Geleneksel toplum yapılanmasının genelde hâkim olduğu kırsal alanlarda, kendini ifade etme, kendi fikrini belirtme ve sorgulama konularında insanların büyük eksiklikler yaşadığı bilinmektedir. Kırsal alanlarda yaşanan bu sıkıntının temelinde kendini eksik hissetme veya böyle bir yetinin kazanılacağı ortamın olmaması zikredilebilir. Her iki grupta bilginin ve teknik elamanların sağlayacağı faydalar
konusundaki ve en düşük düzeyde katılımcılığın ölçülmesine yönelik olarak “tarımla ilgili köye gelecek kurslara katılmak ister misiniz” sorusu yöneltilmiştir.
Tablo 34. Tarımla Đlgili Köye Gelecek Kurslara Katılmak Đstekleri
Grup Tarımla ilgili köye gelecek kurslara katılmak ister misiniz? Toplam
Evet Hayır
Kontrol Grubu Erkek Sayı 28 72 100
% 14,0% 36,0% 50,0%
Kadın Sayı 58 42 100
% 29,0% 21,0% 50,0%
Toplam % 43,0% 57,0% 100,0%
Esas grup Erkek Sayı 96 4 100
% 48,0% 2,0% 50,0%
Kadın Sayı 90 10 100
% 45,0% 5,0% 50,0%
Toplam % 93,0% 7,0% 100,0%
TKV’nin proje uygulamadığı köylerde (kontrol grubu) cevaplar %43 oranında evet seçeneğinde %57oranında hayır seçeneğinde dağılım göstermiştir. Esas gruptaki cevaplar ise %93 oranında evet seçeneğinde, %7 oranında hayır seçeneğinde toplanmıştır (Tablo 34). Dağılımlar incelendiğinde TKV’nin proje uygulamadığı köylerde (kontrol grubu) eğitime katılım konusunda ana gruba göre %50 oranında bir isteksizlik veya karşı duruşun söz konusu olduğu görülmektedir. Konu ile ilgili olarak TKV’nin proje uygulamadığı köylerde (kontrol grubu) yapılan yarı yapılandırılmış sohbetlerde genelde“ eğitime katılsak değişen ne olacak” şeklinde bir yargının hâkim olduğu görülmüştür. Ayrıca yine aynı grupta “nasıl olsa başkaları gider, iyi bir şeyse bizde sonra öğreniriz” mantığının hiçte azımsanmayacak derecede mevcut olduğuna rastlanmıştır. Başka bir ifade ile bu şekilde bir katılım, zaman israfı olarak nitelendirilmekte, ancak köyde başkaları tarafından benimsenir ise, onlardan da öğrenilebilecek kadar basitte indirgendiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Esas grupta ise katılım konusunun son derece ciddiye alındığı, “eğitime %93 oranında katılırım” miktarı ile ortaya çıkmaktadır. Esas grupta bu konu ile ilgili yapılan sohbetlerde, “toplantıya, eğitime katılmazsak, nelerden bahsedildiğinin nereden bilineceği”, vurgulanmıştır. Ana gruba bizzat katılımın gerekli olup olmadığı, çünkü
kontrol grubundakilerin, başka katılımcılardan sonradan öğrenmenin de mümkün olduğunu düşündükleri, bu konuda kendilerinin düşünceleri sorulmuştur. Esas grup genel anlamda başka köylülerin sözüne itibar edilmememsi gerektiğini; çünkü her insanın aklının ve idrakinin farklı olduğu, bu nedenle de katılımın bireysel olarak gerçekleştirilmesinin daha doğru olacağını belirtmişlerdir. Grupların kendi içerisinde kadın ve erkeklerin verdikleri cevapları incelendiğinde, kontrol grubunda Fisher’s Exact test esas alındığında anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Yani cevaplar arasındaki oluşan farklılığın bilimsel olduğu ortaya çıkmıştır (Tablo34). Kontrol grubu kadınlarının ve erkeklerinin kurslara katılım konusunda birbirilerinden oldukça farklı düşünmekte oldukları tespit edilmiştir. Esas grup kendi içinde değerlendirilmiş ve Fisher’s Exact test esas alınarak, kadın ve erkeklerin cevapları arasındaki farklılıklar anlamsız bulunmuştur. Başka bir ifade ile esas grupta katılım konusunda kadınlar ve erkekler benzer şekilde yani katılımın olması yönünde birbirine yakın düşünmekte oldukları anlaşılmaktadır.
