T.C. ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ FARMAKOLOJİ VE TOKSİKOLOJİ ANABİLİM DALI. K-ilaç Seçimi Örnek Uygulama

(1)

K-ilaç Seçimi Örnek Uygulama

T.C.

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ VETERİNER FAKÜLTESİ

FARMAKOLOJİ VE TOKSİKOLOJİ ANABİLİM DALI

(2)

UYARI

• BU DOKÜMAN VETERİNER HEKİMLİKTE K-İLAÇ SEÇİMİ ÇALIŞMASINDA ÖRNEK OLMASI AMACIYLA HAZIRLANMIŞ OLUP, REHBER SUNUMLA BİRLİKTE DEĞERLENDİRİLMELİDİR

• İLGİLİ BÖLÜMLERE KISA ÖRNEKLER VERİLMİŞ, AYNI ZAMANDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR BELİRTİLMİŞTİR

• BAZI ENDİKASYONLAR ve TİCARİ İSİMLER HAYALİ OLABİLİR

• GERÇEK K-İLAÇ LİSTESİ OLUŞTURULURKEN BU ÖRNEK REHBERLİĞİNDE ÇOK DAHA AYRINTILI SUNUM VE ÇALIŞMA METNİ HAZIRLANMALIDIR…

MESLEK HAYATINIZDA ÇOK DAHA BİLİNÇLİ VE GÜVENLİ İLAÇ KULLANIMI İÇİN

YARARLI OLMASI DİLEĞİYLE…

(3)

HASTALIK/PATOLOJİ:

PARVO VİRAL ENTERİTİS KÖPEK

Doç.Dr. Oğuzhan YAVUZ

(4)

K-İlaç Seçiminin Aşamaları

1. Hastalığın tanımlanması

2. Tedavi amaç/hedeflerinin belirlenmesi 3. Etkin madde gruplarının listelenmesi 4. K – ilaç etkin maddelerin seçilmesi 5. K – ilaçların seçilmesi

6. Reçeteleme ve tedavinin izlenmesi

(5)

1. Hastalığın tanımlanması

•

Canine parvovirus genç köpekler arasında son derece bulaşıcı ve göreceli olarak yaygın bir enfeksiyöz

gastrointestinal sistem hastalığıdır

•

Etken zarfsız, tek iplikçi bir DNA virüstür

•

Virüs birçok dezenfektan ve deterjana, ayrıca sıcaklık ve pH değişimlerine dayanıklıdır

•

6 haftalıktan 6 aylığa kadar genç, aşılanmamış veya aşıları tamamlanmamış köpekler daha duyarlıdır

•

Rottweiler, Doberman Pincher, Amerikan Pit Bull Terrier, Alman çoban köpekleri gibi ırklarda hastalık riskinin daha fazla olduğu belirlenmiştir

•

Stres, kalıcı barsak parazitleri, gastrointestinal kanaldaki patojen enfeksiyonlar (Clostridium spp, Campylobacter spp, Salmonella spp, Giardia spp, coronavirus) hastalık tablosunun daha da kötüye götürmektedir…

BU BÖLÜMÜN AMACI,

HASTALIK TABLOSU HAKKINDA BİLGİLERİN TAZELENMESİ VE

SONRAKİ ADIMLAR İÇİN ALTYAPI OLUŞTURULMASIDIR

• Bu bölümde hastalık hakkında genel ve ayrıntılı bilgiler

verilmelidir

• Mutlaka etiyoloji, patofizyoloji, klinik bulgular ve tanı ile ilgili bilgiler eklenmelidir

• Sunumlar, fotoğraf ve

resimlerle güçlendirilmelidir

• Hazırlanacak metin, tablo ve

grafiklerle desteklenebilir

(6)

2. Tedavi amaç/hedeflerinin belirlenmesi

1. Kaybedilen sıvı-elektrolit kaybının yerine konması

2. Kanamanın engellenmesi

3. Kusmanın kesilmesi

4. Sekonder enfeksiyonların engellenmesi

5. Barsak florasının yeniden düzenlenmesi

BU BÖLÜMDE TEDAVİDE

KULLANILAN HER İLAÇ GRUBUNUN NE İÇİN KULLANILACAĞININ

BELİRLENMESİ AMAÇLANMALIDIR

• İlaç kullanılacak her semptom/durum için bir başlık açılmalıdır

• Her başlık için birden fazla etken

madde olabilir

(7)

3/4. Etkin madde gruplarının listelenmesi ve K-ilaç etkin maddelerinin seçilmesi

• Hangi tedavi hedefimiz için hangi etkin maddeleri içeren ilaçları kullanacağız?

