• Sonuç bulunamadı

SİYASETTE İZMİR İN KADINLARI - I. Milletvekilleri Belediye Başkanları Belediye Meclis Üyeleri ( )

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "SİYASETTE İZMİR İN KADINLARI - I. Milletvekilleri Belediye Başkanları Belediye Meclis Üyeleri ( )"

Copied!
168
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

KADINLARI - I

Milletvekilleri Belediye Başkanları Belediye Meclis Üyeleri

(1930-2014)

(2)

Bu kitap

‹BB Ahmet Pirifltina Kent Arflivi ve Müzesi taraf›ndan yay›na haz›rlanm›fl olup

‹zmir Büyükflehir Belediyesi’nin kültür hizmetidir.

‹zmir Büyükflehir Belediyesi Konak-‹ZM‹R Tel: 0 232 293 12 00

www.izmir.bel.tr

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Milletvekilleri - Belediye Başkanları - Belediye Meclis Üyeleri (1930-2014)

Birinci Bas›m: Kasım 2014 Bask› Adedi: 2000

©‹zmir Büyükflehir Belediyesi

Yayına Hazırlayanlar

Aydan Kumral (Kadın Çalışmaları Şube Müdürü) Ayşe Üngör (Kent Arşivi ve Müzeler Şube Müdürü) Ferda Ülker (Kadın Çalışmaları Şube Müdürlüğü, KEEB) Sevinç Ustabaş Kara (Kadın Çalışmaları Şube Müdürlüğü, KEEB)

Asil Kaya (Kent Arşivi ve Müzeler Şube Müdürlüğü) Buket Ocak (Kent Arşivi ve Müzeler Şube Müdürlüğü) Gülsüm Berdan Eren (Kent Arşivi ve Müzeler Şube Müdürlüğü) Gizem Albaş (Kadın Çalışmaları Şube Müdürlüğü, KEEB, Stajyer) Irmak Demirel (Kadın Çalışmaları Şube Müdürlüğü, KEEB, Stajyer)

Melisa Acar (Kadın Çalışmaları Şube Müdürlüğü, KEEB, Stajyer)

ISBN

978-975-18-0166-1

Bu kitap Kasım 2014 tarihinde Mono Matbaacılık Amb. Tur. Gıda İnşaat San. Tic. tesislerinde bas›lm›flt›r.

(3)

KADINLARI - I

Milletvekilleri Belediye Başkanları Belediye Meclis Üyeleri

(1930-2014)

(4)

- 4 -

(5)

İÇİNDEKİLER

Sunuş... 7

Önsöz ... 9

TBMM / 05.12.1934 / Meclis Tutanağı / Kadınların Seçme ve Seçilme Hakkının Tanınması Hakkında Yapılan Görüşmeler ... 11

TBMM / 06.12.1394 / Meclis Tutanağı / Kadınların Meclise Gönderdikleri Teşekkür Mektubu ...19

1935 Yılı Genel Seçimleri Sonucu TBMM’ne Seçilen Kadın Milletvekilleri Listesi ... 23

İzmir’in Kadın Milletvekilleri... 25

İzmir’in Kadın Belediye Başkanları ... 67

İzmir Belediyeleri, Belediye Meclis Üyesi Kadınların Listesi (1930-2014) ... 83

İlk’ler - En’ler ... 109

Sonsöz ... 161

Kaynakça ... 163

Siyasette İzmir

(6)

- 6 -

(7)

SUNUŞ

Saygıdeğer Hemşehrilerim,

05 Aralık 1934 tarihi ülkemiz kadınları için bir milattır. Türkiye Cumhuri- yeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, kadınların toplumdaki ikincil konumunun ilerleme önündeki en ciddi engeli oluşturduğunun farkın- daydı. Yeni kurulan cumhuriyette, kadın ve erkek eşitliğinin özellikle yasa- larla teminat altına alınması, cumhuriyet ülküsünün sürekliliği için öncelikli konular arasında yer alıyordu. İşte kadınlar için milat olan bu tarihte, Tür- kiye Büyük Millet Meclisi 4. Dönem’inde Başbakan İsmet İnönü’nün meclis kürsüsünden yaptığı konuşma ile kadınların milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır. Bu tarihi konuşma, kadınların eşitlik mücadelesi açısın- dan son derece önemlidir. Siyasetin aktif öznesi olması gereken kadınların önündeki en büyük engel bu tarihte kaldırılmıştır.

Bugün, Türkiye Büyük Millet Meclisi ve yerel yönetimlerde yer alan kadın sayısına bakıldığında, yasal açıdan sağlanan eşitliğin tek başına yeterli ol- madığı görülmektedir. Tam bir eşitlik sağlanması ancak bugün meclis çatısı altında 275 kadın vekilin bulunması, yerel yönetimlerde daha çok kadın belediye başkanı ve belediye meclis üyesi gördüğümüz zaman gerçekleşe- cektir. O zaman inanıyorum ki siyasetin dili de rengi de değişecektir. Çünkü ancak daha fazla sayıda kadının siyasetin aktif özneleri olması ile siyaset sahnesi erkekler kulübü olmaktan çıkacaktır.

Büyükşehir Belediyesi’nin hizmet anlayışı bütünlüklü bir yapı içinde yürü- tülmektedir. Kadınlara yönelik hizmetlerimizin bir uzantısı olarak elinizdeki

Siyasette İzmir

(8)

İzmir’i yöneten, İzmir’in kararlarını veren, İzmir’e hizmet eden kadınları görünür kılmak istedik. Bu sayede siyasete girmek isteyen kadınlarımıza ce- saret vermeyi, kadınların görünmeyen tarihine ışık tutmayı sorumluluğu- muz olarak gördük.

