PİYASALAR
Haftanın ilk gününde uluslararası piyasaların odak noktası ekim ayı PMI verileriydi. Beklentilerin altında kalan Euro Bölgesi ülkeleri PMI verilerinin ardından EUR/USD paritesi, ECB’nin perşembe günü yapacağı toplantı ve cuma günü açıklanacak ABD tarım dışı istihdam verisi öncesinde 2 yılın en düşük seviyesini görerek günü 1,2482 seviyesinden tamamladı.
Gelişmekte olan ülke para birimleri haftanın ilk gününü Dolar karşısında değer kaybıyla tamamladılar. En çok değer kaybı Rus Rublesi ve Meksika Pezosu’nda görüldü. Dolar, Çin'de yavaşlayan imalat sanayi büyümesi ve Japonya Merkez Bankası'nın beklenmedik bir şekilde teşvikleri genişletmesinin, ABD, Asya ve Avrupa ekonomilerinin büyüme görünümlerinin farklılaşmakta olduğunun altını çizmesinin ardından Yen karşısında 7 yılın en yüksek seviyesine yaklaştı.
1
Döviz Piyasası
Haftanın ilk işlem gününde yurtiçi piyasalarda ekim ayı enflasyon verileri takip edildi. Sabah saatlerinde beklentilere yakın açıklanan enflasyon verisiyle bir miktar geri çekilen USD/TL kuru gün boyunca kararsız bir seyir izledi. Akşam saatlerinde ABD'de beklentilerin üzerinde ve Şubat 2011'den bu yana en yüksek seviyede açıklanan ISM imalat endeksiyle kur günü %0,9 artıda 2,2333 seviyesinden sonlandırdı.
Emtia Piyasası
Altın, FED faizleri artırmayı değerlendirirken, diğer merkez bankalarının teşvikleri genişletmesi ile birlikte, Dolar’ın güçlenmeye devam edeceği spekülasyonuna bağlı olarak 4 yılın en düşük seviyesi yakınında seyretti ve günü ons başına USD 1.166 seviyesinden sonlandırdı.
Brent tipi ham petrol, dünyanın en büyük ikinci petrol tüketicisi Çin’de fabrika üretiminin yavaşladığını gösteren PMI verisinin ardından günü %1,3 düşüşle USD 84,8 seviyesinden tamamladı.
$/TL 2,1482 2,2229 2,2333 0,5% 4,0%
€/TL 2,9529 2,7840 2,7884 0,2% -5,6%
Sepet* 2,5515 2,5024 2,5110 0,3% -1,6%
€/$ 1,3743 1,2525 1,2482 -0,3% -9,2%
$/Yen 105,31 112,32 114,05 1,5% 8,3%
$ Endeks 80,04 86,92 87,31 0,5% 9,1%
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg * (0,5$+0,5€)
31 Ara 13 31 Eki 14 Yıl Sonuna
Göre Değişim 3 Kas 14 Günlük
Değişim
2,2333
1,2482 2,5110
1 1,2 1,4 1,6 1,8 2 2,2 2,4 2,6
Oca 13 May 13 Eyl 13 Oca 14 May 14 Eyl 14
--- FED Çıkış Stratejisinin Açıklanması
$/TL €/$ Sepet
Kaynak: Bloomberg
Altın($/Ons) 1.202 1.173 1.166 -0,6% -3,0%
Petrol(Brent) 110,8 85,9 84,8 -1,3% -23,5%
Gümüş($/Ons) 19,5 16,2 16,2 0,0% -17,0%
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg
31 Ara 13 3 Kas 14 Günlük Değişim
31 Eki 14 Yıl Sonuna
Göre Değişim
1.693
1.166 118
84,8
75 85 95 105 115 125
1.100 1.200 1.300 1.400 1.500 1.600 1.700 1.800 1.900 2.000
Oca 13 May 13 Eyl 13 Oca 14 May 14 Eyl 14
Altın ($/Ons) Brent Petrol ( $/Varil, sağ eksen)
Kaynak: Bloomberg Kaynak: Bloomberg Kaynak: Bloomberg
Borsalar
Güçlü Dolar’ın etkisiyle satış baskısı altında kalan Borsa İstanbul seansın son bir saatinde kayıplarını artırdı ve günü %0,7 düşüşle 80.028 puandan kapattı.
