HAFTALIK RAPOR 21 Ocak 2013

(1)

HAFTALIK RAPOR

21 Ocak 2013

VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul

Bütçe açığı 2012 yılında bütçe hedefinin üzerinde gerçekleşmesine karşın OVP tahmininin altında kaldı.

Geçtiğimiz hafta 2012 yılı bütçe rakamları açıklandı ve maliye politikasına ilişkin veriler sonuçlandı.

Bütçe açığı bir önceki yıla göre artarken, faiz dışı fazla geriledi. 2012 bütçe rakamları mali dengelerde bir miktar bozulmaya işaret etse de mevcut görüntü yapısal bir bozulmadan çok konjonktürel gelişmelerin yansımalarına işaret ediyor. Bu haftaki raporumuzda bütçedeki gelişmeleri ana hatları ile inceleyip, ardından büyüme gelişmeleri çerçevesinde gelir ve gider kalemlerini ele alıyoruz. Son olarak, mevcut bütçe gelişmelerinin borç göstergelerine yansımalarına yer veriyoruz.

2012 yılında bütçe açığı 28.8 milyar TL seviyesinde gerçekleşti.

2012 yılı bütçesi geçtiğimiz hafta açıklandı. 2012 yılında merkezi yönetim bütçesi 28.8 milyar TL olarak gerçekleşirken, faiz dışı fazla 19.6 milyar TL oldu. 2011 yılı ile karşılaştırıldığımızda bütçe açığının nominal bazda %61.9 artarken, faiz dışı fazlanın %19.7 gerilediğini görüyoruz. Genel olarak, gelir tarafında 2012 yılı hedeflerine yakın bir gerçekleşme elde edilirken, harcamaların hedefin yaklaşık %3 üzerinde gerçekleştiği dikkat çekiyor.

Bütçe sonuçlarını politika yapıcıların hedef ve beklentileri çerçevesinde değerlendirdiğimizde iki farklı tablo karşımıza çıkıyor. Bütçe açığı ve faiz dışı fazla 2011 yılı sonunda belirlenen 2012 yılı bütçe hedeflerine göre bir sapmaya işaret etse de Ekim ayında açıklanan 2013- 2015 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Programa (OVP) göre ise daha olumlu bir tablo dikkat çekiyor. OVP’de 33.5 milyar TL seviyesinde gerçekleşeceği tahmin edilen bütçe açığı 4.7 milyar TL daha düşük gerçekleşirken, faiz dışı fazla 4.1 milyar TL fazla olmuştur.

BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ (milyar TL)

2011 2012 Değ. (%) Gerç. Oranı (%)

Bütçe Giderleri 314.6 360.5 14.6 102.7

Faiz Hariç Giderler 272.4 312.1 14.6 103.8

Faiz Giderleri 42.2 48.4 14.6 96.4

Bütçe Gelirleri 296.8 331.7 11.7 100.6

Vergi Gelirleri 253.8 278.7 9.8 100.4

Bütçe Açığı 17.8 28.8 61.9 136.4

Faiz Dışı Fazla 24.4 19.6 -19.7 67.3

Kaynak: Maliye Bakanlığı

21.1

29.1 33.5

15.5 28.8

19.6

0 5 10 15 20 25 30 35 40

Bütçe Açığı Faiz Dışı Fazla

2012 Bütçesi Hedefi 2013 -2015 OVP Gerçekleşme

(2)

2 2012 yılında bütçe gerçekleşmeleri bir miktar bozulmaya işaret etmesine karşın, gerek tarihsel olarak

gerekse uluslararası karşılaştırmalara baktığımızda Türkiye ekonomisinin kamu mali dengeleri açısından güçlü bir görüntü çizdiğini görüyoruz. Küresel krizin ardından ekonomilerde oluşan yaraları sarmak için kamu kaynaklarının yoğun olarak kullanılması bütçe dengelerini ve buna bağlı olarak borç dinamiklerini ciddi şekilde bozdu. Söz konusu tablo birçok gelişmiş ülkede etkisini arttırarak devam ederken mevcut durumda politika tercihlerinde önemli bir sıkıntıya yol açtığını görüyoruz. ABD’de mali uçurum ve borç tavanı tartışmaları konunun ciddiyetini gösterirken Euro Bölgesi’nde birçok ülkenin borç sorunuyla karşı karşıya olması kamu maliyesi sorun sarmalına işaret ediyor. Bu bağlamda, Türkiye ekonomisinde de krizin etkilerinin yoğun olarak hissedildiği 2009 yılında bir bozulma ortaya çıktı. Ancak izleyen yıllarda uygulanan sıkı maliye politikası ile bütçe açığının GSYH’ye oranı yine %2 seviyesine indirilmiştir. Söz konusu rakam hem %3 olan Maastricht kriterinden düşük hem de gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin altında kalmıştır.

