HAFTALIK RAPOR 25 Kasım 2013

(1)

HAFTALIK RAPOR 25 Kasım 2013

TCMB Kasım ayı toplantısında para politikasını sıkılaştırdı

TCMB, Kasım ayı toplantısında faiz oranlarını değiştirmezken, 1 vadeli repo ihalelerine son vererek, para piyasasındaki oynaklığı azaltmak üzere, piyasa faizlerinin gecelik borç verme faiz oranı olan

%7.75’e yakın seviyelerde oluşmasının sağlanacağını bildirdi. TCMB’nin likiditeyi piyasa faizlerinin faiz koridorunun üst sınırına yakınsamasını sağlayacak şekilde kısacağını açıklaması, 24 Aralık’ta yayımlanacak olan 2014 yılı Para Politikası Raporu’nda, makro göstergelerin seyrine bağlı olarak para politikasının daha yalın hale getirildiği bir çerçeve sunulması olasılığını artırdı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Kasım ayı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında beklentilere paralel faiz oranlarında herhangi bir değişikliğe gitmedi. TCMB bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını %4.5’te, borç verme faiz oranını %7.75’te ve borç alma faiz oranını %3.5’te sabit bıraktı.

TCMB ayrıca, açık piyasa işlemleri çerçevesinde piyasa yapıcısı bankalara repo işlemleri yoluyla tanınan borçlanma imkânı faiz oranını da %6.75 olarak tuttu. TCMB, geç likidite penceresi uygulaması çerçevesindeki borçlanma faiz oranını %0, borç verme faiz oranını ise %10.25 seviyesinde sabit bıraktı. TCMB, Kasım ayı toplantısında faiz oranlarının yanı sıra zorunlu karşılık oranlarında ve rezerv opsiyon katsayısında (ROK) da bir değişiklik yapmadı. Ancak TCMB, bu ayki toplantıda para piyasası faiz oranlarındaki oynaklığın azaltılması amacıyla bir ay vadeli repo ihalelerine son verme kararı aldı.

TCMB, Kasım ayı toplantısının ardından yayımladığı notta, cari açıkta altın hariç tutulduğunda ılımlı iyileşme eğiliminin süreceği tahminini korudu. Ancak bu ayki notta TCMB, öncekilerden farklı olarak son aylarda yaşanan döviz kuru oynaklığına bağlı olarak çekirdek enflasyon göstergelerinin değil, enflasyon göstergelerinin bir süre daha hedefin üzerinde seyredeceğini belirtti. TCMB ayrıca yine diğer toplantılardan farklı olarak bu durumun fiyatlama davranışları üzerindeki etkilerinin yakından izlendiği söylemi yerine bu sefer, bu durumun etkilerinin sınırlandırılması için temkinli duruşun güçlendirilmesine ve para piyasası faiz oranlarındaki oynaklığın azaltılmasına karar verildiğini açıkladı.

Bu çerçevede TCMB, bir ay vadeli repo ihalelerine son verme kararı alırken, bu kararın gecelik faiz oranlarını %7.75’e yakın seviyelere çekeceğini belirtti. TCMB ayrıca, bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını “politika faizi” olarak nitelemedi. Bu durum, TCMB’nin enflasyonist baskıları kararlı biçimde azaltma çabalarına devam ederken, küresel likiditeye ilişkin devam eden belirsizlikler nedeniyle politika araçlarının sağladığı esnekliği korumayı tercih ettiğini gösteriyor.

3 5 7 9 11 13

10.2011 11.2011 12.2011 01.2012 02.2012 03.2012 04.2012 05.2012 06.2012 07.2012 08.2012 09.2012 10.2012 11.2012 12.2012 01.2013 02.2013 03.2013 04.2013 05.2013 06.2013 07.2013 08.2013 09.2013 10.2013 11.2013

TCMB Faiz Oranları (%)

Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti Borç Verme

Borç Alma Politika

Kaynak: TCMB

(2)

VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul

2 TCMB, Ekim ayı toplantısında enflasyon görünümü orta vadeli hedeflerle uyumlu olana kadar gerekli

görülen sıklıkta ek parasal sıkılaştırmaya gidileceğini belirtmişti. Toplantının ardından ek parasal sıkılaştırma uygulanan gün sayısının haftada birden ikiye çıkarılmasıyla birlikte bu ayki notta böyle bir söylemin yer almadığı görülüyor. Bu ayki notta dikkat çeken bir diğer nokta ise, TCMB’nin Türk lirası likiditesinin kompozisyonuna ilişkin herhangi bir açıklamada bulunmamış olması. Bu durum TCMB’nin para politikasında sadeleştirme adımları olarak değerlendirilebilir.

