1
Kentleşme ve Çevre
Kentleşme, dar anlamda, kent sayısının ve kentlerde yaşayan nüfusun artmasını anlatır. Kentsel nüfus, doğumlarla ölümler arasındaki farkın birinciler lehine olması sonucunda ve aynı zamanda köylerden ve kasabalardan gelenlerle, yani göçlerle artar. Gelişmekte olan ülkelerin kentlerinde doğurganlık eğilimleri azaldığından, kentleşme daha çok köylerden kentlere olan nüfus akınıyla beslenir. Kentleşmenin dar anlamındaki tanımı, demografik nitelik taşır.
2
Kentleşme Nedenleri
• Ekonomik,
• Teknolojik,
• Siyasal
• Sosyo-Psikolojik
3
• Tarımda çağdaş üretim araçlarının kullanılması, makinanın tarıma girmesi, tarımda gereksinim duyulan insangücü miktarını azaltmaktadır. Özellikle az gelişmiş ülkelerde kişi başına düşen tarımsal gelir, köylüyü köyünde tutmaya yetmeyecek kadar düşüktür. Gerek bu yetersiz gelirin, gerekse toprak iyeliğinin dengesiz dağılımı, tarım topraklarının çok parçalanmış (ufalanmış) olması, iklim koşulları ve toprak aşınması (erozyon), bu itici etmenleri güçlendiren nedenlerdir. Örneğin, Türkiye’de sözü edilen bütün koşulların, tarımdaki verimi azaltmak suretiyle, kentleşme hızını geniş ölçüde etkilediği görülmektedir.
4
KENTLEŞMENİN EKONOMİK ÜSTÜNLÜKLERİ 1.Uzmanlaşma
Büyük çapta üretimi kolaylaştırır.
2.Dışsal birikimler
Birbirinin tamamlayıcısı olan, ürettiği mal ve hizmetlere gereksinme duyan üretim birimlerinin aynı yerleşme yerini yeğ tutmaları durumunda sağladıkları ekonomik yararlardır. Bu yararlar, kentin büyüklüğü oranında artar.
3.Kentleşme birikimleri
Ucuz ve kullanışlı bir ulaşım sistemi, çeşitli yardımcı hizmetler, araştırma ve eğitim kolaylıkları, yedek hammadde stokları yapma olanağı bu üstünlüklerden birkaçıdır. Kentleşme birikimleri, kent büyüdükçe, bir noktaya kadar artar.
5
4.Üstünlük,
Ekonomik üretim etmenlerinin, kentlerde ucuz ve kolay bulunması olanağıdır. Kentler, çok sayıda, yetenekli ve nitelikli insangücünün kolay bulunduğu yerleşmelerdir.
Kentlerdeki kişi başına gelir, tarım kesimindeki gelire oranla yüksektir.
6
5.Olanaklar
Kentte yaşayan insanlar, daha geniş gelişme olanaklarının yanı sıra, köylerde bulmaları güç olan türlü mal ve hizmetlerden yararlanabilirler.
7
8
