DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
4. Bulgular ve Yorum
4.3 Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlik Algılarına Yönelik Bulgular
Tablo 4.17’de öğretmenlerin örgütsel sessizlik düzeylerine yönelik veriler yer almaktadır.
Tablo 4.17
Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlik Düzeylerinin Ortalamaları
N Ort Ss Min. Max.
Savunma Amaçlı Seslilik 842 1,783 0,697 1,000 4,710
Örgüt Yararına Sessizlik 842 3,821 1,013 1,000 5,000
Örgüt Yararına Seslilik 842 4,001 0,917 1,000 5,000
Kabul Edilen Sessizlik 842 2,098 0,725 1,000 4,600
Savunma Amaçlı Sessizlik 842 1,997 0,826 1,000 5,000
Kabul Edilen Seslilik 842 3,378 0,983 1,000 5,000
Örgütsel Sessizlik Genel 842 2,697 0,442 1,000 4,520
Araştırmaya katılan öğretmenlerin “savunma amaçlı seslilik” düzeyi çok zayıf (1,783±0,697); “örgüt yararına sessizlik” düzeyi yüksek (3,821±1,013); “örgüt yararına seslilik” düzeyi yüksek (4,001±0,917); “kabul edilen sessizlik” düzeyi zayıf (2,098±0,725); “savunma amaçlı sessizlik” düzeyi zayıf (1,997±0,826); “kabul edilen seslilik” düzeyi orta (3,378±0,983); “örgütsel sessizlik genel” düzeyi orta (2,697±0,442); olarak saptanmıştır.
Araştırmaya katılan öğretmenlerin cinsiyetlerine göre örgütsel sessizlik düzeylerinin farklılaşmasına ilişkin veriler Tablo 4.18’de sunulmuştur.
Tablo 4.18
Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlik Düzeylerinin Cinsiyete Göre Farklılaşması
Grup N Ort Ss t p
Savunma Amaçlı Seslilik Erkek 330 1,818 0,743 1,171 0,253
Kadın 512 1,761 0,665
Örgüt Yararına Sessizlik Erkek 330 3,802 1,074 -0,436 0,670
Kadın 512 3,834 0,972
Örgüt Yararına Seslilik Erkek 330 4,027 0,998 0,658 0,524
Kadın 512 3,984 0,862
Kabul Edilen Sessizlik Erkek 330 2,124 0,775 0,832 0,417
Kadın 512 2,082 0,691
Savunma Amaçlı Sessizlik Erkek 330 1,959 0,852 -1,079 0,286
Kadın 512 2,022 0,808
Kabul Edilen Seslilik Erkek 330 3,427 1,044 1,176 0,251
Kadın 512 3,346 0,941
Örgütsel Sessizlik Genel Erkek 330 2,710 0,470 0,643 0,530
Kadın 512 2,690 0,424
Araştırmaya katılan öğretmenlerin yaşlarına göre örgütsel sessizlik düzeylerimim farklılaşmasını incelemek için ANOVA testi yapılmıştır. Tablo 4.18’de sunulan test sonuçları incelendiğinde; Öğretmenlerin, savunma amaçlı seslilik, örgüt yararına sessizlik,kabul edilen sessizlik örgüt yararına seslilik, savunma amaçlı sessizlik, kabul edilen seslilik, genel örgütsel sessizlik düzeylerininyaşlarına göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık göstermediği belirlenmiştir (p>0.05).
Araştırmaya katılan öğretmenlerin medeni duruma göre örgütsel sessizlik düzeylerinin farklılaşmasına ilişkin veriler Tablo 4.19’da sunulmuştur.
