HAFTALIK RAPOR 18 Kasım 2013
Eylül ayında cari işlemler açığı 3.2 milyar dolar ile beklentilerin üzerinde gerçekleşti
Geçtiğimiz hafta açıklanan Eylül ayı cari işlemler dengesi beklentilerin bir miktar üzerinde gerçekleşti. Cari işlemler dengesinin beklentilerden sapma göstermesinde geçmiş aylara ilişkin yukarı yönlü revizyonlar dikkat çekici oldu. Bu haftaki raporumuzda Eylül ayı ödemeler bilançosundaki gelişmeleri ele alacağız.
Merkez Bankası tarafından açıklanan verilere göre Eylül ayı cari işlemler açığı, bir önceki yılın aynı ayına göre %23.5 artarak 3.2 milyar dolar ile 3 milyar dolar olan beklentimizin bir miktar üzerinde gerçekleşti (Piyasa beklentisi: 2.7 milyar dolar). Böylece 58.5 milyar dolar seviyesinde olan Ağustos ayı yıllık cari işlemler açığı Eylül ayında 624 milyon dolar artarak 59.1 milyar dolar seviyesine yükselmiş oldu.
Eylül ayında cari işlemler açığı beklentilerin üzerinde gelirken, enerji ve altın ticaretini dışladığımızda cari işlemler dengesindeki düzelmenin devam etmesine karşın ivme kaybettiği görülüyor. Böylelikle, Ağustos ayında yıllık bazda 2.5 milyar dolar seviyesinde olan enerji ve altın hariç cari işlemler açığı Eylül ayında 2.3 milyar dolar seviyesine gerilemiş oldu. Ancak aylık veriler 3 aylık ortalamalar itibariyle bakıldığında yukarı yönlü hareketin bir miktar etkisini yitirdiğini görüyoruz. Bu durumun önümüzdeki dönem için cari işlemler açığı gelişmeleri açısından takip edilmesi gerekmektedir.
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90
Kaynak: TCMB
Cari İşlemler Açığı (yıllık, milyar dolar)
-5000 -4000 -3000 -2000 -1000 0 1000 2000 3000
Oca.09 May.09 Eyl.09 Oca.10 May.10 Eyl.10 Oca.11 May.11 Eyl.11 Oca.12 May.12 Eyl.12 Oca.13 May.13 Eyl.13
Kaynak: TCMB
Enerji ve Altın Hariç Cari İşlemler Dengesi
(milyon $, 3 aylık Ort.)
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
2 Cari işlemler açığının beklentilerin bir
miktar üzerinde geldiği Eylül ayında finansman tarafına baktığımızda, toplam sermaye girişinin 1.6 milyar dolar seviyesinde olduğunu görüyoruz. Doğrudan yatırımlarda önemli bir trend değişikliği yaşanmazken, toplam içindeki payı düşük seyrini devam ettiriyor. Portföy yatırımlarında ise Ağustos ayının ardından Eylül ayında da yabancı yatırımcıların hisse senedi ve DİBS alımları güçlü görünümünü sürdürdü. Diğer yatırımlar kalemi ise Eylül ayında finansman açısından en dikkat çekici kalem oldu. Özellikle, yurtdışı yerleşiklerin bankalar nezdinde tuttukları mevduatta görülen çıkış diğer yatırımlar kalemindeki net gerçekleşmenin negatif olmasına yol açtı.
Eylül ayında cari işlemler açığının finansman tarafında dikkat çekici gelişme mevduatlar kaleminde karşımıza çıkıyor. Yurtdışı yerleşiklerin Türk bankaları nezdinde tuttukları mevduatta söz konusu ayda ciddi bir gerileme görüyoruz. Eylül ayında 2.2 milyar dolarlık döviz çıkışı görünürken, yıllık bazda döviz girişi ise bir önceki aya göre hafif bir düşüşle 11.3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Eylül ayında kaynağı belirlenemeyen döviz girişlerini gösteren net hata noksan kalemi bir önceki aya göre gerilemesine karşın 1.7 milyar dolarlık yüksek bir tutara işaret etti.
