Bakım Hizmeti Veren Bireylerin Yaşlılar ve Yaşlılık Dönemi Hakkındaki

Bakım veren bireylerin yaşlılara ve yaşlılık dönemi hakkındaki düşüncelerine ait bulgular başlığı altında, bakım veren bireylerin toplumun yaşlılara nasıl davrandıklarına ilişkin görüşlerine, yaşlılık hakkındaki görüşlerine, yaşlı bireye bakım yıllarına, yaşlıya bakma nedenlerine son olarak yaşlıya bakmaktan memnun olma durumlarına ait bilgilere yer verilmiştir.

2.5.1. Yaşlılara Davranış Görüşleri

Tablo 32

Toplumun Yaşlılara Nasıl Davrandıklarına İlişkin Görüşleri

Yaşlılara Davranışları Sayı %

Toplumda yaşlılara eşit bir şekilde davranılıyor 61 29,6 Toplumda yaşlıların ihtiyaç ve beklentileri göz önünde

bulunduruluyor ^{54 20,4}

Toplumda yaşlılara eşit bir şekilde davranılmıyor 42 26,2 Toplumda yaşlılara gereken değer verilmiyor 20 9,7 Toplumda yaşlılara gereken saygı gösterilmiyor 19 9,2 Toplumda yaşlıların ihtiyaç ve beklentileri göz önünde

bulundurulmuyor ^{10 4,9}

Tablo 32’de araştırmaya katılan bireylerin toplumun yaşlılara nasıl davrandıklarına ilişkin görüşlerine yer verilmiştir. Buna göre; %29,6’sı toplumda yaşlılara eşit bir şekilde davranılıyor, %20,4’ü toplumda yaşlıların ihtiyaç ve beklentileri göz önünde bulunduruluyor, %26,2’si toplumda yaşlılara eşit bir şekilde davranılmıyor, %9,7’si toplumda yaşlılara gereken değer verilmiyor, %9,2’si toplumda yaşlılara gereken saygı gösterilmiyor, %4,9’u toplumda yaşlıların ihtiyaç ve beklentileri göz önünde bulundurulmuyor cevabını vermiştir.

Katılımcılardan eşit oranlarda olumlu ve olumsuz cevaplar alınmış olmasına rağmen olumlu düşünen bireyler ilk sıralarda yer almıştır.

2.5.2. Yaşlılık Hakkındaki Görüşleri

Tablo 33

Yaşlılık Hakkındaki Görüşleri

Yaşlılık Hakkındaki Görüşler Sayı Yüzde

Yaşlılık üretkenliğin sona erdiği bir dönem 78 37,9

Yaşlılık fiziksel, psiko-sosyal yönden düşüş yaşanılan bir

dönem ^{37 18,0}

Yaşlılık dönemi geçmiş hayatta yapılanlardan haz duyulan bir

dönem ^{21 10,2}

Yaşlılık dönemi üretkenliğe devam edilen bir dönem 19 9,2 Yaşlılık dönemi geçmiş hayatta yapılanlardan haz alınmayan

bir dönem ^{19 9,2}

Yaşlılık dönemi aktif olarak sosyal ilişkilerin sürdürüldüğü bir

dönem ^{13 6,3}

Yaşlılık dönemi fiziksel ve bilişsel kapasitenin sürdürüldüğü

bir dönem ^{6 2,9}

Diğer _{13 6,3}

Toplam 206 100,0

Tablo 33’de evde bakım hizmeti veren bireylerin yaşlılık dönemi hakkındaki düşüncelerine yer verilmiştir. Elde edilen bulgulara göre; %37,9’u yaşlılık dönemini üretkenliğin sona erdiği bir dönem olarak nitelendirmiştir. %18’i yaşlılık döneminin fiziksel, psiko-sosyal yönden düşüş yaşanılan bir dönem olduğunu, %10,2’ si yaşlılık

döneminin geçmiş hayatta yapılanlardan haz duyulan bir dönem olduğunu, %9,2’si yaşlılık döneminin üretkenliğe devam edilen bir dönem olduğunu ifade etmiş, yine %9,2’si yaşlılık döneminin geçmiş hayatta yapılanlardan haz alınmayan bir dönem olduğunu, %6,3’ü yaşlılık döneminin aktif olarak sosyal ilişkilerin sürdürüldüğü bir dönem olduğunu, %2,9’u yaşlılık döneminin fiziksel ve bilişsel kapasitenin sürdürüldüğü bir dönem olduğunu belirtmiştir. %6,3’lük bir oranda bulunan bireyler ise diğer cevabını vermişlerdir.

Elde edilen verilerden hareketle araştırmaya katılan bakıcı bireylerin büyük kısmının yaşlılık dönemine bakış açısının olumsuz olduğu sonucuna varılabilir.

