Avrupa Konseyi Yabancı Diller Ġçin Ortak BaĢvuru Metni

Avrupa‟daki çeĢitli dilleri ve kültürleri ortak bir miras olarak değerlendirerek çok dilli Avrupa vatandaĢı olma gayretini bireylerde oluĢturma gayesi güden Avrupa Konseyi, 2001 yılında temel dil becerileri olan dinleme, okuma, yazma, sözlü anlatım ve karĢılıklı konuĢma gibi becerilere iliĢkin bir yabancı dil öğretim ve sertifikalandırma sistemini öngören Common European Framework of Reference for Languages (Avrupa Konseyi Yabancı Diller Ġçin Ortak BaĢvuru Metni) metnini yayımlamıĢtır.

260 sayfalık bu eser toplam dokuz bölümden oluĢmaktadır. 1. bölüm çerçevenin iĢlevlerini belirtip, Avrupa Konseyi‟nin genel dil politikasını anlatmakta, çok dilliliği yaygınlaĢtırıp Avrupa‟nın dilsel ve kültürel farklılığını yansıtmanın önemi üzerinde durmakta ve tüm bunlar için gerekli ölçütleri sıralamaktadır. 2. bölüm “eylem düzenlemeli” dil öğrenim yaklaĢımının detaylarını açıklamaktadır. 3. bölüm ise dil kullanım düzlemleri ve dil kullanım yetkinlik derecelerinin tanımına ayrılmıĢtır. 4. bölümde dil öğrenim durumları, alanları, kurumları, bağlamları ve bu olgularla bireyin psikolojik bağlantıları açıklanmaktadır. Çerçeve kullanıcısının veya dil öğrencisinin sahip olması olası ya da dil öğrenim süreci içinde geliĢtirebileceği yetenekleri 5. bölümde açıklanmaktadır. 6., 7. ve 8. bölümler çerçevenin dil öğrenimi ve öğretim süreçleriyle doğrudan ilgilenen “edinme” ve “öğrenme” arasındaki iliĢkiyi açıklamakta ve bireyin çok dillilik yeteneğinin geliĢtirilmesi için öneriler sunmaktadır. En son bölüm olan dokuzuncu bölüm ise ölçme ve değerlendirme kavramlarını geçerlilik ve güvenirlilik baĢta olmak üzere detaylı bir Ģekilde açıklamaktadır (Uzun, 2005).

Avrupa Konseyi Yabancı Diller Ġçin Ortak BaĢvuru Metni‟nde aĢağıdaki ilkeler, temel ilkeler olarak benimsenmiĢtir:

1. Avrupa‟daki dil ve kültür çeĢitliliğinin, zengin mirasın korunması ve geliĢtirilmesi gerekir. Ortak bir kaynaktır ve bu çeĢitliliği iletiĢim yolunda bir engel olmaktan çıkarıp karĢılıklı bir zenginleĢme ve anlayıĢ hâline getirmek için eğitim alanında büyük çabaya ihtiyaç vardır.

2. Avrupa hareketliliğini arttırmak, ortak anlayıĢ ve iĢbirliğini güçlendirmek, ön yargı ve ayrımcılığın üstesinden gelebilmek için, farklı ana dile sahip Avrupalılar

arasında iletiĢim ve etkileĢimin kolaylaĢtırılması gerekmektedir. Bu, ancak modern Avrupa dillerini daha iyi bilmekle mümkün olacaktır.

3. Üye ülkeler, modern dil öğretim ve öğreniminde ulusal ilkeleri kabul ettiği ya da geliĢtirdiği takdirde mevcut ilkelerindeki iĢbirliği ve eĢgüdümde uygun düzenlemeleri yaparak Avrupa düzeyinde daha büyük bir yakınlaĢma elde edilebileceklerdir (MEB Çeviri Komisyonu, 2009: 2).