ABD'de S&P 500 ve Dow Jones, gün içi rekor seviyelere ulaşılmasının ardından hafif düşüşle kapandı, ancak yarı iletken çip üreticisi şirketlerin hisselerindeki kazanımlar Nasdaq'da yükselişe destek sağladı. Asya borsaları Çin'de ve Euro Bölgesi’nde büyümenin yavaşladığına işaret eden son göstergelerin ardından bugüne düşüşle başladı. Japonya'da ise borsa BoJ'un geçen hafta açıkladığı sürpriz gevşeme adımlarının ardından yükseldi ve Nikkei endeksi 7 yılın yeni en yüksek seviyesini gördü.
Güne %8,56 seviyesinden başlayan 2 yıllık gösterge faizi Dolar’daki küresel bazda devam eden değerlenmeye paralel Türk Lirası’nda gözlenen değer kaybıyla günü 10 baz puan yükselerek
%8,61 seviyesinden sonlandırdı.
TCMB’nin yaptığı toplam fonlama miktarı 40,2 milyar TL düzeyine gerilerken; bu rakamın 40 milyar TL’lik kısmı %8,25’ten haftalık repo fonlamasından, 0,2 milyar TL’lik kısmı da %11,25’ten kotasyondan, oluştu ve ortalama fonlama maliyeti %8,27 düzeyine yükseldi.
Faiz Piyasası
Türkiye'nin 5 yıl vadeli CDS-kredi temerrüt faizi (Türkiye’nin borçlarını iflasa karşı sigortalamanın maliyeti) 177 seviyesine; 2030 vadeli USD cinsi gösterge Eurobond faizi ise %4,94 seviyesine yükseldi.
%8,27
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
May 12 Eki 12 Mar 13 Ağu 13 Oca 14 Haz 14 Kas 14 TCMB Ağırlıklı Fonlama Faizi ve Faiz Koridoru
Ağırlıklı Fonlama Faizi Gecelik Borç Alma-Verme Faizi
Kaynak: TCMB
%8,61
20 656
0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000 4.500 5.000 5.500 6.000
4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Kaynak: BIST,*bileşik faiz (Ağırlıklı Ort) Top. Piyasa Hacmi
Göst. Tahvilin Hacmi Göst. Faizi (Sol Eks,*)
Milyon TL Milyon TL
Gösterge Tahvil* 10,10 8,51 8,61 0,10 -1,49
USD Libor( 3 aylık) 0,25 0,23 0,23 0,00 -0,02
EUR Libor( 3 aylık) 0,27 0,06 0,06 0,00 -0,21
O/N İMKB Repo 7,60 9,07 9,44 0,36 1,84
Eurobond 2030* 6,91 4,91 4,94 0,03 -1,97
Ka yna k: Reuters , BIST, Bl oomberg * bi l eşi k fa i z
3 Kas 14 Yıl Sonuna Göre Değişim 31 Ara 13 31 Eki 14 Günlük
Değişim
BIST-100 67.802 80.580 80.028 -0,7% 18,0%
BIST-30 82.448 98.957 98.020 -0,9% 18,9%
Sanayi 62.349 75.539 75.765 0,3% 21,5%
Hizmetler 50.656 56.668 56.336 -0,6% 11,2%
Mali 90.498 108.518 107.337 -1,1% 18,6%
Bankalar Endeksi 122.226 149.062 146.684 -1,6% 20,0%
Dow Jones 16.577 17.391 17.366 -0,1% 4,8%
S&P 500 1.848 2.018 2.018 0,0% 9,2%
3 Kas 14 Yıl Sonuna
Göre Değişim Günlük
Değişim 31 Ara 13 31 Eki 14
80.028
48.000 53.000 58.000 63.000 68.000 73.000 78.000 83.000 88.000 93.000 98.000
0 1.000 2.000 3.000 4.000 5.000 6.000 7.000 8.000
Oca.13 May.13 Eyl.13 Oca.14 May.14 Eyl.14
İşlem Hacmi (milyon TL) BIST 100 Endeks (sağ eksen)
Kaynak: Reuters
3
PİYASALARDAKİ GELİŞMELER
Ekim ayı TÜFE beklentilere yakın (%1,88) %1,90 artış kaydetti. Yıllık enflasyon ise bir önceki aydaki %8,86 düzeyinden %8,96 düzeyine yükseldi.
Türkiye imalat sanayi PMI endeksi ekim ayında 51,5 değerini alarak beklentilerin (51) hafif üstüne çıktı.
Hazine Müsteşarlığı kasım-aralık-ocak dönemine ilişkin iç borçlanma stratejisini yayımladı.
