Birinci Alt Amaca İlişkin Yorumlar

Araştırmanın “Öğrencilerin veri görselleştirme ve infografik disiplinlerine ilişkin edinilen kazanımlarıˮ alt amacı kapsamında akademisyen, öğrenci ve sektör çalışanlarından alınan cevapların kodlanması sonucunda toplam sekiz adet alt temaya ulaşılmıştır. Alt temaların içerdiği kodlar ve alt temalar, akademisyen, öğrenci ve sektör çalışanlarına göre karşılaştırmalı olarak görselleştirilmiştir (Şekil 52). Görselleştirmenin temel amacı, alt temalar ve çalışma grupları arasındaki ilişkileri vurgulamak ve ileriki çalışmalar için öngörü kazandırmaktır. Grafikte kullanılan dairelerin büyüklükleri içerdikleri kod sayılarına göre değişmektedir. Örneğin, hiyerarşi alt teması 25 adet kod içermektedir ve çapı bu değere göre ayarlanmıştır. Daireler her bir alt tema için farklı renktedir. Ayrıca

çalışma grupları ve alt temalar arsındaki çizgilerin kalınlıkları da ilgili çalışma grubunun alt tema ile olan ilişkisini belirtmektedir. Örneğin, akademisyen grubu hiyerarşi alt teması ile ilişkili 15 kod içerirken, sektör çalışanı grubu 2 adet içermektedir ve çizgi kalınlıkları buna göre ayarlanmıştır. Dairelerin sağ kısmında maddeler halinde kodlar yer almaktadır. Alt temalar içerisinde tekrar eden kodlar grafikte gösterilmemiştir.

İçerik analizi sonucunda ortaya çıkan ve Şekil 52’de görselleştirilen alt temalar aşağıda sıralanmıştır: - Bilgi iletimi (f 29) - Hiyerarşi (f 26) - Problem çözme (f 17) - Görsel çözümleme (f 19) - Araştırma yapma (f 13) - Aktarım (f 10) - Yaratıcılık (f 7) - Anlaşılabilirlik (f 2)

Alt temalar içerisinde en sık görülen bilgi iletimi olmuş ve üç farklı gruptan katılımcılar bu konuda benzer görüşler bildirmiştir. Akademisyenlerin bu alt tema hakkındaki genel eğilimi öğrencilerin karmaşık bilgiyi görselleştirme, verileri işleyebilme ve enformasyonu analiz etme kazanımlarını edinecekleri yönündedir. Örneğin, A7 bu konuyu “Bu dersle enformasyonu analiz etmelerini sağlanıyor.ˮ sözleriyle vurgulamıştır. Tasarımcı ve eğitimci olan Victor Papanek’e (Mazza, 2009) göre de tasarım, anlamlı bir düzen uygulamak için yapılan bilinçli çabalardır. Bu düzeni oluşturmaksa eldeki veriyi analiz etmekle başlamaktadır.

İkinci sırada yer alan alt tema hiyerarşidir. Akademisyenler genel olarak hiyerarşinin tasarımın diğer disiplinlerinde olduğu gibi görselleştirme çerçevesinde de büyük öneme sahip olduğunu vurgulamıştır. Örneğin, A5 bu hiyerarşi ile ilgili “Tıpkı proje yönetimi gibi önüne gelen kapsamlı projeyi parçalara bölüp, bu böldüğü parçaların karşılığında nasıl bir düzenlemeye ulaşacağını öğrenmiş olur. Tekrar nasıl bir bütün oluşturacağını ve hiyerarşi kuracağını öğrenir.ˮ sözleri ile hiyerarşi ve parça bütün ilişkisi arasındaki bağlantıyı vurgulamıştır. Hiyerarşi ile bağlantılı olan diğer kodlar ise sadeleştirme ve vurgudur. Akademisyenler öğrencilerin tasarımda hiyerarşi kurabilmek için sadeleştirme yapmaları gerektiğini, böylece vurgulanması istenen alanların ortaya çıkacağını belirtmiş, öğrenciler de benzer bir yaklaşımla verileri organize etmeyi ve sadeleştirmeyi öğrendiklerini söylemişlerdir. Ö5 “Verileri sadeleştirerek etkili bir şekilde kullanmayı ve kısa yoldan veriyi aktarmayı, anlatmayı, öğrendim.ˮ sözleriyle tasarımda hiyerarşi ve sadeliğe ilişkin kazanımlarını iletmiştir. Kavramsal çerçeve içerisinde, 2.7.2.1’de sadelik, 2.7.2.2’de ise hiyerarşinin veri görselleştirme ve infografikler için olan önemi vurgulanmıştır. Ancak Yau (2013), sadelik konusuna farklı bir bakış açısı getirerek, her görselleştirmenin sade

olması gerektiği gibi genel bir hata olduğunu ve böylece bir basamağın atlandığından söz etmiştir. Sadeliğin bir grafiği okunması kolay hale getireceğini ancak kimi zaman veri setinin çok kompleks olabileceğini, bu nedenle ortaya çıkaran görselleştirmenin de karmaşık bir yapıda olmasının kaçılmaz olduğunu ifade etmiş ve görselleştirmede önemli olanın bir anlama ve kavrayış sunması olduğunu vurgulamıştır.