Bütçe Gelirleri

2012 yılında bütçe gelirleri 331.7 milyar TL seviyesinde gerçekleşirken, 2011 yılına göre nominal bazda %11.7’lik bir artış kaydetti. Toplam gelirlerin 278.7 ile %84’lik bölümünü oluşturan vergi gelirleri ise %9.8 arttı.

2012 yılında ekonomik aktivitede yaşanan yavaşlama vergi gelirleri kanalı ile kamu dengelerine yansıması açısından önemliydi. Yukarıdaki grafikte de görüldüğü gibi büyüme performansı ile vergi

-20 -15 -10 -5 0 5 10 15

-2 -1 0 1 2 3 4 5

2008Q1 2008Q2 2008Q3 2008Q4 2009Q1 2009Q2 2009Q3 2009Q4 2010Q1 2010Q2 2010Q3 2010Q4 2011Q1 2011Q2 2011Q3 2011Q4 2012Q1 2012Q2 2012Q3 2012Q4

Vergi Gelirleri ve Büyüme (reel değ. y-y, %)

Vergi KDV ÖTV GSYH (sağ eksen)

0 5 10 15 20 25 30

Gelir Kurumlar KDV ÖTV İthalden Alınan KDV

Diğer

Vergi Gelirlerinin Dağılımı (%)

2007 2011 2012

11.9 11.5 8.8

5.2

1.1 0.6 1.6 1.8 5.5

3.6

1.4 2.0 0

2 4 6 8 10 12 14

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

Bütçe Açığı / GSYH (%)

%3 Maastricht Kriteri

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2008 2009 2010 2011 2012

Kaynak: IMF, Maliye Bakanlığı

Bütçe Açığı / GSYH (%)

Gelişmiş Ülkeler Euro Bölgesi GOÜ Türkiye

(3)

3 gelirleri arasındaki güçlü korelasyon dikkat çekiyor. Reel bazda değerlendirdiğimizde, hem vergi

gelirlerinin önemli bir payını oluşturan hem de yurtiçi harcamaların yansımasını gösteren KDV ve ÖTV tahsilatlarında 2011 yılından itibaren bir yavaşlama dikkat çekiyor. Buna paralel olarak ekonomik aktivitede de aynı dönemde bir ivme kaybı yaşanıyor. Bu çerçevede 2012 yılında büyüme tarafında yaşanan gelişmelerin vergi gelirlerindeki seyri açıkladığını görüyoruz. Şimdi bu tabloya tersten baktığımızda ise son çeyrekte vergi gelirlerinde reel bazda yaşanan canlanma büyüme açısından önemli ipuçları taşıyor. Vergi gelirlerinde özellikle KDV ve ÖTV’de 2012 yılının son çeyreğinde yaşanan canlanma yurtiçi tüketim kaynaklı büyümede artış beklentilerimizi destekler nitelikte oldu. Vergi gelirlerinin kompozisyonunun orta ve kısa vadedeki görüntüsü ise KDV ve ÖTV gibi dolaylı vergilerin ağırlığının devam ettiğine işaret ediyor. 2012 yılı gerçekleşmelerinde ise gelir vergisinin payındaki artış göze çarpıyor.

Bütçe Harcamaları:

2012 yılında bütçe harcamaları 2011 yılına göre %14.6 oranında bir artış ile 360.5 milyar TL düzeyinde gerçekleşti. Böylelikle 351 milyar TL olan yıllık başlangıç ödeneğinden 9.5 milyar TL’lik bir sapma yaşandı. Harcamaların alt kalemlerine baktığımızda ise özellikle dikkat çeken kalem toplam bütçe giderlerinden daha hızlı artış gösteren %18.6 oranındaki yıllık artış hızı ile personel giderleri oldu.

Buna ek olarak, yıllık değişimi %17 olan cari transferler kalemi ve %14.6 oranında toplam giderlere paralel değişim gösteren faiz giderleri personel giderlerini izledi.