Almanya'da imalat PMI ekimde nihai 51,4 ile beklentilerin altında bir değer aldı. (Beklenti: 51,8)
Euro Bölgesi’nde imalat PMI ekimde nihai 50,6 ile beklentilere yakın bir değer aldı. (Beklenti: 50,7)
ABD’de imalat PMI ekimde nihai 55,9 ile beklentilerin altında kaldı. (Beklenti: 56,2)
ABD’de ISM imalat endeksi ekimde 59 değerini aldı. (Beklenti: 56,2)
Chicago FED Başkanı Evans, altyapı yatırımı yapmak için en doğru zamanın borçlanma maliyetlerinin düşük ve işsizliğin yüksek olduğu zaman olduğunu belirtti.
Dallas FED Başkanı Richard Fisher geçen haftaki toplantıda çoğunluğa uymasına sebep olarak Komite'nin ABD istihdam piyasasındaki iyileşmeleri göz önünde bulundurmasını gösterdi.
Güney Kore'de TÜFE, eylül ayında yıllık bazda %1,2 arttı.
Ekim ayı TÜFE beklentilere yakın (%1,88) %1,90 artış kaydetti. Yıllık enflasyon ise bir önceki aydaki %8,86 düzeyinden %8,96 düzeyine yükseldi. Yıllık enflasyonun alt kalemlerine bakıldığında, en yüksek katkıyı sırasıyla 3,07 puan ile gıda ve alkolsüz içecekler, 1,29 puan ile konut yaparken; en düşük katkıyı 0,06 puan ile haberleşme kalemi yaptı. Aylık enflasyonun alt kalemlerine bakıldığında ise en büyük katkıyı yapan kalemler 0,71 puan ile giyim ve ayakkabı; 0,65 puan ile gıda ve alkolsüz içecekler kalemleri oldu. Ulaştırma kalemi ise aylık TÜFE’ye 0,03 negatif katkı yaptı. Ana harcama gruplarının yıllık ve aylık değişimlerine baktığımızda;
yıllık en yüksek fiyat artışı “lokanta ve oteller” ile “gıda ve alkolsüz içecekler” kalemlerinde olurken, aylık olarak en yüksek artış “giyim ve ayakkabı” kaleminde oldu.
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE), 2014 yılı ekim ayında bir önceki aya göre %0,92 yükselirken, bir önceki yılın aynı ayına göre
%10,11 artış gösterdi. Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; elektrik ve gaz sektöründe %6,92, imalat sanayi sektöründe %0,35, madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe %0,32, ve su sektöründe %2,54 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi grupları sınıflamasına göre bakıldığında 2014 yılı Ekim ayında tüm kalemlerde artış görülürken en yüksek aylık artış “enerji”
kaleminde gerçekleşti.
Ekim ayı enflasyonu beklentilere yakın gelirken, yıllık enflasyon %9 seviyesinin altında kalmaya devam etti. Aylık enflasyona en yüksek katkı mevsimsel etkilerden dolayı “giyim ve ayakkabı”dan gelirken, yıllık enflasyona en yüksek katkı “gıda ve alkolsüz içecekler” kaleminden gelmeye devam etti. Ekim ayından itibaren geçerli olan doğal gaz ve elektrik zamları yurtiçi üretici fiyatlarında son 7 ayın en yüksek aylık artışına sebep oldu. Yıllık %8,96 seviyesinde olan enflasyon oranındaki artışın gıda fiyatlarındaki artışın yavaşlaması ve enerji fiyatlarında yaşanan yükseliş etkisinin azalmasıyla birlikte kasım ayından ivme kaybetmesi beklenirken, yıl sonunda TCMB’nin son “Enflasyon Raporu”nda güncellediği %8,9 seviyesine yakın bir düzeyde olması beklenebilir.
yüksek değerini alan endeks sektörde büyümenin kademeli olarak toparlandığına işaret etti. Endeks temmuz ayındaki 48,5 seviyesinden birbirini takip eden üç ay boyunca iyileşerek bu seviyeye geldi. Yeni ihracat ticareti istikrara kavuşurken, fabrika çıkışları ve yeni siparişler eylül ayına nazaran daha güçlü bir oranda arttı. Yeni siparişler mart ayından bu yana en hızlı oranda arttı.