TKV’nin proje köylerinde yapmış olduğu çalışmaların sürekliliğinin sağlanabilmesi, kaynak kullanımında tasarruf sağlanması ve ucuz hammadde temin ede bilmek adına kalıcı kurumların tesis edilmesi konusunda vermiş olduğu eğitimin esas grup katılımcıları üzerindeki etkisinin kontrol grubu ile kıyaslanarak ölçülebilmesi amacı ile “kooperatifin yararları ve işleyişi konusunda bilginiz var mı” sorusu yöneltilmiştir.
Tablo 35. Kooperatifin Yararları ve Đşleyişi Konusunda Bilginiz Düzeyi
Grup Kooperatifin Yararları Ve Đşleyişi Konusunda Bilginiz Var
mı? Toplam
Cevap Yok Evet Hayır Kısmen
Kontrol
Grubu Erkek Sayı 1 9 65 25 100
% ,5% 4,5% 32,5% 12,5% 50,0%
Kadın Sayı 1 9 78 12 100
% ,5% 4,5% 39,0% 6,0% 50,0%
Toplam % 1,0% 9,0% 71,5% 18,5% 100,0%
Esas grup Erkek Sayı 1 40 27 32 100
% ,5% 20,0% 13,5% 16,0% 50,0%
Kadın Sayı 1 30 39 30 100
% ,5% 15,0% 19,5% 15,0% 50,0%
TKV’nin proje uygulamadığı köylerdeki (kontrol grubu) örneklem grubunun, %9 ‘u evet şıkkını, %71.5’i hayır şıkkını, %18.5’i kısmen şıkkını işaretlemişlerdir. Esas grupta cevapların dağılımı ise %35 oranında evet, %33 oranında hayır yok, %31 oranında kısmen, şeklinde gerçekleşmiştir. Dağılımlardan anlaşıldığı üzere esas grup katılımcılarının, kooperatif ve yararları konusunda TKV’nin proje uygulamadığı köylerdeki (kontrol grubu) katılımcılara göre %26 oranında daha fazla net bilgiye sahip oldukları görülmektedir (Tablo 35). Her iki grubun kadın ve erkeklerinin kendi içlerinde birbirine yakın cevaplar vermesi, kooperatifçilik konusunda paralel bilgi seviyesine sahip oldukları yönünde yorumlanmıştır.
Kooperatifçilik ile ilgili bilgi düzeylerinin belirlenmesine yönelik olarak sorulan sorunun hemen sonrasında, kooperatifçilik ile ilgili bilgilerinin kaynağı sorulmuştur.
Tablo 36. Kooperatifçilik Đle Đlgili Bilgilerin Kaynağı
Grup Kooperatifçilik ile ilgili bilgilerinizin kaynağı hangisidir? Toplam
Cevap yok Tarım Đl/Đlçe Müdürlüğü TKV Kitle iletiş. araçları Komşu arkadaşlar Başka Kontrol
Grubu Erkek Sayı 58 8 23 11 100
% 29,0% 4,0% 11,5% 5,50% 50,0%
Kadın Sayı 76 5 11 8 100
% 38,0% 2,5% 5,5% 4,0% 50,0%
Toplam % 67,0% 6,5% 17,0% 9,5% 100,0%
Esas
grup Erkek Sayı 17 7 56 4 16 0 100
% 8,5% 3,5% 28,0% 2,0% 8,0% ,0% 50,0%
Kadın Sayı 16 0 59 1 23 1 100
% 8% 0.% 29% 0.5% 11.5% 0.5% 50.0%
Toplam % 16,5% 3,5% 57,5% 2,5% 19,5% ,5% 100,0%
Kooperatifçilik konusunda TKV’nin gerçekleştirmiş olduğu eğitimin etkinlik düzeyinin teyit edilebilmesi için “kooperatifçilik ile ilgili bilgilerinizin kaynağı daha çok hangisidir” sorusunun cevap dağılımları şu şekilde gerçekleşmiştir: TKV’nin proje uygulamadığı köylerde (kontrol grubu) %67 cevap yok, %6.5’i tarım il müdürlüğünce, %17’si kitle iletişim araçları, %9.5’i arkadaşlar, şeklindedir. Esas gruptaki cevap dağılımı ise %6.5 cevap yok, %3.5’i tarım il müdürlüğünce, %57.5’i TKV, %2.5’i kitle