2012 yılı bütçe harcamalarına bütçe hedefleri çerçevesinde bakmamız, vergi gelirlerine benzer olarak büyüme bileşenleri açısından önemli ipuçları verdi. Yukarıda da değindiğimiz gibi personel giderleri 4.8 milyar TL’lik sapma ile bütçe açığındaki yükselişte önemli rol oynuyor. Özellikle geçmiş yılla karşılaştırdığımızda bu durum çok daha net olarak karşımıza çıkıyor.

Personel harcamalarına ek olarak, kamu mal ve hizmet alımları da bütçe hedefinden 3.6 milyar TL daha yüksek gerçekleştiğini görüyoruz. Kamu yatırımlarını göstermesi açısından sermaye giderleri ve sermaye transferlerindeki yukarı yönlü sapma önemliydi.

0.7 0.6

2.4 2.4

9

-5.3 9.6

4.8 3.6

1.7

6.2

-1.8

-8 -6 -4 -2 0 2 4 6 8 10 12

Giderler Personel Mal ve Hizmet Alımları

Sermaye Transferleri

Sermaye Giderleri

Faiz Ödemeleri Bütçe Giderlerinin Başlangıç Ödeneğinden Sapması

(Milyar TL)

2011 2012

(4)

4 Kamu dengelerinde sağlanan istikrar beraberinde borç dengelerinde de düzelmeyi getirdi.

Birçok gelişmiş ülke deneyimi bütçe açığındaki artış kaynaklı borç dinamiklerinde de bozulmaya işaret ediyor. ABD ekonomisinde borç miktarı kanunen izin verilen en üst limitlere ulaşmış iken, Euro Bölgesi’nde mevcut mali yapının sürdürülebilir olmadığı ve yeni tasarruf tedbirlerinin zorunlu olduğunu görüyoruz. Türkiye ekonomisinde ise sıkı ve istikrarlı maliye politikaları borç göstergelerinde de düzelmeyi beraberinde getiriyor. Kamu brüt borç stoku ile varlıkları bir arada ele alan kamu net borç stokundaki gerileme devam ediyor. 2011 yılında %22.4 seviyesine kadar gerileyen kamu net borç stokunun GSYH’ye oranının 2012 yılın ilk üç çeyreği itibariyle %21.4 seviyesine kadar inmesi borç dinamiklerindeki düzelmenin sürdüğünü gösteriyor.

KUTU-1: 2013 yılı Bütçesi:

Miyar TL GSYH’ya Oran (%)

Bütçe Giderleri 404.0 25.7

Faiz Hariç Giderler 351.0 22.3

Bütçe Gelirleri 370.1 23.6

Vergi Gelirleri 317.9 20.2

Bütçe Açığı 34.0 2.2

Faiz Dışı Fazla 19.0 1.2

2012 bütçesinin ardından 2013 yılı bütçesi rakamlarına baktığımızda, bütçe giderlerinin 404 milyar TL, bütçe gelirlerinin 370.1 milyar TL olarak planlandığını görüyoruz. Bu durumda, bütçe açığı 34 milyar TL faiz dışı fazla ise 19 milyar TL düzeyinde gerçekleşecektir. GSYH’ye oranlara baktığımızda ise bütçe açığının %2.2 seviyesinde gerçekleşmesinin hedeflenmesi ile 2013 yılında da maliye politikasında 2012 yılına benzer bir tablonun yaşanacağı öngörülebilir.

170.6

120.7 108.1

87.3 86.0 80.5

39.2

0 20 40 60 80 100 120 140 160 180

AB tanımlı Borç Stoku/GSYH (%, 2011)

0 10 20 30 40 50 60 70

Kamu Net Borç Stoku/GSYH (%)

(5)