TCMB’nin para politikası gecelik faiz oranının, faiz koridorunun üst sınırı olan %7.75’e yakın seviyelerde oluşmasının sağlanacağını bildirmesi, daha önceki açıklamalarda ifade edilen, para politikasının öngörülebilirliğini artırma yönünde bir adım olarak değerlendirilebilir. TCMB’nin piyasa faizlerinin

%7.75’e yakın seviyelerde oluşmasını sağlayacak olmasını, yukarı yönlü enflasyonist baskıları sınırlayacak olması bakımından yararlı görüyoruz. ABD Merkez Bankası Fed’in varlık alımlarını azaltmaya başlamasının gündemde olduğu bir dönemde, küresel ekonomi ve likidite koşullarındaki olası değişimlerin yaratacağı piyasa dalgalanmaları, para piyasası faiz oranlarındaki oynaklığı daha da artırabilecektir. Bu açıdan, TCMB’nin bir ay vadeli repo ihalelerine son vererek piyasa faizlerinin faiz koridorunun üst sınırına yakınsamasının sağlanacağını açıklaması önümüzdeki döneme dair ihtiyatlı bir karardır.

PPK toplantısından bir gün sonra TCMB yetkilileri, banka ekonomistleri ile yapılan toplantıda enflasyondaki artışa vurgu yaparken, özellikle işlenmemiş gıda fiyatlarındaki değişimlerin yılsonu enflasyon beklentisi üzerinde yukarı yönlü riskler yarattığına dikkat çekti. Döviz kurundaki yükselişin çekirdek enflasyona yansımaları nedeniyle enflasyonun bir süre daha TCMB hedeflerinin üzerinde gerçekleşeceği bildirildi.

Enflasyondaki söz konusu artış nedeniyle, gecelik faiz oranının %7.75 seviyesine yakınsamasını sağlamak üzere likiditeyi kısan TCMB’nin, böylece 1 yıllık enflasyon beklentilerindeki 60 baz puan artışa karşılık, piyasa faiz oranlarını Mayıs ayından bu yana toplamda yaklaşık 350 baz puan artırmış olduğunu vurgulandı. TCMB yetkilileri ayrıca, enflasyon görünümü orta vadeli hedeflerle uyumlu hale gelene kadar para politikasında ihtiyatlı duruşun korunacağını bildirdi.

TCMB’nin Kasım ayı toplantısında likiditeyi piyasa faizlerinin faiz koridorunun üst sınırına yakınsamasını sağlayacak şekilde kısacağını açıklaması, 24 Aralık’ta yayımlanacak olan 2014 yılı Para Politikası Raporu’nda, makro göstergelerin seyrine bağlı olarak para politikasının daha yalın hale getirildiği bir çerçeve sunulması olasılığını artırdı. TCMB’nin 1 hafta vadeli repo ihale faiz oranını politika faizi olarak nitelememiş olması, Para Politikası Raporu’nda faiz koridorunu daraltarak, politika faiz oranı olarak yeni bir faiz oranını telaffuz etme ihtimaline işaret ediyor.

0 2 4 6 8 10 12

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

2012 2013

Kaynak: TÜİK

TÜFE (y-y, %)

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20

Oca.08 May.08 Eyl.08 Oca.09 May.09 Eyl.09 Oca.10 May.10 Eyl.10 Oca.11 May.11 Eyl.11 Oca.12 May.12 Eyl.12 Oca.13 May.13 Eyl.13

I Endeksi (y-y, %) Gıda Fiyatları (y-y, %)

Kaynak: TÜİK

(3)

VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul

3

Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti

25.11.2013 Türkiye Reel Kesim Güven Endeksi (Kasım) 107.5 104.5 (açıklandı)

Kapasite Kullanım Oranı (Kasım) 76.4 75.6 (açıklandı)

