Ekonomi Bülteni. 11 Haziran 2012, Sayı: 22. Yurtdışı Gelişmeler. Yurtiçi Gelişmeler. Finansal Göstergeler. Haftalık Görünüm

Ekonomi Bülteni

11 Haziran 2012, Sayı: 22

 Yurtdışı Gelişmeler

 Yurtiçi Gelişmeler

 Finansal Göstergeler

 Haftalık Görünüm

AB’de Bu Sefer de “Banka Birliği” Gündeme Geldi…

Banka Birliği Çalışır mı?

Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel

Ercan Ergüzel Doğukan Ulusoy Ali Can Duran

Yurtdışı Gelişmeler

DenizBank Ekonomi Bülteni

11 Haziran 2012

 Bernanke parasal genişlemeye yönelik bir sinyal vermedi. ABD FED Başkanı Ben Bernanke yaptığı açıklama- larda, daha önce dile getirdiği gibi yeni bir parasal genişleme programının (QE3) ihtiyaç olunduğunda kullanılmak üzere masada tutulduğunu dile getirmesine rağmen genişleme için yeni bir sinyal vermedi. FED Başkanı aşağı yönlü risklere dikkat çekmesine rağmen, yakın vadede QE3’e gidilmeyeceğinin sinyalini vermesi, piyasalarda risk iştahının düşmesine neden oldu.

 Bej Kitap ılımlı bir büyümeyi işaret etti. ABD’de 12 bölgedeki ekonomik faaliyetleri raporlayan Bej kitap raporu yayınlandı. Rapor iki ay önce yayınlanan bir önceki rapora göre daha iyimser bir tona sahip. Şubat-Mart ayının in- celendiği rapora göre Nisan-Mayıs aylarını değerlendiren rapor büyüme için daha ılımlı bir dil kullandı ve ılımlı bü- yümeyi işaret etti.

 ABD’de işsizlik maaşı başvuruları 377 bin kişi oldu. ABD’de kötü gelen istihdam verilerinin ardından başvurular bu hafta beklentiler dahilinde 377 bin olarak açıklandı. Geçen hafta açıklanan 383 bin kişilik başvuru sayısı ise 389 bin olarak revize edildi ve böylece başvurular Nisan ayından bu yana ilk kez gerilemiş oldu.

 ECB Politika faizini değiştirmedi, Draghi aşağı yönlü risklere dikkat çekti. Avrupa Merkez Bankası ECB, piya- sa beklentilerine paralel kararıyla politika faizini %1’de sabit bıraktığını açıkladı. Kararın ardından basın toplantısı düzenleyen Mario Draghi, Euro Bölgesi’ndeki aşağı yönlü risklerin arttığına dikkat çekti. Draghi enflasyon beklenti- lerin kontrol altında olduğunu dile getirirken, hükümetlerin daha kararlı adımlar atması gerektiğini ve kendi inisiyatif- lerinin sınırlı olduğunu ima etti.

 Euro Bölgesi yıllık bazda %0.1 küçüldü. Euro Bölgesinde daha önce açıklanan ilk çeyrek büyümesi (bir önceki çeyreğe göre) değişemedi ve %0 olarak açıklandı . Öte yandan yıllık bazda büyüme oranı %0’dan -%0.1’e revize edildi. Çeyreklik bazdaki veri aşağı yönlü revize edilseydi, Euro Bölgesi iki çeyrek arka arkaya küçülerek teknik ola- rak resesyona girmiş olacaktı.

