• Sonuç bulunamadı

Siyaset Bilimi

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Siyaset Bilimi"

Copied!
25
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Siyaset Bilimi

3. HAFTA: LIBERALIZM

(2)

Kökenler ve tarihsel süreç

◦ Özgürlükçülük ilkesini sahiplenmiş bir siyasal düşünce

◦ 17. yüzyılda adem-i merkeziyetçi feodal düzenden mutlakıyetçi monarşilere geçiş

◦ Meşruiyetini geleneklerden alan siyasal otoritenin tek elde toplanması

◦ İktisadi teşebbüsler ve kazanımlar üzerinde denetim

◦ Kilise ve din öğretisi ile iç içelik

◦ Mutlakıyetçi iktidarlar karşı hareketler ve direnişler

(3)

Aydınlanma felsefesi

◦ Akılcılık ilkesi: insan aklının doğanın ve toplumun işleyişini kavrama becerisine olan güven.

◦ Eşitlik ilkesinin sahiplenilmesi

◦ İki özgürlük tanımı: negatif ve pozitif özgürlük

◦ Mutlakıyetçi düzene eleştiriler:

Siyasal düzenler de geleneğe göre değil, akılcı yasalar çerçevesinde kurulmalıdır

Kilise ve dinin toplum üzerindeki baskısı kabul edilemez

Değişmez ve hiyerarşik toplumsal düzenler kabul edilemez

(4)

Negatif özgürlük ve liberal itirazlar

◦ Liberalizmin siyasal öznesi: birey

◦ Amaç liberal bireyin özgürlüğü

◦ Negatif özgürlük kavrayışı: dışsal müdahalelerin bireyi kısıtlamaması

◦ Hangi müdahaleler bireyi kısıtlar?

(5)

Mutlakıyetçi iktidar

Siyasal iktidarın, siyasal düzenin tek bir öğesinin elinde toplanmaması gerekir

İktidar, sadece toplumun talep ettiği sınırlı hedefleri gerçekleştirmek için yetkileri tanımlanmış bir araç olmalıdır

İktidar tüm bireyleri temsil etmelidir

Özgür ve eşit bireylerin örgütlenme hakkı engellenmemelidir

Mutlakıyetçilik bu üç ilkeyle bağdaşmaz

(6)

Teokratik iktidar

◦ Dini ve siyasal iktidar odaklarının birbirinden ayrılması gerekir

◦ Farklı dini inançlara hoşgörüyle yaklaşılmalı ve hiçbir inanca baskı uygulanmamalı veya ayrıcalık tanınmamalıdır

◦ Siyasal iktidar dünyevi hakları güvenceye almalıdır

(7)

Kapitalizm karşıtlığı

◦ İktisadi etkinlik ve özel mülkiyet hakkı kısıtlanmamalıdır

◦ Serbest piyasa mekanizmasına müdahale, iktidarın yetki sınırlarını aşması anlamına gelir

◦ Piyasanın işleyiş mekanizmaları liberal bireyin doğasına uygundur

◦ Bireyler daima kendi çıkarlarını maksimize etmek isterler ve bunun için rekabet ederler

◦ Bu arayıştaki bireylerin davranışlarının dışsal mekanizmalarla

düzenlenmesine gerek yoktur, kendi kendine herkesin çıkarına olacak bir

düzen oluşacaktır

(8)

Liberal çözümler

◦ Liberalizmin kurguladığı siyasal yapı

◦ Liberal tahayyülün üç katmanı:

◦ Her aktör için bir siyasal yapı:

Birey

Toplum

Devlet

(9)

Birey kuramı

◦ Diğer insanlardan yalıtık ve onlarla organik ilişkisi olmayan birey: atomik birey kavrayışı

◦ Bireyin kendi özgür iradesiyle yaptığı seçimlerin hem kendisi hem de tüm toplum için olumlu sonuçlar doğuracağını nasıl bilebiliriz?

◦ Bilginin sınırlılığı ve faydacılık

◦ Pragmatist tutum vs. «aydınlanmış kişisel çıkar»

(10)

Toplum kuramı

◦ Toplum için iyi olan en çok sayıda bireyi mutlu edecek koşulların sağlanmasıdır

◦ Toplum bireylerin toplamından ibaretse bireyler nasıl toplumu oluştururlar?

◦ Güvencenin sağlanmasını amaçlayan toplumsal sözleşme

(11)

Devlet kuramı

Toplumsal sözleşmenin koşullarını uygulayacak olan devletin erki hangi noktalarda, hangi araçlarla sınırlandırılmalıdır?

Anayasal rejim – hukuk devleti

Çoğunluğun onayını almış ve yaşam, özgürlük, mülkiyet haklarını koruyan sözleşme

Devlet bu hakları korur ancak nasıl kullanılacaklarına karışamaz

Devlet erkinin söz sahibi olduğu kamusal alan vs. bireyin tamamen özerk olduğu özel alan

(12)

Siyaset Bilimi

4. HAFTA: MUHAFAZAKÂRLIK

(13)

Çelişkili bir ideoloji?

◦ Muhafaza edilen nedir?

◦ Huntington: değişen sosyal ve siyasal dönemlere verilen tepki

◦ Tepkisel bir ideoloji

◦ Farklı tarihsel, kültürel, sosyal, iktisadi, siyasal değerlere eklemlenebilir

– seçmeci (eklektik) bir karakter

(14)

Muhafazakârlık ve gericilik

◦ Aşkın bir ahlak düzeni?

