Dayananda’nın Öğretileri

Dayananda, geliştirdiği inanç ilkeleri ve öğretilerini başyapıtı olan Satyarta Prakaş’ta şöyle özetler: ‘Ben, evrensel, herkes tarafından kabul edilebilen ve insanların doğru olarak kabul ettiği ilkelere dayanan bir dine inanıyorum. Benim ilâh ile ya da herhangi bir şey ile ilgili olan fikirlerim, Veda’ya veya doğru Şastra’ya dayanmaktadır. Ben yeni bir dinin ya da bir mezhebin kurucusu değilim. Benim yegâne hedefim doğruya inanmak ve başkalarına bunun için yardım etmektir. Kötülükten sakındırmak ve diğerlerine bunun için yardım etmektir.372

Dayananda’nın inanç ilkeleri onun beş yapıtından derlenerek şöyle özetlenmiştir:

368 _{Arya Samaj kendilerine tanıtmak için kullandığı bir isimdir. Onlar genellikle Hinduizm yerine}

Vedik Dharm ya da Arya Dharm kelimeleri kullanmışlardır. Vable. D, The Arya Samaj Hindu without

Hinduism, ss. 63-64.

369 _{Harbilas Sarda, Life of Dayananda Saraswati: World Teacher, Vedik Yandralaya, Ajmer, 1946, ss.}

165-172.

370 _{Batiya ,Dayananda Shastrarth Sangraha, Sonipat,1969,ss.71-104; Durga Prasad, English} Translation of Satyartha Prakaş, ss. 30-32; Harbilas Sarda , Life of Dayananda Saraswati: World Teacher, ss. 165-172.

371 _{Jordens J.T.F, Dayananda Sarasvati: His Life and Ideas, Oxford Universitesi Yayinevi, Delhi,}

1978, s. 156.

1. Ona, yani Brahm olan, bütün cihanda yayılmış olan, doğru, akıl ve mutluluk olan, şekilsiz, herşeyi bilen, doğmamış, sonsuz, merhametli, kâinatın yaratıcısı, adil, doğası ve nitelikleri mukaddes olan Tanrıya inanıyorum. 2. Dört Veda (Rig, Yajur, Sama, Adarva), bilgi ve dinî hakikatlerin kaynağı ve

ilâhın sözüdür. Veda’nın yorumu niteliğindeki Brahmanalar, Angalar ve Upangalar gibi kitaplar, Brahma’nın ve diğer büyük Rişi(bilge/din adamı) lerin eserleridir. Bu eserlerin itibarı ve doğruluğu Veda öğretilerine bağlıdır. Bu eserlerdeki herhangi bir parça Veda öğretilerine ters düşerse ben onu reddederim.

3. Adalet ve eşitliği telkin eden; fikir, söz ve eylemlerin doğruluğunu öğreten; tanrının iradesine ve Veda’nın öğretilerine dayanan her şeye “Dharma” derim. Adaletsizliği teşvik eden; fikir, söz ve eylemlerde sahtekarlığı öğreten; Veda’ya ve tanrının iradesine ters düşen her şeye’de “Adharm” derim.

4. Fikir, düşünce, arzu, nefret ile donatılmış; zevk ve acıya dayalı; bilgi kapasitesi kısıtlı, ölümsüz ve ebedî prensibe “ruh” derim.

5. Tanrı ve ruh iki ayrı varlıktır. Her biri belli özelliklere ve fonksiyonlara sahiptir. Ancak bu ikisinin birbirlerinden ayrılamaz ve ortak özellikleri de vardır.

6. Üç şey ebedîdir; Tanrı, ruh ve Prakrıti/doğa. Bunlar ebedî oldukları için, onların nitelikleri, fonksiyonları ve doğası da ebedîdir.

7. Her ayrı öğenin, ayırt edici özellikleri hakkında detaylı bilgi ile mükemmel bir tasarım ile birincil öğelerin kombinasyonlarından meydana gelen bir şeye “yaratma” derim.

8. Yaratılışın amacı, Tanrı’nın yaratma enerjisinin gerekli ve doğal olarak harcanmasıdır.

9. Yaratılışın bir yaratıcısı vardır. Evrende tasarımların varoluşu ve eşyaların canlı olan bir şeye kendi kendine dönüşememesi bir yaratıcının var olduğunu gösterir.

10. Ruhun dünyevî esaretinin bir nedeni vardır. O da bütün günahların kaynağı olan cehalettir. Başka nedenler gibi cehalet de, yaratıcının dışındakilere tapmaya yönlendirir.

11. Ruhun acılardan ve her türlü ızdıraplardan kurtulmasına ve her yere yayılmış olan Tanrı’da ve onun yaratılışında özgürlüğe kavuşmasına “kurtuluş” derim. 12. Kurtuluşun yolları, tanrıya ibadet etmek, onun doğasını ve sıfatını derin

yoğunlaşma ile zikretmektir.