Yıllık bazda ise söz konusu kalem kanalı ile toplam döviz girişi 11.3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
13.6 14.0 17.0 20.5 22.8 25.2 18.4
12.7 10.2 8.4 11.5 31.2 32.2 23.4
33.0 32.1 27.6 51.1 58.1
51.2 58.5 49.0 55.2 53.8 59.7 46.5 45.0 47.2
30.5 29.2
38.6 33.1 39.4
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2011Q1 2011Q2 2011Q3 2011Q4 2012Q1 2012Q2 2012Q3 2012Q4 2013Q1 2013Q2 2013Q3
Finansman Yapısı (%)
Doğrudan Yatırımlar Portföy Diğer Kaynak: TCMB
-10 -5 0 5 10 15
Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13 Haz.13 Eyl.13
Net Hata Noksan
Yıllık Aylık Kaynak: TCMB
-4 -2 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18
Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13 Haz.13 Eyl.13
Mevduatlar ( yıllıklandırılmış, milyar $)
Kaynak: TCMB
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
3 Sonuç olarak, Eylül ayında cari işlemler açığı 2.7 milyar dolar olan piyasa beklentisinin ve 3 milyar
dolar olan bizim beklentimizin üzerinde gerçekleşti. Buna ek olarak geçtiğimiz aya ilişkin olarak
yapılan yukarı yönlü revizyon da dikkat çekti. Altın ve enerji hariç cari işlemler dengesine baktığımızda
söz konusu hesaplama itibariyle fazla verilmeye devam etmesine karşın düzelmenin bir miktar ivme
kaybettiğini görüyoruz. İç talep koşullarının nispeten canlı olması cari işlemler açığının kademeli
toparlanmanın daha yavaş olmasına yol açmaktadır. Finansman tarafında ise, yabancıların portföy
yatırımları Ağustos ayının ardından da nispeten güçlü bir görünüm çizerken, yurtdışı yerleşiklerin
yurtiçi bankalar nezdinde tuttukları mevduatın sert bir şekilde azalması dikkat çekti. Ekonomiye ilişkin
son açıklanan sanayi üretimi ve dış ticaret verileri gibi öncül göstergelerin de ekonomik aktivitedeki
görünümün nispeten güçlü olduğunu göstermesi yılın kalan bölümünde de altın ve enerji hariç cari
işlemler açığının daha sınırlı bir toparlanma sergilemesine neden olacaktır. Ancak kurda görülen
yükselişin etkilileri ve petrol fiyatlarındaki ılımlı seyrin devam etmesi cari işlemler açığını
sınırlandıracak gelişmeler olarak karşımıza çıkıyor. Finansman tarafında ise Eylül ayında güçlü olan
yabancı yatırımcıların portföy yatırımlarının Ekim ayında da benzer bir tablo çizecek olmasına karşın,
Kasım ayında bir çıkışa işaret etme olasılığı bulunuyor. Son gelen veriler ışığında 2013 yılında cari
işlemler açığının 58 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesini bekliyoruz.