2.5.3. Yaşlıya Bakım Yılı

Tablo 34’de veri kaynağını oluşturan bakıcı bireylerin bakımını üstlendikleri yaşlılara ne kadar süre ile baktıkları bilgisine yer verilmiştir. Bakım yılları çeşitlilik gösterdiği için bütünlük oluşturması adına araştırmacı tarafından gruplandırılmıştır. Verilerin, yorumlanmasında detaylı olarak görülebilmesi adına altı grup halinde verilmiş, analiz kısmında ise beş grup halinde incelenmiştir.

Tablo 34

Yaşlı Bireye Bakım Verme Yıllarına İlişkin Dağılımları

Bakım Yılı Sayı %

1,00 38 18,4 2,00 53 25,7 3,00 33 16,0 4,00 33 16,0 5,00 20 9,7 6,00 29 14,1 Toplam 206 100,0

*Veriler 6 grup halinde kategorize edilmiştir.

(1-4=1) (5-8=2) (9-12=3) (13-16=4) (17-20=5) (21-100=6)

Çalışmaya katılan bireylerde; 1-4 yıl arası bakım hizmeti verenlerin oranı %18,4’tür. 5-8 yıl arası bakım hizmeti verenlerin oranı %25,7, 9-12 ve 13-16 yıl arası bakım hizmeti verenlerin oranı %16, 17-20 yıl arası bakım hizmeti verenlerin oranı %9,7, 21 ve üzeri

bakım hizmeti verenlerin oranı %14,1’dir. 5 ile 8 yıl arası bakım hizmeti veren birey sayısı diğer yıllara oranla daha büyük bir orana sahip olmaktadır fakat 21 yıl ve üzeri bakım hizmeti veren birey sayısı yadsınamayacak kadar fazladır. Bakım hizmetini uzun yıllar veren bireylerin kendileri de yaşlıdır ve bu nedenle bakım hizmetinin zorluklarını daha fazla yaşadıkları düşünülebilir.

2.5.4. Yaşlıya Bakma Nedenleri

Tablo 35’de uygulama yapılan bireylerin bakımını üstlendikleri yaşlı bireye bakma nedenlerine yer verilmiştir.

Tablo 35

Yaşlıya Bakma Nedenleri

Yaşlıya Bakma Nedeni Sayı Yüzde

Sevdiğim için/aile bağı olduğu için 79 38,3

Ailevi sorumluk 75 36,4

Bakacak başka kimse olmadığı için 45 21,8

Evde Bakım hizmetleri olduğu için 3 1,5

Ekonomik katkısı olduğu için 1 ,5

Diğer 3 1,5

Toplam 206 100,0

Buna göre; bakım hizmeti veren bireylerin %38,3’ü sevdiğim için/ aile bağı olduğu için cevabını verirken, %36,4’ü ailevi sorumluluk olduğu, %21,8’i bakacak kimsesi olmadığı için baktığı, %1,5’i evde bakım hizmeti olduğu için baktığı, %5’i ise ekonomik katkısı olduğu için baktığı cevabını vermiştir. %1,5’lik bir oranda ise diğer cevabı alınmıştır.

Araştırmacı tarafından birebir yapılan görüşmeler sonucunda elde edilen izlenimlere göre katılımcılar belli sorulara cevap vermekten kaçınmış ve diğer cevabını vermişlerdir. Bu verilerde de diğer cevabını veren kişilerin soruyu cevaplamaktan kaçındıkları düşünülebilir. Aynı durum çalışmanın diğer kısımlarında da belirtildiği gibi birçok benzer soruda yaşanmıştır. Aşağıda tablo 36’da araştırmaya katılan bireylerin yaşlıya bakmaktan memnun olup olmadıkları sorulmuştur. Benzer durum bu verilerde de elde edilmiştir.

2.5.5. Yaşlıya Bakmaktan Memnun Olma Tablo 36

Yaşlıya Bakmaktan Memnun Olma Durumları

Memnuniyet Durumu Sayı %

Evet 181 87,9

Hayır 6 2,9

Cevap Vermedi 19 9,2

Toplam 206 100,0

Bakım hizmeti veren bireylerin %87,9’u yaşlıya bakmaktan memnun olduğunu belirtirken, %2,9’u memnun olmadığını belirtmiştir. %9,2’lik bir oran ise soruyu cevapsız bırakmış, araştırmacıya cevap vermek istemediğini belirtmiştir. Araştırmaya katılan bireylerin büyük çoğunluğu (%87,9) yaşlı bireye bakmaktan memnun olduğunu belirtmiştir. Memnun olmadığını belirtenlerin oranı oldukça düşüktür.

Tablo 35’ de cevap vermeyen bireylerin cevap vermeme nedenleri hakkındaki düşüncelere değinilmiştir. Mevcut durumda Gümüşhane ilinin sosyo-kültürel yapısı ve yaşlısına verdiği değer de önemli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Araştırmacı tarafından yapılan gözlemler, bakımını üstlendiği yaşlı bireye bakmaktan memnun olamamanın ‘utanç verici’ bir durum olarak algılandığı sonucunu gözler önüne sermiştir. Araştırmacı sorulara verilen tepkileri ve yorumları da not etmiş özellikle cevap vermekten kaçınılan sorulara bu durumun nedenini gözlemleri ile aktarmıştır.