HAFTALIK RAPOR 20 Ekim 2014
Cari İşlemler Açığı Ağustos ayında 2.8 milyar dolar ile beklentilerin altında kaldı.
Ağustos ayında cari işlemler açığı 2.8 milyar dolar ile 3.2 milyar dolar olan beklentilerin altında gerçekleşti.
Ocak-Ağustos döneminde cari işlemler açığı geçen yılın aynı dönemine göre %35 azalarak 29.6 milyar dolar olurken, yıllık cari işlemler açığı ise 48.8 milyar dolar oldu. Yılın ilk sekiz ayındaki bu gerilemede, geçen yılın aynı dönemine göre dış ticaret açığı ve gelir dengesi açığındaki azalış ile net hizmet gelirlerindeki artış etkili oldu. Bu haftaki raporumuzda, cari işlemler hesabında yer alan bu ana başlıkların alt kalemlerinin detaylarını ele alacağız.
Merkez Bankası tarafından açıklanan verilere göre Ağustos ayında cari işlemler açığı, bir önceki yılın aynı ayına göre %13.7 artarak 2.8 milyar dolar ile 3.4 milyar dolar olan beklentimizin altında açıklandı (piyasa beklentisi:
3.2 milyar dolar). Geçtiğimiz yıl Ağustos ayında 58.5 milyar dolar olan yıllıklandırılmış cari işlemler açığı, bu yılın aynı ayında %16.5 azalarak 48.9 milyar dolar seviyesine geriledi. Böylelikle Temmuz ayında 48.5 milyar dolar seviyesinden Ağustos ayında 48.9 milyar dolara yükselen yıllık cari işlemler açığı Ocak ayından bu yana ilk defa artış yaşamış oldu. Mayıs ayından bu yana fazla veren enerji ve altın hariç cari işlemler dengesinin ise, Ağustos ayında hafif gerileme yaşamasına rağmen 1.48 milyar dolar seviyesinde gerçekleşerek pozitif değer almaya devam ettiği görülüyor. Yıllıklandırılmış verilerle enerji ve altın hariç cari işlemler fazlasının ise bir önceki aya göre %11 oranında azalış yaşamasına rağmen geçtiğimiz yılın aynı ayına göre 6.6 milyar dolar artarak 4.2 milyar dolar fazla vermesi enerji ve altın ticaretinin cari işlemler açığındaki ağırlığının korunduğuna işaret ediyor.
Ağustos ayı cari işlemler açığı verileri incelendiğinde, cari işlemler hesabında önemli bir ağırlığa sahip olan dış ticaret açığının ilk sekiz aylık dönemde geçen yılın aynı döneminde göre %25’lik azalış yaşamasına karşın, aylık bazda ise %31’lik artış kaydettiği görülüyor. 2013 yılı Ocak-Ağustos döneminde parasal olmayan net altın kaleminde yaşanan 8.9 milyar dolarlık döviz çıkışının bu yıl yerini 357 milyon dolarlık çıkışa bırakmasında, geçen yıl 11.7 milyar dolarlık altın ithalatının bu yıl aynı dönemde 3.4 milyar dolara gerilemiş olması etkili oldu.
Bununla birlikte cari işlemler hesabının diğer bir alt kalemi olan hizmetler dengesinin geçen yılın Ağustos ayına göre 507 milyon dolarlık artışı cari işlemler açığının aylık beklentilerden olumlu yönde sapmasında etkili olan ana faktör oldu. Ağustos ayında hizmetler dengesindeki artışa pozitif yönlü en büyük katkıyı 3.7 milyar dolarlık döviz girişi ile net turizm gelirleri yaparken, inşaat hizmetlerindeki 217 milyon dolarlık döviz girişi ise net turizm gelirlerinden sonra aylık hizmet gelirlerine önemli katkıda bulunan bir diğer kalem oldu.
