Buğday Kontrat Fiyatları:
• Rusya’nın 2021 yılı buğday ihracatı 35bin metrik ton iken ABD Tarım Bakanlığı (USDA) verilerine göre dünya ihracat pazarındaki payı ise %16,93. Bu da Rusya’yı AB’den sonra dünyanın en büyük ikinci buğday ihracatçısı konumuna getiriyor. Ukrayna’nın payı ise %11,61 mertebesinde bulunuyor. İki ülkenin toplam dünya buğday ihracatındaki payını
%28,5’e yükseltiyor.
• Son dönemde buğday fiyatlarında görülen artışın temel sebeplerinden biri Rusya-Ukrayna gerginliğinin tedarik zincirinde yarattığı baskılar olsa da, önümüzdeki dönemde artan enerji fiyatlarının lojistik maliyetleri üzerinde yaratacağı etki ile fiyatların belirli bir seviyenin altına inmesi zor görünüyor.
• Buğday future kontrat fiyatları 15 Aralık dip seviyelerine göre %73,4 yukarıda. Yılsonu buğday fiyatı beklentisi ise gerilimin azalması senaryosu ışığında bir miktar aşağı yönlü (1,032.75) olmasına rağmen 2021 ortalamasının (702,02)
%47,1 üzerinde.
Petrol Fiyatları:
• Petrol volatilite endeksi OVX 12 Ocak’tanberi ilkdefa 70seviyesini aşarken, Brent petrol fiyatı 125$/bbl. seviyelerinde.
• Bu seviyeler en son Mart 2012 Arap Baharı döneminde görülmüştü. Volatilitenin yüksekliği ve mevcut seviyeler dikkate alındığında Rusya-Ukrayna sorununun çözülememesi petrol fiyatları üzerinde olumsuz etki yaratmaya devam edebilecekken, anlaşma sağlanması durumunda fiyatların sert bir şekilde aşağı çekildiğini görmemiz mümkün.
• 15 Aralık seviyesine göre %76 yukarıda olan Brent petrolün fiyatının Aralık 2022 vadeli future kontratı 105,66 $/bbl.
Bu seviye 2021 ortalamasının %49 üzerinde.
Kaynak: Bloomberg
Değerli Metal Fiyatları:
• Özellikle Rusya’nın küresel mineral üretiminde büyük paya sahip olduğu paladyum, altın, platin ve gümüş gibi değerli metallerde de fiyatların son dönemde yukarı yönlü hareketi gözlemleniyor.
• Ruble’nin batılı ödeme sistemlerinin büyük ölçüde dışına itilmesi ve küresel piyasalarda Rusya’ya yönelik yaptırımların bu durumu güçleştirdiği açıkça görülüyor.
• Paladyum 15 Aralık’taki yakın dönem dip seviyesinin %93, gümüş %21, platin %28 ve altın ise %15 yukarısında.
• Rusya’ya ilişkin yaptırımların boyutunun şiddetlenmesi değerli emtialardaki yukarı yönlü seyrin kalıcılığı anlamında önemli olacaktır.
• Ancak Rusya-Ukrayna gerginliğinin yarattığı sıkıntının daha çokgözlendiği taraf üretime temel girdi oluşturankısım:
• S&P’nin değerli metaller ve sanayi metalleri için oluşturmuş olduğu endeksleri incelediğimizde yine 15 Aralık diplerinden sırasıyla %13,9 ve %34,9 yükseliş görmekteyiz.
• Sanayi girdi maliyetlerindeki bu artış Üfe kaleminde yükselişin devamını getirecek görünüyor.
Piyasa Notu 8 Mart 2022
Piyasa Notu: Rusya-Ukrayna gelişmelerinin emtia fiyatlarına etkileri
Alp Nasır
Kaynak: Bloomberg
Emtia Fiyat Gelişmelerinin Ekonomik Etkileri:
• Yurt içi Üfe kalemlerinde görülen artışları yıllık bazda incelendiğimizde ham petrol ve doğal gaz kalemi yıllık %213,7 artmıştır. Taş kömürü ise Şubat’ta yıllık %134,9 artış gösterdi.
• Hollanda doğalgaz future kontratlarındaki hareket de benzer bir seyir izliyor. 22 Şubat tarihinden günümüzeartış: %167
• Rusya’nın Avrupa’ya doğalgaz akışını olumsuz etkileyebilecek bir adım atabileceği endişeleriyle önceki günden bu yana artış ise %11,4.
Kaynak: Bloomberg
213.7%
-1 -0.5 0 0.5 1 1.5 2 2.5
01.2017 03.2017 05.2017 07.2017 09.2017 11.2017 01.2018 03.2018 05.2018 07.2018 09.2018 11.2018 01.2019 03.2019 05.2019 07.2019 09.2019 11.2019 01.2020 03.2020 05.2020 07.2020 09.2020 11.2020 01.2021 03.2021 05.2021 07.2021 09.2021 11.2021 01.2022
Kömür ve linyit Ham petrol ve doğal gaz Yİ ÜFE Demir cevherleri Demir dışı metal cevherleri
Kaynak: TÜİK
Sanayi Metal Fiyatları:
• Endüstride önemli ölçüde kullanılan nikelin fiyatları 15 Aralık’tan beri %152 oranında artış gösterdi. Rusya nikel üretiminde dünyada 3. sırada yer almakta ve payı%10’a yakınseyretmektedir.