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
4
Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti
18.11.2013 Euro Bölgesi Cari İşlemler Dengesi (Eylül) 12 milyar € --
Dış Ticaret Dengesi (Eylül) 7.1 milyar € --
19.11.2013 Türkiye TCMB PPK Toplantısı ve Faiz Kararı (Kasım) %4.5 %4.5
Almanya ZEW Endeksi (Kasım) 52.8 54.0
İtalya Sanayi Siparişleri (Eylül) %2 --
Japonya Dış Ticaret Dengesi (Ekim) - ¥932.1 milyar - ¥813.5 milyar
20.11.2013 Türkiye Merkezi Yönetim Brüt Borç Stoku (Ekim) 576.1 milyar TL --
ABD FOMC Toplantı Tutanakları (Ekim) -- --
Haftalık Mortgage Verileri 461.7 --
TÜFE (Ekim, a-a) %0.2 %0
Perakende Satışlar (Ekim, a-a) - %0.1 %0.1
İkinci El Konut Satışları (Ekim) 5.29 milyon 5.13 milyon
Almanya ÜFE (Ekim, a-a) %0.3 %0
Japonya Japonya Merkez Bankası Faiz Kararı (Kasım) -- --
21.11.2013 ABD Haftalık İşsizlik Başvuruları 339 bin 330 bin
ÜFE (Ekim, a-a) - %0.1 - %0.2
PMI İmalat Endeksi (Kasım) 51.8 52.5
Philadelphia FED İmalat Endeksi (Kasım) 19.8 15.0
Euro Bölgesi Tüketici Güveni (Kasım) -14.50 -14.00
PMI İmalat Endeksi (Kasım) 51.3 51.5
PMI Hizmetler Endeksi (Kasım) 51.6 51.9
Almanya PMI İmalat Endeksi (Kasım) 51.7 52.0
PMI Hizmetler Endeksi (Kasım) 52.9 53.0
Fransa PMI İmalat Endeksi (Kasım) 49.1 49.5
PMI Hizmetler Endeksi (Kasım) 50.9 51.0
22.11.2013 Almanya Büyüme Oranı (3.Çeyrek, ç-ç) %0.3 %0.3
IFO iş dünyası güven endeksi (Kasım) 107.4 107.7
İtalya Perakende Satışlar (Eylül) %0 --
Haftalık Veri Takvimi (18-22 Kasım 2013)
5 TÜRKİYE
Sektörler (Sabit Fiyatlarla)
Sektör Payları (%) (2013 II.Çeyrek)
2012 II.
Çeyrek 2012
III.
Çeyrek 2012
IV.
Çeyrek 2013 I.Çeyrek
2013 II.Çeyrek
Tarım 7.2 3.5 2.1 3.4 4.3 5.4
Sanayi 25.7 3.2 1.1 -0.1 1.6 3.4
İnşaat 6.0 -0.8 -0.8 1.5 5.9 7.6
Ticaret 13.5 0.6 -0.7 0.0 2.9 5.0
Otel.veLokantalar 1.6 3.6 1.6 7.4 15.5 14.9
Ulaş. ve Haber. 15.3 4.4 2.9 0.7 2.3 3.3
Mali Kur. 11.5 3.6 0.9 3.8 6.5 8.5
Konut Sah. 4.4 1.7 1.6 1.7 1.2 1.3
Eğitim 2.0 4.5 3.5 4.6 4.5 4.3
Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.2 5.3 4.7 5.3 4.0 4.6
Vergi-Süb. 8.7 1.5 0.9 0.9 1.5 5.3
GSYH 100 2.8 1.5 1.4 2.9 4.4
Kaynak: TÜİK
Türkiye Büyüme Oranı
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) 4.4
-20 -15 -10 -5 0 5 10 15
1999Ç1 1999Ç4 2000Ç3 2001Ç2 2002Ç1 2002Ç4 2003Ç3 2004Ç2 2005Ç1 2005Ç4 2006Ç3 2007Ç2 2008Ç1 2008Ç4 2009Ç3 2010Ç2 2011Ç1 2011Ç4 2012Ç3 2013Ç2
Reel GSYH (y-y, %)
Kaynak:TÜİK
-5 0 5 10 15 20 25
2010-II 2010-III 2010-IV 2011-I 2011-II 2011-III 2011-IV 2012-I 2012-II 2012-III 2012-IV 2013-I 2013-II
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK
-20.0 -15.0 -10.0 -5.0 0.0 5.0 10.0 15.0
1999Ç1 1999Ç4 2000Ç3 2001Ç2 2002Ç1 2002Ç4 2003Ç3 2004Ç2 2005Ç1 2005Ç4 2006Ç3 2007Ç2 2008Ç1 2008Ç4 2009Ç3 2010Ç2 2011Ç1 2011Ç4 2012Ç3 2013Ç2
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYH (ç-ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYH (y-y, %)
Kaynak:TÜİK
6
Harcama Bileşenleri(Sabit Fiyatlarla)
Sektör Payları (%) (2013 II.Çey.)