Tablo 4.19
Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlik Düzeylerinin Medeni Duruma Göre Farklılaşması
Grup N Ort Ss t p
Savunma Amaçlı Seslilik Evli 681 1,779 0,703 -0,366 0,715 Bekar 161 1,801 0,672
Örgüt Yararına Sessizlik Evli 681 3,844 1,010 1,302 0,193 Bekar 161 3,728 1,021
Örgüt Yararına Seslilik Evli 681 4,014 0,923 0,869 0,385 Bekar 161 3,944 0,891
Kabul Edilen Sessizlik Evli 681 2,076 0,714 -1,836 0,067 Bekar 161 2,193 0,765
Savunma Amaçlı Sessizlik Evli 681 1,971 0,812 -1,906 0,057 Bekar 161 2,109 0,877
Kabul Edilen Seslilik Evli 681 3,386 0,992 0,473 0,637 Bekar 161 3,345 0,946
Örgütsel Sessizlik Genel Evli 681 2,695 0,441 -0,335 0,738 Bekar 161 2,708 0,449
Araştırmaya katılan öğretmenlerin medeni durumlarına göre örgütsel sessizlik düzeylerimim farklılaşmasını incelemek için ANOVA testi yapılmıştır. Tablo 4.19’da sunulan test sonuçları incelendiğinde; Öğretmenlerin, savunma amaçlı seslilik, örgüt yararına sessizlik,kabul edilen sessizlik örgüt yararına seslilik, savunma amaçlı
sessizlik, kabul edilen seslilik, genel örgütsel sessizlik düzeylerininmedeni durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık göstermediği belirlenmiştir (p>0.05).
Araştırmaya katılan öğretmenlerin yaşa göre örgütsel sessizlik düzeylerinin farklılaşmasına ilişkin veriler Tablo 4.20’de sunulmuştur.
Tablo 4.20
Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlik DüzeylerininYaşa Göre Farklılaşması
Grup N Ort Ss F p Fark
Savunma Amaçlı Seslilik 1) 22-30 190 1,769 0,653 3,390 0,018 3 > 2 2) 31- 40 392 1,719 0,705 3) 41 - 50 206 1,906 0,716 4) 50 üzeri 54 1,833 0,662 Örgüt Yararına Sessizlik 1) 22-30 190 3,770 1,009 0,312 0,817 2) 31- 40 392 3,825 1,011 3) 41 - 50 206 3,867 1,000 4) 50 üzeri 54 3,804 1,102 Örgüt Yararına Seslilik 1) 22-30 190 3,945 0,904 0,524 0,666 2) 31- 40 392 4,012 0,888 3) 41 - 50 206 4,047 0,921 4) 50 üzeri 54 3,935 1,149
Kabul Edilen Sessizlik 1) 22-30 190 2,157 0,694 0,622 0,601 2) 31- 40 392 2,083 0,743
3) 41 - 50 206 2,090 0,717 4) 50 üzeri 54 2,033 0,737
Savunma Amaçlı Sessizlik 1) 22-30 190 2,068 0,775 0,715 0,543 2) 31- 40 392 1,963 0,848
3) 41 - 50 206 2,004 0,828 4) 50 üzeri 54 1,972 0,834
Kabul Edilen Seslilik 1) 22-30 190 3,413 0,924 0,414 0,743 2) 31- 40 392 3,353 0,989
3) 41 - 50 206 3,415 1,010 4) 50 üzeri 54 3,287 1,049
Örgütsel Sessizlik Genel 1) 22-30 190 2,700 0,421 1,290 0,277 2) 31- 40 392 2,673 0,435
3) 41 - 50 206 2,747 0,457 4) 50 üzeri 54 2,675 0,505
Araştırmaya katılan öğretmenlerin eğitim yaşlarına göre örgütsel sessizlik düzeylerimim farklılaşmasını incelemek için ANOVA testi yapılmıştır. Test sonucunda bulunan farklılıkların hangi gruptan kaynaklandığını incelemek için tamamlayıcı Scheffe testi uygulanmıştır. Tablo 4.20’de sunulan test sonuçları incelendiğinde;
Öğretmenlerin savunma amaçlı seslilik düzeylerinin yaş değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık gösterdiği saptanmıştır (F=3,390;
p=0,018<0.05). Yaşı 41 - 50 olanların savunma amaçlı seslilik düzeyleri, yaşı
31- 40 olanların savunma amaçlı seslilik düzeylerinden yüksek bulunmuştur. Öğretmenlerin örgüt yararına sessizlik, örgüt yararına seslilik, kabul edilen
sessizlik, savunma amaçlı sessizlik, kabul edilen seslilik, genel örgütsel sessizlik düzeylerimim yaş değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık göstermediği belirlenmiştir (p>0.05).