1935 yılında yapılan genel seçimlerden bugüne kadar İzmir’in vekâlet ver- diği kadın vekiller, İzmir yereline hizmet veren kadın belediye başkanları ve belediye meclis üyesi kadınların adları, daha eşit bir dünya daha eşit bir İzmir için çok özel bir öneme sahiptir.

Demokratik tavrı ile bilinen İzmir’in siyasetteki temsilinde, gerçek bir de- mokrasi gerekmektedir. Ancak gerçek demokrasinin olduğu yerde gerçek bir adaletten söz edebiliriz. Kadın ve erkeklerin her alanda eşitliği söz ko- nusu değilse, adaletten söz etmemiz de gerçekçi olmayacaktır.

İlk’lerin kenti İzmir’e, eşitlik sağlanıncaya kadar her alanda mücadele etmek yakışır. Bu çalışmamızın da çok yönlü devam eden eşitlik mücadelesinin bir parçası olması dileğiyle…

Aziz KOCAOĞLU İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkanı

- 8 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

(9)

ÖNSÖZ

Türkiye’de kadınların eşit yurttaşlık hakkı mücadelesinin tarihi çok eski ol- makla birlikte, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasının ardından hızlı bir ilerleme içine girmiştir. Mustafa Kemal Atatürk, kadınların toplumsal ha- yatta görünür olmasını özellikle önemsemiş ve bunu mümkün kılacak giri- şimlerin içinde bizzat yer almıştır. Kuşkusuz köklü bir zihniyet değişiminin yaşanması uzun zamana yayılan bir mücadele ve çalışma ile mümkün ola- caktır. Ancak bu süreç Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasının ardından hız kazanmıştır.

Yalnızca İzmir ya da Türkiye’de değil, dünyanın hemen hemen her yerinde kadınların siyasete katılımı genellikle sınırlıdır. Kadınlık durumu pek çok açıdan dünyanın her yerinde zorluklarla anılmakta ve yaşanmaktadır. Ka- dınlar için siyaset gibi kamusal alana ait yerlerde olmak çoğu zaman erkek- lere oranla daha zorlu bir süreci tarif eder. İzmir’in siyasi yaşantısına adını yazdıran her bir kadının, günümüz koşullarında kadınlar için son derece ilham verici olacağını düşünüyoruz.

Çalışmamıza “Siyasette İzmir’in Kadınları 1930-2014” başlığını uygun bul- duk. Kadınların 1930 yılında belediye, 1933 yılında muhtarlık ve 1934 yı- lında da milletvekili seçme ve seçilme hakkı yasalarla tanınmıştır. Bu nedenle 1930 yılından bugüne kadar, İzmir’i Türkiye Büyük Millet Mecli- si’nde temsil etmek üzere seçilen kadın milletvekilleri, belediye başkanları ve belediye meclis üyelerine yer verdik. Şüphesiz il genel meclisine seçilmiş kadınlar ile muhtarlık yapmış kadınlar da var. Ancak bu başlıkları başka bir çalışmanın konusu olarak değerlendirmeyi uygun bulduk.

İzmir’in kadın milletvekilleri ve belediye başkanlarının kısa hayat hikâyele- rinin yanı sıra belediye meclis üyelerinin bir listesi yer alıyor çalışmamızda.

Siyasette İzmir

(10)

Ayrıca kitapta göreceğiniz “ilk”leri oluşturan kadınlar ile ilgili biraz daha ayrıntılı bir çalışma yapmayı öngördük. Hayatta olan ve ulaşabildiğimiz isimlerle yüz yüze yapılan görüşmeler, hayatta olmayanlar içinse aile yakın- ları ve çeşitli kaynaklardan yararlanıldı.

Meclis üyesi kadınlar konusundaki ilk başvuru kaynağımız Avukat Pelin Erda’nın kişisel olarak oluşturduğu, gazete arşivlerinden derlenmiş olan lis- teydi. Kendisine bu çalışmanın her aşamasında verdiği koşulsuz destek için ayrıca teşekkür ederiz. Varolan listenin yeniden düzenlenmesine ek olarak belediyelere yazılan yazı ile arşivlerinde yer alan bilgiyi istedik. Ancak pek çok belediyede son yılların kayıtlarına ulaşılabilirken geçmiş yılların kayıt- larına maalesef ulaşamadık. Ancak belediye meclis üyeleri ile ilgili araştır- mamız, çalışmamızın tamamlanmasından sonra da devam edecek.

Elimizdeki olanaklar dâhilinde eksiksiz bir liste oluşturmaya çalıştık.

İzmir’in dünden bugüne seçilen kadınlarının, kadın erkek eşitliğini hedef- lediğimiz çalışmalarımızda, siyasetle ilgilenmek isteyen kadınlara da güç ve- receğini düşünüyoruz.

Elinizdeki kitap, siyasette yer alan kadınları görünür kılarken aynı zamanda demokrasinin kalesi olan İzmir’in kültür hayatına da bir katkı sunmaktadır.

Bu nedenle kent kültürünü görünür kılan yayın çalışmaları yapan İzmir Bü- yükşehir Belediyesi Kent Arşivi ve Müzeler Şube Müdürlüğü ile işbirliği ha- linde çalışıldı.

Siyasetin eril dili ve ezberleri değiştiği oranda daha eşit ve adil bir dünya düşümüz, yüzünü gerçeğe dönüyor. Kadınların siyasetteki varlığı başka bir dünyanın mümkün olabileceğinin de teminatını oluşturuyor.

Tarihten günümüze İzmir’in sanat, edebiyat, siyaset alanlarına adını yazdı- ran ancak bizim haberdar olmadığımız kadınlarını sizlerle buluşturmaya devam etmeyi planlıyoruz.