 Fitch İspanya’nın notunu indirdi. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch ABD’nin AAA olan kredi notu- nu 2013 yılında hazırlanacak mali planın beklentileri karşılamaması durumunda indirebileceğini söylemesinin ardın- dan, İspanya’nın kredi notunu düşürdüğünü açıkladı. Kuruluş İspanya’nın notunu 3 kademe birden düşürerek BBB seviyesine çekti (yatırım yapılabilir seviyenin 1, Türkiye’nin notunun 2 kademe üstü) ve karara gerekçe olarak so- runlu bankacılık sektörünün yeniden yapılandırılması ve sermayelendirilmesinin ortaya çıkaracağı maliyetleri gös- terdi. Karar metninde İspanya’nın yüksek dış borçlarının, özellikle Yunanistan krizinin bulaşma etkisine karşı ülkeyi kırılgan bir konuma soktuğu belirtirdi. Karardan önce değişik vadelerde 2.07 milyar € borçlanan İspanya’da 10 yıllık tahvil ihracında borçlanma maliyeti Nisan ayında yapılan ihaleye göre 30 baz puan artarak %6.04’e yükseldi.

 S&P Yunanistan’ın Euro’dan çıkışını değerlendirdi. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&P Yunanis- tan’ın Euro’dan ayrılma ihtimalini %33 olarak gördüğünü açıkladı. Kuruluş Yunanistan’ın Troykanın talep ettiği re- formları reddetmesiyle para birliğinden çıkmak zorunda kalacağını belirtirken, böyle bir durumda ülkenin ekonomik ve mali açıdan orta vadede ciddi hasarlar göreceğini ve iflasa neden olabileceğini belirtti.

 Moody’s Alman bankaların kredi notunu indirdi. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s aralarında Almanya’nın 2. büyük bankası olan Commerzbank’ın da bulunduğu 7 Alman ve 3 Avusturya bankasının notunu indirdiğini açıkladı. Commerzbank’ın kredi notu A3’e düşürülürken, kuruluş karara gerekçe olarak AB’de süregelen borç krizini gösterdi.

 Çin Merkez Bankası faiz indirime gitti. Çin Merkez Bankası (PBOC) dün aldığı karar ile 2008 yılından bu yana ilk defa faiz indirimine gittiğini duyurdu. Banka 1 yıl vadeli borç alma ve borç verme faizlerini 25 baz puan indirerek sırasıyla %6.31 ve %3.25’e çekerken, bankaların gösterge kredi faiz oranının %20 aşağısında kredi verebilmeleri- ne (daha önce %10’una kadar izin veriliyordu) olanak tanıdı.

 Avusturalya ilk çeyrekte %4 büyüdü. Çin’in en büyük hammadde sağlayıcılarından olan Avusturalya ilk çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre piyasa beklentilerinin oldukça üzerinde %4’lük bir büyüme performansı sergiledi.

Bir önceki çeyreğe göre %1.3’luk bir büyüme sergileyen ekonomi (2011 yılında yaşanan sel felaketinden sonraki çeyrek hariç) son beş yılın en hızlı büyüme performansını sergiledi.

Yurtiçi Gelişmeler

DenizBank Ekonomi Bülteni

11 Haziran 2012

Enflasyon, Mayıs 2012

 Mayıs ayı TÜFE’si aylık bazda %0.40 olan piyasa beklentisinin oldukça altında - %0.21 olarak gerçekleşti. 12 aylık enflasyon da

%9 olan piyasa beklentisinden karşın %8.28 olarak gerçekleşti ve bir ayda 2.86 puan geriledi. TÜFE %9.48 değerini aldığı Ka- sım ayından bu yana ilk defa tek hanelere gerilemiş oldu. MB daha önce yapılan açıklamalarda Mayıs ayında yaşanacak bu kesin düşüşün sinyallerini vermiş, Haziran ve Temmuz aylarında enflasyonun sınırlı bir yukarı yönlü trend izleyeceğini ve sonra- sında son çeyrekte düşüşün hızlanarak yıl sonunda %6.5 olan hedefin tutturulacağını belirtmişti.