ABD Bekleyen Konut Satışları (Ekim) 101.6 --

İtalya Dış Ticaret Dengesi (Ekim) 0.32 milyar € --

Fransa İş Dünyası Görünüm Endeksi ( Kasım) 98 97

26.11.2013 Türkiye PPK Toplantı Özeti (Kasım) -- --

ABD Yeni Başlayan konut inşaatları (Ekim, a-a) -- --

İnşaat İzinleri (Ekim) -- 0.930 milyon

Case Shiller Konut Fiyat Endeksi (Eylül, a-a) %1.3 %0.6

Tüketici güveni (Kasım) 71.2 72.2

Richmond FED İmalat Endeksi (Kasım) 1 --

İtalya Tüketici güveni (Kasım) 97.3 97.3

27.11.2013 ABD Mortgage Endeksi 451.1 --

Dayanıklı Mal Siparişleri (Ekim) %3.8 -%2.0

Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları 323 bin 329 bin

Chicago FED Endeksi (Ekim) 0.14 --

Chicago PMI Endeksi (Kasım) 65.9 62.0

Michigan Tüketici Güven Endeksi (Kasım) 72.0 73.0

Öncül Göstergeler Endeksi %0.7 %0.1

Fransa Tüketici Güveni (Kasım) 85 85

İngiltere Büyüme Oranı (3.Çeyrek, ç-ç) %0.8 %0.8

Japonya Parekende Satışlar (Ekim) %3.1 --

28.11.2013 Türkiye Tüketici Güven Endeksi(Kasım) 75.5 --

Euro Bölgesi Para Arzı (Ekim, y-y) %2.1 %1.9

İş Dünyası Güven Endeksi (Kasım) -0.01 0.03

Almanya TÜFE (Kasım, a-a) -%0.3 -%0.1

İşsizlik Oranı (Kasım) %6.9 %6.9

İtalya İş Dünyası Güven Endeksi (Kasım) 97.3 97.5

Japonya PMI İmalat Endeksi (Kasım) 54.2 --

İşsizlik Oranı (Ekim) %4.0 --

Sanayi Üretimi (Ekim, a-a) %1.3 --

29.11.2013 Türkiye Dış Ticaret Dengesi ( Ekim) 7.5 milyar $ 8 milyar $

Euro Bölgesi TÜFE (Kasım, %0.7 %0.8

İşsizlik Oranı (Ekim) %12.2 %12.2

Almanya Parekende Satışlar (Ekim) -%0.4 %0.5

İtalya İşsizlik Oranı (Ekim) %12.5 %12.6

TÜFE (Kasım, a-a) %0.1 %0.0

ÜFE (Ekim, a-a) %0.0 --

Fransa ÜFE (Ekim, a-a) %0.3 --

İngiltere Para Arzı (Ekim) %0.60 --

Haftalık Veri Takvimi (25 – 29 Kasım 2013)

(4)

4 TÜRKİYE

Sektörler (Sabit Fiyatlarla)

Sektör Payları (%) (2013 II.Çeyrek)

2012 II.

Çeyrek 2012

III.

Çeyrek 2012

IV.

Çeyrek 2013 I.Çeyrek

2013 II.Çeyrek

Tarım 7.2 3.5 2.1 3.4 4.3 5.4

Sanayi 25.7 3.2 1.1 -0.1 1.6 3.4

İnşaat 6.0 -0.8 -0.8 1.5 5.9 7.6

Ticaret 13.5 0.6 -0.7 0.0 2.9 5.0

Otel.veLokantalar 1.6 3.6 1.6 7.4 15.5 14.9

Ulaş. ve Haber. 15.3 4.4 2.9 0.7 2.3 3.3

Mali Kur. 11.5 3.6 0.9 3.8 6.5 8.5

Konut Sah. 4.4 1.7 1.6 1.7 1.2 1.3

Eğitim 2.0 4.5 3.5 4.6 4.5 4.3

Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.2 5.3 4.7 5.3 4.0 4.6

Vergi-Süb. 8.7 1.5 0.9 0.9 1.5 5.3

GSYH 100 2.8 1.5 1.4 2.9 4.4

Kaynak: TÜİK

Türkiye Büyüme Oranı

Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) 4.4

-20 -15 -10 -5 0 5 10 15

1999Ç1 1999Ç4 2000Ç3 2001Ç2 2002Ç1 2002Ç4 2003Ç3 2004Ç2 2005Ç1 2005Ç4 2006Ç3 2007Ç2 2008Ç1 2008Ç4 2009Ç3 2010Ç2 2011Ç1 2011Ç4 2012Ç3 2013Ç2