5 21.01.2013 Türkiye Merkezi Yönetim Borç Stoku (Aralık) 530.9 milyar TL --

22.01.2013 Türkiye TCMB PPK Toplantısı ve Faiz Kararı (Ocak) -- --

ABD Chicago FED Endeksi (Aralık) 0.10 --

İkinci El Konut Satışları (Aralık) 5.04 milyon 5.10 milyon

Richmond FED İmalat Endeksi (Ocak) 5 4

Almanya ZEW Endeksi (Ocak) 6.9 12.0

Japonya BOJ Faiz Kararı %0.10 --

23.01.2013 ABD Haftalık Mortgage Verileri 836.5 --

Euro Bölgesi Tüketici Güven Endeksi (Ocak) -26.60 26.00

Fransa İş Dünyası Güveni (Ocak) 89 90

İngiltere İşsizlik Oranı (Kasım) %7.8 %7.9

Japonya Dış Ticaret Dengesi -953.4 milyar ¥ -534.0 milyar ¥

Tankan Güven Endeksi (Ocak) -18 --

24.01.2013 ABD Haftalık Mortgage Verileri 335 bin --

PMI İmalat Endeksi (Ocak, öncül) 54.0 --

Öncül Göstergeler Endeksi (Aralık) -%0.2 %0.3

Euro Bölgesi Cari İşlemler Dengesi (Kasım) 7.2 milyar € 9.2 milyar €

PMI İmalat Endeksi (Ocak, öncül) 46.1 46.5

PMI Hizmet Endeksi (Ocak, öncül) 47.8 48.0

Almanya PMI İmalat Endeksi (Ocak, öncül) 46.0 46.8

Fransa PMI İmalat Endeksi (Ocak, öncül) 44.6 45.1

Japonya TÜFE (Aralık) -%0.1 -%0.2

25.01.2013 Türkiye İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı (Ocak) 73.6 --

ABD Yeni Konut Satışları (Aralık) 0.377 milyon 0.386 milyon

Almanya IFO iş dünyası güven endeksi (Ocak) 102.4 103.0

İngiltere GSYH (4.çeyrek, öncül, y-y) %0.0 %0.2

Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti

Haftalık Veri Takvimi (21-25 Ocak 2013)

(6)

6 TÜRKİYE

Sektörler (Sabit Fiyatlarla)

Sektör Payları (%) (2012,

ilk 3 çeyrek)

2011 III.

Çeyrek 2011

IV.

Çeyrek 2012

I.

Çeyrek 2012

II.

Çeyrek 2012

III.

Çeyrek

Tarım 9.2 4.9 5.8 4.9 3.4 2.9

Sanayi 24.5 9.5 5.3 3.2 3.8 1.3

İnşaat 5.7 10.3 7.0 2.7 0.3 0.4

Ticaret 12.8 10.6 3.2 0.6 0.7 -1.2

Otel.veLokantalar 1.9 7.9 9.3 2.4 3.7 2.0

Ulaş. ve Haber. 15.0 11.4 6.6 5.2 4.5 2.3

Mali Kur. 11.5 12.9 6.8 4.5 3.6 0.9

Konut Sah. 4.5 1.3 2.3 1.7 1.7 1.6

Eğitim 1.9 6.9 5.4 4.5 4.5 3.5

Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.2 6.8 7.8 5.3 4.7 4.1

Vergi-Süb. 8.5 10.1 4.8 2.5 1.4 0.7

GSYH 8.4 5.0 3.4 3.0 1.6

Kaynak: TÜİK

Türkiye Büyüme Oranı

Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) 1.6

-20 -15 -10 -5 0 5 10 15

1999Ç1 1999Ç4 2000Ç3 2001Ç2 2002Ç1 2002Ç4 2003Ç3 2004Ç2 2005Ç1 2005Ç4 2006Ç3 2007Ç2 2008Ç1 2008Ç4 2009Ç3 2010Ç2 2011Ç1 2011Ç4 2012Ç3

Reel GSYH (y-y, %)

Kaynak:TÜİK

-30.0 -20.0 -10.0 0.0 10.0 20.0 30.0

2009-I 2009-II 2009-III 2009-IV 2010-I 2010-II 2010-III 2010-IV 2011-I 2011-II 2011-III 2011-IV 2012-I 2012-II 2012-III

Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)

Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK

-20.0 -15.0 -10.0 -5.0 0.0 5.0 10.0 15.0

1999Ç1 1999Ç4 2000Ç3 2001Ç2 2002Ç1 2002Ç4 2003Ç3 2004Ç2 2005Ç1 2005Ç4 2006Ç3 2007Ç2 2008Ç1 2008Ç4 2009Ç3 2010Ç2 2011Ç1 2011Ç4 2012Ç3

Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYH (ç-ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYH (y-y, %)

Kaynak:TÜİK

(7)

7

Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla)

Sektör Payları (%) 2012 ilk 3 çeyrek)

2011 III.

Çey.

2011 IV.

Çey.

2012 I.

Çey.

2012 II.

Çey.

2012 III.

Çey.