-15 -10 -5 0 5 10 15 20 25 30
0 10 20 30 40 50 60 70 80
Ağu.06 Şub.07 Ağu.07 Şub.08 Ağu.08 Şub.09 Ağu.09 Şub.10 Ağu.10 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Ağu.13 Şub.14 Ağu.14
Cari İşlemler Açığı (yıllık, milyar $)
Enerji ve Altın Hariç Cari İşlemler Açığı (yıllık milyar $) (sağ eksen)
Kaynak: TCMB
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
2 -8
-6 -4 -2 0 2
May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12 Şub.13 May.13 Ağu.13 Kas.13 Şub.14 May.14 Ağu.14
Mevsimsellikten Arındırılmış Cari İşlemler Dengesi ( 3 Ay.Har.Ort.; milyar dolar)
Cari İşlemler Dengesi Altın Hariç Cari İşlemler Dengesi Enerji ve Altın Hariç Cari İşlemler Dengesi
Kaynak: TCMB, Vakıfbank
Cari işlemler hesabının kümülatif verilerinin 3 aylık hareketli ortalamalarını incelediğimizde, Şubat ayında başlayan iyileşmenin Ağustos ayında da sürdürüldüğü görülüyor. Cari işlemler açığındaki azalma hızının yavaş bir seyirle gerçekleşmesinde, parasal olmayan net altındaki iyileşmenin hızlı gerçekleşmesine rağmen genel mal ticaretindeki iyileşmenin yavaş bir ivmeyle yaşanmasının etkili olduğunu düşünüyoruz. Ağustos ayında cari işlemler dengesine önemli katkıda bulunan hizmetler dengesi alt kalemi olan turizm gelirlerinin önceki yıllara paralel şekilde yükseldiği görülüyor. Ancak önceki yıllardan farklı olarak daha sert bir artış kaydederek 2009 yılı Ağustos ayından bu yana görülen en yüksek seviyeye ulaştı.
Mevsimsel etkilerden arındırılmış cari işlemler açığında Şubat-Mayıs döneminde görülen toparlanmanın yerini Haziran ayından itibaren artışa bıraktığı görülüyor. Altın hariç cari işlemler açığında ise cari dengeden farklı olarak ilk kez Ağustos ayında bir artış yaşandı ve böylelikle Temmuz ayında 3.1 milyar dolar olan altın hariç cari işlemler açığı Ağustos ayında 3.7 milyar dolara yükseldi. Mart ayından itibaren fazla veren enerji ve altın hariç cari işlemler dengesindeki kademeli artışta ise Ağustos ayında diğer aylardan farklı olarak yaşanan sert azalış dikkat çekiyor. Mevsimsellikten arındırılmış verilerin Ağustos ayında bize çizdiği görümünün önümüzdeki aylarda da devam edip etmemesi yılsonu gerçekleşmeleri açısından önemli bir gösterge olacaktır.
Ödemeler dengesi bilançosu finansman hesabı gelişiminde geçtiğimiz aydan farklı olarak Ağustos ayında portföy yatırımlarında çıkış yaşanması ve diğer yatırımlardaki artış dikkat çekici oldu. Cari işlemler açığının finansman kaynaklarından en önemli kalemi olan portföy yatırımlarında Ağustos ayında 1.7 milyar dolarlık çıkış yaşandı. Mart ayından sonra ilk defa Ağustos ayında çıkış görülen portföy yatırımlarındaki sermaye çıkışlarının ana kaynağını 1.6 milyar dolarlık borç senetlerindeki çıkış oluşturdu. Ocak-Ağustos dönemindeki portföy yatırımları geçen sene aynı dönemde
0 1 2 3 4
Nis.10 Eyl.10 Şub.11 Tem.11 Ara.11 May.12 Eki.12 Mar.13 Ağu.13 Oca.14 Haz.14
3.7
Turizm Gelirleri (milyar $)
Kaynak: TCMB
00 20 40 60 80 100
Haz.13 Tem.13 Ağu.13 Eyl.13 Eki.13 Kas.13 Ara.13 Oca.14 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May.14 Haz.14 Tem.14 Ağu.14