 TÜFE’yi oluşturan alt kalemleri incelediğimizde yılbaşından bu yana geçen yıl ile karşılaştırıldığında ortalama % 11.4’luk bir artışı işaret eden Gıda fiyatlarının Mayıs ayında bir önceki seneye göre %4.1’lık bir artış sergilediğini ve aylık bazda enflasyona 0.66 puanlık negatif katkı yaptığı görülüyor. Ulaştırma fiyatları da 0.19’luk negatif katkısı ile gerileyen enflasyonda etkili olurken, diğer yandan Giyim fiyatlarının enflasyona geçen ay olduğu gibi bu ayda yük- sek katkı yapmaya devam ettiği görüldü. Nisan ayında aylık bazda %1.52 olarak gerçekleşen enflasyona 0.96 puan katkı yapan Giyim bu ay da 0.63 puan ile enflasyona en fazla pozitif katkı yapan kalem oldu.

 ÜFE ise TÜFE’nin aksine aylık bazda %0.33 olan piyasa beklentisinin üzerinde %0.52 olarak gerçekleşti. Böylece Kasım ayındaki %13.67’lık zirvesinden düzenli olarak gerileyerek Nisan ayında %7.65 seviyesine kadar gerileyen Endeks Mayıs ayında ilk defa yükselerek %8.06’ya ulaştı. Nisan ayında %3.48 olan TÜFE ve ÜFE arasındaki fark Mayıs ayında kapanmış oldu. ÜFE’deki artışta Mayıs ayında ekonomik aktivitesini arttırmaya başlayan ekonominin yarattığı talep artışının etkili olduğu görülüyor.

 Özel Kapsamlı Endeks incelendiği zaman, Enerji, Alkollü içecekler ve tütün ürünlerini dışarıda bırakan özel kap- samlı TÜFE’nin (I Endeksi) aylık bazda %1.35 gibi sert bir artış göstermesine rağmen, bu artışta baz etkisinin etkili olduğu endeksin yıllık bazda %8.24’den %7.67’ye gerileyerek aşağı yönlü trendini koruduğu görülüyor. Çekirdek enflasyonda düşüş trendinin devam etmesi, gıda fiyatlarının ılımlı seyrettiği ve enerji fiyatlarındaki yaşanan düşüş- lerin etkilerinin önümüzdeki dönemlerde görüleceği bir ortamda, enflasyonist baskıların daha ılımlı seyredeceği yö- nünde sinyaller veriyor.

Sanayi Üretim Endeksi, Nisan 2012

 Sanayi Üretimi Endeksi beklentilerin üzerinde gerçekleşmeye devam ediyor. Endeks Nisan ayında geçen yılın aynı ayına göre %0-0.3 arası değişen piyasa beklentilerinin ol-

dukça üzerinde %1.8 olarak gerçekleşti. Takvim etkisinden arın- dırılmış endeks %4.5’lık bir artışı işaret ederken, bir önceki aya göre değişimi gösteren takvim ve mevsim etkilerinden arındırıl- mış endeks ise %1’lık bir artış kaydetti. Mevsim ve takvim etki- sinden arındırılmış endeks geçen Mart ve Şubat ayında %0.7’lık artış göstermişken, Ocak ayında %3.1’lık bir daralmayı işaret etmişti.

 Sektörlerin bir önceki yıla göre son 4 aylık performansları ince- lendiğinde sanayi üretiminde önemli bir paya sahip olan ve 2011 yılını %18’lık bir artış ile tamamlayan Taşıt sektörünün Nisan

ayında daralmaya devam ettiği ve son 4 ayda %5.7 oranında daraldığı görülüyor. Taşıt sektöründe geçen yılın son aylarında başlayan ivme kaybı hızlanmaya devam ediyor. Mayıs ayında otomobil ve hafif ticari araç pazarı- nın daralmaya devam etmesi bu trendinin devam edeceğine yönelik sinyaller veriyor. Üretim sektörü açısından hayati bir öneme sahip olan makine sektörü ise güçlü performansını devam ettirdi ve %11.4’luk büyüme perfor- mansı ile açık ara en çok büyüyen sektör olarak öne çıktı.