2012 II.
Çey.
2012 III.
Çey.
2012 IV.
Çey.
2013 I.
Çey.
2013 II.
Çey.
Yer. Hanehalkı Tük. Har. 65.6 -1.2 -0.3 -0.4 3.1 5.3 Dev. Nihai Tük. Har. 10.6 4.4 5.5 8.5 7.6 7.4 Gay. Safi Ser. Oluş. 26.0 -4.3 -3.3 -1.7 2.3 3.7
Kamu Sektörü 5.1 4.0 6.8 21.8 83.9 36.7
Özel Sektör 20.9 -5.6 5.3 -6.8 -7.3 -2.0
Mal ve Hiz. İhracatı 27.3 23.2 14.4 6.7 5.6 1.2 Mal ve Hiz. İthalatı 30.9 -1.7 3.0 6.6 7.1 11.7
GSYH 2.8 1.5 1.4 2.9 4.4
Kaynak:TÜİK
Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %)
Sanayi Üretim Endeksi
-5 -3 -1 1 3 5 7
-5 0 5 10 15 20
Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13 Haz.13 Eyl.13
Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen)
Kaynak: TÜİK
İmalat Sanayi Üretim Endeksi
-10 0 10 20 30 40 50
Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)
Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak: TÜİK
-4.00 -2.00 0.00 2.00 4.00 6.00 8.00 10.00 12.00 14.00 16.00 18.00
Tem.11 Eyl.11 Kas.11 Oca.12 Mar.12 May.12 Tem.12 Eyl.12 Kas.12 Oca.13 Mar.13 May.13 Tem.13 Eyl.13
3 Aylık Hareketli Ortalama (y-y, %)
Kaynak: TCMB
7
-60.00-50.00 -40.00 -30.00 -20.00 -10.00 0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00
Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13
Ara Malı İmalatı (y-y, %)
Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Sermaye Malı İmalati (y-y, %)
Kaynak:TÜİK
Sektörler
Yıllık Değişim Oranı (%)
Eylül Ayı
2012 2013
Petrol Ürünleri 7.2 -7.2
Tekstil 8.0 5.6
Gıda 4.8 6.9
Kimyasal Madde 1.8 5.8
Ana Metal Sanayi 3.3 6.4
Metalik Olm. Diğ. Mineral 8.7 6.0
Taşıt Araçları 1.3 13.6
Elektrikli Teçhizat 6.3 13.8
Giyim 14.2 4.3
Kaynak: TÜİK
Sektörel Sanayi Üretim Endeksi
0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000
Eki.01 Nis.02 Eki.02 Nis.03 Eki.03 Nis.04 Eki.04 Nis.05 Eki.05 Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13
Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.)
