HAFTALIK RAPOR 24 Haziran 2013
TCMB Haziran ayı toplantısında beklentilere paralel faiz oranlarında bir değişikliğe gitmedi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Haziran ayı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında beklendiği gibi faiz oranlarında bir değişikliğe gitmedi. TCMB, politika faiz oranını %4.5, gecelik borç alma faiz oranını %3.5 ve gecelik borç verme faiz oranını %6.5’te sabit bıraktı. TCMB ayrıca, açık piyasa işlemleri çerçevesinde piyasa yapıcı bankalara repo işlemleri yoluyla tanınan borçlanma imkânı faiz oranını da değiştirmeyerek %6’da tuttu.
TCMB, geç likidite penceresi uygulaması çerçevesindeki borçlanma faiz oranını %0, borç verme faiz oranını ise
%9.5 seviyesinde sabit tuttu.
Merkez Bankası’nın faiz oranlarını değiştirmediği PPK toplantısının ardından yayımlanan notta bir öncekinden en önemli farklardan biri, enflasyona ilişkin olarak döviz kuru vurgusu olarak karşımıza çıkıyor. Önceki notlarda iç talep ve emtia fiyatları gelişmelerinin fiyatlama davranışları açısından takip edildiği vurgulanırken bu ayki raporda bunlara ek olarak, döviz kurunun da TCMB tarafından yakından takip edildiği ortaya konuldu.
Yayımlanan notta enflasyona ilişkin aşağı yönlü risklerin arttığına dair saptamanın yapılmamış olması da önemli.
TCMB bu ayki notta geçen aykinden farklı olarak TL fonlama miktarının aşağı yukarı yönlü ayarlanması ifadesi yerine likidite kompozisyonunun ayarlanacağını belirtti.
TCMB Mayıs ayı toplantısında, güçlü seyreden sermaye girişleri ve TCMB’nin referans değer olarak belirlediği
%15’in üzerinde seyreden kredi artış oranlarını dikkate alarak döviz rezervlerini artırıcı yöndeki kararlarını sürdürmüştü. TCMB, Haziran ayı toplantısında ise kredi artış oranının referans değer üzerinde seyrettiğini vurguladı ancak uluslararası piyasalarda FED’in çıkış stratejisinin fiyatlanmaya başlanmasıyla birlikte artan belirsizlik sonucu sermaye akımlarında zayıflama başladığını belirterek zorunlu karşılıklarda ve rezerv opsiyon katsayılarında (ROK) herhangi bir değişikliğe gitmedi.
TCMB’nin Haziran ayı PPK toplantısının ardından ABD Merkez Bankası’nın faiz toplantısından çıkan sonuçlar piyasalarda sert hareketlerin oluşmasına neden oldu. FED Haziran ayı toplantısında faiz oranlarında bir değişikliğe gitmezken toplantının ardından Bernanke’nin açıklamaları önemliydi. Toplantı sonrası konuşan FED Başkanı Bernanke, ekonominin gelişme göstermeye devam etmesi halinde, FED'in bu yılın ilerleyen dönemlerinde, varlık alımlarının hızını azaltmaya başlayabileceğini belirtti. Bernanke, bu azaltmanın "ölçülü adımlar" şeklinde olabileceğini vurguladı ve bu noktada varlık alımlarının azaltılmasının, işsizlik oranlarının
%7'ye inmesine kadar süreceğini söyledi. İşsizlik oranının da 2014 yılının ortalarında %7 seviyesine gerileyeceği beklentisi çerçevesinde varlık alımlarının 2014 ortasında bitirilebileceği şeklinde algılandı. ABD’de parasal genişleme adımlarında azaltmaya başlayacağı beklentilerinin güçlenmesi ise geçtiğimiz hafta gelişmekte olan ülkelerden ciddi bir çıkış yaşanmasına neden oldu.