Yer. Hanehalkı Tük. Har. 66.7 7.8 3.4 -0.1 -1.0 -0.5 Dev. Nihai Tük. Har. 9.9 10.3 -4.3 5.5 4.4 4.4 Gay. Safi Ser. Oluş. 24.2 15.0 1.3 1.4 -7.2 -7.6

Kamu Sektörü 3.5 0.3 -9.5 2.5 -4.0 11.2

Özel Sektör 20.7 18.2 3.9 1.3 -7.7 -11.1

Mal ve Hiz. İhracatı 26.0 10.2 6.6 12.3 20.9 11.9 Mal ve Hiz. İthalatı 27.2 6.8 -5.1 -6.1 -3.7 -2.4

GSYH 8.4 5.0 3.4 3.0 1.6

Kaynak:TÜİK

Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %)

Sanayi Üretim Endeksi

-8.0 -6.0 -4.0 -2.0 0.0 2.0 4.0 6.0

-30.00 -20.00 -10.00 0.00 10.00 20.00 30.00

Mar.06 Ağu.06 Oca.07 Haz.07 Kas.07 Nis.08 Eyl.08 Şub.09 Tem.09 Ara.09 May.10 Eki.10 Mar.11 Ağu.11 Oca.12 Haz.12 Kas.12

Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)

Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen)

Kaynak: TÜİK

İmalat Sanayi Üretim Endeksi

Kaynak:TÜİK -40.0

-30.0 -20.0 -10.0 0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0

2009-I 2009-II 2009-III 2009-IV 2010-I 2010-II 2010-III 2010-IV 2011-I 2011-II 2011-III 2011-IV 2012-I 2012-II 2012-III

Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)

Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak: TÜİK

-30 -20 -10 0 10 20 30

May.07 Ağu.07 Kas.07 Şub.08 May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12

3 Aylık Hareketli Ortalama (y-y, %)

Kaynak: TCMB

(8)

8

-60.00 -50.00 -40.00 -30.00 -20.00 -10.00 0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00

May.06 Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 May.10 Kas.10 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12

Ara Malı İmalatı (y-y, %)

Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Sermaye Malı İmalati (y-y, %)

Kaynak:TÜİK

Sektörler

Yıllık Değişim Oranı (%)

Kasım Ayı

2011 2012

Petrol Ürünleri -15.1 19.9

Tekstil 1.2 17.9

Gıda 8.4 7.3

Kimyasal Madde 3.5 8.9

Ana Metal Sanayi 4.0 19.9

Metalik Olm. Diğ. Mineral -3.8 15.3

Taşıt Araçları 10.0 10.5

Elektrikli Teçhizat 16.1 -4.4

Giyim -3.3 20.0

Kaynak: TÜİK

Sektörel Sanayi Üretim Endeksi

0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000

May.01 Kas.01 May.02 Kas.02 May.03 Kas.03 May.04 Kas.04 May.05 Kas.05 May.06 Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 May.10 Kas.10 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12

Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.)

Kaynak: OSD, VakıfBank

Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi

700000 900000 1100000 1300000 1500000 1700000 1900000 2100000 2300000

Beyaz Eşya Üretimi (Adet)

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

Sanayi Sipariş Endeksi

100.0 120.0 140.0 160.0 180.0 200.0 220.0 240.0 260.0

Şub.08 May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12

Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü)

Kaynak:TÜİK

Sanayi Ciro Endeksi

100.0 120.0 140.0 160.0 180.0 200.0 220.0 240.0 260.0

Aylık Sanayi Ciro Endeksi

Kaynak:TÜİK

(9)

9 Kapasite Kullanım Oranı

74

55 60 65 70 75 80 85

Kapasite Kullanım Oranı (%)

Kaynak: TCMB

45 55 65 75 85 95

Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları

Yatırım Malları

Kaynak: TCMB

Toplam Sanayide Verimlilik Verilen İnşaat Ruhsatları

0.0 10,000.0 20,000.0 30,000.0 40,000.0 50,000.0 60,000.0 70,000.0 80,000.0 90,000.0

Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1000 m2)

PMI Endeksi

53.1

30.00 35.00 40.00 45.00 50.00 55.00

60.00 PMI Imalat Endeksi

Kaynak:Reuters 90

95 100 105 110 115 120 125 130

Çalışan Kişi Başına (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına (3 Aylık)

(10)