Reel GSYH (y-y, %)

Kaynak:TÜİK

-5 0 5 10 15 20 25

2010-II 2010-III 2010-IV 2011-I 2011-II 2011-III 2011-IV 2012-I 2012-II 2012-III 2012-IV 2013-I 2013-II

Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)

Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK

-20.0 -15.0 -10.0 -5.0 0.0 5.0 10.0 15.0

1999Ç1 1999Ç4 2000Ç3 2001Ç2 2002Ç1 2002Ç4 2003Ç3 2004Ç2 2005Ç1 2005Ç4 2006Ç3 2007Ç2 2008Ç1 2008Ç4 2009Ç3 2010Ç2 2011Ç1 2011Ç4 2012Ç3 2013Ç2

Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYH (ç-ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYH (y-y, %)

Kaynak:TÜİK

(5)

5

Harcama Bileşenleri

(Sabit Fiyatlarla)

Sektör Payları (%) (2013 II.Çey.)

2012 II.

Çey.

2012 III.

Çey.

2012 IV.

Çey.

2013 I.

Çey.

2013 II.

Çey.

Yer. Hanehalkı Tük. Har. 65.6 -1.2 -0.3 -0.4 3.1 5.3 Dev. Nihai Tük. Har. 10.6 4.4 5.5 8.5 7.6 7.4 Gay. Safi Ser. Oluş. 26.0 -4.3 -3.3 -1.7 2.3 3.7

Kamu Sektörü 5.1 4.0 6.8 21.8 83.9 36.7

Özel Sektör 20.9 -5.6 5.3 -6.8 -7.3 -2.0

Mal ve Hiz. İhracatı 27.3 23.2 14.4 6.7 5.6 1.2 Mal ve Hiz. İthalatı 30.9 -1.7 3.0 6.6 7.1 11.7

GSYH 2.8 1.5 1.4 2.9 4.4

Kaynak:TÜİK

Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %)

Sanayi Üretim Endeksi

-5 -3 -1 1 3 5 7

-5 0 5 10 15 20

Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13 Haz.13 Eyl.13

Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)

Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen)

Kaynak: TÜİK

İmalat Sanayi Üretim Endeksi

-10 0 10 20 30 40 50

Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)

Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak: TÜİK

-4.00 -2.00 0.00 2.00 4.00 6.00 8.00 10.00 12.00 14.00 16.00 18.00

Tem.11 Eyl.11 Kas.11 Oca.12 Mar.12 May.12 Tem.12 Eyl.12 Kas.12 Oca.13 Mar.13 May.13 Tem.13 Eyl.13

3 Aylık Hareketli Ortalama (y-y, %)

Kaynak: TCMB

(6)

6

-60.00

-50.00 -40.00 -30.00 -20.00 -10.00 0.00 10.00 20.00 30.00 40.00 50.00

Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13

Ara Malı İmalatı (y-y, %)

Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Sermaye Malı İmalati (y-y, %)

Kaynak:TÜİK

Sektörler

Yıllık Değişim Oranı (%)

Eylül Ayı

2012 2013

Petrol Ürünleri 7.2 -7.2

Tekstil 8.0 5.6

Gıda 4.8 6.9

Kimyasal Madde 1.8 5.8

Ana Metal Sanayi 3.3 6.4

Metalik Olm. Diğ. Mineral 8.7 6.0

Taşıt Araçları 1.3 13.6

Elektrikli Teçhizat 6.3 13.8

Giyim 14.2 4.3

Kaynak: TÜİK

Sektörel Sanayi Üretim Endeksi

0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000

Eki.01 Nis.02 Eki.02 Nis.03 Eki.03 Nis.04 Eki.04 Nis.05 Eki.05 Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13

Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.)