3 5 7 9 11 13
TCMB Faiz Oranları (%)
Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti Borç Verme Borç Alma Politika
Kaynak: TCMB
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
2 Gelişmekte olan ülkelerden yaşanan
çıkış paralelinde Türkiye’den de önemli bir yabancı çıkışı görüldü. Bununla birlikte TL dolar karşısında %4’ün üzerinde değer kaybederken, tahvil- bono piyasasında faizler yükseldi.
Gösterge tahvil getirisi geçtiğimiz haftayı %8’in üzerinde kapattı. TL’de görülen sert gerilemenin ardından TCMB döviz satışı aracılığıyla kurdaki sert yükselişin önüne geçmeye çalıştı.
TCMB’nin söz konusu müdahalesi ile kurda önemli bir düşüş görülmedi ve 1.94 seviyesinin üzerindeki hareket devam etti. TCMB bu haftanın başında ise 18 Haziran 2013 tarihli Para Politikası Kurulu kararı doğrultusunda, TL likiditesinin kompozisyonu bir sonraki Kurul toplantısına kadar kademeli olarak net dış varlıklardan net iç varlıklara kaydırılacağını açıkladı. Bu doğrultuda PPK tarafından belirlenen sınırlar içinde politika faizinden fonlama yapılan her bir günde sadece bir kez gün içi döviz satım ihalesi düzenleneceği belirtildi.
Sonuç olarak TCMB Haziran ayı toplantısında faiz oranlarını beklentilere paralel olarak sabit bırakırken, zorunlu karşılıklar ve ROK’larda da bir değişikliğe gitmedi. Küresel piyasalarda ABD Merkez Bankası’nın çıkış stratejine ne zaman başlayacağı konusundaki tartışma ve belirsizliklerin artması gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akımlarının azalmasına yol açtı ve bu durumdan Türkiye ekonomisi de olumsuz etkilendi. Yurtdışı gelişmelere ek olarak, yurtiçinde yaşanan gelişmeler de TL’deki değer kaybının artmasına yol açtı. Döviz kurunda son yaşanan yükselişlerin ardından zorunlu karşılıklarda ve ROK’larda indirim bir seçenek olarak karşımıza çıkmasına karşın, piyasalarda söz konusu hareketlerin ABD’deki faiz yükselişinden kaynaklanıyor oluşu faiz koridorunun üst bandında bir artırım seçeneğini öne çıkartıyor. TCMB’nin son attığı adımlarla TL’nin dolar karşısında değerinin çok aşınmasını engellemeye çalıştığını görüyoruz. Ancak ABD 10 yıllık faizlerindeki yükselişten de görüldüğü gibi küresel faiz oranlarındaki artışın devam etmesi durumunda TCMB’nin bir faiz artırımına gitmesi söz konusu olabilecektir. Döviz kuru ile enflasyon arasındaki girişkenliği dikkate aldığımızda TL’deki volatilite artışının artarak devam etmesi durumunda önümüzdeki dönemde faiz koridorunun üst bandında en az 200 baz puanlık bir artırım söz konusu olabilecektir. Ayrıca TCMB’nin bu ayki toplantı notunda enflasyonda aşağı yönlü baskılara yönelik bir vurgunun olmaması ve döviz kurunun fiyatlama davranışları açısından izlenmeye başlandığının belirtilmesi Temmuz ayı sonunda yayımlanacak Enflasyon Raporu’nda 2013 yılı sonu enflasyonuna ilişkin %5.3 olan tahminde yukarı yönlü bir revizyonu mümkün kılabilecektir.