8.06%

8.28%

-4%

4%

12%

20%

2008 2009 2010 2011 2012

ÜFE

TÜFE

Yıllık Enflasyon

55%

60%

65%

70%

75%

80%

85%

95 105 115 125 135

Mayıs 08 Mayıs 09 Mayıs 10 Mayıs 11 Mayıs 12

Sanayi Üretimi KKO

Sanayi Üretimi ve Kapasite Kullanım

(Mevsimsellikten Arındırılmış)

Finansal Göstergeler DenizBank Ekonomi Bülteni

11 Haziran 2012

Haft a lı k v e A ylı k G e tiri

Uzun süreli negatif seyrin ardından geçen hafta piyasalarda risk iştahı yükseldi.

P a ra P iy a s a la rı H. S e nedi P iy a s a la rı

Euro libor faizleri gerilerken USD libor faizleri yatay.

OIumlu haftada IMKB’deki artış GOÜ hisse senedi endeksinin üzerindeydi.

Not: Tüm veriler rapor tarihinde saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir.

2.4 2.2 1.5 0.2

1.5 -2.9

2.0 0.8

-3 -2 -1 0 1 2

ABD-S&P MSCI EM MSCI TR EURO/$

TL-Basket Altın Emtia End.

DIBS End.

5 Günlük Değ (%, $ Bazında)

-4.0 -8.0

-3.6 -4.2

-0.5 -1.7 -8.6

1.1

-9 -7 -5 -3 -1 1

ABD-S&P MSCI EM MSCI TR EURO/$

TL-Basket Altın Emtia End.

DIBS End.

1 Aylık Değ (%, $ Bazında)

1.07

0.47 0.24

0 0.4 0.8 1.2

Ocak 10 Ocak 11 Ocak 12

3 Aylık USD Libor 1 Aylık USD Libor 12 Aylık USD Libor

USD Libor 1 ay, 3 ay ve 12 ay (%)

85 100 115 130

Ocak 10 Ocak 11 Ocak 12

MSCI IMKB Endeksi MSCI GOÜ Endeksi

Hisse Senedi Endeksleri (Ocak 2010=100)

3.3 2.0

2.4 2.6 3.0 2.1

2.9 0.7 0.2 2.2 -0.1 -1.2

0.5 2.8 2.4

2.8 3.1 -3.9

4.7 -0.4

0.7

-4.8 -4.2 -4.0 -3.8 -4.7

-2.7 -2.9 -5.5 -7.9 -8.0

-5.3 -12.1

-4.8 -3.6 -4.0 -3.9 -2.5 -6.8

1.0 -6.7 -8.5

-16 -12 -8 -4 0 4

MSCI Global G-7 Ortalama ABD-S&P ABD-DJ Indus EU-DJ Stoxx 50 UK-FTSE 100 Fr-Cac40 Ger-Dax Jp-Nikkei225 MSCI Emerging Meks-Bolsa Br-Bovespa Pol-WIG Cz-Prague Rus-Micex Mac-Bux Tr-Imkb100 Çin-Shangai Hindistan-Sensex Kore-Kospi Endonezya-JCI

1 Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%)

Hisse Senedi Endeksleri Değişim (%)

0.47 0.20 0.58

0 0.4 0.8 1.2 1.6

Ocak 10 Ocak 11 Ocak 12

USD JPY EUR

3 Aylık Libor Faizi (%)

Finansal Göstergeler DenizBank Ekonomi Bülteni

11 Haziran 2012

Tahv il P iy a s a la rı

Gösterge tahvil faizi gerilemeye başladı.

Dö viz P iy a s a la rı E mtia P iy a s a la rı

Uzun süre sonra Dolar haftalık bazda değer kaybetti.

VIX (Endişe) endeksi biraz gerilemiş olsa da halen 20’li seviyelerin üzerinde.

Not: Tüm veriler rapor tarihinde saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir.