İzmir Büyükşehir Belediyesi Sosyal Projeler Dairesi Başkanlığı Kadın Çalışmaları Şube Müdürlüğü

- 10 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

(11)

05 ARALIK 1934 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ TUTANAĞI / KADINLARA SEÇME VE SEÇİLME HAKKI TANINMASI İLE İLGİLİ YAPILAN GÖRÜŞME

BAŞBAKAN İSMET İNÖNÜ (Malatya)

Yüce milletvekilleri, kadınların milletvekili seçmek ve milletvekili seçilmek hakkına sahip olmaları için yüce katınıza teklif sunuyoruz, kadınlarımızın Türk tarihindeki haklı yerleri, erkeklerle beraber, daima, memleketin ve milletin yazgısı üzerinde söz ve etki sahibi olmalarıdır. Türk kadını tarihte ne vakit haklı ve itibarlı yerini bulmuşsa, toplum biliminin yazgısı üzerinde kendini etkisini gösterebilmişse, erkeklerle beraber karışık ve güç yurt işle- rinde el ele çalışabilmişse, işte o zaman, büyük Türk ulusu, kudreti ile me- deniyeti ile bütün dünyayı kaplamıştır.

Arkadaşlar, Türk kadınının, hakkı olan yerden ayrılıp, bir süs gibi, memle- ket işine karışmaz bir varlık gibi, bir köşeye konması Türk annesi değildir.

Türk ananesinin ve Türk anlayışının zıddı olan bir usuldür ki onun, Türk memleketlerinde yerleşmesi asırlarca -elemlerinizi ve acılarınızı tekrar uyan- dırmayayım- geçirdiğimiz felaketlerin başlıcalarından ve esaslılarından birini teşkil eder.

Arkadaşlar; eski alışılmış atasözlerini tekrar edecek değilim. Ulusumuzun bütün ihtiyaçlarını, içinden ve yakından görmüş ve yetişmiş adamlar olarak, inançla söyleyebiliriz ki Türk kadınının geniş alanda ulus işlerine karışma- sından istifade etmekteyiz, istifade edeceğiz.

Siyasette İzmir

(12)

Bizim bugün yaptığımız bu teşebbüs, Büyük Millet Meclislerinin ve Türk inkılâbının yıllardan beri güttüğü siyasanın tam bir varanıdır. İnkılâpçılar, yüce heyetiniz, bunu, yurdun ve ulusun menfaati ve iyiliği namına anlayış- larımızın yeni bir belgesi olarak gösterip övünebiliriz. Ancak arkadaşlar, yeni teklifimizle, Türk kadınına bu hakkı bir lütuf olarak veriyoruz kanaa- tinde asla değiliz ve kimse bu kanaatte olamaz. Bizim kanaatimiz, bizim ananemiz, Türk kadını için böyle vazifelere girmek, esasen hakkı olduğu ve yanlış olarak, zulüm olarak, çoktan beri geri bırakıldığı merkezindedir.

Diğer birçok memleketlerde nasıl olduğunu şimdi izah etmek istemem.

Fakat bir memlekette ki, yurdun her tarafı istilâya uğradığı zaman, kadınlar ateş altında erkeklerle beraber omuz omuza çalışırlar, memleketin geri kalan kısmını korumak ve beslemek için tarlanın kara toprağından yiyecek çıkar- maya çalışırlar, elbette bu mevcudiyetlerin yurdun her köşesinde ve her ta- bakasında söz söylemeye hakları vardır

Herhangi bir ülkede kadınlar bu kadar ağır imtihanlar geçirmişse, orada da kadınlar elbette bizim kanunen verdiğimiz haklara kavuşacaktır. Şart, evvelâ kadınların, bizim kadınlarımız gibi çetin imtihanlardan geçmiş ve daha çok çetin imtihanları göğüslemek için bileklerinde, akıllarında ve yüreklerinde kuvvet olduğunu ispat etmiş olmalarıdır.

Yüce arkadaşlar, Türk inkılâbını tarih anlatırken bunun bir kurtuluş oldu- ğunu söyleyecektir. Bu kurtuluşun muhtelif aşamaları içinde de bilhassa ka- dınların kurtulmasını anacaktır. Bizim inkılâbımızın, bu memlekette görülen birçok ıslahat teşebbüslerinden en baş ayırımlarından biri, kadınlığa verdiğimiz mevki ve kadın haklarını tanımakta gösterdiğimiz isabettir. Türk inkılâbı denildiği vakit, bunun, kadının kurtuluş inkılâbı olduğu beraber söylenecektir. Şimdi almakta olduğumuz teşebbüs, bu kurtuluş istikameti- nin tamamlanması, neticelenmesi ve en verimli bir hâle getirilmesidir. Ge- lecek Büyük Millet Meclisinde kadın milletvekilleri ile beraber çalışmak, Büyük Millet Meclisinin, kuruluşundan beri, bu memlekete getirdiği ilerle- melerin daha çok genişlemesini, daha ileri noktalarda bulunmasını temin edeceği kanaatindeyiz…

- 12 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

(13)

Arkadaşlar, bizim inkılâbımızı, gerek ona önderlik etmekte, gerek onu ilerici ve verimli kılmakta, Atatürk, en anlatıcı bir surette temsil etmektedir. Ka- dınları hakkından mahrum edilmekle, yarı yarıya kötürüm bir hale gelen ulusumuzun üstünden bu baskıyı kaldırması, Atatürk’ün başlıca hizmetleri arasında sayılacaktır.