0 2 4 6 8 10
1.7 1.8 1.9 2 2.1 2.2 2.3
Kaynak: Bloomberg
USD/TL
Sepet (0.5$+0.5€)
Gösterge Tahvil (%, sağ eksen)
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
3
Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti
24.06.2013 Türkiye Kapasite Kullanım Oranı (Haziran) 74.8 --
ABD Chicago FED Endeksi (Mayıs) -0.53 --
Almanya IFO iş dünyası güven endeksi (Haziran) 105.7 105.9
İtalya Tüketici Güveni (Haziran) 85.9 86.2
25.06.2013 ABD Case Shiller Konut Fiyat Endeksi (Nisan) 148.65 --
Dayanıklı Mal Siparişleri (Mayıs) %3.3 %3.0
Yeni Konut Satışları (Mayıs, a-a) %2.3 %1.3
Richmond FED İmalat Endeksi (Haziran) -2 0
Tüketici Güveni (Haziran) 76.2 75.5
İtalya Perakende Satışlar (Nisan, y-y) -%3.0 -%2.6
26.06.2013 ABD Büyüme Oranı (2013, 1.çeyrek, ç-ç) %2.4 %2.4
Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları Endeksi %1.3 %1.3
Fransa Büyüme Oranı (2013, 1.çeyrek, ç-ç) -%0.2 -%0.2
27.06.2013 Türkiye Tüketici Güven Endeksi (Haziran) 77.5 --
ABD Haftalık İşsizlik Başvuruları 354 bin 345 bin
Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları Endeksi (Mayıs, a-a) %0.0 %0.1
Bekleyen Konut Satışları (Mayıs, a-a) %0.3 %1.0
Euro Bölgesi M3 Para arzı %3.2 %2.9
Ekonomik Güven Endeksi 89.4 90.4
Tüketici Güveni Endeksi -18.8 -18.8
Almanya İşsizlik Oranı (Haziran) 6.9% 6.9%
Fransa Tüketici Güveni (Haziran) 79 81
İngiltere GSYH (2013, 1.çeyrek, ç-ç) %0.3 %0.3
28.06.2013 Türkiye Dış Ticaret Dengesi (Mayıs, a-a) -10.3 milyar dolar -8.8 milyar
dolar
ABD Michigan Tüketici Güven Endeksi (Haziran) 82.7 83.0
Almanya Perakende Sartışlar (Mayıs, a-a) -%0.4 %0.4
TÜFE (Haziran, a-a) %0.4 %0.0
İtalya TÜFE (Haziran, y-y) %1.2 %1.1
ÜFE (Mayıs, a-a) -%0.5 -%0.1
Fransa ÜFE (Mayıs, a-a) -%0.9 -%0.2
Japonya Markit PMI Endeksi (Haziran, öncül) 51.5 --
TÜFE (Mayıs, a-a) -%0.7 -%0.4
Sanayi Üretimi (Mayıs, a-a) %0.9 %0.2
Haftalık Veri Takvimi (24-28 Haziran 2013)
4
TÜRKİYE
Sektörler (Sabit Fiyatlarla)
Sektör Payları (%) (2013 I.Çeyrek)
2012 I.
Çeyrek 2012
II.
Çeyrek 2012
III.
Çeyrek 2012
IV.
Çeyrek 2013 I.Çeyrek
Tarım 4.3 5.2 3.6 2.7 4.3 3.6
Sanayi 26.0 2.9 3.5 1.1 0.0 2.8
İnşaat 5.9 2.7 -0.7 -0.7 1.5 5.9
Ticaret 13.4 0.9 0.7 -0.8 -0.5 2.9
Otel.veLokantalar 1.5 2.3 3.6 1.6 7.4 13.7
Ulaş. ve Haber. 15.2 5.3 4.6 2.8 0.3 1.5
Mali Kur. 12.5 4.5 3.6 0.9 3.8 6.5
Konut Sah. 4.7 1.7 1.7 1.6 1.7 1.0
Eğitim 2.3 4.5 4.5 3.5 4.6 4.6
Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.4 5.9 5.4 4.7 5.3 3.6
Vergi-Süb. 8.7 2.5 1.4 0.8 1.0 1.5
GSYH 100.0 3.3 2.9 1.6 1.4 3.0
Kaynak: TÜİK
Türkiye Büyüme Oranı
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
3.0-20 -15 -10 -5 0 5 10 15
Reel GSYH (y-y, %)
Kaynak:TÜİK
-5 0 5 10 15 20 25
2010-I 2010-II 2010-III 2010-IV 2011-I 2011-II 2011-III 2011-IV 2012-I 2012-II 2012-III 2012-IV 2013-I
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK
-20.0 -15.0 -10.0 -5.0 0.0 5.0 10.0 15.0
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYH (ç-ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYH (y-y, %)
Kaynak:TÜİK
5 Harcama Bileşenleri
(Sabit Fiyatlarla)
Sektör Payları (%) (2013 I.Çey.)