0 2 4 6 8 10 12 14

Ocak 11 Nisan 11 Temmuz 11 Ekim 11 Ocak 12 Nisan 12 Gecelik Borç Alma ve Borç

Verme Faiz Koridoru MB Haftalık Repo Faizi

Gösterge Tahvil Faiz Oranı

MB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi

Politika Faiz Oranları (%)

2.0 -1.9

1.7 0.6

3.7

-8.6 -11.8

-3.5 -6.7

-3.1

-16 -12 -8 -4 0 4

Top. Endeks Enerji Değ. Maden Tem. Maden Tarım

Emtia Endekslerinde Değişim (%)

1 Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%)

0 100 200 300 400

Ocak 10 Ocak 11 Ocak 12

TR, BB+ Poland, A- Rus, BBB Bra, BBB

GOÜ CDS'leri ve Ratingler (5 Yıl; Fitch, LT FX)

10 15 20 25 30 35 40 45 50

2010 2011 2012

Endişe (VIX) Endeksi

90

100

110

120

130

140

Kasım 10 Şubat 11

GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı)

TL GOÜ Ortalaması

DeğerleniyorDeğer Kaybediyor

Temel Endişe: Cari Açık Temel Endişe:

Enflasyon 0.2

0.4 -1.7

1.8 0.2

1.5 3.2 2.7 1.4

1.7 0.3

-4.2 -4.5

0.6 -2.7 -3.4 -6.6 -7.1

-6.3 -5.1 -5.1 -4.7

-8 -6 -4 -2 0 2 4

EURO GBP JPY TRY KRW ZAR HUF PLN CZK MXN BRL

1 Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%)

USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor)

Haftalık Görünüm

DenizBank Ekonomi Bülteni

11 Haziran 2012

AB’de Bu Sefer de “Banka Birliği” Gündeme Geldi…

2010 ilkbaharında Yunanistan’da yaşanan problemlerle patlak veren AB krizi, üzerinden iki yıldan fazla süre geç- miş olmasına karşın halen sona ermedi. Hatta zaman geçtikçe problemlerin daha da büyüdüğü görülüyor. So- run Yunanistan’dan İrlanda ve Portekiz’e, oradan İspan- ya ve İtalya’ya ve şimdi Avrupa Birliği’nin (AB) bankaları- na sıçradı… Yandaki grafikte görülebileceği gibi Yuna- nistan’ın ardından İrlanda ve özellikle İspanya gibi ülke- lerden de mevduat çıkışının başladığını ve bu mevduat- ların Almanya gibi AB’nin sağlam ülkelerine gittiğini gös- teriyor. Henüz bu mevduat akışının sorunlu ülkelerin tüm bankalarına yayıldığını ve panik havası içinde olduğunu söylemek mümkün olmasa da bunun bir gecede değiş- meyeceğinin bir garantisi yok (tıpkı daha önce Arjan-

tin’de olduğu gibi). Bu endişelere paralel AB’de şimdi de problemlere çare olabilecek bir “banka birliği”nin nasıl hayata geçirilebileceği tartışılmaya başlandı.

Bu sorunların ortaya çıktığı ülkelerin başında İspanya geldiği için bu ülkedeki bankacılık sisteminin nasıl çalıştığının an- laşılması önem taşıyor. İspanya’da bankacılık sektörü temelde ikiye ayrılıyor. Birincisi Santander ve BBVA gibi faaliyetle- rini global düzleme yaymış, karının önemli bir kısmını ülke dışından ve özellikle Latin Amerika’dan elde eden bankalar.

İkincisi ise bölgesel bazda faaliyetleri olan ufak ve orta ölçekli bölgesel bankalar (yani Caja’lar). Caja’lar 2004 sonrasın- da ülkede gayrimenkul sektörünün hızla büyüdüğü ve ev fiyatlarının arttığı dönemde (2004-2008 arası %44) bireysel ve ticari konut kredi portföylerini hızla arttırdılar ve aktiflerini bu yolla büyüttüler. Örneğin 7 Caja’nın 2010’da birleşmesinden oluşan Bankia’nın bugünkü aktif büyüklüğü 392 milyar $, yani Türk bankacılık sisteminin tek başına %56’sı!...2008 krizi sonrası gayrimenkul fiyatları İspanya’da hızla düşmeye başlayınca (şu ana kadar %21 düşüş) bu bankaların sorunlu kre- di portföyleri hızla büyüdü ve sermaye açıkları ortaya çıktı. İspanyol hükümeti Bankia’da olduğu gibi ufak Caja’ları birleş- tirip daha sorunsuz bankalar ortaya çıkarmaya çalışsa da son gelişmeler bunda çok başarılı olamadığını gösteriyor.