• Özellikle nikelde görülen sert yükselişin en önemli sebebi ise bu metalin kullanıldığı sektörler: Paslanmaz çelik üretimi, düşük karbonlu enerji üretimi, elektrikliaraç üretimi ve depolama, hidrojen ve temiz enerji teknolojisi
Kömür Fiyatları:
• Dünya Enerji Ajansı’na göre Rusya’nıntoplam yıllık kömür üretimi 2020 yılında 442,5milyon ton kadardır
• Yine aynı kaynağa göre 2019yılında Rusya dünyanın en büyük 6. kömür üreticisi konumundaydı
• 2020 yılında Rusya’nın kömür ihracatının %54’ü Çin, G.Kore ve Japonya’ya giderken, %31 kadarı OECD’nin Avrupa menşeili ülkelerine gitti
• Rotterdam aylık kömür fiyatları 15Aralık’tan itibaren%200 mertebesinde artış gösterdi
Sonuç olarak Şubat’ın son günlerinden itibaren yaşanan gelişmeler emtia evrenin genelinde çok sert fiyat artışlarına neden oldu. Gerilimin devam etmesi durumunda bu fiyat seviyelerinin korunması makro ekonomik risklerin de önemli ölçüde artış göstermesine yol açacak görünüyor.
Piyasa Notu 8 Mart 2022
Piyasa Notu: Rusya-Ukrayna gelişmelerinin emtia fiyatlarına etkileri
Alp Nasır
Kaynak: Bloomberg
YASAL UYARI: Bu rapor ve yorumla rdaki yazılar, bilgile r ve grafikler, ulaşılabilen ilk kaynaklardan iyi niyetle ve doğruluğu, geçerliliği, etkinliği velhasıl her ne şekil , suret ve nam altında olursa olsun herhangi bir karara dayanak oluşturması hususunda herhangi bir teminat, garanti oluşturmadan, yalnızca bilgi e dinilmesi amacıyla derle nmiştir. İş bu ra porlardaki yorumla rdan; eksik bilgi ve/veya güncellenme gibi konula rda ortaya çıkabilecek zararla rdan Akbank TAŞ, Ak Yatırım AŞ ve çalışanları sorumlu değildir. Akbank TAŞ ve Ak Yatırım AŞ her an, hiçbir şekil ve surette ön ihbara ve/veya ihtara gerek kalmaksızın söz konusu bilgileri, tavsiyeleri değiş tirebilir ve/veya ortadan kaldıra bilir. Genel anlamda bilgi vermek amacıyla genel yatırım tavsiyesi niteliğinde hazırlanmış olan iş bu rapor ve yorumla r, kapsamlı bilgile r, tavsiyeler hiçbir şekil ve surette Akbank TAŞ ve Ak Yatırım AŞ’nin herhangi bir taahhüdünü içermediğinden, bu bilgilere is tinaden her türlü özel ve/veya tüzel kişiler tarafında n alınacak kararlar, varılacak sonuçlar, gerçekleştirilecek işlemle r ve oluşabilecek her türlü riskler bizatihi bu kişile re ait ve raci olacaktır. Bu nedenle, işbu rapor, yorum ve tavsiyelerde yer alan bilgile re dayanılarak özel ve/veya tüzel kişiler tarafından a lınacak kararlar, varılacak sonuçla r, gerçekleştirilecek işlemler ne deniyle oluşabilecek her türlü maddi ve manevi zarar, kar mahrumiyeti, her ne nam altında olursa olsun ilgililer veya 3. kişilerin uğ rayabileceği doğrudan ve/veya dolayısıyla oluşacak zarar ve ziyandan hiçbir şekil ve surette Akbank T.A.Ş, Ak Yatırım A.Ş ve çalışanları s orumlu olmayacak olup, ilgililer, uğranılan/uğra nılacak zararlar ne deniyle hiçbir şekil ve surette her ne nam altında olursa ols un Akbank TAŞ, Ak Yatırım AŞ ve çalışanlarından herhangi bir tazminat talep etme hakkı bulunmadıklarını bilir ve kabul ederle r. Bu ra por, yorum ve tavsiyelerde yer ala n bilgile r “yatırım danışmanlığı” hizmeti ve/veya faaliyeti olmayıp, genel yatırım da nışmanlığı faaliyeti kapsamındadır; yatırım danışmanlığı hizmeti a lmak isteyen kişi ve kurumların, iş bu hizmeti vermeye yetkili kurum ve kuruluşla rla temasa geçmesi ve bu hizmeti bir söz leşme karşılığında alması SPK mevzuatınca zorunludur. Yatırım da nışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüş lerine dayanmaktadır. Bu görüş ler, genel yatırım danışmanlığı faaliyeti kapsamında genel ola rak düzenle ndiğinden, kişiye özel rapor, yorum ve tavsiyeler içe rmediğinden mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanıla rak yatırım kararı verilmes i beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
Bu rapor Akbank Ekonomik Araştırmalar ve Ak Yatırım tarafından hazırlanmıştır.
Dr. Fatma Melek – Baş Ekonomist Fatma.Melek@akbank.com
Dr. Eralp Denktaş, CFA Eralp.Denktas@akbank.com
M. Sibel Yapıcı Sibel.Yapici@akbank.com
Alp Nasır Alp.Nasir@akbank.com
Ekonom ikarastirmalar@akbank.com