Kaynak: OSD, VakıfBank

Toplam Otomobil Üretimi

Beyaz Eşya Üretimi

700000 900000 1100000 1300000 1500000 1700000 1900000 2100000 2300000

Beyaz Eşya Üretimi (Adet)

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

Sanayi Ciro Endeksi

70.0 90.0 110.0 130.0 150.0 170.0 190.0

Haz.08 Eyl.08 Ara.08 Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13 Haz.13 Eyl.13

Aylık Sanayi Ciro Endeksi (2010=100)

Kaynak:TÜİK

172.2

(7)

7 Kapasite Kullanım Oranı

55 60 65 70 75 80 85

Kapasite Kullanım Oranı (%)

Kaynak: TCMB

45 55 65 75 85 95

Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları

Yatırım Malları

Kaynak: TCMB

Toplam Sanayide Verimlilik Verilen İnşaat Ruhsatları

0.0 10,000.0 20,000.0 30,000.0 40,000.0 50,000.0 60,000.0 70,000.0 80,000.0 90,000.0

Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1000 m2)

PMI Endeksi

30 35 40 45 50 55

60

PMI Imalat Endeksi

Kaynak:Reuters

53.3 70

75 80 85 90 95 100 105 110

2005Ç1 2005Ç3 2006Ç1 2006Ç3 2007Ç1 2007Ç3 2008Ç1 2008Ç3 2009Ç1 2009Ç3 2010Ç1 2010Ç3 2011Ç1 2011Ç3 2012Ç1 2012Ç3 2013Ç1

Çalışan Kişi Başına (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına (3 Aylık)

(8)

8 ENFLASYON GÖSTERGELERİ

TÜFE ve Çekirdek Enflasyon

7.71

7.49 0

2 4 6 8 10 12 14

Nis.04 Eki.04 Nis.05 Eki.05 Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13

TÜFE (y-y, %)

Çekirdek-I Endeksi (y-y, %)

Kaynak: TCMB

TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan)

-5.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0

Nis.04 Eki.04 Nis.05 Eki.05 Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13

ÜFE (y-y, %)

Kaynak: TCMB

6.77

0.00 5.00 10.00 15.00 20.00 25.00 30.00 35.00

Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13 Tem.13 Eki.13

Gıda Enerji Tüfe

Kaynak: TCMB

Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %)

ÜFE Alt Sektörler (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi ÜFE

-10.0 -5.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0 35.0

Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13

Tarım Sanayi İmalat Sanayi

Kaynak:TCMB

-1 0 1 2 3

Gıda ve Alkolsüz İçecekler Ulaştırma Alkollü İçecekler ve Tütün Konut Lokanta ve Oteller Ev Eşyası

Giyim ve Ayakkabı

Yıllık

Aylık

Kaynak: TCMB

500 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2100 2300

100 120 140 160 180 200 220 240 260

Nis.05 Eki.05 Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13

BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen)

Kaynak: Bloomberg

(9)

9 Türk- İş Mutfak Enflasyonu

İTO Enflasyon Göstergeleri

5 5.5 6 6.5 7 7.5 8 8.5 9 9.5

12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)

Kaynak: TCMB

Enflasyon Beklentileri

-5 0 5 10 15 20

İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y-y,%) İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y-y,%)

Kaynak:İTO

85.7

70 75 80 85 90 95 100

Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti

Kaynak: TÜİK

Tük. Güven Endeksi-Fiyat Beklentileri

-4 -2 0 2 4 6 8

Türk-İş Gıda Enflasyonu ( a-a, %)

Kaynak: Türk-İş

Reel Efektif Döviz Kuru

100 105 110 115 120 125 130

135

TÜFE Bazlı (2003=100)

Kaynak: TCMB

109.99

(10)

10 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ

9.8

10.1

7.0 8.0 9.0 10.0 11.0 12.0 13.0 14.0 15.0 16.0 17.0

Ağu.05 Şub.06 Ağu.06 Şub.07 Ağu.07 Şub.08 Ağu.08 Şub.09 Ağu.09 Şub.10 Ağu.10 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Ağu.13

Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%)

Kaynak: TÜİK

19,000 21,000 23,000 25,000 27,000 29,000 31,000

May.08 Ağu.08 Kas.08 Şub.09 May.09 Ağu.09 Kas.09 Şub.10 May.10 Ağu.10 Kas.10 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12 Şub.13 May.13 Ağu.13

İşgücü Arzı (kişi) İstihdam Edilenler (kişi)