Yüksek heyetinizin şimdi gösterdiği görüntüyü Türk ulusunun ilerlemesi ve yükselmesi için çalışan Yüce Önderimiz Atatürk’ün gayretlerini; sevgi ve saygılarla karşıladığınızın esaslı ve yeni bir delili olarak alıyoruz. Arkadaşlar;

fevkalâde iyi işler başaran Büyük Meclis, bütün umutlarına erişmiş bulu- nuyor. Memlekete ettiğiniz hizmetlerin en parlaklarından birini bu gün, teş- kilâtı esasiye kanununun tadili ile yapmış olacaksınız. Gelecek nesil dördüncü Büyük Millet Meclisi’nin büyük işlerini anarken, Türk kadınına bütün hakları vermek, kötü bir sistemin kendilerini karanlıkta bırakan usul- lerinden onları kurtarmak için gösterdiğiniz gayretleri daima şükranla, min- netle tekrar edecektir. Türk kadınının memlekete hizmetleri, onun kurtuluşunu tamamlamakla taçlandırmış oluyorsunuz. Arkadaşlar; heyeti umumiyesini yüksek onayınıza lâyık görürseniz, Türk ulusu içinde yeni bir devre açacak olan kanunun müzakeresine geçilecektir. Bu kanunun müza- keresi ile Türk kadınına memleketin şurasında burasında lâyık olduğu mev- kii vermek için gösterilen tereddütleri zihinlerden silmiş olacaksınız. Türk kadını da, Büyük Millet Meclisi’nde, memleketin mukadderatı hakkında söz söylemek, kanunların ve alınan tedbirlerin aile ve yurt için uygun ve faydalı olması hakkında kıymetli fikirlerini millete karşı ifade etmek fırsatını haklı olarak bulmuş olacaktır.

Siyasette İzmir

(14)

REFİK (Konya)

Çok değerli başkanın her işte olduğu gibi bunda da olgun ve içten gelen dolgun sözlerinden sonra sizleri üzmek istemezdim. Fakat görülecek iş o kadar büyük ve o kadar evrensel ki, bunun üzerinde duygularımı bir kaç kelime ile yüksek milletvekillerine sunmak istedim. Büyük Türk Ulusu; Ne mutlu sana; dün senin olmayan, senden olmayan kötü adamlar, kötü ida- relerin elinde öz varlığını ne söylüyor, ne de gösterebiliyordun. Yakından, uzaktan sana bakanlar senin özünü görmeden, bilmeden sana eksik gözle bakıyorlardı. Bugün senin özünü, senin varlığını yine senin özünle dünya uluslarına gösteren bir güç yetişti. O gücün, senin gücünün adını anarken, dünyanın sana gözleri kamaşarak baktığını görüyorum. Göğsüm sevinçle doluyor.

Büyük Ulus Kurultayı’nın saygıdeğer üyeleri, Dün bir evin pırtısı gibi değeri küçültülen Türk kadını durmadan yürüyen, olgunlaşan büyük inkılâbın bu atıma girmesi ile yepyeni bir dünyaya giriyor. Türk kadınını dünya tanır.

Erkekten hiç bir savaşta geri kalmamış, onunla omuz omuza yürümüş, onunla tarlada beraber çalışmıştır. Ekin kaldırırken, ineğini sağarken, yav- rusuna ninni söylerken dahi erkekten ayrılmayan Türk kadını ulus işlerinde de yüksek varlığını göstermiştir. Baylar, şimdi onayımıza verilen bu kanunla Türk kadını değeri olan yeri alıyor.

Büyük ulusun yüksek kurultayı, bugün Yüksek Kurtarıcının önderliğinde vereceği kararla büyük inkılâbın değerli kıldığı büyük işlerden birisini daha yapmış olacaktır. Baylar, sevinelim, öğünelim, çünkü Türk’üz; çünkü Ata- türkümüz vardır.

Ulus var olsun. Atatürk sağ olsun.

- 14 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

(15)

SADRI MAKSUDİ (Şebin Karahîsar)

Saygılı Türkler, kadınlara siyasî hak verilmesi münasebeti ile kürsüye gel- mem sizin vereceğiniz oyları etkilemek için değildir. Zaten bu kanunun le- hine oy vereceğinize eminim. Kürsüye çıkmamın sebebi; bu münasebetle kadınların siyasî hakları hakkında bugün hukuk felsefesi ile uğraşan bilim insanlarının fikirlerini özetlemektir. Bu fikirlerin özetlenmesinin faydalı ola- cağına inanıyorum. Baylar, kadınlara siyasî hak verilmesi meselesi öteden beri hukuk felsefesi ile uğraşan bilginler arasında konu olmuştur. Fikirleri çok işgal etmiş, uğraştırmıştır. Bu mesele kadınların zekâsı meselesi ile alâ- kadardır. Kadınların zekâsı erkek zekâsına eşit midir, değil midir, meselesi meydana çıkmıştır. Bu mesele üzerinde âlimler tamamen tarafsız olarak bir- çok noktada araştırma yapmışlar ve kadınların zekâsı tamam ile erkek ze- kâsına eşit olduğunu ispat etmişlerdir ve bugün bunu ispat eden âlimlerin ileri sürdükleri deliller arasında aklımda kalan birisini paylaşacağım. Baylar, en çetin ilimler sayısal ilimlerdir. Bütün ilimler arasından çetin olarak sayısal ilimler ileri sürülüyor. Sayısal ilimler alanında seçkin olan kişiler parmakla sayılacak kadar azdır (…). Kavaleski isminde Ruslaşmış bir Türk kadını var- dır. Bu kadın İsveç üniversitelerinden birinde matematik profesörü idi. Bay- lar, meselenin ilmî tarafı böyle iken her memlekette kadınların zekâsından şüpheyi içeren bir takım fikirler vardır. Bu fikirler eski devirde bizim mem- lekette vardı, bugün kalmamıştır. Bu fikir şu idi. Kadınlar, güya zekâ açı- sından erkeklerden geriymiş. Baylar, bu mesele üzerinde uzun uzadıya durmayacağım. Fakat bir şey kesindir: Herkes, bütün erkekler kendi ana- larının zekâsına, sezgisine, geniş görüşüne hayrandır. Kadınların birçoğu anadır. Buna göre bütün erkeklerin, kadınların zekâsına, sezgisine inanmış

Siyasette İzmir

(16)

rolünden bahsettiler. Gerçekten baylar, her devirde Türk kadını daima siyasî hayata katılmıştır. Bunun bin bir delili içinde ancak üç tanesini zikredece- ğim: Biri Araplar tarafından Buhara kuşatıldığı zaman Buhara Hanı (Toksad) reşit olmadığı için memleketi anası hatun idare ediyordu. Orhun abidele- rinde bahsedilen Kutluluğun zevcesi Bilge Han ve Kültekin’in anası Bilge Hatun Kutluk vefat ettikten sonra Hükümet idaresine etkisi olmuştur.