Finansman Hesabı (yıllık, milyar dolar) Doğrudan Portföy Diğer
Kaynak: TCMB
-9-6 -30 36 912 15
200 4060 10080 120140 160180
Genel Mal Ticareti Açığı Cari İşlemler Açığı
Parasal Olmayan Net Altin (İthalat-İhracat) (sağ eksen)
Cari İşlemler Hesabı
(3 aylık h.ort., yıllıklandırılmış, milyar $)
Kaynak: TCMB
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
3 16.8 milyar dolar iken bu yıl 12.1 milyar dolar oldu. Doğrudan yatırımlar kanalı ile Ocak ayından bu yana ülkeye
döviz girişi ilk defa Ağustos ayında yerini döviz çıkışına bıraktı. 991 milyon dolarlık döviz çıkışı yaşanan doğrudan yatırımlarda yıllık olarak baktığımızda ise 8.2 milyar dolarlık döviz girişi yaşanmış oldu. Yılın ilk sekiz ayında ise doğrudan yatırımlar kanalı ile 4.6 milyar dolarlık sermaye girişi yaşandı. Ağustos ayında bir önceki aya göre en dikkat çekici gelişme ise dış borçlanma ve yabancı kredi kullanım imkanını görebilme açısından önemli olan diğer yatırımlardaki artış oldu. Temmuz ayında 3.6 milyar dolarlık döviz çıkışı yaşanan diğer yatırımlar kaleminde Ağustos ayında 6.5 milyar dolarlık döviz girişi önemli görünüyor. Türk bankalarının ve reel sektörün yurt dışındaki muhabirleri nezdinde bulunan efektif ve mevduat varlıklarında 3.8 milyar dolarlık döviz girişi yaşandı. Bankacılık sektörü Ağustos ayında 309 milyon dolarlık net kredi kullanımı gerçekleştirirken, banka dışı diğer sektörlerin ise 252 milyon dolar net kredi kullanıcı konumunda olduğu görülüyor. Yılın ilk sekiz ayında bankacılık sektörü net kredi kullanım miktarı ise 4.7 milyar dolar oldu. Bankacılık sektörünün Ocak-Ağustos dönemini kapsayan kredi kullanımı ve geri ödeme tutarlarından hareketle hesaplanan sektörün uzun vadeli borç çevirme oranı %175 oldu. Söz konusu oran, ABD’nin çıkış stratejisi kapsamında Ocak ayından bu yana tahvil alımlarını azalttığı bir ortamda Türk bankacılık sektörünün yurtdışından borç bulabilme konusunda bir sıkıntı çekmediğine işaret ediyor. Bankacılık dışı diğer sektörlerin yılın ilk sekiz ayını kapsayan uzun vadeli borç çevirme oranı ise %125 oldu.
Döviz giriş çıkışının net görüldüğü portföy yatırımları tarafında yaşanan gelişmelere yıllık bazda baktığımızda DİBS kanalı ile 1.6 milyar dolarlık döviz çıkışı, hisse senetleri piyasasında ise 3.8 milyar dolarlık döviz girişinin yaşandığını görüyoruz. Yurtdışı yerleşiklerin DİBS satımı Ağustos ayında 1.5 milyar dolar olurken, 189 milyon dolarlık ise hisse senetlerinde Ağustos ayında döviz çıkışı yaşandı. Ağustos ayında ABD’de açıklanan Fed tutanaklarında Fed üyelerinin faiz artırımına ilişkin söylemlerinin gelişmekte olan ülkelerden çıkışları tetiklemesi bu çıkışları etkileyen unsurlardan oldu. TCMB’nin kullanıma hazır olan dış varlık gelişiminin takip edildiği rezerv varlıklarda Temmuz ayında yaşanan sınırlı artışın ardından Ağustos ayında 1.8 milyar dolarlık sert bir artış yaşandığı görülüyor. Net hata noksan kaleminde ise 817 milyon dolarlık çok sınırlı bir artış yaşandı.