Araştırmaya katılan öğretmenlerin eğitim kıdeme göre örgütsel sessizlik düzeylerinin farklılaşmasına ilişkin veriler Tablo 4.21’de sunulmuştur.
Tablo 4.21
Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlik Düzeylerinin Kıdeme Göre Farklılaşması
Grup N Ort Ss F p
Savunma Amaçlı Seslilik 1) 1-4 131 1,745 0,633 1,354 0,239
2) 5-9 187 1,700 0,641 3) 10-14 174 1,772 0,728 4)15-19 145 1,813 0,773 5) 20-24 104 1,876 0,718 6) 25 Yıl ve üzeri 101 1,869 0,678 Örgüt Yararına Sessizlik 1) 1-4 131 3,750 1,024 0,752 0,584 2) 5-9 187 3,889 0,940 3) 10-14 174 3,754 1,099 4)15-19 145 3,883 0,924 5) 20-24 104 3,889 0,973 6) 25 Yıl ve üzeri 101 3,749 1,133 Örgüt Yararına Seslilik 1) 1-4 131 3,985 0,857 1,581 0,163 2) 5-9 187 3,973 0,898 3) 10-14 174 3,971 0,913 4)15-19 145 4,043 0,911 5) 20-24 104 4,197 0,800 6) 25 Yıl ve üzeri 101 3,859 1,123
Kabul Edilen Sessizlik 1) 1-4 131 2,176 0,718 0,866 0,503
2) 5-9 187 2,119 0,714
3) 10-14 174 2,114 0,767
4)15-19 145 2,098 0,734
5) 20-24 104 2,004 0,703
6) 25 Yıl ve üzeri 101 2,032 0,689
Savunma Amaçlı Sessizlik 1) 1-4 131 2,000 0,792 0,293 0,917
2) 5-9 187 2,017 0,836
3) 10-14 174 1,984 0,826
4)15-19 145 2,045 0,853
5) 20-24 104 1,986 0,874
6) 25 Yıl ve üzeri 101 1,923 0,770
Kabul Edilen Seslilik 1) 1-4 131 3,481 0,977 1,012 0,409
2) 5-9 187 3,345 0,938
3) 10-14 174 3,374 1,006
4)15-19 145 3,352 0,924
5) 20-24 104 3,486 1,039
6) 25 Yıl ve üzeri 101 3,238 1,053
Örgütsel Sessizlik Genel 1) 1-4 131 2,694 0,447 0,751 0,585
2) 5-9 187 2,689 0,379
3) 10-14 174 2,678 0,454
4)15-19 145 2,728 0,443
5) 20-24 104 2,752 0,450
6) 25 Yıl ve üzeri 101 2,651 0,514
Araştırmaya katılan öğretmenlerin eğitim kıdemlerine göre örgütsel sessizlik düzeylerimim farklılaşmasını incelemek için ANOVA testi yapılmıştır. Tablo 4.21’de sunulan test sonuçları incelendiğinde; Öğretmenlerin, savunma amaçlı seslilik, örgüt yararına sessizlik, kabul edilen sessizlik örgüt yararına seslilik, savunma amaçlı sessizlik, kabul edilen seslilik, genel örgütsel sessizlik düzeylerinineğitim durumu
değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık göstermediği belirlenmiştir (p>0.05).