Üçüncüsü: Onuncu yüzyılda Çin’e gelen seyyahlardan birisi Uygur Hanlar ile siyasî görüşmelerde bulunurken bu görüşmeye Uygur Han’ın Hatunu da katılmıştır. Kadınların siyasete katılımı Türklerde bir gelenektir. Fiilen Av- rupa’da bugün bu hakları vermiş memleketler var mıdır? Evet, üç milyon nüfusu olan Finlandiya bu küçük memlekette kadınlar siyasî hakka 30 yıl- dan beri sahiptirler. Finlândiya’da işçi lehinde, çocukluk, kadınlık lehinde çıkan kanunların ekserisi kadın vekillerin girişimi veya onların etkisi ile ol- muştur. Finlandiya kadınların siyasî hakka katılımından çok memnundur.

Bundan sonra İngiltere’de, Amerika’nın birçok yerinde kadınların siyasî hu- kukunun tanınmış olduğunu görüyoruz. Rusya’da parlâmento yoktur, kon- grelere kadınlar da katılmaktadır. Ancak bugün demokrasi rejiminden farklı rejimler kuran memleketlerde kadınlar siyasî haklardan mahrum edilmiş- lerdir. Kadınlara siyasal hakların verilmesi, Türkiye’nin demokratlık yo- lunda gelişi-minin doğal bir sonucudur. Ben bunun çok hayırlı bir girişim olduğu fikrindeyim. Türk zekâsına, Türk kadının zekâsının da katılması, eklenmesi çok hayırlı sonuçlar verecektir. Onun için Hükümeti tebrik et- mekle, sizin de oy vereceğinize emin olduğum için, sizleri tebrik etmeyi ye- terli buluyorum.

- 16 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

(17)

İSMAİL MEMET (Sivas)

Baylar yıllarca hizmet ettiğimiz Padişahlardan biz bu hakkı isteseydik Türk köylüsü, Türk kadını milletvekilliği hakkı isteseydi, bizi ya ipe çekerdi ya denize atardı. Şunu herkese söylemek isterim ki Türk kadınları, Türk köy- lüleri! Sizin saadet yollarınız açıktır ve açılmıştır. Çünkü başımızda Atatür- kümüz, Başbakanımız vardır.

REFİK ŞEVKET İNCE (Manisa)

Arkadaşlar, yaratılışı, yaşayışı, varlığı kendi milleti arasında, vatandaşları arasında hak birliği esasına dayanan Türk anayasasında bir çatlak vardı.

Bugün esasını kabul ettiğimiz birliğin yalnız çatlak olan bir noktasını ta- mamlamış olmakla; milletin işlerine yıllardan beri başarıyla ve kesinlikle ve daima yürüyerek, başarılı olan Halk Fırkası bu görevi de yerine getirmek erdemini göstermiş olmakla tarihin en parlak sayfalarına bir yaprak daha eklemiş oluyor.

Başkanımız, kadınlara bu hakkın verilmiş olduğunu ifade etmenin doğru olmadığını, aksine zaten mevcut olan bir hakkın bir şekil halinde saptanmış olduğunu söylemekle çok doğru yaptı. Nasıl doğru olmasın ki ülküsü doğ- duğu andan itibaren erkekle ilerleyen, büyüdükçe sosyal vazifesi bazı saf- halarda erkeğe üstün gelen, tarlasında ekici ve biçici, çocuğuna bakıcı, erkeğine yardımcı olan Türk kadınını, en ağır yükü taşımak ve en büyük harplere katılmak suretiyle uzun zamandan beri vatanperverliğini ve Türk kadınının kadınlık kavramını ispat etmiş ve göstermiştir. Kendilerini yü-

Siyasette İzmir

(18)

- 18 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

isabetli kararlar verdiğimizi dünyaya karşı göstermiş olduk. Bu kanunla ça- lışma hudutları evden, tarladan, dairelerden, sınırlı belediye dairelerinden aşarak bütün Türkiye’yi kapsayan genişleme, Türk kadınlarının omuzlarına aldıkları yükü daha çok ağırlaşmıştır. Bu siyasî yükün ağırlığını kaldıracak kadar yetenekli ve erdemli olan Türk Hanımlarının bu saygıdan, yüksek kabiliyetlerinden, milletin bu siyasî sahada dahi istifade edeceğini düşün- mek ve onların bu cihazlarda dahi yararlı olmalarını dilemek elbette çok iyi olur. Onun içindir ki, özellikle kamu hukukuyla ilgili bir hakkın şimdiye kadar açık kalmış olan bir gediğini kapatmak yolunda bize verilen, daima arkasından gitmekle bütün milletin kurtuluş ve saadet bulduğu Atatürk’ün büyük direktifi ve onları takip ve tatbik edenlerin çalışmaları, kendilerine karşı gösterilen saygıları arttırmakla beraber kadınlara karşı zaten mevcut saygı ve sevgimizi dahi artırmıştır.