Sonuç olarak, cari işlemler açığı Ağustos ayında 2.8 milyar dolar ile 3.4 milyar dolar olan bizim ve 3.2 milyar dolar olan piyasa beklentisinin oldukça altında gerçekleşti. İlk sekiz aylık dönemde bir önceki yılın aynı dönemine göre 16.2 milyar dolar azalan cari azalarak 29.6 milyar dolara gerileyen cari işlemler açığının beklentilerden sapmasında, turizm gelirlerinde aylık bazda görülen sert artıştan kaynaklanan net hizmet gelirlerindeki 1.7 milyar dolarlık yükseliş baş rolü oynuyor. Ödemeler dengesinin finansman hesabı tarafında ise portföy yatırımlarındaki çıkışla birlikte dış borçlanma ve yabancı kredi kullanım imkanını gördüğümüz diğer yatırımlar kanalı ile döviz girişindeki artış dikkat çekici oldu. Diğer yatırımlar kaleminde Ağustos ayında görülen 6.6 milyar dolarlık döviz girişinin 3 milyar dolarının bankaların yurtdışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat
-08 -06 -04 -02 00 02 04 06 08
Haz.13 Tem.13 Ağu.13 Eyl.13 Eki.13 Kas.13 Ara.13 Oca.14 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May.14 Haz.14 Tem.14 Ağu.14
Rezerv Varlıklar (milyar dolar)
Kaynak: TCMB 0
1 2 3 4 5 6 7 8
-10 -5 0 5 10 15 20 25 30
Haz.12 Ağu.12 Eki.12 Ara.12 Şub.13 Nis.13 Haz.13 Ağu.13 Eki.13 Ara.13 Şub.14 Nis.14 Haz.14 Ağu.14
Portföy Yatırımları (yıllık, milyar $)
DİBS
Hisse Senetleri (Sağ Eksen) Kaynak: TCMB
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
4 varlıklarındaki artıştan kaynaklığı olduğu görülüyor. Bunun yanı sıra, bankacılık sektörünün Ağustos ayında net
kredi kullanıcısı konumunda olduğunu da söyleyebiliriz. ABD’deki faizlerin artışına ilişkin beklentiler portföy yatırımlarında döviz çıkışına sebep olsa da, yılın ilk sekiz ayında %175 uzun vadeli borç çevirme oranına sahip olan bankacılık sektörünün ABD’nin çıkış stratejisi kapsamında uyguladığı politikadan beklenildiği kadar etkilenmediğine işaret ediyor.
Irak’a yapılan ihracattaki gerilemenin ivme kaybedeceği beklenilen önümüzdeki dönemde, yıllık olarak baz etkisinin yaşandığı altın ticaretindeki gelişmeler ve kurdaki artış kaynaklı gelişmelerin cari işlemler açığındaki toparlanmanın süreceğine işaret ediyor. Halihazırdaki global büyüme endişelerine rağmen petrol fiyatlarında özellikle Haziran ayından bu yana görülen %20’lik düşüş yaşanması geçen yıldaki %4’lük büyümenin altında kalmasını beklediğimiz GSYH düşünüldüğünde, dış ticaretteki toparlanmanın cari işlemler açığına olumlu yansıyacağını düşünüyoruz. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar olarak cari işlemler açığının yılsonunu 47 milyar dolar seviyesinde tamamlamasını bekliyoruz. Ancak, kurda ve faizde görülen yukarı yönlü hareketler ve petrol fiyatlarında yaşanan düşüşün devam etmesi yılsonu beklentimiz üzerinde aşağı yönlü riskler doğursa da, bu etkinin gerçekleşebilmesi için petrol fiyatlarındaki düşüşün kısa vadede değil yıl ortalamasını aşağı çekecek kadar uzun sürede devam etmesi gerekiyor.
