Kırsal kalkınmanın hedef kitlesi üreticiler ve kamu hizmetlerine ulaşmada güçlük çeken, toplumsal cinsiyet rollerinden (gender) dolayı hem aile hem de toplum düzeyindeki karar süreçlerine katılımda çeşitli engellerle karşılaşan yoksul hanelerin bireyleridir. Bilindiği gibi kırsal kesimin sorunları çok boyutludur. Bu nedenle kalkınma kuruluşlarının bünyesindeki etkinlikler, süreklilik temelinde eğitimi, üretimi ve örgütlenmeyi bir bütün olarak tasarlamakta ve programlar bu ilkesel çerçevede planlandığı oranda başarı sağlanmaktadır. Bu kapsamda üretim alışkanlıkları, yeni üretim teknolojilerinin kullanımı, yeni ürün çeşitlerinin, genel sağlık, aile planlaması gibi katılımcılar arasında birlikte sorun tanımlama ve örgütlü davranış geliştirme konularında toplumsal amaçlı projeler, tarım ve hayvancılık konuları etrafında üretim becerisini, gelir getiriciliği ve giderek istihdam yaratmayı hedefleyen etkinliklerin uygulamasını kapsamaktadır. Kırsal kalkınmanın söz konusu amaçları gerçekleştirmek için öncelikli olarak hedef kitle ile birlikte çalışacak ve onları yönlendirecek kalkınma elemanları ve teknik elemanlara karşı güven tesis etmesi gerekmektedir. Üretim ile ilgili konularda teknik elemanlara karşı duyulan güvenin ölçülmesi adına sorulan soruda Tablo 29’daki sonuçlara ulaşılmıştır.
Tablo 29. Üretim Đle Đlgili Alanlarda Uzmanların Görüşlerine Önem Verme Düzeyi
Grup Üretim ile ilgili alanlarda uzmanların görüşlerine önem
verir misiniz? Toplam
Evet Hayır Kısmen
Kontrol
Grubu Erkek Sayı 16 27 57 100
% 8,0% 13,5% 28,5% 50,0%
Kadın Sayı 18 22 60 100
% 9,0% 11,0% 30,0% 50,0%
Toplam Sayı 34 49 117 200
% 17,0% 24,5% 58,5% 100,0%
Esas grup Erkek Sayı 86 7 7 100
% 43,0% 3,5% 3,5% 50,0%
Kadın Sayı 78 6 16 100
% 39,0% 3,0% 8,0% 50,0%
% Of
TKV’nin proje uygulamadığı köylerde (kontrol grubu) üretim ile ilgili konularda teknik elemanların görüşlerine, evet önem veririm diyenlerin oranı %17, hayır önem vermem diyenlerin oranı %24.5, kısmen önem veririm diyenlerin oranı %58’dir. Esas grupta evet önem veririm diyenlerin oranı %82, hayır önem vermem diyenlerin oranı% 6.5, kısmen önem veririm diyenlerin oranı %11.5’tir (Tablo 29).
Esas grupta teknik elemanların görüşlerine evet önem veririm diyenlerin, TKV’nin proje uygulamadığı köylerde (kontrol grubu) teknik elemanların görüşlerine önem veririm diyenlerden %65 daha fazla olması oldukça dikkat çekicidir. Ayrıca TKV’nin proje uygulamadığı köylerde (kontrol grubu) kısmen önem veririm diyenlerin %58 olması bu gruptakilerin teknik elemanlar hakkında bilgisiz olduklarından dolayı kararsız kaldıkları yönünde yorumlanmıştır. Bu soru 27.ve kısmen de 28. sorunun cevaplarının teyidi maksadıyla sorulmuş ve esas grup köylerde uzmanların görüşlerine 27. ve 28. soruda vermiş oldukları cevapların paralelinde uzman görüşlerine önem verdikleri bir kez daha doğrulanmıştır.