Kaynak: TÜİK

35.0 37.0 39.0 41.0 43.0 45.0 47.0 49.0 51.0 53.0

İşgücüne Katılma Oranı (%) İstihdam Oranı (%)

Kaynak: TÜİK

İşgücüne Katılım Oranı

42.0 44.0 46.0 48.0 50.0 52.0 54.0

0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0

Tarım Sanayi

İnşaat Hizmetler (Sağ Eksen)

Kaynak: TÜİK

Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki Payı

0 20,000 40,000 60,000 80,000 100,000 120,000 140,000 160,000 180,000 200,000

Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11 Eki.11 Oca.12 Nis.12 Tem.12 Eki.12 Oca.13 Nis.13 Tem.13 Eki.13

İş Arayanların Sayısı (kişi)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

İşkur İstatistikleri

92 97 102 107 112 117

2005-I 2005-IV 2006-III 2007-II 2008-I 2008-IV 2009-III 2010-II 2011-I 2011-IV 2012-III 2013-II

Sanayi İstihdam Endeksi

Sanayi İstihdam Endeksi (2010=100)

İşsizlik Oranı İşgücü Durumu

(11)

11

700

1,200 1,700 2,200 2,700 3,200 3,700 4,200 4,700

Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)

Kaynak: TOBB

Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı

85 90 95 100 105 110 115 120 125

Sanayi Sektörü Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri

Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri

(12)

12 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ

-40 -20 0 20 40 60 80

Eyl.04 Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13

Tarım (y-y, %) Madencilik (y-y, %) İmalat (y-y, %)

Kaynak: TCMB *12 aylık toplam veriler kullanılmıştır.

İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi

0 5000 10000 15000 20000 25000

Eyl.03 Mar.04 Eyl.04 Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13

İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar)

Kaynak: TCMB

İthalat*

-50 -40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40 50 60

Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13

Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %)

Kaynak: TCMB *12 aylık toplam veriler kullanılmıştır.

İhracat*

Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı

-11000 -9000 -7000 -5000 -3000 -1000 1000 3000

-84000 -74000 -64000 -54000 -44000 -34000 -24000 -14000 -4000 6000

Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen)

Kaynak: TCMB

Kaynak:TCMB

-12000 -10000 -8000 -6000 -4000 -2000 0

Eyl.03 Mar.04 Eyl.04 Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13

Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)

Kaynak: TCMB

-20000 -10000 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000

Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar)

Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar)

Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar)

Kaynak: TCMB

(13)

13 TÜKETİM GÖSTERGELERİ

-15 -10 -5 0 5 10 15 20

Reel Hanehalkı Tüketimi (y-y, %)

Kaynak: TCMB

Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları

40 50 60 70 80 90 100 110 120 130

55.0 65.0 75.0 85.0 95.0 105.0

Tüketici Güven Endeksi

Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)

Kaynak: TCMB

Krediler CNBC-e Güven Endeksleri

30 50 70 90 110 130 150

CNBC-e Tüketici Güven Endeksi

Kaynak: CNBC-e

0 10 20 30 40 50 60 70 80

Krediler (y-y, %)

Kaynak: BDDK

Bireysel ve Ticari Krediler

-5 5 15 25 35 45 55

Bireysel Krediler (y-y, %) Ticari Krediler (y-y, %)

Kaynak: BDDK

(14)

14 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ

-60000 -50000 -40000 -30000 -20000 -10000 0 10000

Şub.07 Haz.07 Eki.07 Şub.08 Haz.08 Eki.08 Şub.09 Haz.09 Eki.09 Şub.10 Haz.10 Eki.10 Şub.11 Haz.11 Eki.11 Şub.12 Haz.12 Eki.12 Şub.13 Haz.13 Eki.13

Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL)

Kaynak: TCMB

Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları

Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku

Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge

-35 -15 5 25 45 65

Vergi Gelirleri (Nominal y-y, %) Vergi Gelirleri (Reel y-y, %)

Kaynak:TCMB, VakıfBank

-3 7 17 27 37 47 57

Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL)

Kaynak:TCMB

300 350 400 450 500 550 600

Toplam Borç Stoku (milyar TL)

60 80 100 120 140 160 180

200 250 300 350 400 450

İç Borç Stoku (milyar TL)

Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 150

200 250 300 350 400 450

Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL)

Kaynak:TCMB

(15)

15 LİKİDİTE GÖSTERGELERİ

-5 0 5 10 15 20 25

Eki.04 Nis.05 Eki.05 Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13

Reel Faiz Nominal Faiz

Kaynak:TCMB, VakıfBank 0

5 10 15 20 25 30 35 40 45

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)

Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku Türkiye’nin Dış Borç Stoku Profili

TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz

Para Arzı

0 5 10 15 20 25

Kas.06 May.07 Kas.07 May.08 Kas.08 May.09 Kas.09 May.10 Kas.10 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 Kas.13

Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%)

Kaynak:TCMB

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:TCMB 0

50 100 150 200 250

0 5 10 15 20 25 30

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

TCMB (milyar dolar-sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar)

0 50 100 150 200 250

0 200 400 600 800 1000

M2 (milyar TL) M3 (milyar TL)

M1 (milyar TL-sağ eksen)

Kaynak:TCMB

(16)

16

2013-IMF Beklentisi

(Ekim 2013)

Reel Büyüme (y-y,%)

Enflasyon (y-y,%)

Cari Denge /GSYH (%)

İşsizlik Oranı (%)

Borç St./GSYH (%)

Gelişmiş Ülkeler

1.2 1.4 0.1 8.1 107.7

Gelişmekte Olan Ülkeler

4.5 6.0 0.8 -- 34.7

Tüm dünya

2.9 3.7 -- -- --

ABD

1.6 1.2 -2.7 7.6 106.0

Euro Bölgesi

-0.4 1.3 2.3 12.3 95.7

Almanya

0.5 1.6 6.0 5.6 80.4

Fransa

0.2 1.0 -1.6 11.0 93.5

İtalya

-1.8 1.3 0.0 12.5 132.3

Macaristan

0.2 3.0 2.2 11.3 79.8

Portekiz

-1.8 1.0 0.9 17.4 123.6

İspanya

-1.3 1.3 1.4 26.9 93.7

Yunanistan

-4.2 -1.8 -1.0 27.0 175.7

İngiltere

1.4 2.7 -2.8 7.7 92.1

Japonya

2.0 0.7 1.2 4.2 243.5

Çin

7.6 3.0 2.5 4.1 22.9

Rusya

1.5 6.2 2.9 5.7 14.1

Hindistan

3.8 9.0 -4.4 -- 67.2

Brezilya

2.5 5.9 -3.4 5.8 68.3

G.Afrika

2.0 5.7 -6.1 26.0 43.0

TÜRKİYE

3.8 8.0 -7.4 9.4 36.0

Reel Büyüme

(y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH*

(%)

Merkez Bankası Faiz

Oranı (%)

Tüketici Güven Endeksi

ABD

1.6 1 -2.71 0.25 71.2

Euro Bölgesi

-0.4 0.7 1.86 0.50 -15.40

Almanya

0.6 1.20 6.95 0.50 96

Fransa

0.20 0.70 -2.19 0.50 -18.40

İtalya

-2.50 0.80 -0.74 0.50 97.30

Macaristan

1.70 0.90 1.11

**

3.40 -23.30

Portekiz

-1.00 0.00 -1.55 0.50 -43.50

İspanya

-1.20 -0.10 -1.12 0.50 -20.70

Yunanistan

-5.50 -1.90 -3.37 0.50 -66.20

İngiltere

1.60 2.20 -3.79 0.50 -11.00

Japonya

2.70 1.10 1.01 0.10 41.20

Çin

7.80 3.20 2.35 6.00 99.80

Rusya

1.20 6.30 3.69 8.25 --

Hindistan

4.40 10.70 -4.79 7.75 --

Brezilya

3.28 5.84 -2.41 9.50 110.30

G.Afrika

2.00 5.50 -3.39

***

5.00 -8.00

Türkiye

4.40 7.71 -6.1

****

4.50 75.50

**Kaynak: Bloomberg, *: Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2012 verileridir.**

*: 2011 verisi, : 2010 verisi, ****: VakıfBank hesaplaması

Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler

Beklentiler

(17)

17

2011 2012 En Son Yayımlanan

2013 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi

GSYH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) 1 297 713 1 416 817 385 113 (2013, 2Ç) --

GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, y-y%) 8.8 2.2 4.4 (2013, 2Ç) 3.7

Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %) (takvim etk arnd) 9.7 2.5 6.4 (Eylül 2013) --

Kapasite Kullanım Oranı (%) 75.4 74.2 75.6 (Kasım 2013) --

İşsizlik Oranı (%) 9.8 9.2 9.8 (Ağustos 2013) 9.5

Fiyat Gelişmeleri

TÜFE (y-y. %) 10.45 6.16 7.71 (Ekim 2013) 6.8

ÜFE (y-y. %) 13.33 2.45 6.77 (Ekim 2013) --

Parasal Göstergeler (Milyon TL)

M1 148,455 167,404 199,773 (15.11.2013) --

M2 665,642 731,770 866,205 (15.11.2013) --

M3 700,491 774,651 907,019 (15.11.2013) --

Emisyon 49,347 54,565 68,185 (15.11.2013) --

TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 78,330 100,320 113,917 (15.11.2013) --

Faiz Oranları

TCMB O/N (Borç Alma) 5.0 5.0 3.50 (22.11.2013) --

TRLIBOR O/N 10.89 5.78 7.85 (22.11.2013) --

Ödemeler Dengesi (Milyon $)

Cari İşlemler Açığı 75,092 47,476 3,281 (Eylül 2013) 58,000

İthalat 240,842 236,545 20,623 (Eylül 2013)

--

İhracat 134,907 152,537 13,121 (Eylül 2013)

--

Dış Ticaret Açığı 105,935 84,008 7,502 (Eylül 2013) 96,000

Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL)

Merkezi Yön. İç Borç Stoku 368.8 386.5 407.9 (Eylül 2013) --

Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 149.6 145.5 168.2 (Eylül 2013) --

Kamu Net Borç Stoku 290.1 240.6 217.5 (2013, 2Ç) --

Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 2011 Ekim 2012 Ekim

Bütçe Gelirleri 22,632 27,345 30,018 (Ekim 2013) --

Bütçe Giderleri 24,573 31,749 33,188 (Ekim 2013) --

Bütçe Dengesi -1,940 -4,404 -3,170 (Ekim 2013) --

Faiz Dışı Denge 769 -681 -761 (Ekim 2013) --

Türkiye Makro Ekonomik Görünüm

(18)

V

ek

Vakıfbank Ek

konomik.arastirm

Cem Eroğ

Nazan Kı Ümit Üns Fatma Öz Sinem Ul Elif Engin

Bu rapor Türkiye V kullanılm vermek a alan bilgi

konomik Ar

malar@vakifbank

ğlu lıç sal zlem Kanbur lusoy n

Türkiye Vakıflar Vakıflar Bankası T ması nedeniyle do amacıyla hazırlan

lerde daha önced

aştırmalar

k.com.tr

Müdür Müdür Yard Müdür Yard Uzman Uzman Yard Uzman Yard

Bankası T.A.O. t T.A.O. bu bilgi ve oğrudan veya do mış olup, hiçbir k den bilgilendirme

dımcısı dımcısı

tarafından güven verilerin doğrulu laylı olarak oluşa konuda yatırım ön e yapmaksızın kıs

cem.eroglu@va nazan.kilic@vak umit.unsal@vak fatmaozlem.kan sinem.ulusoy@

elif.engin@vaki

nilir olduğuna ina uğu hakkında her acak zararlardan nerisi olarak yoru men veya tamam

akifbank.com.tr kifbank.com.tr kifbank.com.tr nbur@vakifbank

vakifbank.com.t fbank.com.tr

nılan kaynaklard rhangi bir garanti dolayı sorumlul umlanmamalıdır.

men değişiklik yap

Vak .com.tr r

an sağlanan bilg vermemekte ve uk kabul etmem Türkiye Vakıflar pma hakkına sahi

kıfbank Ekonom 021 021 021 021 021 021

giler kullanılarak h bu rapor ve için ektedir. Bu rapo r Bankası T.A.O. b

ptir.

mik Araştırmalar 2‐398 18 98 2‐398 19 02 2‐398 18 99 2‐398 18 91 2‐398 18 90 2‐398 18 92

hazırlanmıştır.

ndeki bilgilerin or sadece bilgi bu raporda yer

r