• Aynı hedef için birden fazla etkin madde seçeneği var mı?

• Veya aynı hedef için birden fazla etken madde şart mı?

(8)

3/4. Etkin madde gruplarının listelenmesi ve K-ilaç etkin maddelerinin seçilmesi

Tedavi amacı 1: Kaybedilen sıvı-elektrolit kaybının yerine konması

• Kusma olmaması durumunda oral elektrolitler düşünülebilir

• Ama klinik tabloda genelde kusma

görüldüğünden ve ishalle birlikte dehidrasyon şiddeti göz önüne alınarak IV dengeli

çözeltiler tercih etmeliyiz

• Hipokalemi ve hipoglisemi için potasyum klorür ve % 5 dekstroz da şart…

• Formu doldurmaya

geçmeden tedavi hedefi ve ilaç etkin maddelerinin kullanılma mantığı

açıklanmalı

• Birden fazla etkin madde gerekiyorsa form için alt başlıklar açılabilir: Hedef:

Kaybedilen sıvı-elektrolit

kaybının yerine konması-

Dengeli solüsyonlar

(9)

3. Etkin madde gruplarının listelenmesi

•

Tedavi amacı 1: Kaybedilen sıvı-elektrolit kaybının yerine konması-Dengeli

solüsyonlar

1.

Laktatlı Ringer: Şiddetli ishallerde metabolik asidoz geliştiğinden sıvı- elektrolit dengenin sağlanması için

idealdir. Güvenlik problemi yoktur, yavru köpekler için uygundur

2.

%0.9 NaCl: Sıvı-elektrolit kayıplarında ilk akla gelen etkili ve güvenli

solüsyondur. Ancak şiddetli ishalli hayvanlarda sıvı-elektrolit dengenin sağlanması için yetersiz kalabilir

3.

Ringer: Dengeli ve güvenli solüsyondur, ancak metabolik asidozdaki bikarbonat kaybını yerine koymak için Laktatlı

Ringer tercih edilmelidir…

• Forma yazılacak her ilacın K-ilaç

seçme kriterlerine göre ayrıntılı

değerlendirilmesi yapılmalı ve

verilen puanların gerekçeleri

belirtilmelidir

(10)

Etkin madde adı Etkinlik (% 40) Güvenlik (% 30) Uygunluk (% 20) Maliyet (% 10) Toplam puan

Laktatlı Ringer 40 30 20 10 100

% 0.9 NaCl 30 30 20 10 90

Ringer 20 30 15 10 75

K- ETKİN MADDE SEÇİM FORMU Hastalık/Endikasyon: PARVO VİRAL ENTERİTİS

Tedavideki hedef: Kaybedilen sıvı-elektrolit kaybının yerine konması-Dengeli solüsyonlar

Doç.Dr. Oğuzhan YAVUZ, OMÜ VETERİNER FAKÜLTESİ, FARMAKOLOJİ ve TOKSİKOLOJİ ANABİLİM DALI, Mart 2018.

Yapılan puanlamaya göre 1 asıl, 1 yedek K ilaç seçilmelidir.