(19)

Siyasette İzmir

06 ARALIK 1934 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ TUTANAĞI / KADINLARIN MECLİSE GÖNDERDİĞİ TEŞEKKÜR MEKTUBU

1- Türk kadınlarına milletvekili seçmek ve seçilmek hakkını verdiğinden dolayı Büyük Türk Ulus vekillerine minnetlerinin bildirilmesini içeren An- kara Halkevi’nde toplanan kadınlar adına gönderilen mektup.

BAŞKAN: Gündeme geçmeden önce Türk kadınları tarafından yazılmış bir kâğıt vardır, okunacak:

Türkiye Büyük Millet Meclisi Yüksek Başkanlığına

Dün Büyük Millet Meclisi Türk kadınlarının milletvekili seçmek, milletvekili seçilmek kanununa onay verdi. Biz Türk kadınları bundan mutluluk duy- duk. Gerekli olan iş yapıldı. Türk kadını bundan sonra daha iyi anlaşıla- caktır.

Bu gerçeği anlayan, ortaya koyan, kanunla sağlamlaştıran Büyük Türk Ulu- sunun vekillerine minnet duyuyoruz.

Ankara Halkevi’nde toplanan Türk kadınları adına

• Afet

• Mevhibe İnönü

• Meveddet Özalp

• Fitnat Naşide

(20)

• Melâhat H.

• Esma Naciye

• Nedime Nuri

• Makbule Eldemir

• Zehra İhsan

• Makbule Zaim

• Süheylâ

• Samiye

• Azime

• Nazire Özmen

• Mediha Refik Seza

• Nezahat O.

• Savran Ahter

- 20 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

(21)

NECİB ALI (Denizli):

Arkadaşlar, kadınlarımızın Büyük Meclise karşı gösterdikleri candan ve de- rinden bağlılığa karşı teşekkürlerimizi sunarız. Zaten Cumhuriyet Hükümeti kadınlarımızın haklarını öteden beri tanımaya başlamıştır. Malûmunuzdur ki Büyük Meclis medeni kanun ile kadınların medenî haklar alanındaki hak- larını baştan tanımış ve ondan sonra dünyanın hiç bir yerinde kadınlara hâ- kimlik sıfatı şimdiye kadar henüz verilmemişken, Cumhuriyet Hükümeti büyük bir cesaret ve büyük bir güvenle kadınlara hâkimlik sıfatını vermiştir.

Bu görevi başarmaktadırlar. Arkadaşlar, üç seneden beri Türk kadını ada- letin yüksek sandalyesinde adalet dağıtmaktadır. Hayatın ve sosyal yaşan- tımızın her cephesinde almış olduğu görevi büyük bir gönül bağı ile yapan ve erkeklerden hiç geri kalmayan Türk kadınının, siyasî haklarını kullan- masında da büyük bir gönül bağı ve zekâ göstereceğinde hiç şüphe yoktur, ona eminiz. Kendilerine hayatın bu alanında da başarılar dileriz.

Siyasette İzmir

(22)

- 22 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

(23)

1935 Genel Seçimlerinde

Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Seçilen Kadınlar

1- Mebrure Gönenç Afyonkarahisar

2- Hatı Çırpan (Satı Kadın) Ankara

3- Türkan Örs Baştuğ Antalya

4- Sabiha Gökçül Erbay Balıkesir

5- Şekibe İnsel Bursa

6- Hatice Özgener Çankırı (ara seçimle)

7- Huriye Öniz Baha Diyarbakır

8- Dr. Fatma Memik Edirne

9- Nakiye Elgün Erzurum

10- Fakihe Öymen İstanbul

11- Benal Nevzad İştar Arıman İzmir

12- Ferruh Güpgüp Kayseri

13- Bahire Bediş Morova Konya

14- Mihri Pektaş Malatya

15- Meliha Ulaş Samsun

Siyasette İzmir

(24)

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

- 24 -

(25)

(1935-2014)

(26)

İZMİR KADIN MİLLETVEKİLLERİ (1935-2014)

AD - SOYAD DÖNEM YIL PARTİ

01 BENAL NEVZAT İSTAR ARIMAN 5. 1935-1939 Cumhuriyet Halk Partisi 6. 1939-1943 Cumhuriyet Halk Partisi 7. 1943-1946 Cumhuriyet Halk Partisi 8. 1946-1950 Cumhuriyet Halk Partisi

02 ŞEHİME YUNUS 6. 1939-1943 Cumhuriyet Halk Partisi

7. 1943-1946 Cumhuriyet Halk Partisi 03 LATİFE BEKİR ÇEYREKBAŞI 8. 1946-1950 Cumhuriyet Halk Partisi

04 HALİDE EDİP ADIVAR 9. 1950-1954 Bağımsız

05 NURİYE FERHAN PINAR ERDEM 10. 1954-1957 Demokrat Parti 11. 1957-1960 Demokrat Parti 06 NİMET PERİHAN ARIBURUN 11. 1957-1960 Demokrat Parti

07 AYSEN UĞURAL 16. 1977-1980 Adalet Partisi

08 IŞILAY SAYGIN 17. 1983-1987 Milliyetçi Demokrasi Partisi 18. 1987-1991 Anavatan Partisi

19. 1991-1995 Anavatan Partisi 20. 1995-1999 Doğru Yol Partisi 21. 1999-2002 Anavatan Partisi

09 BİRGEN KELEŞ 18. 1987-1991 Sosyal Demokrat Halkçı Parti

20. 1995-1999 Cumhuriyet Halk Partisi

- 26 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

(27)