Genel olarak ifade etmek gerekirse, TL’nin Euro karşısında değer kaybının dolara göre daha az olması kur etkisinin ihracatımıza olumlu katkısını sınırlandırabilir. Ancak petrol fiyatlarındaki düzelmenin yukarıda bahsettiğimiz gibi yıl ortalamasını etkileyecek boyutta olması durumunda, petrol fiyatlarındaki her 10 dolarlık düşüşün cari açığı 3-4 milyar dolar iyileştirebilecek olduğu da göz önünde bulundurulduğunda, petrol fiyatlarının cari açık üzerindeki aşağı yönlü etkisinin kura göre daha baskın olacağını düşünüyoruz. Bununla birlikte, yurtiçi tasarrufların artırılması amacıyla, kamu otoriteleri tarafından bazı ithal mallara yönelik vergi artışı düzenlemelerinin hayata geçirilmesinin de cari açığa olumlu katkıda bulunmasını bekliyoruz. Kamu otoriteleri tarafından açıklanan 2015-2017 Orta Vadeli Program (OVP) da da belirtildiği gibi program sürecinde yurtiçi tasarrufları artırmaya ve üretimin ithalata olan yüksek bağımlılığını azaltmaya yönelik politikaların katkısıyla cari işlemler açığının yılsonunu 46 milyar dolar seviyesinde tamamlaması bekleniyor.
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
5
Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti
20.10.2014 Türkiye Merkezi Yönetim Borç Stoku (Eylül) 593.4 milyar TL --
Euro Bölgesi Cari İşlemler Dengesi (Ağustos) 32.3 milyar euro --
İtalya Sanayi Siparişleri (Ağustos, a-a) -%1 --
Japonya Öncül Göstergeler Endeksi (Ağustos) 104 --
21.10.2014 ABD İkinci El Konut Satışları (Eylül, a-a) -%1.8 %1
22.10.2014 ABD TÜFE (Eylül, y-y) %1.7 %1.6
İngiltere BoE Toplantı Tutanakları (Ekim) -- --
Japonya Dış Ticaret Dengesi (Eylül) -948.5 milyar yen -780 milyar yen
23.10.2014 Türkiye TCMB Toplantısı (Eylül) -- --
ABD Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları 264 bin 284 bin
PMI İmalat Endeksi (Ekim, öncül) 57.5 57
Öncül Göstergeler Endeksi (Eylül) %0.2 %0.7
Chicago Fed Aktivite Endeksi (Eylül) -0.21 0.10
Kansas Fed İmalat Aktivitesi Endeksi (Ekim) 6 6
Euro Bölgesi Tüketici Güveni (Ekim) -11.4 -12
PMI İmalat Endeksi (Ekim, öncül) 50.3 49.9
Almanya PMI İmalat Endeksi (Ekim, öncül) 49.9 49.5
Fransa PMI İmalat Endeksi (Ekim, öncül) 48.8 48.5
İş Dünyası Güveni (Ekim) 91 91
Japonya PMI İmalat Endeksi (Ekim, öncül) 51.7 51.7
24.10.2014 ABD Yeni Konut Satışları (Eylül, a-a) %18 -%6.8
İtalya Perakende Satışlar (Ağustos, y-y) -%1.5 --
Tüketici Güven Endeksi (Ekim) 102 101.3
İngiltere GSYH (3.çeyrek, ç-ç) %0.9 %0.7
IFO İş Dünyası Güven Endeksi (Mayıs) 111.2 110.9
Perakende Satışlar (Mart, y-y) -%1.0 -%1.0
Haftalık Veri Takvimi ( 20-24 Ekim 2014)
6
TÜRKİYE
Türkiye Büyüme Oranı Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Sanayi Üretim Endeksi
-5 -3 -1 1 3 5 7
-5 0 5 10 15 20
Ağu.11 Ara.11 Nis.12 Ağu.12 Ara.12 Nis.13 Ağu.13 Ara.13 Nis.14 Ağu.14
Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (y- y, %)
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen)
Kaynak: TÜİK
0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000 80000
Ağu.01 Şub.02 Ağu.02 Şub.03 Ağu.03 Şub.04 Ağu.04 Şub.05 Ağu.05 Şub.06 Ağu.06 Şub.07 Ağu.07 Şub.08 Ağu.08 Şub.09 Ağu.09 Şub.10 Ağu.10 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Ağu.13 Şub.14 Ağu.14 Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.)