10 ENFLASYON GÖSTERGELERİ

TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu

6.16

5.81

0 2 4 6 8 10 12 14

Haz.04 Ara.04 Haz.05 Ara.05 Haz.06 Ara.06 Haz.07 Ara.07 Haz.08 Ara.08 Haz.09 Ara.09 Haz.10 Ara.10 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12

TÜFE (y-y, %)

Çekirdek-I Endeksi (y-y, %)

Kaynak: TCMB

TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan)

2.45 -5.0

0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0

Haz.04 Ara.04 Haz.05 Ara.05 Haz.06 Ara.06 Haz.07 Ara.07 Haz.08 Ara.08 Haz.09 Ara.09 Haz.10 Ara.10 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12

ÜFE (y-y, %)

Kaynak: TCMB

0 5 10 15 20 25 30 35

Gıda Enerji Tüfe

Kaynak: TCMB

Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %)

ÜFE Alt Sektörler (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi ÜFE

-10.0 -5.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0 35.0

Nis.06 Ağu.06 Ara.06 Nis.07 Ağu.07 Ara.07 Nis.08 Ağu.08 Ara.08 Nis.09 Ağu.09 Ara.09 Nis.10 Ağu.10 Ara.10 Nis.11 Ağu.11 Ara.11 Nis.12 Ağu.12 Ara.12

Tarım Sanayi İmalat Sanayi

Kaynak:TCMB

-1 0 1 2

Gıda ve Alkolsüz İçecekler Giyim ve ayakkabı Lokanta ve Oteller Konut Ulaştırma Ev Eşyası

Eğitim Yıllık

Aylık

Kaynak: TCMB

500 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2100 2300

100 120 140 160 180 200 220 240 260

Nis.05 Kas.05 Haz.06 Oca.07 Ağu.07 Mar.08 Eki.08 May.09 Ara.09 Tem.10 Şub.11 Eyl.11 Nis.12 Kas.12

BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen)

Kaynak: Bloomberg

(11)

11 Türk- İş Mutfak Enflasyonu

İTO Enflasyon Göstergeleri

5 5.5 6 6.5 7 7.5 8 8.5 9 9.5

12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)

Kaynak: TCMB

Enflasyon Beklentileri

-10 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y-y,%) İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y-y,%)

Kaynak:İTO

63

40 50 60 70 80 90 100

Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti

Kaynak: TÜİK

Tük. Güven Endeksi-Fiyat Beklentileri

-4 -2 0 2 4 6 8

Türk-İş Gıda Enflasyonu ( a-a, %)

Kaynak: Türk-İş

(12)

12 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ

9.1

9.3

8.0 9.0 10.0 11.0 12.0 13.0 14.0 15.0 16.0 17.0

Eyl.05 Şub.06 Tem.06 Ara.06 May.07 Eki.07 Mar.08 Ağu.08 Oca.09 Haz.09 Kas.09 Nis.10 Eyl.10 Şub.11 Tem.11 Ara.11 May.12 Eki.12

Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%)

Kaynak: TÜİK

19,000 21,000 23,000 25,000 27,000 29,000

Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12

İşgücü Arzı (kişi)

Kaynak: TÜİK

35.0 37.0 39.0 41.0 43.0 45.0 47.0 49.0 51.0 53.0

Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12

İşgücüne Katılma Oranı (%) İstihdam Oranı (%)

Kaynak: TÜİK

İşgücüne Katılım Oranı

42.0 44.0 46.0 48.0 50.0 52.0 54.0

0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0

Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12

Tarım Sanayi

İnşaat Hizmetler (Sağ Eksen)

Kaynak: TÜİK

Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı

0 20,000 40,000 60,000 80,000 100,000 120,000 140,000 160,000 180,000 200,000

İş Arayanların Sayısı (kişi)

İşkur İstatistikleri

92 94 96 98 100 102 104 106 108 110 112

2005-I 2005-III 2006-I 2006-III 2007-I 2007-III 2008-I 2008-III 2009-I 2009-III 2010-I 2010-III 2011-I 2011-III 2012-I 2012-III

Sanayi İstihdam Endeksi

Sanayi İstihdam Endeksi (2005=100)

İşsizlik Oranı İşgücü Durumu

(13)

13

1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 3,500 4,000 4,500 5,000

Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)

Kaynak: TOBB

Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı

95.0 100.0 105.0 110.0 115.0 120.0 125.0 130.0

2005-I 2005-III 2006-I 2006-III 2007-I 2007-III 2008-I 2008-III 2009-I 2009-III 2010-I 2010-III 2011-I 2011-III 2012-I 2012-III

