*Doç Dr A li YEMİŞÇİGİL, Öğr Gör Uz Dr Erdem ÖZKARA
ANKET ADLİ TIP
1 -Mesleğiniz: ( )- Öğretim (iyesi ( )-6. sınıf öğrencisi
( )-Hekim
2 - Yaştnız: ( )- 20-40 yaş ( )- 40 ve üzeri
3- Sizce h a n g ileri a d li olg u d u r ve a d li r a p o r y a z m a y ı g e re k tirir?
( )- Organik Fosfor zehirlenmesi ( )- Trafik kazası ( )- Kesid-delici aletle yaralanma ( )- Daıp(dövülme) ( )- Deliryum tablosu ( )- İş kazası
4- A şağıdakilerden doğru o la n la rı işaretleyiniz.
( )- Adli rapor yazılması için sadece savcılık istekte bulunabilir.
( )- Adli rapor yazılması için savcılığın yanışını polis ve jandarma da istekte bulunabilir. ( )- Adli raporu yazarken Adli Tıp Kurumunca yayınlanan Mutacl İştigal listesini uygularız. ( )- Adli raporu yazarken sadece kendi kanaatimizi kullanırız, listeyi uygulamayız.
5 - Yapılan incelemelerle kesin tanı konulan a d li olgu niteliğindeki hastaya:
( )- Kesin adli rapor düzenlenir. ( )-Bulgıılar yazılıp Adli Tıp’a sevk edilir. ( )- Geçici adli rapor düzenlenir. ( )-Yalnızca Hayati Tehlikesi belirtilir.
6- Geçici a d li ra p o rd a aşağıdakilerden hangileri y e r almaz?
( )-Mutad iştigalden kalma süresi ( )-Tanı.
( I-Olgıınun muayene bulgulan. ( )-0!ayın niteliği.
7- Kesin a d li ra p o rd a m u tlaka olm ası gereken bilg ileri işaretleyiniz.
( )- Hayati tehlikeye maruz kalınıp kalınmadığı. ( )- Mııtad iştigale engel süre.
( )- Kaç günde iyileşebileceği. ( )- Tanı.
8- A dli olguya r a p o r düzenlemek;
( )- Hekimin yasal ek görevidir, rapor yanlış yazılırsa cezai yaptırımı vardır. ( )- Hekimin yasal ek görevidir ancak rapor yanlış yazılırsa cezai yaptırımı yoktur. ( )- Hekim için bir angaryadır, rapor yanlış yazılırsa cezai yaptırımı yoktur.
9- Alnıış olduğunuz a d li tıp eğitim ini:
( )- Yeterli buluyorum.
( )- Yetersiz buluyorum: ( )- Uygulama yetersiz ( I-Teorik eğitim yetersiz ( )- Adli tıp eğitimi almadım.
10- A d li Tıp eğitim inin tıp fa k ü lte le rin d e hangi dönemde verilm esi d a h a y a r a r lı olacaktır?
( )-1. ve 2. sınıfta ( )-3. ve 4. sınıfta ( )-5. ve 6. sınıfta ( )-Kademeli olarak her sınıfta
TARTIŞMA v e SO NUÇ:
Dünyanın birçok ülkesinde adli tıpla ilgili çalışma ların bir bölümünün adli tıp uzmanı dışındaki hekim lerle yürütüldüğü bilinmektedir(3). Benzer bir durum ülkemiz için de söz konusudıırt 1,2,4). Anketimizde adli tıp uzmanı olmayan hekimlerin sık karşılaştığı
travmalı olguya adli rapor yazılması, kesin ve geçici adli rapor içeriği gibi temel konularda bile bilgi eksik liği içinde oldukları görülmüştür. Ülkemizde tıp fakül tesi öğrencilerine yapılan ve travmalı olguya adli ra por yazımı, yasal sorumluluk ile diğer konuların de ğerlendirildiği bir çalışmada da ankete katılan tıp öğ rencilerinin yalmzea%71'i kendini yeterli bulduğunu
III. ADLİ BİLİMLER KONGRESİ
belirtmiş diğerleri yetersi/, bulduğunu ya da emin ol madığı görüşünü bildirmiştir.! 2 > Adli olgu bildirimi ve adli rapor istemiyle ilgili olarak lige ve Dokuz Eylül Tıp Fakültesi internlerine yapılan bir anket çalışmasın da da katılımcıların %74'üniin bu konularda doğru ya nıtlar verdikleri bildirilmiştir(5), bizim çalışmamızda ela özellikle adli olgu bildirimiyle ilgili soruya katılım cıların önemli ölçüde doğrıı yanıt vermesi bu kaynak la uyumlu bulunmuştur.
Adli olgunun saptanması konusunda çalışmamıza katılanlaıın genel olarak yeterli olduğu görülmüş ve bu sonucun katılımcıların "obi.-Tünün adli olgu bildi rimi konusunda kendilerini yeterli bulduğu bir çalış mayla uyumlu olduğu kanısına varılmıştır!2).