iletişim araçları, % 19.5’i arkadaşlar, şeklindedir (Tablo 36).TKV’nin proje uygulamadığı köylerde (kontrol grubu) fikrini tam ortaya koyamama, böyle düşünmesinin nedenini açıklayamama veya ayrıştırma yapamamanın bir göstergesi olarak “kısmen, fikrim yok veya cevap yok” seçenekleri tercih edilmekte olduğunun farkına varılmış ve bu soruda da benzer bir durumla karşılaşılmış ve cevap yok seçeneğinin diğer şıklara göre çok büyük oranda tercih edildiği görülmüştür. TKV’nin proje uyguladığı köylerde (kontrol grubu) Kooperatifçilik konusunda net bilgiye sahip olduğunu söyleyen %33’lük kesimin %57 oranında bilgilerinin kaynağının TKV olduğunu belirtmeleri beklenen bir sonuç olarak nitelendirilmektedir. Daha önceki sorularda esas grup köylerde tarım ile ilgili başka kurumların köylere hiç veya çok yetersiz bir şekilde geldikleri ve yeterli faaliyette bulunmadıkları belirtildiği için bu soruda bilgi kaynağı olarak tarım il müdürlüğünün gösterilmemesi esas gruptan alınan cevapların daha güvenilir olduğu konusunda da fikir verdiğinin düşünülmesine neden olmuştur.
Her iki grubun kadın ve erkeklerinin kendi aralarında değerlendirilmesi sonucu TKV’nin proje uygulamadığı köylerde (kontrol grubu) erkek ve kadınlarının verdikleri cevaplar arsındaki farklılıklar analiz edildiğinde anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Esas grup kadın ve erkeklerin verdikleri cevaplar arasındaki dağılımda da orta düzeyde bir anlamlılık ilişkisi tespit edilmiştir. Başka bir ifade ile her iki grupta da erkeklerin verdiği cevaplar ile kadınların verdiği cevaplar arasında önemli farklılıklar bulunmaktadır ki bu farklılık her iki grubun kadınlarının kooperatifçilik konusunda erkeklere göre çok daha az bilgiye sahip olduklarını ortaya koymaktadır.
Tablo 37. Kredi Kullanma Durumu
Grup Kredi kullanıyor musunuz? Toplam
Evet Hayır Evet
Kontrol Grubu Erkek Sayı 1 99 100
% ,5% 49,5% 50,0%
Kadın Sayı 1 99 100
% ,5% 49,5% 50,0%
Toplam % 1,0% 99,0% 100,0%
Esas grup Erkek Sayı 3 97 100
% 1,5% 48,5% 50,0%
Kadın Sayı 0 100 100
% 0 50.0% 50.0%
Toplam % Of 1,5% 98,5% 100,0%
TKV’nin proje uyguladığı köylerde kredi kaynaklarına ulaşılabilme ile ilgili çalışmalar yaptığı ve özellikle Köy-Tür kapsamında bazı işletmelere kredi sağladığı bilinmektedir. Bu bağlamda kredi kullanma alışkanlığının var olup olmadığının öğrenilmesi adına “kredi kullanıyor musunuz” sorusu tüm katılımcılara yöneltilmiştir. TKV’nin proje uygulamadığı köylerde (kontrol grubu) cevap dağılımı %1 evet kullanıyorum, %99 hayır kullanmıyorum şeklinde gerçekleşmiştir. Esas grup köylerde cevap dağılımı %1.5 evet kullanıyorum, % 98.5 hayır kullanmıyorum şekilde gerçekleşmiştir (Tablo 37). Esas gruptaki ile kontrol grubundaki kredi kullanım oranın birbirine çok yakın ve düşük düzeyde olmasının nedeni araştırılmıştır. Yapılan sohbetlerde yörede bazı üreticilerin sözleşmeli tavuk üretimi gerçekleştirebilmek adına kredi kullandığı fakat Köy-Tür’ün maddi sıkıntıya düşmesi ile birlikte üreticilerin de sıkıntıya düşerek büyük zararlara uğradığı, yaşanan bu kötü tecrübenin kredi kullanımı konusunda kendilerini olumsuz etkilediği anlaşılmıştır.
3.16. Araştırma Kapsamına Alınan Grupların Kendi Sorunlarını Algılama Düzeyleri