(11)

Potasyum klorür 40 30 20 10 100

Tedavideki hedef: Kaybedilen sıvı-elektrolit kaybının yerine konması-Hipokalemi

(12)

% 2.5 Dekstroz 35 30 20 10 95

% 5 Dekstroz 40 30 20 10 100

% 20 Dekstroz 20 20 10 10 60

Tedavideki hedef: Kaybedilen sıvı-elektrolit kaybının yerine konması-Hipoglisemi

(13)

Etkin madde adı Etkinlik (% 40) Güvenlik (% 30) Uygunluk (% 20) Maliyet (% 10) Toplam puan Oktokog alfa (insan

koagulasyon faktorü VIII

30 20 10 5 65

Vitamin K 35 25 15 10 85

Tedavideki hedef: Kanamanın engellenmesi

(14)

Prokloperazin 40 20 10 3 73

Metoklopramid 35 25 15 10 85

Ondansetron 40 25 8 3 76

Trimetobenzamid 35 25 15 6 81

Ranitidin 35 25 15 8 83

Maropitant 35 25 10 8 78

Kloreton 25 20 10 5 60

Tedavideki hedef: Kusmanın kesilmesi

(15)

Etkin madde adı Etkinlik (% 40) Güvenlik (% 30) Uygunluk (% 20) Maliyet (% 10) Toplam puan Ampisilin +

sulbaktam

35 30 20 5 90

Amoksisilin + klavulanik asit

35 30 20 7 92

Sefazolin 40 30 15 5 90

Enrofloksasin 40 20 10 8 78

Sefoksitin 40 30 15 5 90

Seftazidim 40 30 15 3 88

Sefovesin 40 30 10 6 86

Sefaperazon 40 30 20 8 98

Tedavideki hedef: Sekonder enfeksiyonların engellenmesi

(16)

Etkin madde adı Etkinlik (% 40) Güvenlik (% 30) Uygunluk (% 20) Maliyet (% 10) Toplam puan Probiyotik

(Lactobacillus spp.)

25 30 10 8 73

Probiyotik karışımı (Lactobacillus spp, Bifidobacterium spp., Streptococcus spp.

30 30 20 8 88

Probiyotik + prebiyotik + vitamin karışımı

40 30 20 5 95

Tedavideki hedef: Barsak florasının yeniden düzenlenmesi

(17)

5. K – ilaçların seçilmesi

• Bu bölümde belirlenen etkin maddelerin piyasada bulunan ticari ürünleri sıralanıp, kriterlere göre değerlendirilmelidir

• Öncelikle veteriner hekimliği alanında ruhsatlı ilaçlar tercih edilmelidir

• Aynı etkin maddenin beşeri preparatlarına veteriner muadili varsa «uygunluk»

kriterinde daha düşük puan verilmelidir

• Beşeri ilaçlar özellikle daha önce

kullanılmadıysa «güvenlik» açısından

temkinli yaklaşılmalı ve puanlamada bu

durum göz önünde bulundurulmalıdır

(18)

Müstahzar adı Farmasötik form Birim günlük doz Tedavi süresi (gün)

Birim fiyat (TL)

Gerçek maliyet*

Biofleks Laktatlı

Ringer (500 mL setsiz)

Solüsyon 2000 mL (4 şişe) 7 5.56+set 4*7*5.56=155.68 (+set)

Biofleks Laktatlı

Ringer (500 mL setli)

Solüsyon 2000 mL (4 şişe) 7 6.73 4*7*6.73=188.44 Baxter Laktatlı Ringer

(1000 mL setsiz)

Solüsyon 2000 mL (2 şişe) 7 4.62 2*7*4.62=64.68 (+set)

İ.E. Laktatlı Ringer (1000 mL setli)

Solüsyon 2000 mL (2 şişe) 7 4.98+set 2*7*4.98=69.72 Polifleks Laktatlı

Ringer (2000 mL setli)

Solüsyon 2000 mL (1 şişe) 7 8.96 1*7*8.96=62.72

K-İLAÇ GERÇEK MALİYET HESAPLAMA FORMU Hastalık/Endikasyon:

Etkin madde:

*GERÇEK MALİYET= BİRİM GÜNLÜK DOZ X TEDAVİ SÜRESİ X BİRİM MALİYET

(19)

Müstahzar adı Etkinlik (% 40) Güvenlik (% 30) Uygunluk (% 20) Maliyet (% 10)* Toplam puan Biofleks Laktatlı Ringer

(500 mL setsiz)

40 30 15 3 88

Biofleks Laktatlı Ringer (500 mL setli)

40 30 20 1 91

Baxter Laktatlı Ringer (1000 mL setsiz)

40 30 15 9 94

İ.E. Laktatlı Ringer (1000 mL setli)

40 30 20 7 97

Polifleks Laktatlı Ringer (2000 mL setli)

40 20 15 10 85

K-İLAÇ SEÇİM FORMU Hastalık/Endikasyon: PARVO VİRAL ENTERİTİS

Etkin madde: LAKTATLI RİNGER SOLÜSYONU

*MALİYET, GERÇEK MALİYET HESAPLAMA FORMU KULLANILARAK HESAPLANDIKTAN SONRA SKORLANMALIDIR.