10 PEYMAN TÜRKAN AKYOL 18. 1987-1991 Sosyal Demokrat Halkçı Parti 11 ŞEKİBE GENCAY GÜRÜN 20. 1995-1999 Doğru Yol Partisi

12 ZERRİN YENİCELİ 20. 1995-1999 Demokratik Sol Parti

13 GÜLER ASLAN 21. 1999-2002 Demokratik Sol Parti

14 CANAN ARITMAN 22. 2002-2007 Cumhuriyet Halk Partisi

23. 2007-2011 Cumhuriyet Halk Partisi 15 FATMA SENİHA NÜKHET HOTAR 22. 2002-2007 Adalet ve Kalkınma Partisi

23. 2007-2011 Adalet ve Kalkınma Partisi 16 TÜRKAN MİÇOOĞULLARI 22. 2002-2007 Cumhuriyet Halk Partisi

17 SERPİL YILDIZ 22. 2002-2007 Adalet ve Kalkınma Partisi

18 ŞENOL BAL 23. 2007-2011 Milliyetçi Hareket Partisi

19 ŞÜKRAN GÜLDAL MUMCU 23. 2007-2011 Cumhuriyet Halk Partisi 24. 2011-2015 Cumhuriyet Halk Partisi

20 HÜLYA GÜVEN 24. 2011-2015 Cumhuriyet Halk Partisi

21 BİRGÜL AYMAN GÜLER 24. 2011-2015 Cumhuriyet Halk Partisi 22 İLKNUR DENİZLİ 24. 2011-2015 Adalet ve Kalkınma Partisi

23 NESRİN ULEMA 24. 2011-2015 Adalet ve Kalkınma Partisi

Siyasette İzmir

(28)

- 28 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Şehime Yunus

(29)

ŞEHİME YUNUS

(6. ve 7. Dönem İzmir Milletvekili)

1898 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. İstanbul Darülmuallimatı ve İstanbul Darülfünunu Fen Fakültesi’nde okudu. 1937 yılında Bolu İlk Mektebi öğretmenliği ve aynı yıl Adapazarı Sabiha Hanım Orta Mektebi müdürlüğü yaptı. 1938’de atandığı İzmir Kız Lisesi Müdürlüğünü 8 yıl yaptıktan sonra istifa etti ve aynı lisede öğretmen olarak çalışmaya devam etti.

6. ve 7. Dönemlerde Cumhuriyet Halk Partisi’nden İzmir milletvekili olarak seçildi. Her iki dö- nemde de Milli Eğitim Komisyonu üyeliğinde bulundu.

Evli ve 2 çocuk sahibi olan Şehime Yunus, 19 Ocak 1978 tarihinde vefat etti.

Siyasette İzmir

(30)

Latife Bekir Çeyrekbaşı

- 30 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

(31)

LATİFE BEKİR ÇEYREKBAŞI

(8. Dönem İzmir Milletvekili)

1901 yılında İstanbul’da doğdu. Fransızca öğretmeni olan Latife Hanım, Konya Kız Muallim Mektebi’nde Fransızca, İstanbul S. Jandark Fransız okulu ve diğer azınlık okullarında Türkçe öğretmenliği yaptı. 1931 yılında İstanbul Şehir Meclisi ve daha sonra İzmir Belediye Meclisi üye- liği görevlerinde bulundu.

7 Şubat 1924 tarihinde kurulan Türk Kadınlar Birliği’nin Nezihe Muhittin’den sonra başkanı oldu. Birliğin kurucu üyeleri arasında yer aldı. Uluslararası Kadın Kongresi’nin Türkiye’de top- lanması için çalıştı. Türk Kadınlar Birliği, 1935 yılı genel seçimlerinde meclise 18 kadın millet- vekili girince, amacı gerçekleştiği gerekçesi ile kapatıldı.

Fransızca ve Rumca bilen Latife Bekir Çeyrekbaşı, 8. Dönemde Cumhuriyet Halk Partisi’nden İzmir milletvekili olarak meclise girdi.

Kızılay, Çocuk Esirgeme, Yeşilay, Maarif Cemiyeti, Kadınları Esirgeme Kurumu başta olmak üzere birçok hayır kurumunda idare ve merkez heyetlerinde çalışmaları oldu. İkinci Balkan Kon- feransı’nda Türkiye delegesi olarak yer aldı.

Evli ve 3 çocuk annesi olan Latife Bekir Çeyrekbaşı’nın ne zaman vefat ettiği bilinmemektedir.

Siyasette İzmir

(32)

- 32 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Nuriye Ferhan

Pınar Erdem

(33)

NURİYE FERHAN PINAR (ERDEM)

(10. ve 11. Dönem İzmir Milletvekili)

1914 yılında İstanbul’da doğdu. İstanbul Erenköy Lisesi’ni bitirdikten sonra Fransa Bordeaux Üniversitesi Kimya ve Tabii İlimler Bölümü’nü bitirdi. Türkiye’nin ilk kadın jeoloji mühendisidir.

1937 yılında İstanbul Üniversitesi Jeoloji Enstitüsü’nde asistanlık yaptı. 1942’de doktora, 1944’de doçentlik unvanını aldı. 1953 yılına kadar İstanbul Üniversitesi’nde jeoloji mühendisi olarak çalıştı. Bu süre içinde Türkiye’deki depremleri inceledi. 1939 Erzincan, 1942 Adapazarı, 1949 Karaburun, 1951 Kurşunlu, 1953 Yenice-Gören depremleri hakkında etütler yayınladı.

“Marmara Denizi Havzasının Sismik Jeoloji ve Meteorolojisi”, “Ege Havzasının Tektoniği”, “Sıcak Su ve Maden Suyu Kaynakları”, D. Lahn ile birlikte “Türkiye Depremleri İzahlı Kataloğu”, Tür- kiye’nin Arzani Teknotiği”, “Mühendislik Jeolojisi” eserlerinden bazılarıdır.

10. ve 11. Dönemde Demokrat Parti’nin İzmir adayı olarak milletvekili seçildi. Milletvekilliği döneminde Dışişleri Komisyonu üyeliği yaptı.

