Bakım Hizmeti Veren Bireylerin Yaşlısına Bakılma Durumu

Bu kısımda evde bakım hizmeti veren bireylerin, yaşlısına bakılma durumu, yaşlısına kimlerin baktığı, kendilerini dinlendirmek için yardımcısı olma durumu, kendilerini dinlendirmek için yardımcıya olan ihtiyaçları, yaşlı bakımı konusunda bilgi durumları, bireylerin eğitim durumları, eğitime ihtiyacı olma durumları ile ilgili bilgilere yer verilmiştir.

2.6.1. Bakılma Durumu

Tablo 37’de araştırmaya katılan bireylerin yaşlısına bakılma durumlarına ilişkin bilgilere yer verilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, yaşlısını başka bir birey tarafından bakılan bireylerin oranı %56,8 iken, bakılmayan bireylerin oranı %43,2’dir.

Tablo 37

Yaşlısına Bakılma Durumu

Yaşlıya Bakılma Durumu Sayı %

Evet 117 56,8

Hayır 89 43,2

Toplam 206 100,0

Verilerden de anlaşılacağı üzere bakım hizmeti veren bireylerin yaşlılarına bakılma oranları, bakılmama oranlarına göre daha yüksektir. Ancak araştırmacı tarafından birebir yapılan görüşmelerde, bakım yardımında bulanan bireylerin yüksek oranda birincil akrabalardan oluştuğu ve çok kısıtlı bir süre yardımda bulunabildikleri gözlemlenmiştir. Tablo 38’de evde bakım hizmeti veren bireylerin yaşlısına kimlerin baktığına dair bilgilere yer verilmiştir.

2.6.2. Yaşlıya Kimlerin Baktığı

Bakım veren bireylerin %43,2’si yaşlısına bakan herhangi birinin olmadığını ifade etmiştir. %16’sı bakımını üstlendikleri yaşlı bireye kızlarının baktığını, %15,5’i eşlerinin baktığını, %14,6’sı akrabalarının baktığını, %6,8’i gelinlerinin baktığını, %3,9’u oğullarının baktığını ifade etmiştir.

Tablo 38

Yaşlısına Kimlerin Baktığı

Kimlerin Baktığı Sayı %

Yok 89 43,2 Kızım 33 16,0 Eşim 32 15,5 Akrabalar 30 14,6 Gelinim 14 6,8 Oğlum 8 3,9 Toplam 206 100,0

Tablo 37’de de ifade edildiği üzere bu bireyler bakıcıya kısmen yardımcı olmaktadır. Büyük bir çoğunluğu ise bu yardımları dahi alamamaktadırlar. Bakım veren bireylerin yaşadığı güçlüklerden biri de hiçbir şekilde güvenecekleri bir bireyden bakım yardımı alamamalarıdır.

2.6.3. Yardımcıya Sahip Olma Durumu Tablo 39

Kendilerini Dinlendirmek İçin Bir Yardımcıya Sahip Olma Durumları

Yardımcı Durumu Sayı %

Evet 50 24,3

Hayır 156 75,7

Toplam 206 100,0

Tablo 39’da araştırmaya katılan bireylere kendilerini dinlendirmek için yardımcısı olup olmadığı sorulmuş ve elde edilen veriler oransal olarak analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; bakıcıların %24,3’ü kendisini dinlendirmek için bir yardımcının olduğunu belirtirken, %75,7’si yardımcısın olmadığını belirtmiştir.

Kendini dinlendirmek için herhangi bir yardımcısı olmayan (%75,7) bireylerin oranı, yardımcısı olan bireylere göre oldukça fazladır.

2.6.4. Yardımcıya Olan İhtiyaçları

Tablo 40’da araştırmaya katılan bireylere kendilerini dinlendirmek için yardımcıya ihtiyaç duyup duymadıkları sorulmuş ve elde edilen veriler oransal olarak analiz edilmiştir.

Tablo 40

Kendilerini Dinlendirmek İçin Yardımcıya Olan İhtiyaçları

Yardımcı İhtiyacı Sayı %

Evet 152 73,8

Hayır 54 26,2

Toplam 206 100,0

Elde edilen sonuçlara göre; bakıcıların %73,8’i kendisini dinlendirmek için bir yardımcıya ihtiyaç duyduğunu belirtirken, %26,2’si yardımcıya ihtiyaç duymadığını belirtmiştir. Kendini dinlendirmek için bir yardımcıya ihtiyaç duyanların oranı (%73,8), duymayanlara göre oldukça fazladır.