Adli tıp eğitiminin tıp fakültelerinde veriliş zaman larıyla ilgili değişik görüşler vardır. Eğitimin fakültenin 3. ve 4. sınıflarında verildiği fakültelerin yanında S. ve 6. sınıfta verildiği fakülteler de vardır! 1). Anketimize katılanlaıın büyük çoğunluğu (%6l.6) adli tıp eğitimi nin S. ve 6. Sınıfta verilmesinin daha yararlı olacağını bildirmesi de literatürle uyumludur! 1). Çalışmamızda katılımcıların %35.8’inin adli tıp eğitiminin kademeli olarak fakültenin her sınıfında verilmesi görüşünü bil dirmesi ve bu görüşün ele özellikle öğretim üyesi gru bunca ağırlıklı olarak dile getirilmesi aktif eğitime ge çen fakültemiz programına ve aktif eğitim felsefesine uyan bir sonuçtur(6,7). Ülkemizdeki 21 tıp fakültesi nin değerlendirildiği bir çalışmada bu fakültelerin 1/3'ünde adli tıp anabilim dalının olmadığı belirtilmiş tir! 1). Adli tıp eğitiminin gerek öğrenci ve gerekse ad li tıp uzmanı bazında nasıl arttırılacağı ve standardize edileceğinin tartışıldığı günümüzde bazı tıp fakültele rinde hala adli tıp anabilim dalının kurulmamış olma sını anlamak zordur! 1,4,8). Bu durumun ülkemiz ko şullarına uyumlu iyi hekim yetiştirme amacına ne de rece hizmet ettiğini de anlamakta güçlük çekmekteyiz. Ülkemizde adli tıp uzmanlarının sayıca yetersizliği ve gerekli sayıya ulaşılmasının çok zaman alacağı gö- zöniine alınarak adli tıp hizmetlerinin önemli bir bö lümünü yürüten diğer hekimlerin hem fakülte eğitimi sırasında hem de sonrasında eğitimine ağırlık verilme lidir! 1). Bu eğitimde uzmanlık düzeyinde bilgi gerek tiren konular yerine uygulamada en sık karşılaşılan sorunlara temel yaklaşımlar esas alınmalıdır. Bu görü
şümüzü destekleyen bir yaklaşım da tıp eğitimi için ileri sürülen "Bir ülke için en yüksek standarttaki tıp eğitimi yerel gereksinmelere en çok yanıt verebilen eğitimdir." yaklaşımıdır!9). Benzer bir yaklaşımı Edin burgh Deklarasyonunda da görmekteyiz! 10). Uygula mada adli tıp uzmanı dışındaki hekimlerin en çok kar şılaştıkları travmalı olguya adli rapor yazımı, adli olgu bildirimi,adli otopsi ve ölü muayenesi, hekimin adli yükümlülükleri gibi konuların eğitimine önem veril melidir. Tüm bunların yanında bu sorunun uzun erim li çözümü için yeterli sayıda ve uygun dağılımda adli tıp uzmanı yetiştirilmesine yönelik çalışmalar yapılma lıdır.
KAYNAKLAR:
1 Fincancı Ş K. Türkiye'de ve dünyada adli tıp eği timi. 1. Adli Bilimler Kongre Kitabı. Adana: 1995: 52-54.
2 Salaçin S, Çekin N, Özdemir MH, Kalkan Ş. Me zuniyet öncesi adli tıp eğitimi almış öğrencilere yönelik bir anket çalışması. Adli Tıp Bülte- ni!997; 1: 21-24.
3 Knight B. Forensic Pathology. Edward Arnold. London Melbourne Auckland. 1991:2-3.
4 Aykaç M.Adli Tip. Nobel Tıp Kitabevi. İstanbul. 1993. 2. Baskı; 10-17.
5 Musai B, Hancı H. Ellidokuz H, Aksakoğlu G. Tıp fakültesi internlerinin. hekimlerin yönetsel ve yasal yükümlülükleri konusundaki bilgi dü zeyleri. Dokuz Eylül Tıp Fakültesi Dergisi. 1998: 6 Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Aktif Eği tim Çalışmaları: Eğitim Yönlendiricisi Kurs Ki tapçığı. 1997: 1-5.
7 Tosteson D. Problem based learning. Med. Etili. 1994; 28 suppl 1, 108-111.
8 Salaçin S. Dünyada ve ülkemizde adli tıp uz manlık eğitimi. I. Adli Bilimler Kongre Kitabı. Adana: 1995; 55-58.
9 Saçaklıoğlu F. Tıp Eğitiminde yöntem tartışmala rı. Toplum ve Hekim.1994:Şubat; 35-39.
10 World Federation for Medical Education."Edin burgh Declaration, Report of World Conference on Medical Education". Edinburgh. 7-12 August 1988.
III. ADLİ »İLİMLER KONGRESİ