Araştırmaya katılan öğretmenlerin eğitim durumuna göre örgütsel sessizlik düzeylerinin farklılaşmasına ilişkin veriler Tablo 4.22’desunulmuştur.
Tablo 4.22
Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlik DüzeylerininEğitim Durumuna Göre Farklılaşması
Grup N Ort Ss F p Fark
Savunma Amaçlı Seslilik 1) Lisans Tamamlama 36 1,877 0,700 0,629 0,533
2) Lisans 684 1,771 0,694
3) Yüksek Lisans 122 1,823 0,716
Örgüt Yararına Sessizlik 1) Lisans Tamamlama 36 3,722 1,117 0,958 0,384
2) Lisans 684 3,807 1,020
3) Yüksek Lisans 122 3,931 0,939
Örgüt Yararına Seslilik 1) Lisans Tamamlama 36 3,903 1,118 1,398 0,248
2) Lisans 684 4,026 0,896
3) Yüksek Lisans 122 3,887 0,968
Kabul Edilen Sessizlik 1) Lisans Tamamlama 36 2,028 0,732 3,523 0,030 3 > 2
2) Lisans 684 2,074 0,709
3) Yüksek Lisans 122 2,257 0,794
Savunma Amaçlı Sessizlik 1) Lisans Tamamlama 36 1,972 0,868 0,017 0,983
2) Lisans 684 1,999 0,823
3) Yüksek Lisans 122 1,998 0,833
Kabul Edilen Seslilik 1) Lisans Tamamlama 36 3,083 1,210 1,958 0,142
2) Lisans 684 3,380 0,987
3) Yüksek Lisans 122 3,451 0,873
Örgütsel Sessizlik Genel 1) Lisans Tamamlama 36 2,650 0,577 1,017 0,362
2) Lisans 684 2,691 0,435
3) Yüksek Lisans 122 2,746 0,440
Araştırmaya katılan öğretmenlerin eğitim durumlarına göre örgütsel sessizlik düzeylerimim farklılaşmasını incelemek için ANOVA testi yapılmıştır. Test sonucunda bulunan farklılıkların hangi gruptan kaynaklandığını incelemek için tamamlayıcı Scheffe testi uygulanmıştır. Tablo 4.22’de sunulan test sonuçları incelendiğinde;
Öğretmenlerin kabul edilen sessizlik düzeylerinineğitim durumlarına göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık gösterdiği saptanmıştır (F=3,523;
p=0,030<0.05). Eğitim durumu yüksek lisans olanların kabul edilen sessizlik
düzeylerinin, eğitim durumu lisans olanların kabul edilen sessizlik düzeylerinden yüksek bulunmuştur.
Öğretmenlerin savunma amaçlı seslilik, örgüt yararına sessizlik, örgüt yararına seslilik, savunma amaçlı sessizlik, kabul edilen seslilik, genel örgütsel sessizlik düzeylerinineğitim durumu değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık göstermediği belirlenmiştir (p>0.05).
Araştırmaya katılan öğretmenlerin çalıştığı kuruma göre örgütsel sessizlik düzeylerinin farklılaşmasına ilişkin veriler Tablo 4.23’de sunulmuştur.