Bankia önce geçen Mayıs başında İspanya’dan 4.5 milyar € sermaye desteği istedi ve buna karşılık bankanın %45’i ka- mulaştırıldı. Fakat, bunun yeterli olmadığı anlaşıldı ve Mayıs sonunda 19 milyar € sermaye açığı olduğu ortaya çıktı.

Problemler sadece Bankia ile de sınırlı kalmadı. Ülkenin bankacılık sektörünün toplam sermaye açığı için birkaç hafta önce 20-30 milyar €’lar telaffuz edilirken (bugüne kadar ayrılan 84 milyar €’luk karşılık üzerine) yeni tahminler 60-100 milyar € düzeylerine tırmandı (yani ülke GDP’sinin %6’sı ile %9’u arası). Piyasaları geriden takip eden rating firmaları yine reaktif davrandı ve Fitch dün bankacılık sektöründeki sorunları sebep göstererek İspanya’nın notunu iki puan indire- rek A’dan BBB’ya çekti (Meksika ve Tayland ile aynı seviye). Buna paralel çok alıştığımız kısır döngü bu kez de İspanya için başladı. %6-7 arası faizler ile piyasadan hızla borçlanıp bankalarının sermaye açığını kapaması artık çok kolay de- ğil.

Bu noktada İspanya’nın AB’den destek alması gerekiyor. Ama İspanya buna yanaşmak konusunda isteksiz. Bunun üç nedeni var. Birincisi, bugüne kadar İspanya Hükümeti AB yardımına hiçbir şekilde ihtiyaç duymadıklarını açıkladılar, şim- di bundan çark etmek istemiyorlar. İkincisi, AB’den yardım alan ülkelerin durumu ortada. Yunanistan iki kez yardım al- masına karşın her geçen gün daha kötüye gidiyor, çünkü bir kere bu yol açıldıktan sonra piyasalar bu ülkeleri çok daha farklı bir ligde fiyatlıyor ve tahvil getirileri borcu çevrilemeyecek seviyelere kadar yükseliyor. Üçüncüsü, AB ve IMF yar- dım alan ülkeleri bütçe anlamında kısıtlayan, bu ülkelerin büyüme kanallarını kurutan tarzda tasarruf programları takip etmeye zorluyor.

Bu şekilde devam ederse ve bankalarla ilgili soru işaretleri artarsa problemin sadece İspanya ile sınırlı kalmayacağı da açık. Bu noktada AB genelinde “banka birliği” konusunda atılması gereken adımlar tartışılmaya başlandı. Banka birliği- nin üç temel özelliği var:

1. AB’de sorunlu ülkeleri kurtarma amacı ile oluşturulmuş 500 milyar €’luk ESM kurtarma fonunun sorunlu bankaları da kurtaracak bir yapıya dönüşmesi.

5%

-5% -6%

-21%

-25%

-20%

-15%

-10%

-5%

0%

5%

Almanya İrlanda İspanya Yunanistan

Aralık 2010 - Nisan 2012 Arası Mevduatlarda Değişim

+ 100 milyar €

-7 milyar € - 55 milyar €

-43 milyar €

Haftalık Görünüm

DenizBank Ekonomi Bülteni

11 Haziran 2012

2. AB genelinde mevduatlara güvence getirilmesi. Bugün itibarıyla AB’de her ülke kendisinde bulunan mevduatlara 100bin € güvence veriyor fakat AB’nin sorumluluğunda olan bir mevduat garantisi yok.