Akademisyenlerin cevaplarında en çok dikkat çeken alt tema problem çözmedir (f16). Pek çoğu öğrencilerin veri görselleştirme ve infografik disiplinleri aracılığıyla problem çözme becerilerini geliştireceğine inanmaktadır. Konuyla ilgili A4 “Görselleştirme projeleri öğrencilerin yaratıcı düşünme ve analitik düşünme süreçlerini eş zamanlı olarak deneyimlemelerini ve problem çözmeleri sağlar.ˮ ifadeleri ile problem çözmenin aynı zamanda analitik düşünce ve yaratıcı düşünce ile ilişkili olduğunu vurgulamaktadır. Ancak öğrencilerin problem çözmeye dair herhangi bir görüşü yoktur ve sektör çalışanları da yalnızca bir kez söz etmiştir. Gagné, (1985) eğitimin ortak noktasının insanlara düşünmeyi, rasyonel yaklaşımı kullanmayı ve daha iyi problem çözen kişiler olmayı öğretmek olduğunu belirtmiştir. Bu nedenle öğrencilerin problem çözme pratiği kazanmaları onları diğer alanlarda da olumlu etkileyebilir.

Diğer bir alt tema ise görsel çözümlemedir. Bu alt tema görsel dil oluşturma, renk ve sembollerle görsel kodlama ve tasarımda bütünlük gibi kodların ilişkilendirilmesi sonucunda oluşturulmuştur. Akademisyenler genel olarak, bu disiplinler yoluyla öğrencilerin sözsüz iletişim kurmayı en etkili ve estetik yolla yapmayı öğreneceklerini düşünürken, sektör çalışanlarının estetikle ilgili herhangi bir görüşü bulunmamaktadır. Öğrenciler ise veri görselleştirme ve infografiklerin görsel anlatım yöntemi geliştirmelerini sağlayacağı konusunda bir kez görüş bildirmiştir.

Öğrencilerin en çok söz ettiği alt tema ise araştırma yapmadır. Öğrenciler veri görselleştirme ve infografik disiplinleri ile araştırma yapmanın önemini kavradıklarını ve daha sistemli çalıştıklarını belirtmişlerdir. Ö4, “Bir projeye başlarken önce ne yapacağım, nasıl yapacağım diye düşünmek yerine, öncelikle araştırmam gerektiğini, araştırdıklarımla ancak bir yere varabileceğimi öğrendimˮ ifadeleri ile araştırmanın önemini vurgulamıştır. Bu konuya ilişkin Skolos ve Wedell (2011), araştırma ve tasarım süreci ilişkisini işaret ederek, projelere araştırma araştırma ile başlamanın mantıklı olduğunu ancak tasarımın döngüsel bir yapıya sahip olduğunun da unutulmaması gerektiğini vurgulamıştır.

Üç çalışma grubu arasından yalnızca öğrencilerin değindiği diğer bir alt tema ise

faydalanacaklarını belirtmişlerdir. Bu disiplinlerin diğer tasarım alanlarının yanı sıra pek çok farklı uzmanlık çerçevesindeki kullanımları 2.9.’da incelenmiştir.

Akademisyen ve öğrencilerin söz ettiği yaratıcılık hakkında sektör çalışanlarının herhangi bir vurgusu olmamıştır. Ö9 veri görselleştirme, infografik ve yaratıcılık ilişkisini “Bilgiyi etkili ve yaratıcı bir şekilde aktarmayı öğrendim. Bu kazanımın bundan sonra her tür projede çok faydalı olacağını düşünüyorum.ˮ ifadeleri ile yaratıcılığı geliştirmenin ileriki projelerde etkili olacağını vurgulamıştır.

Yalnızca sektör çalışanlarının vurguladıkları alt tema olan tema anlaşılabilir tasarım yapabilmek olmuştur. S3 anlaşılabilirlik ile ilgili, yapmış olduğu bir projeden örnek vermiş ve “Bu projede çok fazla anlaşılabilirlik kaygımız oldu. Çok karmaşık bilgi vardı, ancak kullanıcıların bunları ayrıştırmak için vakti yoktu ve şöyle bir bakınca analiz edilebilsin istiyorlardı. Bu nedenle veri görselleştirme bizim temelimiz oldu.ˮ sözleri ile anlaşılır ve hızlı analiz edilebilir tasarım anlayışı ve görselleştirme ilişkisini vurgulamıştır.

Edinilen kazanımlar alt amacına ilişkin genel bir değerlendirme yapıldığında, en önemli iki kazanımın bilgi iletimi ve hiyerarşi olduğu görülmektedir. Akademisyenlerin problem çözme (f16), hiyerarşi (f15), bilgi iletimi (f14) ve görsel çözümlemeye (f13) yoğun katılım gösterdiği ancak diğer alt temalardan söz etmediği görülmektedir. Öğrenciler ise yoğun olarak araştırma yapma (f13) ve aktarım (f 10) alt temalarına değinmiş, yaratıcılık haricinde diğer temalardan da söz etmiştir. Sektör çalışanlarının bilgi iletimi (f7) ve hiyerarşiye (f 3) nispeten daha yoğun olarak değindiği anlaşılmaktadır.