Kaynak: OSD, VakıfBank
Toplam Otomobil Üretimi Sanayi Ciro Endeksi
163.3
70 90 110 130 150 170 190
Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13 Tem.13 Eki.13 Oca.14 Nis.14 Tem.14
Aylık Sanayi Ciro Endeksi (2010=100)
Kaynak:TÜİK 2.1
-20 -15 -10 -5 0 5 10 15
1999Ç4 2000Ç2 2000Ç4 2001Ç2 2001Ç4 2002Ç2 2002Ç4 2003Ç2 2003Ç4 2004Ç2 2004Ç4 2005Ç2 2005Ç4 2006Ç2 2006Ç4 2007Ç2 2007Ç4 2008Ç2 2008Ç4 2009Ç2 2009Ç4 2010Ç2 2010Ç4 2011Ç2 2011Ç4 2012Ç2 2012Ç4 2013Ç2 2013Ç4 2014Ç2 Reel GSYH (y-y, %)
Kaynak:TÜİK
-10 0 10 20 30 40 50
2011-I 2011-II 2011-III 2011-IV 2012-I 2012-II 2012-III 2012-IV 2013-I 2013-II 2013-III 2013-IV 2014-I 2014-II
Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)
Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak: TÜİK
-5 0 5 10 15 20
2011-I 2011-II 2011-III 2011-IV 2012-I 2012-II 2012-III 2012-IV 2013-I 2013-II 2013-III 2013-IV 2014-I 2014-II
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK
7
Kapasite Kullanım Oranı
55 60 65 70 75 80 85
Kapasite Kullanım Oranı (%)
Kaynak: TCMB
Beyaz Eşya Üretimi
700000 900000 1100000 1300000 1500000 1700000 1900000 2100000 2300000
Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
PMI Endeksi
30 35 40 45 50 55 60
Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14
PMI Imalat Endeksi
Kaynak:Reuters
8
ENFLASYON GÖSTERGELERİ
100 120 140 160 180 200 220 240 260
31.08.2007 31.01.2008 30.06.2008 28.11.2008 30.04.2009 30.09.2009 26.02.2010 30.07.2010 31.12.2010 31.05.2011 31.10.2011 31.03.2012 31.08.2012 31.01.2013 30.06.2013 30.11.2013 30.04.2014 31.09.2014 500 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2100 2300 UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi
Kaynak: Bloomberg
9.25 8.86
0 2 4 6 8 10 12 14
Eyl.04 Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14
TÜFE (y-y, %)
Çekirdek-I Endeksi (y-y, %)
Kaynak: TCMB
9.88
-05 00 05 10 15 20 25
Eyl.04 Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14
ÜFE (y-y, %)
Kaynak: TCMB
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20
Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13 Haz.13 Eyl.13 Ara.13 Mar.14 Haz.14 Eyl.14
Gıda Enerji TÜFE
Kaynak: TCMB
Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi
7.54
6.79 5.5
6 6.5 7 7.5 8
12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
Kaynak: TCMB
Enflasyon Beklentileri Reel Efektif Döviz Kuru
100 105 110 115 120 125 130 135
Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14
TÜFE Bazlı (2003=100)
Kaynak: TCMB
109.41
TÜFE ve Çekirdek Enflasyon ÜFE
9
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ
35 37 39 41 43 45 47 49 51 53
Tem.08 Oca.09 Tem.09 Oca.10 Tem.10 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Tem.13 Oca.14 Tem.14
İşgücüne Katılma Oranı (%) İstihdam Oranı (%)
Kaynak: TÜİK 07
08 09 10 11 12 13 14 15 16 17
Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%)
Kaynak: TÜİK
İşgücüne Katılım Oranı
700 1,200 1,700 2,200 2,700 3,200 3,700 4,200 4,700