Şirketlerin ankete verdiği cevaplar yeni siparişlerdeki büyümenin iç talepten kaynaklandığını gösterdi. Yeni siparişler endeksi eylül ayındaki 50,1 düzeyinden 51,3'e yükseldi. Büyüyen yeni iş hacmi, ekim ayında imalat üretiminin daha da artmasına yol açtı.
Fabrika çıkışları, gelen yeni siparişlere nazaran daha güçlü bir oranda büyüyerek, birikmiş işlerin daha da azalmasına yol açtı.
İmalat sektöründe süregelen iyileşme, satın alma faaliyetlerinin artması ile gerçekleşti. Girdi enflasyonu ekim ayında son üç ayın en düşük seviyesine geriledi ve bu değer, Mayıs 2013'ten bu yana en zayıf ikinci değer oldu. Haziran ayının sonundan beri Brent petrol fiyatlarındaki aşağı yönlü hareket girdi enflasyonunu aşağı çekerken; önümüzdeki aylarda hem girdi hem de çıktı fiyatı enflasyonunda düşüş görmemiz mümkün görünmektedir.
51,5
5,2%
-40%
-30%
-20%
-10%
0% 10%
20%
30%
40%
10 20 30 40 50 60 70
Oca.08 Haz.08 Kas.08 Nis.09 Eyl.09 Şub.10 Tem.10 Ara.10 May.11 Eki.11 Mar.12 Ağu.12 Oca.13 Haz.13 Kas.13 Nis.14 Eyl.14
Sanayi Üretimi ve Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI)
Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI)
Sanayi Üretimi (sağ eksen, takvim etkisinden arındırılmış) Kaynak: TÜİK, Reuters 8,96
9,83 9,04
0 2 4 6 8 10 12 14
Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13 Tem.13 Eki.13 Oca.14 Nis.14 Tem.14 Eki.14
Enflasyon (Yıllık Değişim, % )
TÜFE ÖKTG-H ÖKTG-I
ÖKTG-I: Enerji, altın, alkollü içkiler ile tütünve gıda ile alkolsüz içkiler hariç ÖKTG-H: Enerji, altın, alkollü içkiler ile tütün ve işlenmemiş gıda hariç Kaynak: TÜİK
Hazine Müsteşarlığı kasım-aralık-ocak dönemine ilişkin iç borçlanma stratejisini yayımladı. Yayımlanan stratejiye göre:
Hazine kasımda toplam 5,7 milyar TL iç borç servisine karşılık 5,5 milyar TL iç borçlanma öngörüyor.
Hazine aralıkta toplam 1,1 milyar TL iç borç servisine karşılık 1,2 milyar TL iç borçlanma öngörüyor.
Hazine ocakta toplam 12,2 milyar TL iç borç servisine karşılık 10,8 milyar TL iç borçlanma öngörüyor.
Hazine kasımda 3, aralıkta 1, ocakta 6 ihale ile borçlanacak.
BDDK interaktif bülteninde yer alan verilere göre, bankacılık sektörünün eylül ayı sonu itibarıyla dönem karı, aktifleri ve kredileri şu şekilde gerçekleşti:
Bankacılık sektörünün net dönem karı eylül sonunda 18,75 milyar TL oldu.
Bankacılık sektörünün aktif toplamı eylül sonunda 1,93 trilyon TL oldu.
Krediler geçen yılın aynı dönemine göre %19,9 artışla 1,19 trilyon TL'ye ulaştı. Krediler 2013 sonuna göre ise %13,4 artış kaydetti.
Menkul değerler Eylül 2014 itibarıyla, geçen yılın aynı dönemine göre %3,1 artışla 297,2 milyar TL düzeyine yükselirken, 2013 sonuna göre %3,6 artış gerçekleşti.
Brüt takipteki alacakları Eylül 2014 itibarıyla geçen yılın aynı dönemine göre %27,8 artarak 35,7 milyar TL olan sektörün, 2013 sonuna göre brüt takipteki alacakları %20,6 artış kaydetti.
Sektörün mevduatları ise Eylül 2014'de %13 artarak 1,02 trilyon TL olurken, mevduatlarda geçen yıl sonuna kıyasla %7,9'luk artış yaşandı.
5
VERİ GÜNDEMİ
Yurtiçinde reel efektif döviz kuru endeksi ve TCMB fiyat gelişmeleri raporu izlenirken; ABD'de fabrika siparişleri ve dış ticaret dengesi açıklanacaktır.
UYARI: Bu bülten T.C. Ziraat Bankası A.Ş. tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz.