Sanayi Sektörü Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri

Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri

(14)

14 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ

-60 -40 -20 0 20 40 60 80 100 120 140

Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %)

Kaynak: TCMB

İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi

0 5000 10000 15000 20000 25000

İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar)

Kaynak: TCMB

İthalat

-60 -40 -20 0 20 40 60 80 100 120 140

Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %)

Kaynak: TCMB

İhracat

Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı

-11000 -9000 -7000 -5000 -3000 -1000 1000 3000

-84000 -74000 -64000 -54000 -44000 -34000 -24000 -14000 -4000 6000

Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Kaynak: TCMB

Kaynak:TCMB

-12000 -10000 -8000 -6000 -4000 -2000 0

Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)

Kaynak: TCMB

-20000 -1000010000200003000040000500006000070000800000

Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) Kaynak: TCMB

(15)

15 TÜKETİM GÖSTERGELERİ

-15 -10 -5 0 5 10 15 20

Reel Hanehalkı Tüketimi (y-y, %)

Kaynak: TCMB

Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları

40 50 60 70 80 90 100 110 120 130

65 75 85 95 105 115

Tüketici Güven Endeksi

Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)

Kaynak: TCMB

Krediler CNBC-e Güven Endeksleri

0.0 50.0 100.0 150.0 200.0 250.0

CNBC-e Tüketici Güven Endeksi CNBC-e Tüketim Endeksi

Kaynak: CNBC-e

0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00 60.00 70.00 80.00

Krediler (y-y, %)

Kaynak: BDDK

Bireysel ve Ticari Krediler

-5.00 15.00 35.00 55.00 75.00 95.00 115.00 135.00 155.00

Bireysel Krediler (y-y, %) Ticari Krediler (y-y, %)

Kaynak: BDDK

(16)

16

-60.00 -50.00 -40.00 -30.00 -20.00 -10.00 0.00

Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam-milyar TL)

Kaynak:TCMB

KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ

Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları

Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku

Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge

-35.00 -15.00 5.00 25.00 45.00 65.00

Vergi Gelirleri (Nominal y-y, %) Vergi Gelirleri (Reel y-y, %)

Kaynak:TCMB, VakıfBank

-3.00 7.00 17.00 27.00 37.00 47.00 57.00

Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL)

Kaynak:TCMB

300.0 350.0 400.0 450.0 500.0 550.0

Toplam Borç Stoku (milyar TL)

60.0 80.0 100.0 120.0 140.0 160.0

200.0 250.0 300.0 350.0 400.0 450.0

İç Borç Stoku (milyar TL)

Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 150

200 250 300 350 400

Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL)

Kaynak:TCMB

(17)

17

LİKİDİTE GÖSTERGELERİ

-5 0 5 10 15 20 25

Nis.04 Ağu.04 Ara.04 Nis.05 Ağu.05 Ara.05 Nis.06 Ağu.06 Ara.06 Nis.07 Ağu.07 Ara.07 Nis.08 Ağu.08 Ara.08 Nis.09 Ağu.09 Ara.09 Nis.10 Ağu.10 Ara.10 Nis.11 Ağu.11 Ara.11 Nis.12 Ağu.12 Ara.12

Reel Faiz Nominal Faiz

Kaynak:TCMB, VakıfBank 0

5 10 15 20 25 30 35 40 45

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)

Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku Türkiye’nin Dış Borç Stoku Profili

TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz

Para Arzı

0 5 10 15 20 25 30 35

Ocak 2004 Temmuz 04 Ocak 05 Temmuz 05 Ocak 06 Haziran 06 Aralık 06 Haziran 07 Aralık 07 Haziran 08 Aralık 08 Haziran 09 Aralık 09 Haziran 10 Aralık 10 Haziran 11 Aralık 11 Haziran 12 Aralık 12

Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%)

Kaynak:TCMB

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:TCMB 0.0

50.0 100.0 150.0 200.0 250.0

0 5 10 15 20 25 30

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

TCMB (milyar dolar-sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar)

50000000 100000000 150000000 200000000

100000000 300000000 500000000 700000000 900000000

Haz.06 Ara.06 Haz.07 Ara.07 Haz.08 Ara.08 Haz.09 Ara.09 Haz.10 Ara.10 Haz.11 Ara.11 Haz.12 Ara.12

M2 (bin TL) M3 (bin TL)

M1 (bin TL-sağ eksen)

Kaynak:TCMB