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)
Kaynak: TOBB
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı
İşsizlik Oranı
10
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
TÜKETİM GÖSTERGELERİ
İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi
Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni
0 5000 10000 15000 20000 25000
Tem.04 Oca.05 Tem.05 Oca.06 Tem.06 Oca.07 Tem.07 Oca.08 Tem.08 Oca.09 Tem.09 Oca.10 Tem.10 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Tem.13 Oca.14 Tem.14
İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar)
Kaynak: TCMB
Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı
-11000 -9000 -7000 -5000 -3000 -1000 1000 3000
-84000 -74000 -64000 -54000 -44000 -34000 -24000 -14000 -4000 6000
Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Kaynak: TCMB
40 50 60 70 80 90 100 110 120 130
55 65 75 85 95 105
Tüketici Güven Endeksi
Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)
Kaynak: TCMB
-12000 -10000 -8000 -6000 -4000 -2000 0
Tem.04 Oca.05 Tem.05 Oca.06 Tem.06 Oca.07 Tem.07 Oca.08 Tem.08 Oca.09 Tem.09 Oca.10 Tem.10 Oca.11 Tem.11 Oca.12 Tem.12 Oca.13 Tem.13 Oca.14 Tem.14
Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)
Kaynak: TCMB
-20000 -10000 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000
Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) Kaynak: TCMB
11
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ
-60000 -50000 -40000 -30000 -20000 -10000 0 10000
Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14
Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL)
Kaynak: TCMB
Bütçe Dengesi
28.1
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku
Faiz Dışı Denge
-3 7 17 27 37 47 57
Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL)
Kaynak:TCMB
60 80 100 120 140 160 180 200 220
200 250 300 350 400 450
İç Borç Stoku (milyar TL)
Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen)
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
12
LİKİDİTE GÖSTERGELERİ
-5 0 5 10 15 20 25
Eyl.04 Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14
Reel Faiz Nominal Faiz
Kaynak:TCMB, VakıfBank
Reel Büyüme
(y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH*
(%)
Merkez Bankası Faiz
Oranı (%)
Tüketici Güven Endeksi
ABD 2.6 1.7 -2.26 0.25 86
Euro Bölgesi 0.7 0.3 2.88 0.05 -11.40
Almanya 1.2 0.80 7.52 0.05 99
Fransa 0.10 0.40 -1.61 0.05 -24.00
İtalya -0.60 -0.10 -1.99 0.05 102.00
Macaristan 3.90 -0.50 1.05** 2.10 -19.10
Portekiz 0.90 0.00 -2.02** 0.05 -23.20
İspanya 1.20 -0.20 0.70 0.05 -9.60
Yunanistan -5.50 -1.10 0.68 0.05 -55.80
İngiltere 3.10 1.20 -3.34 0.50 -1.00
Japonya -0.10 3.30 0.70 0.10 39.90
Çin 7.50 1.60 2.35** 6.00 103.80
Rusya 0.80 8.00 1.56 8.25 --
Hindistan 5.70 6.75 -1.99 8.00 --
Brezilya -0.87 6.75 -3.63 11.00 109.70
G.Afrika 1.00 6.40 -5.24** 5.75 -1.00
Türkiye 2.10 8.86 -7.9 8.25 74.00
Kaynak: Bloomberg. *: Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2013 verileridir.