Tablo 4.23
Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlik Düzeylerinin Çalıştığı Kuruma Göre Farklılaşması
Grup N Ort Ss F p Fark
Savunma Amaçlı Seslilik 1) Anaokulu 34 1,723 0,679 4,699 0,001 2 > 3 4 > 3 5 > 3 2) İlkokul 165 1,872 0,761 3) Ortaokul 217 1,616 0,655 4) Lise 220 1,823 0,656 5) Mesleki Lise 206 1,856 0,707
Örgüt Yararına Sessizlik 1) Anaokulu 34 3,882 1,020 0,517 0,723 2) İlkokul 165 3,778 1,140
3) Ortaokul 217 3,782 1,066 4) Lise 220 3,898 0,911 5) Mesleki Lise 206 3,806 0,952
Örgüt Yararına Seslilik 1) Anaokulu 34 4,000 0,992 0,447 0,775 2) İlkokul 165 4,067 1,004
3) Ortaokul 217 4,027 0,955 4) Lise 220 3,959 0,868 5) Mesleki Lise 206 3,965 0,845
Kabul Edilen Sessizlik 1) Anaokulu 34 1,924 0,650 4,324 0,002 5 > 1 4 > 2 5 > 2 5 > 3 2) İlkokul 165 1,972 0,703 3) Ortaokul 217 2,049 0,755 4) Lise 220 2,130 0,702 5) Mesleki Lise 206 2,247 0,723
Savunma Amaçlı Sessizlik 1) Anaokulu 34 1,882 0,757 1,393 0,235 2) İlkokul 165 1,992 0,878
3) Ortaokul 217 1,904 0,807 4) Lise 220 2,060 0,819 5) Mesleki Lise 206 2,051 0,817
Kabul Edilen Seslilik 1) Anaokulu 34 3,235 1,075 3,525 0,007 4 > 2 5 > 2 2) İlkokul 165 3,164 1,088
3) Ortaokul 217 3,350 1,061 4) Lise 220 3,498 0,877 5) Mesleki Lise 206 3,473 0,871
Örgütsel Sessizlik Genel 1) Anaokulu 34 2,633 0,371 2,944 0,020 4 > 3 5 > 3 2) İlkokul 165 2,682 0,533
3) Ortaokul 217 2,625 0,475 4) Lise 220 2,740 0,379 5) Mesleki Lise 206 2,751 0,389
Araştırmaya katılan öğretmenlerin kurumlarına göre örgütsel sessizlik düzeylerimim farklılaşmasını incelemek için ANOVA testi yapılmıştır. Test sonucunda bulunan farklılıkların hangi gruptan kaynaklandığını incelemek için tamamlayıcı Scheffe testi uygulanmıştır. Tablo 4.23’desunulan test sonuçları incelendiğinde;
Öğretmenlerin savunma amaçlı seslilik düzeylerininçalışılan kurum değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık gösterdiği saptanmıştır (F=4,699;
p=0,001<0.05). Çalıştığı kurum ortaokul olanların savunma amaçlı seslilik
düzeyleri, çalıştığı kurum ilkokul, lise ve mesleki lise olanların savunma amaçlı seslilik düzeylerindendüşük bulunmuştur.
Öğretmenlerin kabul edilen sessizlik düzeylerininçalışılan kurum değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık gösterdiği saptanmıştır (F=4,324;
p=0,002<0.05). Çalıştığı kurum mesleki lise olanların kabul edilen sessizlik
düzeyleri, çalıştığı kurum anaokulu, ilkokul ve ortaokul olanların kabul edilen sessizlik düzeylerinden yüksek bulunmuştur.
Öğretmenlerin kabul edilen seslilikdüzeylerininçalışılan kurum değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık gösterdiği saptanmıştır (F=3,525;
p=0,007<0.05). Çalıştığı kurum lise ve meslek lisesi olanların kabul edilen
seslilik düzeyleri çalıştığı kurum ilkokul olanların kabul edilen seslilik düzeylerinden yüksek bulunmuştur.
Öğretmenlerin genel örgütsel sessizlik düzeylerinin çalışılan kurum değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık gösterdiği saptanmıştır (F=2,944;
p=0,020<0.05). Çalıştığı kurum lise ve meslek lisesi olanların genel örgütsel
sessizlikdüzeyleri çalıştığı kurum ortaokul olanların genel örgütsel sessizlikdüzeylerinden yüksek bulunmuştur.
Öğretmenlerin örgüt yararına sessizlik, örgüt yararına seslilik, savunma amaçlı sessizlik puanları ortalamalarının çalıştığı kurum değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermediği belirlenmiştir (p>0.05).