Yoksulluğu ortadan kaldırmak için, ulusal ve uluslararası kırsal kalkınma projeleriyle kaynaklara ulaşma ve yönetmede yetersizlikler içindeki kırsal toplulukların gelişimine destek verilmektedir. Ancak, kırsal topluluklara dışardan götürülen projelerle uygulanmış kırsal kalkınma çalışmalarının kendinden beklenenleri karşılayamadığı görülmüştür. Örneğin önemli bir proje finansörü olan Dünya Bankası (WB,) kırsal kalkınma projelerinin değerlendirmesinde; projelerinin büyük bir kısmının yoksulluğu ortadan kaldırmada başarısız olduğunu açıklamaktadır. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından, yoksulluğun azaltılması amacıyla uygulanan projelerde de benzer bir durum ile karşılaşılmakta ve beklenenin aksine en yoksulların yapılan projelerin, faaliyet ve faydaları dışında kaldığı vurgulanmaktadır. Kırsal kalkınma projeleri üzerine yapılan değerlendirmelerin bir diğer çıktısı da, geleneksel stratejilerin etkisindeki veya etkisi altındaki kırsal topluluklara teknoloji transferi ve kırsal alandaki üretimin arttırılması şeklindedir. Kırsal topluluklarda bu yolla bir zenginleşme ve gelişme beklenmiştir (Özer, 2004:18).
TKV, Kırsal kalkınma çalışmalarının birçoğunda rastlanan geleneksel yaklaşımların aksine hedef kitlenin pasif alıcı pozisyonundan çıkıp aktif katılım sağlaması için proje içersine dâhil edilmesi gerektiğinden hareket etmiştir. Bu amaçla TKV’nin proje köylerinde sanitasyon (içme suyu kaynaklarının ıslahı korunması) ve taş toplayarak arazi açma çalışmalarında köylülerden emeklerini ücretsiz almak koşulu ile
yakıt, araç, ekipman desteği sağlayarak yaptığı projelerin köylülerde oluşturduğu etkinin belirlenmesi için kontrol grubu köylerle karşılaştırma yapmak üzere “köyünüzün kalkınması için işgücünüzü ücretsiz verir misiniz “sorusu yöneltilmiştir.
Tablo 30. Kalkınması Đçin Đş Gücünüzü Ücretsiz Verilmesi Konusundaki Görüşler
Grup Şimdi veya gelecekte köyünüzün kalkınması için iş gücünüzü
ücretsiz verir misiniz? Toplam
Evet Hayır Kısmen
Kontrol
grubu Erkek Sayı 23 17 60 100
% 11,5% 8,5% 30,0% 50,0%
Kadın Sayı 9 30 61 100
% 4,5% 15,0% 30,5% 50,0%
Toplam Sayı 32 47 121 200
% 16,0% 23,5% 60,5% 100,0%
Esas grup Erkek Sayı 86 11 3 100
% 43,0% 5,5% 1,5% 50,0%
Kadın Sayı 77 11 12 100
% 38,5% 5,5% 6,0% 50,0%
Toplam Sayı 163 22 15 200
% 81,5% 11,0% 7,5% 100,0%
TKV’nin proje uygulamadığı köylerde (kontrol grubu) Evet veririm diyenlerin oranı %16, hayır vermem diyenlerin oranı %23, kısmen veririm diyenlerin oranı% 60.5 tir (Tablo 30). Esas grupta Evet veririm diyenlerin oranı %81.5, hayır vermem diyenlerin oranı % 11, kısmen veririm diyenlerin oranı %7.5’tir. TKV’nin proje uygulamadığı köylülerin (kontrol grubu) cevaplarının dağılımında dikkat çekici olan, %60.5 oranında kısmen veririm seçeneğidir. Oysa esas gruptakiler, sadece %7.5 oranında kısmen cevabını vermiştir (Tablo 30). Bu durum TKV’nin proje uygulamadığı köylerin (kontrol grubu) bu konu ile ilgili şüpheci tavrını ortaya koymaktadır. Yapılan nitelikli sohbetlerde TKV’nin proje uygulamadığı köylerdekilerin “yapılan işin bize faydası olacak mı? Köylü eşit mi çalışacak?” gibi noktalarda kafalarında soru işaretleri olduğu anlaşılmıştır. Esas grupta ise “biz bunun faydasını gördük, bu nedenle biz projelerde ücretsiz çalışırız” dedikleri tespit edilmiştir. Esas grupta köyün ortak çıkarı için tüm köy halkının dâhil edildiği çalışmalarda, işgücünün ücretsiz verilmesinin daha
önce yaşadıkları bir deneyim olduğu belirtilmiştir. Bununla birlikte, köylünün birlikte yapması gereken işin tespiti ve iş organizasyonun yapılması sırasında kesinlikle adil davranıldığı için işgüçlerini ücretsiz bir şekilde sunduklarını belirtmişlerdir.