3. AB genelinde tüm bankaları denetleme ve yaptırım uygulamaya yetkili bir banka regülasyon otoritesinin kurulma- sı.

Bundan birkaç yıl önce çalışılmaya başlanmış ve AB’nin en yetkili finansal otoritesinin başındaki Michel Barnier’in de AB bankacılık kanunu ile ilgili bir dizi düzenleme çalışması var. Fakat bu bir banka birliğinden daha çok bir banka sorunlu hale geldiğinde nasıl kurtarılabileceğine ilişkin mekanizmaları içeriyor. Buna göre sistem açısından önemli risk içeren bankaların iflası ülkelere değil bu bankaların hisselerini veya tahvillerini elinde bulunduran yatırımcılara yüklenecek. Fa- kat kriz döneminde zaten zor durumda olan bankaları baskı altında tutmamak için Micheal Barnier’in üzerinde çalıştığı değişikliklerin de uzun vadede hayata geçmesi planlanıyor.

Banka Birliği Çalışır mı?

Tıpkı Bernier’in çalışmaları gibi banka birliğine ilişkin düzenlemeler de ancak uzun vadede hayata geçebilir ve kısa vadedeki sorunlara bu an- lamda çare olması mümkün değil. Birçok AB ülkesinin bankacılık sistemi büyüklüğü ekonomilerinin 3-4 katı düzeyinde. AB’nin ana finansörü ko- numundaki Almanya’yı bu kadar büyük riskleri garanti altına almaya ikna ekmek çok zor. Rakamsal bir örnek vermek gerekirse sadece İspanya ve İtalya’da toplam mevduat rakamı 2.5 trilyon $. Bu mevduatın tamamına güvence verileceği ve Almanya’nın buna ESM’e katılım miktarı oranında garantör olacağı varsayımlarıyla, Almanya’nın sadece bu iki ülkeden do- layı 662 milyar $’lık bir mevduata (Alman ekonomisinin %19’u !) tek başı- na garantör olması anlamını taşıyor. Bunun yanında, bankalar bir ülke ekonomisinin en önemli direklerinden biri ve son derece stratejik bir öne- me sahipler. Sorunlu bir ülkenin bankalarının yönetimini AB’ye (yani as- lında Almanya’ya) bırakması çok kolay değil. Örneğin, banka birliği kuru- lursa Almanya’nın yönetiminde ağırlıklı söz sahibi olacağı AB Bankacılık Otoritesi’nin Santander’e “sermayeni güçlendirmek için Latin Amerika’da- ki çok değerli aktiflerini sat” demesi İspanya açısından çok kabul edilebi- lir değil.

Özetle, AB’nin kuruluşundan itibaren sürdürdüğü parasal birlik üye ülkeler arası rekabet dengesini bozdu ve 2008 global kriziyle bu sorunlar ortaya çıktı. Keşke sorunların çözümü problemi yaratan kaynakta aransa ve bu yönde tedbirler alın- saydı. Ama buna cesaret edilemedi. Sorunlu ülke ekonomilerini daha da olumsuz yönde etkileyecek tasarruf mekaniz- maları ve mali birlik çalışmaları hayata geçirildi… Buna paralel ülke ekonomileri daha da kötüye gidince sorun bu sefer AB’nin bankalarına sıçradı ve sorunlu ekonomilerden banka likiditelerini tehdit edecek boyutta mevduat çıkışı riski ortaya çıktı. AB’de bu sefer de “banka birliği” gündeme geldi. Fakat yukarıda anlatıldığı üzere bunun da kısa vadede hayata geçirilmesi ve bankalardaki sorunlara çözüm olması çok mümkün değil.

94%

169%

177%

188%

245%

325%

329%

336%

336%

340%

416%

477%

0% 100% 200% 300% 400% 500%

Türkiye İtalya Yunanistan Belçika Portekiz Avusturya İrlanda Almanya Fransa İspanya Hollanda İngiltere

Banka Aktiflerinin Ekonomiye Oranı