◦ Toplumun değerleri geçerli ve yararlı oldukları için korunmalıdır

◦ Aydınlanma temelinde oluşmuş bir ideoloji

Deneyim

Alışkanlıklar

İstikrar

(15)

Kusurlu insan doğası

◦ «İlk günah»

◦ Biyolojik zayıflıklar

◦ Ahlaken kusurlu yapısı nedeniyle dürtüsel ve kontrolsüz birey

◦ Kurumlar tarafından düzenlenmeye ve denetlenmeye muhtaç bir

toplum kavrayışı

(16)

Sınırlı bilgi kuramı

◦ Bilginin kaynağı deneyim

◦ İnsan bilgisine dayalı reformlar karmaşık toplumsal dinamikleri anlayamazlar ve kötüleştirirler

◦ İnsan aklının sınırlılığı

◦ Tarih boyunca gelişen özgün kanunlara güven

(17)

Kurumlar

◦ İstikrar ve düzeni koruyacak otorite sahibi kurumlar

◦ Kurallar, cezalar, ödüller ve normlarla biçimlenen düzenlemeler

◦ Bu otoritenin düzenlemeleri olmadan toplumların gelişmesi mümkün değildir

◦ Statükocu konum

(18)

Gelenek, alışkanlık ve önyargı

◦ Önyargı, deneyim ve alışkanlıklarımızdan kaynaklanır

◦ Bu yargılara bağlı olarak gelişen geleneksel değerler önemlidir

◦ Kişiler var olan toplumsal yargıları değerlendirme veya yeniden kurgulama becerisine sahip değillerdir

◦ Bu yargıların sonucu olarak gelişen görevler en sağduyulu rehberdir

(19)

Tarihselcilik ve tikelcilik

◦ Kurumlar tarihsel gelişmenin ürünüdür ve farklı toplumların kurumları ve değerleri birbirinden farklıdır

◦ Tikel bir değer evrensel bir doğruluk oluşturamaz

◦ Yeni ve yabancı değerlerin var olan yapıya dahil edilmesi doğru değildir

(20)

Sözleşmeci toplum eleştirisi

◦ Gönüllü sözleşme ilişkisi yerine, zaruri görevler içeren bağlılık ilişkisi

◦ Organik bir bütünlük ve devamlılık içeren toplum

◦ Toplumsal yapı içindeki her grup farklı rollere ve sorumluluklara sahip, bu roller değişirse toplumsal istikrar bozulur

◦ Eşitlik ve özgür sözleşme yerine itaat ve bağlılık

(21)

Din ve laiklik

◦ Laik bir siyasal ideoloji

◦ Din ve inançların toplum üzerinde olumlu bir etkisi vardır

◦ Ahlaki zemin sağlar ve hoşnutsuzluklarla başedilmesine imkân verirler

(22)

Mülkiyet

◦ İdeal mülkiyet formu toprak sahipliği

◦ Mülkiyet kâr amaçlı el değiştirmemelidir

◦ Mülkiyet soyut ve evrensel bir hak değildir

◦ Tüm bireylerin mülkiyet edinme hakkına eşit erişimi yoktur

(23)

Ulus devlet ve emperyalizm

◦ Ulus devlet organik toplumun hakim görünüş biçimi

◦ Dış ilişkilerde saldırgan ve yayılmacı bir tutum benimsenmemeli

◦ Başka bir toplumun iyileştirilmesi amacıyla ona müdahalede

bulunulamaz

(24)

Hukuk devleti

◦ Kanunlar, tarihsel deneyimlerle belirlenmiş geleneklerin siyasi iktidar tarafından uygulanan halleridir

◦ Yasal sistem, akılcı olduğu ve eşitlik sağladığı için değil, tarihsel

devamlılığın göstergesi olduğu için önemlidir

(25)

Özgürlük, eşitlik ve demokrasi

◦ Özgürlük bireylerin değil, kuruluşların sahip olması gereken bir nitelik

◦ Eşitlik ve adalet birbirinden ayrıştırılmalı

◦ Demokrasi evrensel bir değer değil, zaman içinde toplumların

sahiplenmesiyle savunulabilecek bir yönetim biçimi

Referanslar

Benzer Belgeler

◦ Eduard Bernstein: Kapitalizm yapısal çelişkileri nedeniyle çöküşe doğru gitmek yerine daha eşitlikçi bir toplum için zemin hazırlayan bir evrim çizgisinde

◦ Doğa insanın bir aracı olarak değil, içkin olarak değerlidir. ◦ İnsan ve doğa ilişkisi karşılıklı

Bu ders, bir disiplin olarak Siyaset Bilimi’nin sınırlarını tanıtmayı, diğer sosyal bilim disiplinleriyle ilişkisini anlatmayı hedeflemektedir.. Derste, politika, güç,

◦ Toplumu anlamak için devlete bakmak, toplumsal sınıfları görünmez kılar.. Feuerbach’a karşı:

◦ Bireyin kendi özgür iradesiyle yaptığı seçimlerin hem kendisi hem de tüm toplum için olumlu sonuçlar doğuracağını nasıl bilebiliriz. ◦ Bilginin sınırlılığı

◦ Yasal sistem, akılcı olduğu ve eşitlik sağladığı için değil, tarihsel devamlılığın göstergesi olduğu için önemlidir.. Özgürlük, eşitlik

◦ İdeolojiler, maddi üretim süreçlerinde kurulan maddi ilişkilerin yansımasıdır – maddi yaşamın çarpıklığını rasyonalize eder ve örterler. ◦ Önce bilinci

◦ Savaş ve şiddet, devletin varlığından kaynaklanır – devlet yoksa şiddet de yoktur. ◦ Anarşizmin ideal toplumunda silah olmayacağı için bireysel şiddet de