Đki grubun erkeklerinin belirleyici seçenek olan “evet güvenirim” deki dağılımına bakıldığında yüksek düzeyde bir anlamlılık tespit edilmiştir. Aynı şekilde iki grubun kadınlarının belirleyici seçenekteki dağılımları arasındaki farklılıkların da bilimsel olduğu tesadüfî bir farklılık olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Tablo 31. Ziraatçılara ve Teknik Elemanlara Bakış Açısı
Grup Ziraatçılara ve Teknik Elemanlara Bakış Açınız
Nasıl? Toplam
Güveniyorum Güvenmiyorum Fikrim Yok
Kontrol
Grubu Erkek Sayı 20 30 50 100
% 10,0% 15,0% 25,0% 50,0%
Kadın Sayı 12 30 58 100
% 6,0% 15,0% 29,0% 50,0%
Toplam Sayı 32 60 108 200
% 16,0% 30,0% 54,0% 100,0%
Esas grup Erkek Sayı 87 5 8 100
% Within Cinsiyet 87,0% 5,0% 8,0% 100,0% % 43,5% 2,5% 4,0% 50,0% Kadın Sayı 89 3 8 100 % 44,5% 1,5% 4,0% 50,0% Toplam Sayı 176 8 16 200 % 88,0% 4,0% 8,0% 100,0%
Anket formunda özellikle birkaç kez direkt olarak teknik elemanlara danışarak üretim yapılması ile ilgili sorulan veya dolaylı olarak üretim ile ilgili alışkanlıklarını değiştirme konusundaki bakış açılarını belirlemeye yönelik sorular sorulmuştur
Bu konunun teyit edilmesi amacı ile “ ziraatçılar ve teknik elemanlara karşı duydukları güvenin doğrudan ölçülmesi amacıyla sorulan çapraz soruya TKV’nin proje uygulamadığı köylerde (kontrol grubu) %16 oranında, güveniyorum, %30 oranında güvenmiyorum ve %54 oranında fikrim yok cevabı alınmıştır. Esas grupta ise %88 oranında, güveniyorum, %4 oranında güvenmiyorum ve % 8 oranında fikrim yok cevabı
alınmıştır (Tablo 31). Esas grupta bu kadar yüksek düzeyde teknik elemanlara güvenin nedeni sorulduğunda “neden güvenmeyelim” karşılığı alınmıştır. Esas grupta yapılan bir nitelikli sohbette “hayvanı her yönü ile tanırız diyorduk, ama tkv elemanı hayvanın sırtına vurup hayvanın kızgınlığa gelip gelmediğini bildi biz bilemedik. bu en basit örnek” diyerek güvenin kendiliğinden oluşmadığı, uzmanlar tarafından yaratıldığı fikrinin TKV’nin proje uygulamadığı köylerdeki (kontrol grubu) ve ana grubun erkeklerinin belirleyici seçeneğe verdikleri cevaplar karşılaştırıldığında anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Đki grup arasındaki görüş farklılığının, bağımsız değişken olan TKV’den kaynaklanmış olabileceği düşünülmektedir.