Kaynak: OSD, VakıfBank
Toplam Otomobil Üretimi
Beyaz Eşya Üretimi
700000 900000 1100000 1300000 1500000 1700000 1900000 2100000 2300000
Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
Sanayi Ciro Endeksi
70.0 90.0 110.0 130.0 150.0 170.0 190.0
Haz.08 Eyl.08 Ara.08 Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13 Haz.13 Eyl.13
Aylık Sanayi Ciro Endeksi (2010=100)
Kaynak:TÜİK
172.2
8 Kapasite Kullanım Oranı
55 60 65 70 75 80 85
Kapasite Kullanım Oranı (%)
Kaynak: TCMB
45 55 65 75 85 95
Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları
Yatırım Malları
Kaynak: TCMB
Toplam Sanayide Verimlilik Verilen İnşaat Ruhsatları
0.0 10,000.0 20,000.0 30,000.0 40,000.0 50,000.0 60,000.0 70,000.0 80,000.0 90,000.0
Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1000 m2)
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
PMI Endeksi
30 35 40 45 50 55
60
PMI Imalat Endeksi
Kaynak:Reuters
53.3 70
75 80 85 90 95 100 105 110
2005Ç1 2005Ç3 2006Ç1 2006Ç3 2007Ç1 2007Ç3 2008Ç1 2008Ç3 2009Ç1 2009Ç3 2010Ç1 2010Ç3 2011Ç1 2011Ç3 2012Ç1 2012Ç3 2013Ç1
Çalışan Kişi Başına (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına (3 Aylık)
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
9 ENFLASYON GÖSTERGELERİ
TÜFE ve Çekirdek Enflasyon
7.71
7.49 0
2 4 6 8 10 12 14
Nis.04 Eki.04 Nis.05 Eki.05 Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13
TÜFE (y-y, %)
Çekirdek-I Endeksi (y-y, %)
Kaynak: TCMB
TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan)
-5.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0
Nis.04 Eki.04 Nis.05 Eki.05 Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13
ÜFE (y-y, %)
Kaynak: TCMB
6.77
0.00 5.00 10.00 15.00 20.00 25.00 30.00 35.00
Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13 Tem.13 Eki.13
Gıda Enerji Tüfe
Kaynak: TCMB
Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %)
ÜFE Alt Sektörler (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi ÜFE
-10.0 -5.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0 35.0
Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13
Tarım Sanayi İmalat Sanayi
Kaynak:TCMB
-1 0 1 2 3
Gıda ve Alkolsüz İçecekler Ulaştırma Alkollü İçecekler ve Tütün Konut Lokanta ve Oteller Ev Eşyası
Giyim ve Ayakkabı
Yıllık
Aylık
Kaynak: TCMB
500 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2100 2300
100 120 140 160 180 200 220 240 260
Nis.05 Eki.05 Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13
BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen)
Kaynak: Bloomberg
10 Türk- İş Mutfak Enflasyonu
İTO Enflasyon Göstergeleri
5 5.5 6 6.5 7 7.5 8 8.5 9 9.5
12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
Kaynak: TCMB
Enflasyon Beklentileri
-5 0 5 10 15 20
İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y-y,%) İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y-y,%)
Kaynak:İTO
85.7
70 75 80 85 90 95 100
Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti
Kaynak: TÜİK
Tük. Güven Endeksi-Fiyat Beklentileri
-4 -2 0 2 4 6 8
Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13
Türk-İş Gıda Enflasyonu ( a-a, %)
Kaynak: Türk-İş
Reel Efektif Döviz Kuru
100 105 110 115 120 125 130
135
TÜFE Bazlı (2003=100)
Kaynak: TCMB
109.99
11 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ
9.8
10.1
7.0 8.0 9.0 10.0 11.0 12.0 13.0 14.0 15.0 16.0 17.0
Ağu.05 Şub.06 Ağu.06 Şub.07 Ağu.07 Şub.08 Ağu.08 Şub.09 Ağu.09 Şub.10 Ağu.10 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Ağu.13
Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%)
Kaynak: TÜİK
19,000 21,000 23,000 25,000 27,000 29,000 31,000
May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12 Şub.13 May.13 Ağu.13
İşgücü Arzı (kişi) İstihdam Edilenler (kişi)
Kaynak: TÜİK
35.0 37.0 39.0 41.0 43.0 45.0 47.0 49.0 51.0 53.0
May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12 Şub.13 May.13 Ağu.13
İşgücüne Katılma Oranı (%) İstihdam Oranı (%)
Kaynak: TÜİK
İşgücüne Katılım Oranı
42.0 44.0 46.0 48.0 50.0 52.0 54.0
0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0
May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12 Şub.13 May.13 Ağu.13
Tarım Sanayi
İnşaat Hizmetler (Sağ Eksen)
Kaynak: TÜİK
Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki Payı
0 20,000 40,000 60,000 80,000 100,000 120,000 140,000 160,000 180,000 200,000
Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13 Tem.13 Eki.13
İş Arayanların Sayısı (kişi)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
İşkur İstatistikleri
92 97 102 107 112 117
2005-I 2005-IV 2006-III 2007-II 2008-I 2008-IV 2009-III 2010-II 2011-I 2011-IV 2012-III 2013-II
Sanayi İstihdam Endeksi
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Sanayi İstihdam Endeksi (2010=100)
İşsizlik Oranı İşgücü Durumu
12
7001,200 1,700 2,200 2,700 3,200 3,700 4,200 4,700
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)
Kaynak: TOBB
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı
85 90 95 100 105 110 115 120 125
Sanayi Sektörü Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri
13 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
-40 -20 0 20 40 60 80
Eyl.04 Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13
Tarım (y-y, %) Madencilik (y-y, %) İmalat (y-y, %)
Kaynak: TCMB *12 aylık toplam veriler kullanılmıştır.
İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi
0 5000 10000 15000 20000 25000
Eyl.03 Mar.04 Eyl.04 Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13
İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar)
Kaynak: TCMB
İthalat*
-50 -40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40 50 60
Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13
Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %)
Kaynak: TCMB *12 aylık toplam veriler kullanılmıştır.
İhracat*
Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı
-11000 -9000 -7000 -5000 -3000 -1000 1000 3000
-84000 -74000 -64000 -54000 -44000 -34000 -24000 -14000 -4000 6000
Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen)
Kaynak: TCMBKaynak:TCMB
-12000 -10000 -8000 -6000 -4000 -2000 0
Eyl.03 Mar.04 Eyl.04 Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13
Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)
Kaynak: TCMB
-20000 -10000 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000
Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar)
Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar)
Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar)
Kaynak: TCMB14 TÜKETİM GÖSTERGELERİ
-15 -10 -5 0 5 10 15 20
Reel Hanehalkı Tüketimi (y-y, %)
Kaynak: TCMB
Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları
40 50 60 70 80 90 100 110 120 130
55.0 65.0 75.0 85.0 95.0 105.0
Tüketici Güven Endeksi
Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)
Kaynak: TCMB
Krediler CNBC-e Güven Endeksleri
30 50 70 90 110 130 150
CNBC-e Tüketici Güven Endeksi
Kaynak: CNBC-e
0 10 20 30 40 50 60 70 80
Krediler (y-y, %)
Kaynak: BDDK
Bireysel ve Ticari Krediler
-5 5 15 25 35 45 55
Bireysel Krediler (y-y, %) Ticari Krediler (y-y, %)
Kaynak: BDDK
15 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ
-60000 -50000 -40000 -30000 -20000 -10000 0 10000
Şub.07 Haz.07 Eki.07 Şub.08 Haz.08 Eki.08 Şub.09 Haz.09 Eki.09 Şub.10 Haz.10 Eki.10 Şub.11 Haz.11 Eki.11 Şub.12 Haz.12 Eki.12 Şub.13 Haz.13 Eki.13
Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL)
Kaynak: TCMB
Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları
Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku
Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge
-35 -15 5 25 45 65
Vergi Gelirleri (Nominal y-y, %) Vergi Gelirleri (Reel y-y, %)
Kaynak:TCMB, VakıfBank
-3 7 17 27 37 47 57
Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL)
Kaynak:TCMB
300 350 400 450 500 550 600
Toplam Borç Stoku (milyar TL)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
60 80 100 120 140 160 180
200 250 300 350 400 450
İç Borç Stoku (milyar TL)
Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 150
200 250 300 350 400 450
Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL)
Kaynak:TCMB
16
LİKİDİTE GÖSTERGELERİ
-5 0 5 10 15 20 25
Eki.04 Nis.05 Eki.05 Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13
Reel Faiz Nominal Faiz
Kaynak:TCMB, VakıfBank 0
5 10 15 20 25 30 35 40 45
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku Türkiye’nin Dış Borç Stoku Profili
TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz
Para Arzı
0 5 10 15 20 25
Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13
Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%)
Kaynak:TCMB
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:TCMB 0
50 100 150 200 250
0 5 10 15 20 25 30
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
TCMB (milyar dolar-sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
0 50 100 150 200 250
0 200 400 600 800 1000
Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13
M2 (milyar TL) M3 (milyar TL)
M1 (milyar TL-sağ eksen)
Kaynak:TCMB
17
2013-IMF Beklentisi(Ekim 2013)
Reel Büyüme (y-y,%)
Enflasyon (y-y,%)
Cari Denge /GSYH (%)
İşsizlik Oranı (%)
Borç St./GSYH (%)
Gelişmiş Ülkeler
1.2 1.4 0.1 8.1 107.7
Gelişmekte Olan Ülkeler
4.5 6.0 0.8 -- 34.7
Tüm dünya
2.9 3.7 -- -- --
ABD
1.6 1.2 -2.7 7.6 106.0
Euro Bölgesi
-0.4 1.3 2.3 12.3 95.7
Almanya
0.5 1.6 6.0 5.6 80.4
Fransa
0.2 1.0 -1.6 11.0 93.5
İtalya
-1.8 1.3 0.0 12.5 132.3
Macaristan
0.2 3.0 2.2 11.3 79.8
Portekiz
-1.8 1.0 0.9 17.4 123.6
İspanya
-1.3 1.3 1.4 26.9 93.7
Yunanistan
-4.2 -1.8 -1.0 27.0 175.7
İngiltere
1.4 2.7 -2.8 7.7 92.1
Japonya
2.0 0.7 1.2 4.2 243.5
Çin
7.6 3.0 2.5 4.1 22.9
Rusya
1.5 6.2 2.9 5.7 14.1
Hindistan
3.8 9.0 -4.4 -- 67.2
Brezilya
2.5 5.9 -3.4 5.8 68.3
G.Afrika
2.0 5.7 -6.1 26.0 43.0
TÜRKİYE
3.8 8.0 -7.4 9.4 36.0
Reel Büyüme
(y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH*
(%)
Merkez Bankası Faiz
Oranı (%)
Tüketici Güven Endeksi
ABD
1.6 1.2 -2.71 0.25 71.2
Euro Bölgesi
-0.4 0.7 1.86 0.50 -14.50
Almanya
0.6 1.20 6.95 0.50 96
Fransa
0.20 0.70 -2.19 0.50 -18.40
İtalya
-2.50 0.80 -0.74 0.50 97.30
Macaristan
1.70 0.90 1.11
**3.40 -29.40
Portekiz
-1.00 0.00 -1.55 0.50 -43.50
İspanya
-1.20 -0.10 -1.12 0.50 -20.70
Yunanistan
-5.50 -1.90 -3.37 0.50 -66.20
İngiltere
1.60 2.20 -3.79 0.50 -11.00
Japonya
2.70 1.10 1.01 0.10 41.20
Çin
7.80 3.20 2.35 6.00 99.80
Rusya
1.20 6.30 3.69 8.25 --
Hindistan
4.40 10.70 -4.79 7.75 --
Brezilya
3.28 5.84 -2.41 9.50 110.30
G.Afrika
2.00 6.00 -3.39
***5.00 -8.00
Türkiye
4.40 7.71 -6.1
****4.50 75.50
Kaynak: Bloomberg, *: Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2012 verileridir.
