda:
1. Yabancı bir dil öğrenmek için o dilde hazırlanmıĢ kısa filmler izlemenin öğrenmeyi kolaylaĢtıracağını,
2. Öğrendikleri kalıp ifadelerin anlama, dinleme, konuĢma, yazma becerilerine katkısı olduğunu,
3. Kalıp ifadeleri öğrenmeden önce duygularını, Türkçe ifade etmekte zorluk çektikleri Ģimdi daha rahat ifade edebildiklerini; hangi ifadeyi nerede ne zaman kullanacaklarını daha iyi anladıklarını,
4. Kalıp ifadeleri öğrenirken kısa filmlerden faydalanmanın yararlı olduğunu, 5. Öğrendikleri kalıp ifadelerin iletiĢim kurarken onlara kolaylık
sağlayacağını,
6. Ġzledikleri kısa filmlerin Türkçe öğretiminde faydalı olduğunu,
7. Türkçe öğrenirken öğrenmeyi kolaylaĢtıracak kısa filmlerin yeterli sayıda olmadığını düĢündükleri sonuçlarına ulaĢılmıĢtır.
Ġngilizce ve diğer yabancı dil öğretimiyle ilgili materyaller Ģu üç amaç üzerinde yoğunlaĢmıĢlardır: Dili öğrenen kiĢinin karĢılaĢabileceği durumlarda kullanabileceği iletiĢimsel yetiyi geliĢtirmek, dilin doğasına ve öğrenimine karĢı bir farkındalık oluĢturmak, yabancı kültürü iyice incelemek, yabancı kültürdeki insanlara karĢı olumlu tutumlar geliĢtirmek. Öğrencilerden aldığımız görüĢler doğrultusunda, çalıĢmamızda bu amaçları da sağladığımız ortaya çıkmıĢtır. Deney grubundaki öğrencilerin kısa filmleri izlemenin kendilerine sağladığı katkılara yönelik görüĢleri doğrultusunda: Filmlerin,
1. Eğlenceli ve dikkat çekici olmaları,
2. Hızlı bir Ģekilde öğrenmeyi kolaylaĢtırdığı, 3. Kelime öğrenimine katkısı olduğu,
4. Günlük dilde gerekli olan kalıp ifadeleri öğrenmek için çok faydalı olduğu, 5. Telaffuza, kelimelerin nerede-nasıl kullanılacağına yardımcı olduğu,
6. Türklerin duygu ifadelerinde beden dili kullanımlarına dair bilgi sahibi olmaya yardımcı olduğu sonuçları elde edilmiĢtir.
Kontrol grubundaki öğrencilerin de duygu durumlarına uygun kalıp ifadelerle hazırlanmıĢ diyaloglarla dersi iĢlerken hem eğlendikleri hem de bu kalıp ifadeleri iĢlevsel buldukları öğretim elemanlarının ve öğrencilerin görüĢleri doğrultusunda tespit edilmiĢtir.
Buraya kadar sıraladığımız sonuçlar doğrultusunda, duygu durumlarına uygun kalıp ifadelerin öğretimi için hazırladığımız kısa filmlerin öğrencilerin baĢarısını arttırmada, öğrenciler ve uygulamayı yapan öğretim elemanları tarafından ders öğretimi ve öğreniminde etkili olduğu tespit edilmiĢtir. Bu sonuç uygulamamızın baĢarılı olduğunu, çalıĢmadan istenilen sonucun elde edildiğini ortaya koymuĢtur.