Elde edilen genel bulgular neticesinde evde bakım hizmeti veren bireylerin büyük çoğunluğunun bir yardımcının varlığına ihtiyaç duyduğu gözlemlenmiştir. Çalışmanın

sonuç ve öneriler bölümünde evde bakım hizmeti veren bireylerin yardımcıya olan ihtiyaçlarına araştırmacı tarafından detaylı bir şekilde değinilmiştir.

2.6.5. Yaşlı Bakımı Konusunda Bilgi Durumu

Tablo 41’de araştırmaya katılan bireylerin yaşlı bakımı konusunda bilgi sahibi olma durumları ile ilgili bilgilere yer verilmiştir.

Tablo 41

Yaşlı Bakımı Konusunda Bilgi Durumları

Bilgi Durumu Sayı %

Evet 58 28,2

Hayır 148 71,8

Toplam 206 100,0

Elde edile verilere göre; %28,2’lik bir oran yaşlı bakımı konusunda bilgi sahibi olduğunu belirtirken, % 71,8’lik bir oran ise bakım konusunda herhangi bir bilgiye sahip olmadığını ifade etmiştir. Elde edilen veriler neticesinde yaşlı bakımı konusunda herhangi bir bilgiye sahip olmadığını ifade eden bireylerin sayısının (%71,8) daha yüksek olduğu görülmektedir.

Araştırmacı tarafından yapılan gözlemlerde; bilgili olduğunu düşünen bireylerin çok uzun yıllardır bakımını üstlendiği yaşlı ile birlikte olduğu bu nedenle kendini daha bilgili ve yeterli hissettikleri sonucuna varılmıştır. Bu nedenle %28,2’lik bir oranda bakım konusunda bilgili olduğunu düşünen bireylerin olduğu söylenebilir.

2.6.6. Eğitim Durumu

Tablo 42’de araştırmaya katılan bakıcı bireylerin yaşlı bakımı konusunda eğitimleri olup olmadığına yönelik veriler sunulmuştur. Verilere göre araştırmaya katılan bakıcıların %10,7’si yaşlı bakımı konusunda eğitimlerinin olduğunu belirtirken, %89,3’ü herhangi bir eğitiminin olmadığını ifade etmiştir.

Tablo 42 Eğitim Durumları

Eğitim Durumu Sayı %

Evet 22 10,7

Hayır _{184 89,3}

Toplam 206 100,0

Araştırmaya katılan bireylerin neredeyse tamamına yakını (%89,3) yaşlı bakımı konusunda herhangi bir eğitime sahip olmadıklarını ifade etmişlerdir. Evde bakım hizmetinde bakılan bireye sunulan hizmetin kalitesi genel anlamda bakım hizmetinin kalitesiyle eşdeğerdir. Yaşamın her döneminde bireylerin özel bakım gereksinimleri bulunmaktadır. Yaşlılıkta bu evrelerden en önemlisini teşkil etmektedir. Yaşlı bakımı konusunda herhangi bir eğitimi olmayan bireyler hem kendi sağlıklarını hem de bakımını üstlendikleri yaşlı bireyin sağlığını tehlike altına sokabilmektedir. Araştırmaya katılan bakıcı bireylerin eğitime ihtiyacı olup olmadığı ile ilgili veriler tablo 43’de ifade edilmiştir.

2.6.7. Eğitime İhtiyaç Duyma Durumu

Tablo 43

Eğitime İhtiyaç Duyma Durumları

Eğitim İhtiyacı Sayı %

Evet 118 57,3

Hayır 88 42,7

Toplam 206 100,0

Araştırma bünyesinde evde bakım hizmeti verenlerin %57,3’ü yaşlı bakımı konusunda eğitime ihtiyacı olduğunu belirtirken, %42,7’si eğitime ihtiyacı olmadığını belirtmiştir. Araştırmaya katılan bireylerin yarıdan biraz fazlası (%57,3) eğitime ihtiyaç duyduğunu ifade etmiştir. Çalışmamızın aksine Alpteker (2008: 49)’in 2008 yılında Bolu ilinde yaptığı bir çalışmada bakım veren bireylerin eğitim/danışmanlık gereksinimine ihtiyaç duymadıkları (% 81.2) sonucuna ulaşılmıştır. Bakım yükü olmayanlara göre bakım yükü olan bireylerin çok az bir farkla (%14.3) eğitim/danışmanlık gereksinimi duyduğu sonucuna ulaşmıştır. Eğitime olan ihtiyacın artması ve yaşlı bakımında bilinçli olmanın

öneminin anlaşılması çalışmamız açısından elde edilen önemli bulgular arasında yer almaktadır.