2012 I.
Çey.
2012 II.
Çey.
2012 III.
Çey.
2012 IV.
Çey.
2013 I.
Çey.
Yer. Hanehalkı Tük. Har. 69.6 -0.4 -1.3 -0.4 -0.8 3.0 Dev. Nihai Tük. Har. 10.2 5.5 4.4 5.5 7.1 7.2 Gay. Safi Ser. Oluş. 25.5 0.7 -2.7 -4.2 -3.8 0.2
Kamu Sektörü 4.7 -2.1 3.6 6.5 21.4 81.9
Özel Sektör 20.8 1.0 -3.6 -6.2 -9.2 -9.1
Mal ve Hiz. İhracatı 26.0 15.0 24.0 15.0 15.0 3.4 Mal ve Hiz. İthalatı 29.3 -5.1 0.4 2.0 3.2 3.2
GSYH 3.3 2.9 1.6 1.4 3.0
Kaynak:TÜİK
Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %)
Sanayi Üretim Endeksi
-8 -6 -4 -2 0 2 4 6 8
-25 -20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25
Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13
Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen)
Kaynak: TÜİK
İmalat Sanayi Üretim Endeksi
Kaynak:TÜİK -10
0 10 20 30 40 50
Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)
Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak: TÜİK
-30 -25 -20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25
Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13
3 Aylık Hareketli Ortalama (y-y, %)
Kaynak: TCMB
6 -60.00
-50.00 -40.00 -30.00 -20.00 -10.00 0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00
Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13
Ara Malı İmalatı (y-y, %)
Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y-y,
%)
Kaynak:TÜİK
Sektörler
Yıllık Değişim Oranı (%)
Nisan Ayı
2012 2013
Petrol Ürünleri -0.1 0.9
Tekstil 12.2 -1.7
Gıda 1.5 14.6
Kimyasal Madde 0.6 0.0
Ana Metal Sanayi 5.3 4.4
Metalik Olm. Diğ. Mineral 2.4 3.1
Taşıt Araçları -9.7 8.6
Elektrikli Teçhizat 6.8 11.9
Giyim 6.1 -2.1
Kaynak: TÜİK
Sektörel Sanayi Üretim Endeksi
0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000
May.01 Kas.01 May.02 Kas.02 May.03 Kas.03 May.04 Kas.04 May.05 Kas.05 May.06 Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 May.10 Kas.10 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13
Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.)
Kaynak: OSD, VakıfBank
Toplam Otomobil Üretimi
Beyaz Eşya Üretimi
700000 900000 1100000 1300000 1500000 1700000 1900000 2100000 2300000
Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
Sanayi Ciro Endeksi
70.0 80.0 90.0 100.0 110.0 120.0 130.0 140.0 150.0 160.0
Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13
Aylık Sanayi Ciro Endeksi (2010=100)
Kaynak:TÜİK
147.3
7
Kapasite Kullanım Oranı
55 60 65 70 75 80 85
Kapasite Kullanım Oranı (%)
Kaynak: TCMB
45 55 65 75 85 95
Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları
Yatırım Malları
Kaynak: TCMB
Toplam Sanayide Verimlilik Verilen İnşaat Ruhsatları
0.0 10,000.0 20,000.0 30,000.0 40,000.0 50,000.0 60,000.0 70,000.0 80,000.0 90,000.0
Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1000 m2)
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
PMI Endeksi
30 35 40 45 50 55
60 PMI Imalat Endeksi
Kaynak:Reuters 70
75 80 85 90 95 100 105 110
Çalışan Kişi Başına (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına (3 Aylık)
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
8
ENFLASYON GÖSTERGELERİ
TÜFE ve Çekirdek Enflasyon
6.51
5.56 0
2 4 6 8 10 12 14
May.04 Kas.04 May.05 Kas.05 May.06 Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 May.10 Kas.10 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13
TÜFE (y-y, %)
Çekirdek-I Endeksi (y-y, %)
Kaynak: TCMB
TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan)
-5.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0
May.04 Kas.04 May.05 Kas.05 May.06 Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 May.10 Kas.10 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13
ÜFE (y-y, %)
Kaynak: TCMB
2.17
0 5 10 15 20 25 30 35