**: 2012 verisi.
TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz
0 5 10 15 20 25
Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14
Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%)
Kaynak:TCMB Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
Kaynak:TCMB
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler
13
2012 2013 En Son Yayımlanan
2014 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi
GSYH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) 1 415 786 1 561 510 423 920 (2014 2Ç) --
GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. y-y%) 2.2 4.0 2.1 (2014 2Ç) 3.2
Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %)(takvim etk.arnd) 2.5 3.4 5.2 (Ağustos 2014) --
Kapasite Kullanım Oranı (%) 74.2 74.6 74.4 (Eylül 2014) --
İşsizlik Oranı (%) 9.2 10.0 9.8 (Temmuz 2014) 9.6
Fiyat Gelişmeleri
TÜFE (y-y. %) 6.16 7.40 8.86 (Eylül 2014) 9.3
ÜFE (y-y. %) 2.45 6.97 9.25 (Eylül 2014) --
Parasal Göstergeler (Milyon TL)
M1 167,404 225,331 246,650 (20.10.2014) --
M2 731,770 910,052 994,307 (20.10.2014) --
M3 774,651 950,979 1,038,874 (20.10.2014) --
Emisyon 54,565 67,756 81,592 (20.10.2014) --
TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 100,320 112,002 113,561 (20.10.2014) -- Faiz Oranları
TCMB O/N (Borç Alma) 3.50 3.50 7.50 (17.10.2014) --
TRLIBOR O/N 5.78 8.05 11.17 (17.10.2014) --
Ödemeler Dengesi (Milyon $)
Cari İşlemler Açığı 48,497 65,004 2,768 (Ağustos 2014) 47,000
İthalat 236,545 252,140 19,862 (Temmuz 2014) --
İhracat 152,462 152,803 13,402 (Temmuz 2014) --
Dış Ticaret Açığı 84,083 99,337 6,460 (Temmuz 2014) 83,000
Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL)
Merkezi Yön. İç Borç Stoku 386.5 403.0 407.4 (Ağustos 2014) --
Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 145.7 182.8 186.0 (Ağustos 2014) --
Kamu Net Borç Stoku 240.6 197.6 191.8 (2014. 1Ç) --
Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 2012 Ağustos 2013 Ağustos
Bütçe Gelirleri 30,250 31,905 30,339 (Eylül 2014) --
Bütçe Giderleri 31,822 35,050 39,550 (Eylül 2014) --
Bütçe Dengesi -1,572 -3,145 -9,211 (Eylül 2014) --
Faiz Dışı Denge -4,217 4,387 -4,578 (Eylül 2014) --
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm
V
ek
Vakıfbank Ek
konomik.arastirm
Cem Eroğ
Nazan Kı Buket Alk Fatma Öz Sinem Ul Elif Engin
Bu rapor Türkiye V kullanılm vermek a alan bilgi
konomik Ar
malar@vakifbank
ğlu lıç kan zlem Kanbur lusoy n
Türkiye Vakıflar Vakıflar Bankası T ması nedeniyle do amacıyla hazırlan
lerde daha önced
aştırmalar
k.com.tr
Müdür Müdür Yard Uzman Uzman Uzman Yard Uzman Yard
Bankası T.A.O. t T.A.O. bu bilgi ve oğrudan veya do
mış olup, hiçbir k den bilgilendirme
dımcısı
dımcısı dımcısı
tarafından güven verilerin doğrulu laylı olarak oluşa konuda yatırım ön e yapmaksızın kıs
cem.eroglu@va nazan.kilic@vak buket.alkan@va fatmaozlem.kan sinem.ulusoy@
elif.engin@vaki
nilir olduğuna ina uğu hakkında her acak zararlardan nerisi olarak yoru men veya tamam
akifbank.com.tr kifbank.com.tr akifbank.com.tr nbur@vakifbank
vakifbank.com.t fbank.com.tr
nılan kaynaklard rhangi bir garant dolayı sorumlul umlanmamalıdır.
men değişiklik yap
Vak .com.tr r
an sağlanan bilg i vermemekte ve uk kabul etmem Türkiye Vakıflar pma hakkına sahi
kıfbank Ekonom 021 021 021 021 021 021
giler kullanılarak h e bu rapor ve için
ektedir. Bu rapo r Bankası T.A.O. b
ptir.
mik Araştırmalar 2‐398 18 98 2‐398 19 02 2‐398 19 03 2‐398 18 91 2‐398 19 05 2‐398 18 92
hazırlanmıştır.
ndeki bilgilerin or sadece bilgi bu raporda yer
r