13. Doğru yolla elde edilen servete ‘Artha’, haksız yolla elde edilene ise ‘Anartha’ denir.

14. Bir kişinin “Kast”ı, erdem ve değer ile belirlenir (yani doğuşla değil).

15. Her zaman düşünen; her zaman doğruyu kabul etmek ve yanlışı dışlamak için hazır olan; adalete yardım eden ve adaletsizliği reddeden birine “âdil” derim. 16. Devalar, akıllı ve eğitimli olan kimselerdir.

Asura, ahmak ve cahil olan kimsedir. Rakşas, kötü ve günahı seven kimselerdir.

Pişaças, hayatını pislik ve aşağılık şeylerle geçirenlerdir.

17. Devapuja, akıllı ve eğitimli olanlara, anne ve babalara, doğru yola davet edenlere saygı göstermektir. Bunun zıttı ise Adeva Pujadır.

18. Meyvesi ilim, nezaket ve iyi ahlâk edinme, temiz fikir sahibi olma, nefsine hâkim olma gibi iyiliklere neden olan, cehaleti yok eden her şey “eğitim” dir. 19. Puranalar, Aitriy Brahmana ve Brahma gibi büyük Rişilerin yazdığı benzer

çalışmalardır.

20. Tirta, “acı denizi geçen” demektir. Bu, kişinin konuşmalarındaki doğruluğu ve doğru bilgi edinmeyi de içermektedir. Yoksa çoğunluğun anladığı gibi nehirler ve kutsal yerler Tirta değildir.

21. Erdemli bir hayat, ruha iyi bir kader kazandırır; aksine kötülüklerle dolu bir hayat da, ruhu olumsuz etkiler.

22. Kişinin diğer varlıklarla olan davranışlarının en iyisi, herkese değerine göre muamele etmesi; kişi kendine nasıl muamele edilmesini istiyorsa ona göre diğer insanlara öyle muamele etmesi, iyi ve kötü zamanlarda diğer varlıklarla gönülden beraber olmasıdır.

23. Sanskar ya da dinî törenler, kişinin fiziksel, zihinsel ve manevî gelişimini sağlar. Sanskaralar sayı olarak on altı tanedir.

24. ‘Yajna’ uygulaması, yerine getirilmesi tavsiye edilen bir ibadettir. Bu, akıllı ve eğitimli kişilere gösterilen saygı ve hürmetten ibarettir. Agnihotra ise,

hava ve suyun temizlenmesine, dolayısıyla bütün duyarlı varlıkların iyiliğine neden olan şeydir.

25. Aryalar, yüce prensiplere sahip olanlardır. Dasyular ise kötülük ve günahlarla dolu hayat yaşayanlardır.

26. Bu ülke (Hindistan), Arya Varta olarak bilinir. Çünkü burası eskiden beri Aryalar’ın kaldığı yerdir.

27. Açarya, Vedalar’ı ve onun yorumlarını öğretebilen kimsedir.

28. Şişya(öğrenci) ise, doğruyu kavrama ve bilgi edinebilme kapasitesine sahip, iyi ahlâklı, öğrenmeye istekli ve hocaya sadık olan kimsedir.

29. Guru kelimesi, anne baba ve hocayı kapsamaktadır.

30. Her bir doğrunun, tanrının doğasına ve sıfatına ve Veda öğretilerine aykırı olmaması gerekmektedir.

31. Ruh, özgür bir faktördür, ancak eylemlerin meyvesini tatmak için Tanrının merhametine muhtaçtır.

32. “Svarga” mutlu hayatın; “Naraka” ise, acı ve ızdıraplı hayatın hâlini temsil etmektedir.

33. Janma, ruhun bir beden ya da görünür bir gövde halini almasıdır. Başka bir deyim ile doğum, ruhun vücut ile birleşmesidir. Ölüm ise ruhun bedenden ayrılışıdır.

34. Şastra’nın kurallarına göre, karşılıklı sevginin neticesi olarak biri karşı cinsteki birine halka açık bir yerde el uzatıp anlaştığı zaman düğün yapmış olur.

35. Niyoga, meşru düğün yapamadığı takdirde bir kişinin karşı cinsteki aynı düzeyde olan biriyle geçici olarak birleşmesine denir. Bu, ancak eşlerden birinin ölümü veya cinsel hastalıklar gibi olağanüstü durumlarda yapılabilir. 36. Stuti, tanrısal vasıfların ve sıfatların mânâsını zihinde canlandırarak

tekrarlamaktır.

37. Prartana, ilim ve benzeri şeyler için tanrıya yönelerek dua etmektir.

38. Upasana, tanrısal ruhun kutsallığını ve saflığını fark ederek ruhtaki tanrının varlığını hissetmektir.

39. Sagun Stuti, Tanrı’yı sahip olduğu sıfatlarla övmektir. Nirguna Stuti ise, Tanrı’yı doğasında olmayan şeylerle övmektir. 373