Şub.08 May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12 Şub.13 May.13
Gıda Enerji Tüfe
Kaynak: TCMB
Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %)
ÜFE Alt Sektörler (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi ÜFE
-10.0 -5.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0 35.0
Oca.06 May.06 Eyl.06 Oca.07 May.07 Eyl.07 Oca.08 May.08 Eyl.08 Oca.09 May.09 Eyl.09 Oca.10 May.10 Eyl.10 Oca.11 May.11 Eyl.11 Oca.12 May.12 Eyl.12 Oca.13 May.13
Tarım Sanayi İmalat Sanayi
Kaynak:TCMB
-1 0 1 2
Gıda ve Alkolsüz İçecekler Konut Ulaştırma Alkollü İçecekler ve Tütün Lokanta ve Oteller Giyim ve Ayakkabı
Ev Eşyası Yıllık
Aylık
Kaynak: TCMB
500 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2100 2300
100 120 140 160 180 200 220 240 260
Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13
BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen)
Kaynak: Bloomberg
9 100
105 110 115 120 125 130 135
May.08 Eyl.08 Oca.09 May.09 Eyl.09 Oca.10 May.10 Eyl.10 Oca.11 May.11 Eyl.11 Oca.12 May.12 Eyl.12 Oca.13 May.13
TÜFE Bazlı (2003=100)
Kaynak: TCMB
119.9
Türk- İş Mutfak Enflasyonu İTO Enflasyon Göstergeleri
5 5.5 6 6.5 7 7.5 8 8.5 9 9.5
12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
Kaynak: TCMB
Enflasyon Beklentileri
-10 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y-y,%) İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y-y,%)
Kaynak:İTO
89.4
70 75 80 85 90 95 100
Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti
Kaynak: TÜİK
Tük. Güven Endeksi-Fiyat Beklentileri
-4 -2 0 2 4 6 8
Türk-İş Gıda Enflasyonu ( a-a, %)
Kaynak: Türk-İş
Reel Efektif Döviz Kuru
10
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ
10.1 9.4
7.0 8.0 9.0 10.0 11.0 12.0 13.0 14.0 15.0 16.0 17.0
Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13
Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%)
Kaynak: TÜİK
19,000 21,000 23,000 25,000 27,000 29,000
Mar.08 Haz.08 Eyl.08 Ara.08 Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13
İşgücü Arzı (kişi) İstihdam Edilenler (kişi)
Kaynak: TÜİK
35.0 37.0 39.0 41.0 43.0 45.0 47.0 49.0 51.0 53.0
Mar.08 Haz.08 Eyl.08 Ara.08 Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13
İşgücüne Katılma Oranı (%) İstihdam Oranı (%)
Kaynak: TÜİK
İşgücüne Katılım Oranı
42.0 44.0 46.0 48.0 50.0 52.0 54.0
0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0
Mar.08 Haz.08 Eyl.08 Ara.08 Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13
Tarım Sanayi
İnşaat Hizmetler (Sağ Eksen)
Kaynak: TÜİK
Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı
0 20,000 40,000 60,000 80,000 100,000 120,000 140,000 160,000 180,000 200,000
Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13
İş Arayanların Sayısı (kişi)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
İşkur İstatistikleri
92 97 102 107 112 117
2005-I 2005-III 2006-I 2006-III 2007-I 2007-III 2008-I 2008-III 2009-I 2009-III 2010-I 2010-III 2011-I 2011-III 2012-I 2012-III 2013-I
Sanayi İstihdam Endeksi
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Sanayi İstihdam Endeksi (2010=100)
İşsizlik Oranı İşgücü Durumu
11 700
1,200 1,700 2,200 2,700 3,200 3,700 4,200 4,700
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)
Kaynak: TOBB
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı
85 90 95 100 105 110 115 120 125
2005-I 2005-III 2006-I 2006-III 2007-I 2007-III 2008-I 2008-III 2009-I 2009-III 2010-I 2010-III 2011-I 2011-III 2012-I 2012-III 2013-I
Sanayi Sektörü Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri
12
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
-40 -20 0 20 40 60 80 100
İmalat (y-y, %) Madencilik (y-y, %) Tarım (y-y, %)
Kaynak: TCMB *12 aylık toplam veriler kullanılmıştır.
İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi
0 5000 10000 15000 20000 25000
Nis.03 Eki.03 Nis.04 Eki.04 Nis.05 Eki.05 Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13
İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar)
Kaynak: TCMB
İthalat
-60 -40 -20 0 20 40 60 80 100
Nis.03 Eki.03 Nis.04 Eki.04 Nis.05 Eki.05 Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13
Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %)
Kaynak: TCMB
İhracat*
Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı
-11000 -9000 -7000 -5000 -3000 -1000 1000 3000
-84000 -74000 -64000 -54000 -44000 -34000 -24000 -14000 -4000 6000
Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Kaynak: TCMB
Kaynak:TCMB
-12000 -10000 -8000 -6000 -4000 -2000 0
Nis.03 Eki.03 Nis.04 Eki.04 Nis.05 Eki.05 Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13
Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)
Kaynak: TCMB
-20000 -10000 0 10000 20000 30000 40000 50000
Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) Kaynak: TCMB
13
TÜKETİM GÖSTERGELERİ
-15 -10 -5 0 5 10 15 20
Reel Hanehalkı Tüketimi (y-y, %)
Kaynak: TCMB
Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları
40 50 60 70 80 90 100 110 120 130
55.0 65.0 75.0 85.0 95.0 105.0
Tüketici Güven Endeksi
Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)
Kaynak: TCMB
Krediler CNBC-e Güven Endeksleri
30 50 70 90 110 130 150
CNBC-e Tüketici Güven Endeksi
Kaynak: CNBC-e
0 10 20 30 40 50 60 70 80
Krediler (y-y, %)
Kaynak: BDDK
Bireysel ve Ticari Krediler
-5 15 35 55 75 95 115 135 155
Bireysel Krediler (y-y, %) Ticari Krediler (y-y, %)
Kaynak: BDDK
14 -60
-50 -40 -30 -20 -10 0
Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam-milyar TL)
Kaynak:TCMB
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ
Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları
Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku
Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge
-35 -15 5 25 45 65
Vergi Gelirleri (Nominal y-y, %) Vergi Gelirleri (Reel y-y, %)
Kaynak:TCMB, VakıfBank
-3 7 17 27 37 47 57
Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL)
Kaynak:TCMB
300 350 400 450 500 550 600
Toplam Borç Stoku (milyar TL)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
60 80 100 120 140 160
200 250 300 350 400 450
İç Borç Stoku (milyar TL)
Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 150
200 250 300 350 400
Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL)
Kaynak:TCMB
15
LİKİDİTE GÖSTERGELERİ
-5 0 5 10 15 20 25
May.04 Kas.04 May.05 Kas.05 May.06 Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 May.10 Kas.10 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13
Reel Faiz Nominal Faiz
Kaynak:TCMB, VakıfBank 0