(20)

6. Reçeteleme ve tedavinin izlenmesi

• Öncelikle K ilaç seçim formu

doldurularak nihai liste belirlenir

• Sonra uygun şekilde reçete (e- reçete) düzenlenerek tedavi gerçekleştirilir

• Reçete bölümünden sonra tedavinin izlenmesi, dikkat edilmesi gereken hususlar ve prognoz hakkında bilgi

verilmelidir (sunum ve çalışma metnine bu bilgiler eklenmelidir)

K-İLAÇ SEÇİM FORMU

Hastalık/Endikasyon:

Tedavi hedefi Etkin madde K-ilaç Doz Uygulama

aralığı

Uygulama süresi

Uyarılar

1. 1. 1.

2.

2. 1.

2.

2. 1. 1.

2.

2. 1.

2.

3. 1. 1.

2.

2. 1.

2.

4. 1. 1.

2.

2. 1.

2.

(21)

Tedavi hedefi Etkin madde K-ilaç Doz / Uygulama yolu

Uygulama aralığı

Uygulama süresi Uyarılar

1.Kaybedilen sıvı-

elektrolit kaybının yerine konması-Dengeli

solüsyonlar

1. Laktatlı Ringer

1. İ.E. Laktatlı Ringer (1000 mL setli)

2000 mL / IV Gün 7 gün Vücut ısısında,

yavaş, kalp ve solunum kontrol

edilerek 2. Baxter Laktatlı

Ringer (1000 mL setsiz)

2000 mL / IV Gün 7 gün Aynı

2. % 0.9 NaCl

1. Baxter NaCl (1000 mL setsiz)

2000 mL / IV Gün 7 gün

2. Kansuk İzotonik (1000 mL setsiz)

2000 mL / IV Gün 7 gün

2. Kanamanın engellenmesi

1. Vitamin K

1. Libavit K ampül 5-10 mg/kg / IV Günde 2 kez 3 gün 2. Konakion ampül 5-10 mg/kg / IV Günde 2 kez 3 gün

2.Oktokog alfa

1.Oktokog ampül 3-5 mg/kg / IV Günde 2 kez 3 gün

2.

3. Sekonder enfeksiyonların engellenmesi

1. Sefaperazon 1. Sefaper BID 22 mg/kg / PO Günde 1 kez 10 gün

2. Seftazon 22 mg/kg / PO Günde 1 kez 10 gün

2. Amoksisilin + klavulanik asit

1. Amoksivet 10 mg/kg IM Günde 1 kez 10 gün

2. Vetakloviks 10 mg/kg IM Günde 1 kez 10 gün

K-İLAÇ SEÇİM FORMU Hastalık/Endikasyon: PARVO VİRAL ENTERİTİS

ÖRNEKTİR!! BAZI İLAÇ İSİMLERİ VE DOZLAR GERÇEK DEĞİLDİR

(22)

FAKÜLTE VETERİNER KLİNİĞİ

Tarih 20.03.2018

Hekimin adı soyadı: Dr. Oğuzhan YAVUZ Diploma no: 5856

Sayı: 2018/1125

Köpek için Rp.

I. Sefaper BID tablet

D: 1 kutu

S. Sabah akşam 1 tablet tok karnına

II. Libavit K ampul

D: 6

S. Sabah akşam 1 ampül IV, 3 gün süreyle

III. İ.E. Laktatlı Ringer solüsyonu 1000 mL setli

D: 14

S. Günde 2 şişe IV, 7 gün süreyle

IV. …

İMZA

Adres, Tel, Faks

(23)