***: 2011 verisi, **: 2010 verisi, ****: VakıfBank hesaplaması
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler
Beklentiler
18
2011 2012 En Son Yayımlanan
2013 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi
GSYH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) 1 297 713 1 416 817 385 113 (2013, 2Ç) --
GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, y-y%) 8.8 2.2 4.4 (2013, 2Ç) 3.7
Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %) (takvim etk arnd) 9.7 2.5 6.4 (Eylül 2013) --
Kapasite Kullanım Oranı (%) 75.4 74.2 76.4 (Ekim 2013) --
İşsizlik Oranı (%) 9.8 9.2 9.8 (Ağustos 2013) 9.5
Fiyat Gelişmeleri
TÜFE (y-y. %) 10.45 6.16 7.71 (Ekim 2013) 6.8
ÜFE (y-y. %) 13.33 2.45 6.77 (Ekim 2013) --
Parasal Göstergeler (Milyon TL)
M1 148,455 167,404 193,201 (08.11.2013) --
M2 665,642 731,770 854,998 (08.11.2013) --
M3 700,491 774,651 897,008 (08.11.2013) --
Emisyon 49,347 54,565 68,387 (08.11.2013) --
TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 78,330 100,320 112,759 (08.11.2013) --
Faiz Oranları
TCMB O/N (Borç Alma) 5.0 5.0 3.50 (15.11.2013) --
TRLIBOR O/N 10.89 5.78 7.04 (15.11.2013) --
Ödemeler Dengesi (Milyon $)
Cari İşlemler Açığı 75,092 47,476 3,281 (Eylül 2013) 58,000
İthalat 240,842 236,545 20,623 (Eylül 2013)
--
İhracat 134,907 152,537 13,121 (Eylül 2013)
--
Dış Ticaret Açığı 105,935 84,008 7,502 (Eylül 2013) 96,000
Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL)
Merkezi Yön. İç Borç Stoku 368.8 386.5 407.9 (Eylül 2013) --
Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 149.6 145.5 168.2 (Eylül 2013) --
Kamu Net Borç Stoku 290.1 240.6 217.5 (2013, 2Ç) --
Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 2011 Ekim 2012 Ekim
Bütçe Gelirleri 22,632 27,345 30,018 (Ekim 2013) --
Bütçe Giderleri 24,573 31,749 33,188 (Ekim 2013) --
Bütçe Dengesi -1,940 -4,404 -3,170 (Ekim 2013) --
Faiz Dışı Denge 7,690 -6,808 -7,610 (Ekim 2013) --
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm
V
ek
Vakıfbank Ek
konomik.arastirm
Cem Eroğ
Nazan Kı Ümit Üns Fatma Öz Sinem Ul Elif Engin
Bu rapor Türkiye V kullanılm vermek a alan bilgi
konomik Ar
malar@vakifbank
ğlu lıç sal zlem Kanbur lusoy n
Türkiye Vakıflar Vakıflar Bankası T ması nedeniyle do amacıyla hazırlan
lerde daha önced
aştırmalar
k.com.tr
Müdür Müdür Yard Müdür Yard Uzman Uzman Yard Uzman Yard
Bankası T.A.O. t T.A.O. bu bilgi ve oğrudan veya do mış olup, hiçbir k den bilgilendirme
dımcısı dımcısı
dımcısı dımcısı
tarafından güven verilerin doğrulu laylı olarak oluşa konuda yatırım ön e yapmaksızın kıs
cem.eroglu@va nazan.kilic@vak umit.unsal@vak fatmaozlem.kan sinem.ulusoy@
elif.engin@vaki
nilir olduğuna ina uğu hakkında her acak zararlardan nerisi olarak yoru men veya tamam
akifbank.com.tr kifbank.com.tr kifbank.com.tr nbur@vakifbank
vakifbank.com.t fbank.com.tr
nılan kaynaklard rhangi bir garanti dolayı sorumlul umlanmamalıdır.
men değişiklik yap
Vak .com.tr r
an sağlanan bilg vermemekte ve uk kabul etmem Türkiye Vakıflar pma hakkına sahi
kıfbank Ekonom 021 021 021 021 021 021
giler kullanılarak h bu rapor ve için ektedir. Bu rapo r Bankası T.A.O. b
ptir.
mik Araştırmalar 2‐398 18 98 2‐398 19 02 2‐398 18 99 2‐398 18 91 2‐398 18 90 2‐398 18 92
hazırlanmıştır.
ndeki bilgilerin or sadece bilgi bu raporda yer
r