Siyaset Bilimi II
10. HAFTA: FAŞIZM & YENİ SAĞ
Tarihsel-toplumsal koşullar
◦ Birinci Dünya Savaşı sonrasında Avrupa’da faşist hareketlerin yükselişi
◦ Sosyoekonomik krizler
◦ Egemen sınıfların politikaları
◦ Solun politik tutumu
Sınıfsal ilişkiler
◦ Almanya ve İtalya’da sosyalist denemeler ve hareketler
◦ Ilımlı sağ ideolojilerin güçsüzleşmesi
◦ Küçük burjuvaziyi örgütlemek için geleneksel sağın irrasyonel-mistik söylemlerini kullanan faşist hareketler
◦ İşçi sınıfına karşı faşistlerin örgütsel gücünün kullanılması
◦ Faşist hareketlerle kurumlar arasında işbirlikleri
Sosyoekonomik krizler ve faşizmin kitle temeli
◦ Faşist hareketler kendini tehdit altında hisseden küçük burjuvaziyi örgütleyerek iktidara gelmişlerdir
◦ Proletaryanın örgütlülüğü karşısında karşı devrimci bir müdahale
◦ Kesintisiz ve bütünlüklü şiddet
◦ Geniş kesimlerde güvencesizlik hissi yaratan ve demokrasiye güvenlerini sarsan kriz belirtileri
◦ Faşist yönetimlerin sermayeyle ilişkisi
Faşizme soldan bakmak
◦ Faşizm burjuva bir hükümet biçimi midir yoksa burjuva-parlamenter sistemden ayrı bir nitelik mi taşır?
◦ Dimitrov: faşizm finans kapitalin en gerici, en şovenist emperyalist öğelerinin açık, terörist diktatörlüğüdür
◦ Totalitarizm: komünizm ve faşizm aynı kefeye konulabilir mi?
Söylemler ve iktidar yapısı
◦Tarihsel koşulların doğallaştırılması ve ebedileştirilmesi
◦Organik toplumu yabancı unsurların tehdidi altında görmesi
◦Otoriter tek adam ideolojisi
◦Militarist bir müdahale
◦Anti-komünizm
◦Anti-kapitalist söylem
Yeni Sağ
◦ Neoliberal birikim stratejisinin hegemonya projesi
◦ Liberalizm ve muhafazakârlığın bir birlikteliği
◦ Piyasa süreçlerini ve bireysel girişimi toplum düzeninde yeniden hakim kılma çabası
◦ 80 sonrası etkili olmuş bir siyaset ve ideoloji
Yöntemsel bireycilik ve öznellik
◦ Liberalizm ve muhafazakârlığı bir araya getiren yöntemsel bireycilik
◦ Toplumsal olgular bireyin davranışlarına indirgenerek açıklanabilir
◦ Hayek: kurumlar bireylerin karar ve tercihlerinin öngörülemeyen sonuçlarıdır – müdahaleyle düzenlenmemeleri gerekir
◦ Oakeshott: Toplumsal yaşam siyasi ahlak ve geleneğe göre şekillenir
◦ Siyasi düzen ortak iyiye ulaşma amacı gütmez – ortak çıkar piyasanın işleyişiyle şekillenir
Devlet-toplum ilişkisi
◦ Toplumsal düzenin devamını sağlamak için devlet güçlü olmalıdır
◦ Güven, itaat ve güçlü lider
◦ Bireylerin devlet otoritesine itaatinin sağlanması
◦ Toplumsal dayanışmaya engel olan sınıfsal faaliyetlerin engellenmesi
◦ Devlet harcamalarının refahtan güvenliğe kaydırılması
Devlet-piyasa ilişkisi
◦ Devlet ve piyasa dışsal bir ilişki içindedir
◦ Piyasanın akışını kolaylaştıracak devlet müdahaleleri gereklidir
◦ Devletin işlevi istikrarı sağlamak ve rekabeti güçlendirmektir
◦ Bretton-Woods sisteminin bitişi
Yeni Sağ tarihin sonu mu?
◦ Neoliberal politikalar keskin hatlarla tanımlanmadığından siyasi iktidarlar farklı politikalar izleyebildi
◦ Hakim sınıfların çıkarına olacak politikalara ideolojik zemin sağlayacak unsurlar bir araya getirildi
◦ TINA – başka alternatif yok
◦ Mevcut ilişkilerin evrensel bir sona işaret ettiği düşüncesi