5 10 15 20 25 30 35 40 45
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku Türkiye’nin Dış Borç Stoku Profili
TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz
Para Arzı
0 5 10 15 20 25 30 35
Ocak 2004 Mayıs 04 Eylül 04 Ocak 05 Mayıs 05 Eylül 05 Ocak 06 Mayıs 06 Ağustos 06 Aralık 06 Nisan 07 Ağustos 07 Aralık 07 Nisan 08 Ağustos 08 Aralık 08 Nisan 09 Ağustos 09 Aralık 09 Nisan 10 Ağustos 10 Aralık 10 Nisan 11 Ağustos 11 Aralık 11 Nisan 12 Ağustos 12 Aralık 12 Nisan 13 Borç Alma Faiz Oranı (%)
Borç Verme Faiz Oranı (%)
Kaynak:TCMB
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:TCMB 0
50 100 150 200 250
0 5 10 15 20 25 30
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
TCMB (milyar dolar-sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
50000000 100000000 150000000 200000000
100000000 300000000 500000000 700000000 900000000
May.06 Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 May.10 Kas.10 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13
M2 (bin TL) M3 (bin TL)
M1 (bin TL-sağ eksen)
Kaynak:TCMB
16 2013-IMF Beklentisi
(Nisan 2013)
Reel Büyüme (y-y,%)
Enflasyon (y-y,%)
Cari Denge /GSYH (%)
İşsizlik Oranı (%)
Borç St./GSYH (%)
Gelişmiş Ülkeler 1.23 1.69 -0.11 8.16 108.41
Gelişmekte Olan Ülkeler 5.30 5.78 1.01 -- 33.87
Tüm dünya 3.31 3.76 -- -- --
ABD 1.85 1.68 -2.91 7.74 108.12
Euro Bölgesi -0.33 1.62 2.32 12.29 95.03
Almanya 0.61 1.61 6.09 5.65 80.39
Fransa -0.06 1.57 -1.28 11.18 92.74
İtalya -1.47 1.98 0.32 12.04 130.63
Macaristan -0.01 4.00 2.15 10.47 79.91
Portekiz -2.32 0.70 0.14 18.25 122.30
İspanya -1.56 1.30 1.10 27.00 91.80
Yunanistan -4.21 -0.62 -0.28 26.98 179.47
İngiltere 0.68 2.55 -4.37 7.82 93.62
Japonya 1.58 0.70 1.23 4.07 245.35
Çin 8.04 3.10 2.64 4.10 21.30
Rusya 3.37 6.40 2.55 5.50 10.42
Hindistan 5.67 10.57 -4.94 -- 66.39
Brezilya 3.01 5.50 -2.37 6.00 67.16
G.Afrika 2.84 5.6 -6.37 25.71 42.72
TÜRKİYE 3.43 5.50 -6.80 9.38 35.50
Reel Büyüme
(y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH*
(%)
Merkez Bankası Faiz
Oranı (%)
Tüketici Güven Endeksi
ABD 1.8 1.4 -3.09** 0.25 76.2
Euro Bölgesi -1.1 1.4 1.81 0.50 -18.80
Almanya -0.3 1.60 7.01 0.50 95
Fransa -0.40 0.90 -2.41 0.50 -29.90
İtalya -2.80 1.30 -0.53 0.50 95.70
Macaristan -0.90 1.80 1.07*** 4.50 -37.30
Portekiz -4.00 0.90 -1.55 0.50 -55.20
İspanya -2.00 1.70 -1.07 0.50 -31.60
Yunanistan -5.50 -0.30 -2.88 0.50 -63.40
İngiltere 0.60 2.70 -3.51 0.50 -22.00
Japonya 0.40 -0.70 0.99 0.10 45.70
Çin 7.70 2.10 2.60 6.00 103.70
Rusya 1.60 7.40 4.02 8.25 --
Hindistan 4.80 10.24 -3.41** 7.25 --
Brezilya 1.92 6.50 -2.26 8.00 114.10
G.Afrika 1.90 5.60 -3.39** 5.00 -6.70
Türkiye 3.00 6.51 -6.0**** 4.50 77.50
Kaynak: Bloomberg, *: Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2012 verileridir.