Araştırmaya katılan öğretmenlerin branşlarına göre örgütsel sessizlik düzeylerinin farklılaşmasına ilişkin veriler Tablo 4.24’de sunulmuştur.
Tablo 4.24
Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlik Düzeylerinin Branşa Göre Farklılaşması
Grup N Ort Ss F p Fark
Savunma Amaçlı Seslilik 1) Anaokulu Öğretmeni 34 1,723 0,679 1,399 0,242 2) Sınıf Öğretmeni 139 1,892 0,775
3) Kültür Öğretmeni 578 1,763 0,690 4) Meslek Dersi Öğretmeni 91 1,771 0,609
Örgüt Yararına Sessizlik 1) Anaokulu Öğretmeni 34 3,882 1,020 1,997 0,113 2) Sınıf Öğretmeni 139 3,727 1,155
3) Kültür Öğretmeni 578 3,805 0,989 4) Meslek Dersi Öğretmeni 91 4,046 0,906
Örgüt Yararına Seslilik 1) Anaokulu Öğretmeni 34 4,000 0,992 0,403 0,751 2) Sınıf Öğretmeni 139 4,043 1,036
3) Kültür Öğretmeni 578 3,979 0,893 4) Meslek Dersi Öğretmeni 91 4,074 0,853
Kabul Edilen Sessizlik 1) Anaokulu Öğretmeni 34 1,924 0,650 3,232 0,022 3 > 2 4 > 2
2) Sınıf Öğretmeni 139 1,961 0,700 3) Kültür Öğretmeni 578 2,125 0,729 4) Meslek Dersi Öğretmeni 91 2,202 0,734
Savunma Amaçlı Sessizlik 1) Anaokulu Öğretmeni 34 1,882 0,757 0,383 0,765 2) Sınıf Öğretmeni 139 1,993 0,857
3) Kültür Öğretmeni 578 2,013 0,835 4) Meslek Dersi Öğretmeni 91 1,951 0,748
Kabul Edilen Seslilik 1) Anaokulu Öğretmeni 34 3,235 1,075 2,575 0,053 2) Sınıf Öğretmeni 139 3,187 1,105
3) Kültür Öğretmeni 578 3,432 0,957 4) Meslek Dersi Öğretmeni 91 3,379 0,883
Örgütsel Sessizlik Genel 1) Anaokulu Öğretmeni 34 2,633 0,371 0,958 0,412 2) Sınıf Öğretmeni 139 2,674 0,543
3) Kültür Öğretmeni 578 2,697 0,434 4) Meslek Dersi Öğretmeni 91 2,759 0,339
Araştırmaya katılan öğretmenlerin branşlarına göre örgütsel sessizlik düzeylerimim farklılaşmasını incelemek için ANOVA testi yapılmıştır. Test sonucunda bulunan farklılıkların hangi gruptan kaynaklandığını incelemek için tamamlayıcı Scheffe testi uygulanmıştır. Tablo 4.24’de sunulan test sonuçları incelendiğinde;
Öğretmenlerin kabul edilen sessizlik düzeylerinin branşlarına göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık gösterdiği saptanmıştır (F=3,232; p=0,022<0.05). Branşı kültür öğretmeni ve meslek dersi olanların kabul edilen sessizlik düzeylerinin, branşı sınıf öğretmeni olanların kabul edilen sessizlik düzeylerinden yüksek bulunmuştur.
Öğretmenlerin savunma amaçlı seslilik, örgüt yararına sessizlik, örgüt yararına seslilik, savunma amaçlı sessizlik, kabul edilen seslilik, genel örgütsel sessizlik düzeylerinin branş değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlıfarklılık göstermediği belirlenmiştir (p>0.05).
4.4 Mobbing, Örgütsel Adalet ve Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişkilere Dair