Avrupa Konseyi Yabancı Diller Ġçin Ortak BaĢvuru Metni‟nde yukarıda yer alan temel ilkeler doğrultusunda Kültürel ĠĢbirliği Konseyi, Eğitim Komitesi ve Modern Diller Bölümü, dil öğreniminin geliĢtirilmesini desteklemeyi, teĢvik etmeye çaba göstermeyi ve eĢgüdümlü çalıĢmayı amaçladığını ifade etmiĢ ve bu amaç kapsamında aĢağıdaki genel ölçütleri belirlemiĢtir:

Genel Ölçütler

1. Nüfuslarının her bölümünün, diğer üye devletlerin (ya da bu ülkelerdeki toplulukların) dilini öğrenebilmelerini ve iletiĢim ihtiyaçlarını karĢılayabilmeleri için gereken dil becerilerini etkili biçimde edinebilmelerini sağlamak ve bu bağlamda; 1.1. BaĢka bir ülkede bulunanların günlük iĢlerinde iletiĢimi mümkün kılacak ve ülkeye gelen yabancılarla anlaĢmayı kolaylaĢtıracak dil bilgisini sağlamak,

1.2. BaĢka dil konuĢan genç ve yetiĢkinlerin görüĢ ve düĢünce, duygu paylaĢımını ve iletiĢimini sağlamak,

1.3. Diğer ülkelerdeki bireylerin düĢünce yapılarının, kültürel miraslarının yaĢam biçimlerinin daha geniĢ ve ayrıntılı anlaĢılmasını sağlamak.

2. Dil öğrenme sistemlerinin oluĢturulmasında geçerli ilkelerin her düzeyde öğretmen ve öğrencilerin kendi durumlarına göre uygulanması konusundaki çabalarını teĢvik etmek, artırmak ve desteklemek.

Söz konusu sistemler, Avrupa Konseyi Modern Diller Programı kapsamında aĢamalı olarak aĢağıdaki Ģekilde geliĢtirilecektir:

2.1. Dil öğretme ve öğrenme ilkelerini öğrenenlerin ihtiyaç, güdülenmiĢlik düzeyi, özellik ve kökenlerine göre temellendirmek

2.2. Doğru ve gerçekçi hedefleri mümkün olduğunca kesin yargılarla tanımlamak 2.3. Uygun yöntem ve materyalleri geliĢtirmek

2.4. Öğrenme programlarının değerlendirilmesi için uygun araç ve materyalleri geliĢtirmek

3. Bütün eğitim düzeylerinde özel ihtiyaçlarına uygun iletiĢim yeteneğini farklı öğrenci türleri ve sınıflarına kazandırmak için gereken öğretim yöntemleri ve materyalleri ortaya koyacak araĢtırma ve geliĢtirme programlarını oluĢturmak (MEB Çeviri Komisyonu, 2009:3).

Avrupa Konseyi Yabancı Diller Ġçin Ortak BaĢvuru Metni, dil eğitimini düzenleme aĢamasında düzeylerin tanımlanması, kaç düzeye ihtiyaç olduğu ve bu dil yeterlik düzeylerinin resmî bir çerçeve içinde kabul görmesi hakkında Avrupa‟da dil öğrenenler için üç ana düzey ve bu üç ana düzeye bağlı olarak altı basamaktan oluĢan bir dil yeterlik düzeyi sunmuĢtur. Bu düzeyler A, B ve C olmak üzere üç ana düzey ve A1, A2; B1, B2 ve C1, C2 olmak üzere üç ana düzeye bağlı altı alt basamaktan oluĢmaktadır.

ġekil 1:1. Ortak Dil Düzeyleri

Avrupa Konseyi Yabancı Diller Ġçin Ortak BaĢvuru Metni‟nde Avrupa‟da dil öğrenen bireylerin dile iliĢkin dört temel beceri olan dinleme, konuĢma, okuma ve yazma yeterliliklerini belirli standartlara göre belirlemiĢ ve bu düzeyler için öğrencilerden her bir beceri alanı için beklenen yeterlilikler için ayrıntılı tanımlamalar yapılmıĢtır. Altı ortak dil düzeyine iliĢkin açıklamalar, dil öğrencisinin hangi düzeyde hangi beceriye sahip olduğunun değerlendirilmesi noktasında öğrenen ve öğretenlere ortak bir payda sağlamaktadır. Avrupa Konseyi Yabancı Diller Ġçin Ortak BaĢvuru Metni‟nde bu düzeyler aĢağıdaki tablo ile ayrıntılı olarak açıklanmıĢtır: