DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
4. Bulgular ve Yorum
4.1 Öğretmenlerin MobbingAlgılarına Yönelik Bulgular
Öğretmenlerin mobbing algılarına yönelik veriler Tablo 4.2’de sunulmuştur. Tablo 4.1.
Öğretmenlerin Mobbing Algılarının Ortalamaları
N Ort Ss Min. Max.
Sosyal Yaşama Yönelik Saldırılar 842 1,090 0,300 1,000 5,000
Şahsa Yönelik Saldırılar 842 1,188 0,449 1,000 5,000
Mesleğe Yönelik Saldırılar 842 1,455 0,547 1,000 4,690
Mobbing Genel 842 1,276 0,388 1,000 4,060
Tablo 4.2’ye bakıldığında, öğretmenlerin “sosyal yaşama yönelik saldırılar” düzeyi çok zayıf (1,090±0,300); “şahsa yönelik saldırılar” düzeyi çok zayıf (1,188±0,449); “mesleğe yönelik saldırılar” düzeyi çok zayıf (1,455±0,547); “mobbing genel” düzeyi çok zayıf (1,276±0,388); olduğu görülmektedir.
Araştırmaya katılan öğretmenlerin cinsiyetlerinegöre mobbing algılarının farklılaşmasına ilişkin veriler Tablo 4.2’de sunulmuştur
Tablo 4.2
Öğretmenlerin Mobbing AlgılarınınCinsiyete Göre Farklılaşması
Grup N Ort Ss t p
Sosyal Yaşama Yönelik Saldırılar Erkek 330 1,114 0,323 1,836 0,075
Kadın 512 1,075 0,284
Şahsa Yönelik Saldırılar Erkek 330 1,228 0,511 2,067 0,050
Kadın 512 1,163 0,403
Mesleğe Yönelik Saldırılar Erkek 330 1,502 0,581 1,996 0,052
Kadın 512 1,425 0,523
Mobbing Genel Erkek 330 1,313 0,419 2,223 0,031
Kadın 512 1,252 0,364
Araştırmaya katılan öğretmenlerin cinsiyetlerine göre mobbing algılarının farklılaşmasını incelemek için t- testi yapılmıştır. Tablo 4.2’de sunulan test sonuçları incelendiğinde;
Öğretmenlerin şahsa yönelik saldırılar algısınıncinsiyetlerine göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık gösterdiği saptanmıştır (t=2.067;p=0.050<0,05). Erkeklerin şahsa yönelik saldırılar algısı (x=1,228), kadınların şahsa yönelik saldırılar algısından (x=1,163) yüksek bulunmuştur.
Öğretmenlerin genel mobbingalgılarının cinsiyetlerine göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık gösterdiği saptanmıştır (t=2.223; p=0.031<0,05). Erkeklerin genel mobbingalgıları (x=1,313), kadınların genel mobbing algılarından (x=1,252) yüksek bulunmuştur.
Öğretmenlerin sosyal yaşama yönelik saldırılar ve mesleğe yönelik saldırılar algılarının cinsiyetlerine göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık göstermediği belirlenmiştir (p>0.05).
Araştırmaya katılan öğretmenlerin medeni durumlarına göre mobbing algılarının farklılaşmasına ilişkin veriler Tablo 4.3’de sunulmuştur.
Tablo 4.3
Öğretmenlerin Mobbing AlgılarınınMedeni Duruma Göre Farklılaşması
Grup N Ort Ss t p
Sosyal Yaşama Yönelik Saldırılar Evli 681 1,080 0,284 -1,977 0,089
Bekar 161 1,132 0,359
Şahsa Yönelik Saldırılar Evli 681 1,190 0,459 0,290 0,772
Bekar 161 1,179 0,407
Mesleğe Yönelik Saldırılar Evli 681 1,433 0,515 -2,335 0,046
Bekar 161 1,545 0,661
Mobbing Genel Evli 681 1,263 0,367 -2,086 0,072
Bekar 161 1,333 0,463
Araştırmaya katılan öğretmenlerin medeni durumlarına göre mobbing algılarının farklılaşmasını incelemek için t- testi yapılmıştır. Tablo 4.25’de sunulan test sonuçları incelendiğinde;
Öğretmenlerin mesleğe yönelik saldırılar algısınınmedeni durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık gösterdiği saptanmıştır(t=-2.335;
p=0.046<0,05). Bekarların mesleğe yönelik saldırılar algısı (x=1,545), evlilerin
mesleğe yönelik saldırılar algısından (x=1,433) yüksek bulunmuştur.
Öğretmenlerin sosyal yaşama yönelik saldırılar, şahsa yönelik saldırılar ve genel mobbing algılarının medeni durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık göstermediği belirlenmiştir (p>0.05).
Araştırmaya katılan öğretmenlerin yaşlarına göre mobbing algılarının farklılaşmasına ilişkin veriler Tablo 4.4’de sunulmuştur.
Tablo 4.4
Öğretmenlerin Mobbing AlgılarınınYaşa Göre Farklılaşması
Grup N Ort Ss F p Fark
Sosyal Yaşama Yönelik Saldırılar
1) 22-30 190 1,098 0,315 1,341 0,260
2) 31- 40 392 1,086 0,291
3) 41 - 50 206 1,073 0,174
4) 50 üzeri 54 1,162 0,573
Şahsa Yönelik Saldırılar 1) 22-30 190 1,152 0,396 3,198 0,023 4 > 1
4 > 2 4 > 3
2) 31- 40 392 1,182 0,435
3) 41 - 50 206 1,187 0,411
4) 50 üzeri 54 1,363 0,746
Mesleğe Yönelik Saldırılar 1) 22-30 190 1,418 0,555 0,547 0,650
2) 31- 40 392 1,472 0,558 3) 41 - 50 206 1,445 0,519 4) 50 üzeri 54 1,498 0,553 Mobbing Genel 1) 22-30 190 1,257 0,395 0,893 0,444 2) 31- 40 392 1,282 0,396 3) 41 - 50 206 1,265 0,328 4) 50 üzeri 54 1,350 0,500
Araştırmaya katılan öğretmenlerin yaşlarına göre mobbing algılarının farklılaşmasını incelemek için ANOVA testi yapılmıştır. Test sonucunda bulunan farklılıkların hangi gruptan kaynaklandığını incelemek için tamamlayıcı Scheffe testi uygulanmıştır. Tablo 4.4’de sunulan test sonuçları incelendiğinde;
Öğretmenlerin şahsa yönelik saldırılar algısınınyaşlarına göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık gösterdiği saptanmıştır (F=3,198; p=0,023<0.05). Yaşı 50 ve üzeri olanların şahsa yönelik saldırılar puanları, yaşı 22-30, 31-40 ve 41 - 50 olanların şahsa yönelik saldırılar algısından yüksek bulunmuştur.
Öğretmenlerin sosyal yaşama yönelik saldırılar, mesleğe yönelik saldırılar ve genel mobbing algılarının yaşlarına göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık göstermediği belirlenmiştir (p>0.05).
Araştırmaya katılan öğretmenlerin kıdemlerinegöre mobbing algılarının farklılaşmasına ilişkin veriler Tablo 4.5’de sunulmuştur.
Tablo 4.5
Öğretmenlerin Mobbing AlgılarınınKıdeme Göre Farklılaşması
Grup N Ort Ss F p Fark
Sosyal Yaşama Yönelik Saldırılar 1) 1-4 131 1,062 0,254 0,939 0,455 2) 5-9 187 1,126 0,339 3) 10-14 174 1,085 0,304 4)15-19 145 1,069 0,233 5) 20-24 104 1,101 0,416 6) 25 Yıl ve üzeri 101 1,090 0,200
Şahsa Yönelik Saldırılar 1) 1-4 131 1,096 0,247 1,935 0,086
2) 5-9 187 1,199 0,471
3) 10-14 174 1,203 0,479
4)15-19 145 1,174 0,402
5) 20-24 104 1,196 0,532
6) 25 Yıl ve üzeri 101 1,273 0,511
Mesleğe Yönelik Saldırılar 1) 1-4 131 1,326 0,494 2,544 0,027 2 > 1
3 > 1 6 > 1 2) 5-9 187 1,524 0,594 3) 10-14 174 1,495 0,586 4)15-19 145 1,450 0,522 5) 20-24 104 1,399 0,472 6) 25 Yıl ve üzeri 101 1,487 0,539 Mobbing Genel 1) 1-4 131 1,192 0,335 2,111 0,062 2) 5-9 187 1,324 0,426 3) 10-14 174 1,295 0,417 4)15-19 145 1,264 0,355 5) 20-24 104 1,255 0,375 6) 25 Yıl ve üzeri 101 1,304 0,369
Araştırmaya katılan öğretmenlerin kıdemlerine göre mobbing algılarının farklılaşmasını incelemek için ANOVA testi yapılmıştır. Test sonucunda bulunan farklılıkların hangi gruptan kaynaklandığını incelemek için tamamlayıcı Scheffe testi uygulanmıştır. Tablo 4.5’de sunulan test sonuçları incelendiğinde;
Öğretmenlerin mesleğe yönelik yönelik saldırılar algısınınkıdemlerine göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık gösterdiği saptanmıştır (F=2,544;
p=0,027<0.05). Kıdemi 1-4 yıl olanların kıdemi 5-9 yıl, 10-14 yıl ve 25 yıl ve
üzeri olanlardan mesleğe yönelik saldırılar puanları düşük bulunmuştur.
Öğretmenlerin sosyal yaşama yönelik saldırılar, şahsa yönelik saldırılar ve genel mobbing algılarının kıdemlerine göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık göstermediği belirlenmiştir (p>0.05).
Araştırmaya katılan öğretmenlerin eğitim durumlarına göre mobbing algılarının farklılaşmasına ilişkin veriler Tablo 4.6’da sunulmuştur.
Tablo 4.6
Öğretmenlerin Mobbing Algılarının Eğitim Durumuna Göre Farklılaşması
Grup N Ort Ss F p Fark
Sosyal Yaşama Yönelik Saldırılar
1) Lisans Tamamlama 36 1,162 0,668 1,127 0,324
2) Lisans 684 1,086 0,279
3) Yüksek Lisans 122 1,095 0,238
Şahsa Yönelik Saldırılar 1) Lisans Tamamlama 36 1,339 0,787 3,867 0,021 1 > 2
2) Lisans 684 1,169 0,412
3) Yüksek Lisans 122 1,251 0,502
Mesleğe Yönelik Saldırılar 1) Lisans Tamamlama 36 1,363 0,371 1,959 0,142
2) Lisans 684 1,445 0,562
3) Yüksek Lisans 122 1,536 0,502
Mobbing Genel 1) Lisans Tamamlama 36 1,283 0,469 1,169 0,311
2) Lisans 684 1,267 0,388
3) Yüksek Lisans 122 1,325 0,360
Araştırmaya katılan öğretmenlerin eğitim durumlarına göre mobbing algılarının farklılaşmasını incelemek için ANOVA testi yapılmıştır. Test sonucunda bulunan farklılıkların hangi gruptan kaynaklandığını incelemek için tamamlayıcı Scheffe testi uygulanmıştır. Tablo 4.6’da sunulan test sonuçları incelendiğinde;
Öğretmenlerin şahsa yönelik saldırılar algısınıneğitim durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık gösterdiği saptanmıştır (F=3,867;
p=0,021<0.05). Eğitim durumu lisans tamamlama olanların şahsa yönelik
saldırılar puanları eğitim durumu lisans olanların şahsa yönelik saldırılar algısından yüksek bulunmuştur.
Öğretmenlerin sosyal yaşama yönelik saldırılar, mesleğe yönelik saldırılar ve genel mobbing algılarının eğitim durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık göstermediği belirlenmiştir (p>0.05).
Araştırmaya katılan öğretmenlerin çalıştıkları kurumagöre mobbing algılarının farklılaşmasına ilişkin veriler Tablo 4.7’de sunulmuştur.
Tablo 4.7
Öğretmenlerin Mobbing AlgılarınınÇalıştığı Kuruma Göre Farklılaşması
Grup N Ort Ss F p Fark
Sosyal Yaşama Yönelik Saldırılar 1) Anaokulu 34 1,134 0,420 1,506 0,198 2) İlkokul 165 1,090 0,315 3) Ortaokul 217 1,087 0,280 4) Lise 220 1,121 0,387 5) Mesleki Lise 206 1,054 0,129
Şahsa Yönelik Saldırılar 1) Anaokulu 34 1,182 0,581 0,805 0,522
2) İlkokul 165 1,165 0,467
3) Ortaokul 217 1,200 0,451
4) Lise 220 1,226 0,518
5) Mesleki Lise 206 1,155 0,305
Mesleğe Yönelik Saldırılar 1) Anaokulu 34 1,364 0,688 2,710 0,029 3 > 2
4 > 2 5 > 2 2) İlkokul 165 1,346 0,517 3) Ortaokul 217 1,465 0,583 4) Lise 220 1,515 0,575 5) Mesleki Lise 206 1,483 0,460
Mobbing Genel 1) Anaokulu 34 1,249 0,552 1,649 0,160
2) İlkokul 165 1,221 0,397
3) Ortaokul 217 1,282 0,402
4) Lise 220 1,322 0,423
5) Mesleki Lise 206 1,271 0,273
Araştırmaya katılan öğretmenlerin kıdemlerine göre mobbing algılarının farklılaşmasını incelemek için ANOVA testi yapılmıştır. Test sonucunda bulunan farklılıkların hangi gruptan kaynaklandığını incelemek için tamamlayıcı Scheffe testi uygulanmıştır. Tablo 4.7’de sunulan test sonuçları incelendiğinde;
Öğretmenlerin mesleğe yönelik yönelik saldırılar algısınınkıdemlerine göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık gösterdiği saptanmıştır (F=2,710;
p=0,029<0.05). Çalıştığı kurum ilkokul olanların mesleğe yönelik saldırılar
puanları, çalıştığı kurum ortaokul, lise ve meslek lisesi olanların mesleğe yönelik saldırılar algısındandüşük bulunmuştur.
Öğretmenlerin sosyal yaşama yönelik saldırılar, şahsa yönelik saldırılar ve genel mobbing algılarının çalıştıkları kurumlara göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık göstermediği belirlenmiştir (p>0.05).
Araştırmaya katılan öğretmenlerin branşlarına göre mobbing algılarının farklılaşmasına ilişkin veriler Tablo 4.8’de sunulmuştur.
Tablo 4.8
Öğretmenlerin Mobbing AlgılarınınBranşa Göre Farklılaşması
Grup N Ort Ss F p Fark
Sosyal Yaşama Yönelik
Saldırılar 1) Anaokulu Öğretmeni
34 1,134 0,420 0,601 0,615
2) Sınıf Öğretmeni 139 1,083 0,326
3) Kültür Öğretmeni 578 1,085 0,284
4) Meslek Dersi Öğretmeni 91 1,119 0,310
Şahsa Yönelik Saldırılar 1) Anaokulu Öğretmeni 34 1,182 0,581 2,823 0,038 4 > 2
4 > 3
2) Sınıf Öğretmeni 139 1,164 0,491
3) Kültür Öğretmeni 578 1,174 0,408
4) Meslek Dersi Öğretmeni 91 1,317 0,553 Mesleğe Yönelik
Saldırılar 1) Anaokulu Öğretmeni
34 1,364 0,688 4,977 0,002 4 > 1 3 > 2 4 > 2 4 > 3 2) Sınıf Öğretmeni 139 1,326 0,510 3) Kültür Öğretmeni 578 1,470 0,528
4) Meslek Dersi Öğretmeni 91 1,591 0,623
Mobbing Genel 1) Anaokulu Öğretmeni 34 1,249 0,552 3,265 0,021 4 > 2
4 > 3
2) Sınıf Öğretmeni 139 1,209 0,405
3) Kültür Öğretmeni 578 1,279 0,361
4) Meslek Dersi Öğretmeni 91 1,370 0,436
Araştırmaya katılan öğretmenlerin branşlarına göre mobbing algılarının farklılaşmasını incelemek için ANOVA testi yapılmıştır. Test sonucunda bulunan farklılıkların hangi gruptan kaynaklandığını incelemek için tamamlayıcı Scheffe testi uygulanmıştır. Tablo 8’de sunulan test sonuçları incelendiğinde;
Öğretmenlerin şahsa yönelik saldırılar algısının branşlarına göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık gösterdiği saptanmıştır (F=2,823; p=0,038<0.05). Branşı meslek dersi öğretmeni olanların şahsa yönelik saldırılar puanları, branşı sınıf öğretmeni ve kültür öğretmeni olanların şahsa yönelik saldırılar algısından yüksek bulunmuştur.
Öğretmenlerin mesleğe yönelik saldırılar algısının branşlarına göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık gösterdiği saptanmıştır (F=4,977; p=0,002<0.05). Branşı meslek dersi öğretmeni olanların mesleğe yönelik saldırılar puanları, branşı anaokulu öğretmeni, sınıf öğretmeni ve kültür öğretmeni olanların mesleğe yönelik saldırılar algısından, branşı kültür öğretmeni olanların da branşı sınıf öğretmeni olanlardan mesleğe yönelik saldırılar algısındanyüksek bulunmuştur. Öğretmenlerin genel mobbingalgısının branşlarına göre istatistiksel olarak
anlamlıfarklılık gösterdiği saptanmıştır (F=3,265; p=0,021<0.05).Branş meslek dersi öğretmeni olanların mobbing genel puanları, branşı sınıf öğretmeni ve branşı kültür öğretmeni olanların mobbing genel algısından yüksek bulunmuştur. Öğretmenlerin genel sosyal yaşama yönelik saldırılar algısının branşlarına göre