SHB-227 TÜRKİYE’NİN TOPLUMSAL VE EKONOMİK YAPISI TÜRKİYE’DE KENTLEŞME VE KENTSEL DEĞİŞME
ARŞ. GÖR. DR. BURCU ÖZDEMİR OCAKLI
Kent Kavramının Farklı Tanımları
1. Demografik açıdan
2. İşlevsel ya da ekonomik ölçüte göre 3. Toplumbilimsel ölçüte göre
4. Yönetimsel ölçüte göre
Türkiye’de Kentleşmenin Nedenleri
1. İtici nedenler
• Tarımda makineleşme
• Hızlı nüfus artışı ve toprakların bölünmesi
• Toprakların büyük sermaye sahiplerinin elinde bulunması
• Yatırım, güvenlik vb. nedenlerle köylerin boşaltılması
• 2. Çekici Nedenler
• Daha fazla iş olanakları
• Yoksulluğu kırma imkanları
• Daha iyi eğitim fırsatları
• Daha zengin kültürel ve sportif imkanlar
• Daha iyi sağlık olanakları
• 3. İletici Nedenler
• Ulaşım alanındaki gelişmeler
• Haberleşme ve iletişim alanındaki gelişmeler
• 4. Sosyo-psikolojik nedenler
• Sosyal tabakalaşma
• Statü
• Kültürel değişim
• 5. Dış Nedenler
• Uluslararası konjonktür
• Türkiye’de Kentleşmenin Özellikleri 1. Kentleşmenin Niteliği
• Türkiye’de kentleşme büyük kentlerin daha çok büyümelerine neden olmaktadır. Nüfusun bir yandan büyük kentlere göç etmesi diğer yandan da kentlerin çevrelerine doğru kaçması, kapitalist ülke kentleşmesinin tipik eğilimi olarak bilinmektedir.
2. Kentleşmenin Hızı
• Kentleşme hızının nüfus artış hızından daha yüksek bir hıza sahip olması, kentleşme oranının, kentli nüfusun doğal artışından çok, yerleşmeler arasında kent nüfusu yararına bir hareketten kaynaklandığını göstermektedir.
Türkiye’de Kentleşme Sorunları
1. Altyapı ve Ulaşım Sorunu 2. Arsa Sorunu
3. Konut Sorunu
4. Gecekondu Sorunu
5. Kayıtdışı ekonominin/çalışmanın artışı
Kentle Yaşayamama,Kentle Bütünleşme Sorunu
• “Kentli nüfus” kavramı
• “Yeni kentliler” kavramı
• Kente eklemlenme ve kentten kopuş
• “Kentte ama kentli değil”
Hızlı Kentleşmeye Yönelik Çözüm Arayışları
• Köylerin/kırsalın şartlarının düzenlenmesi
• Kentlerin imkan ve altyapılarının geliştirilmesi
• Yerel yönetimlere daga fazla yetki verilmesi
Kaynakça
Özer, İ. (2017). Türkiye’de Kent, Kentleşme ve Kentsel Değişme. İçinde Memet Zencirkıran (Edt.), Türkiye’nin Toplumsal Yapısı (s. 249-277).
Bursa: Dora
Zencirkıran, M. Türkiye’nin Toplumsal Yapısı. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