**: 2011 verisi, ***: 2010 verisi, ****: VakıfBank hesaplaması
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler
Beklentiler
17
2011 2012 En Son Yayımlanan
2013 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi
GSYH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) 1 297 713 1 416 817 357 854 (2013, 1Ç) --
GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, y-y%) 8.8 2.2 3.0 (2013, 1Ç) 4.2
Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %) 9.7 2.5 3.4 (Nisan 2013) --
Kapasite Kullanım Oranı (%) 75.4 74.2 74.8 (Mayıs 2013) --
İşsizlik Oranı (%) 9.8 9.2 10.1 (Mart 2013) 8.9
Fiyat Gelişmeleri
TÜFE (y-y. %) 10.45 6.16 6.51 (Mayıs 2013) 6.0
ÜFE (y-y. %) 13.33 2.45 2.17 (Mayıs 2013) --
Parasal Göstergeler (Milyon TL)
M1 148,455 167,404 177,866 (14.06.2013) --
M2 665,642 731,770 782,238 (14.06.2013) --
M3 700,491 774,651 824,566 (14.06.2013) --
Emisyon 49,347 54,565 59,446 (14.06.2013) --
TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 78,330 100,320 108,573 (14.06.2013) --
Faiz Oranları
TCMB O/N (Borç Alma) 5.0 5.0 3.50 (21.06.2013) --
TRLIBOR O/N 10.89 5.78 6.57 (21.06.2013) --
Ödemeler Dengesi (Milyon $)
Cari İşlemler Açığı 75,092 47,476 8,170 (Nisan 2013) 56,300
İthalat 240,842 236,545 22,824 (Nisan 2013) --
İhracat 134,907 152,537 12,520 (Nisan 2013) --
Dış Ticaret Açığı 105,935 84,008 10,304 (Nisan 2013) 93,000
Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL)
Merkezi Yön. İç Borç Stoku 368.8 386.5 395.2 (Mayıs 2013) --
Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 149.6 145.5 150.8 (Mayıs 2013) --
Kamu Net Borç Stoku 290.1 240.6 240.6 (2012) --
Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 2011 Mayıs 2012 Mayıs
Bütçe Gelirleri 27,133 30,826 34,901 (Mayıs 2013) --
Bütçe Giderleri 24,298 26,239 30,337 (Mayıs 2013) --
Bütçe Dengesi 2,835 4,587 4,564 (Mayıs 2013) --
Faiz Dışı Denge 6,899 6,997 8,107 (Mayıs 2013) --
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm
V
ek
Vakıfbank Ek
konomik.arastirm
Cem Eroğ
Nazan Kı Ümit Üns Fatma Öz Sinem Ul
Bu rapor Türkiye V kullanılm vermek a alan bilgi
konomik Ar
malar@vakifbank
ğlu lıç sal zlem Kanbur lusoy
Türkiye Vakıflar Vakıflar Bankası T ması nedeniyle do amacıyla hazırlan
lerde daha önced
aştırmalar
k.com.tr
Müdür Müdür Yard Müdür Yard Uzman Uzman Yard
Bankası T.A.O. t T.A.O. bu bilgi ve oğrudan veya do mış olup, hiçbir k den bilgilendirme
dımcısı dımcısı
dımcısı
tarafından güven verilerin doğrulu laylı olarak oluşa konuda yatırım ön e yapmaksızın kıs
cem.eroglu@va nazan.kilic@vak umit.unsal@vak fatmaozlem.kan sinem.ulusoy@
nilir olduğuna ina uğu hakkında her acak zararlardan nerisi olarak yoru men veya tamam
akifbank.com.tr kifbank.com.tr kifbank.com.tr nbur@vakifbank
vakifbank.com.t
nılan kaynaklard rhangi bir garanti dolayı sorumlul umlanmamalıdır.
men değişiklik yap
Vak .com.tr r
an sağlanan bilg vermemekte ve uk kabul etmem Türkiye Vakıflar pma hakkına sahi
kıfbank Ekonom 021 021 021 021 021
giler kullanılarak h bu rapor ve için ektedir. Bu rapo r Bankası T.A.O. b
ptir.
mik Araştırmalar 2‐398 18 98 2‐398 19 02 2‐398 18 99 2‐398 18 91 2‐398 18 92
hazırlanmıştır.
ndeki bilgilerin or sadece bilgi bu raporda yer
r