27 Mayıs 1960 darbesinin mağdurlarından biridir. Yassıada’ya götürüldü. Burada Demokrat Par- ti’nin Bilecik Milletvekili Mehmet Erdem ile evlendi. Yassıada ve Kayseri’de 2,5 yıl cezaevinde kaldı. 1967’de çıkan af yasası ile yeniden akademik kariyerine döndü. 1982 yılında Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Bölümü Başkanı iken emekliye ayrıldı.

30 Eylül 2006 yılında vefat etti.

Siyasette İzmir

(34)

- 34 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Nimet Perihan

Arıburun

(35)

NİMET PERİHAN ARIBURUN

(11. Dönem İzmir Milletvekili)

“Hiçbir yüksek rütbeli mevki işgal eden zatı tek başına tasavvur edemeyiz. Onun yanında mut- laka hayat arkadaşını düşünmek mecburiyetindeyiz.”

(TBMM, Genel Kurul Tutanağı, 11. Dönem, 2. Yasama Yılı, 78. Birleşim, 08.06.1959)

1913 yılında İstanbul’da doğdu. Kibarlığı ile tanınan bir komutan olan babası General Naci İl- deniz, Mustafa Kemal Atatürk’ün hocasıdır. Nimet Perihan Arıburun, Ankara Kız Lisesi’ni bitir- dikten sonra Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde okudu. Çocuk suçluluğu konusunda uzmanlaştı. Çocuk Suçluluğu konusunda bir kitap çevirisi yaptı. Ayrıca babasını anlattığı “Ata- türk’ün Öğretmeni” adlı bir kitabı bulunmaktadır. Adliyede hâkimlik stajı yaptı. Temyiz Mah- kemesi 3. Ceza Dairesi’nde çalıştı ve Cide’de hâkim muavinliği yaptı. 1953 yılında avukatlığa başladı.

Demokrat Parti’nin 11. Dönem İzmir milletvekili olarak seçildi. Milletvekilliği döneminde Milli Eğitim ve Milli Savunma komisyonları üyeliklerinde bulundu. 27 Mayıs 1960 Darbesi’nde, De- mokrat Parti’nin İzmir Milletvekili olan Nimet Perihan Arıburun da, Yassıada’ya gönderilen 7 kadından biridir. Eşi Tekin Arıburun da darbeye destek vermeyen bir asker olduğu için Yas- sıada’daydı. Yaklaşık 4 yıllık bir mahkûmiyetin ardından özgürlüğüne kavuştu.

Milletvekilliği döneminde Milli Eğitim ve Milli Savunma Komisyonları’nda görev aldı. Türk Hava Kurumu, Ankara Körler Okulu ile kurucu genel başkanı olduğu Körlere Işık Vakfı’nda çalışmaları oldu.

Siyasette İzmir

(36)

- 36 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Aysen Uğural

(37)

AYSEN UĞURAL

(5. (16.) Dönem İzmir Milletvekili)

“… bugünkü Türkiye artık 1930’ların Türkiye’si değildir.”

(TBMM, Genel Kurul Tutanağı, 5. (16.) Dönem, 48. Birleşim, 20.03.1980)

1935 yılında Alaşehir’de doğdu. Manisa Kız Enstitüsü’nü bitirdi. 1967 yılından milletvekili se- çildiği tarihe kadar Adalet Partisi İzmir Kadın Kolları Başkanlığı görevinde bulundu. İzmir’in önseçim yoluyla seçilen ilk kadın milletvekilidir. Milletvekilliği döneminde İçişleri Komisyonu üyesi olarak çalıştı.

Aysen Uğural 3 çocuk annesidir.

Siyasette İzmir

(38)

- 38 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Birgen Keleş

(39)

BİRGEN KELEŞ

(18. ve 20. Dönem İzmir Milletvekili)

“Aslında kadın-erkek eşitliği, … aynı zamanda bir demokrasi sorunudur çünkü kadınların siyasi oluşum ve kararlara ağırlık vermediği, yetkilerini kullanmadıkları bir ortamda çoğulcu ve katı- lımcı bir demokrasiden bahsedilemez.”

(TBMM, Genel Kurul Tutanağı, 20. Dönem, 2. Yasama Yılı, 27. Birleşim, 05.12.1996)

18 Nisan 1939 yılında Vezirköprü’de doğdu. Üsküdar Amerikan Kız Lisesi’ni bitirdikten sonra Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde okudu. Yüksek lisansını California Üniversitesi, Los Angeles (UCLA)’da yaptı; Ekonomi alanında master derecesi aldı. Harvard Üniversitesi, Cen- tre For International Affairs’de Fellows Programı’na katıldı. İktisatçıdır.

1961-1983 yılları arasında Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatında Uzun Vadeli Planlar ve Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri uzmanı olarak çalıştı. Başbakanlık Devlet Plânlama Teşkilatı’nda Uzun Vadeli Plânlar ve Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri Uzmanı olarak görev yaptı.

1983-1999 arasında SODEP, SHP ve CHP’de Parti meclisi üyesi, Merkez Yürütme Kurulu üyesi ve Genel Sekreter yardımcısı olarak görev yaptı. 2001 yılında CHP’nin parti meclisi üyeliğine yeniden seçildi.

18. Dönemde Sosyal Demokrat Halkçı Parti’nin (SHP), 20. Dönemde bu kez Cumhu-riyet Halk Partisi’nin (CHP) İzmir adayı olarak meclise girdi. 22. ve 23. Dönemlerde de yine CHP’nin bu kez İstanbul adayı olarak seçildi.

Siyasette İzmir

(40)

- 40 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Şekibe Gencay

Gürün

(41)

ŞEKİBE GENCAY GÜRÜN

(20. Dönem İzmir Milletvekili)

“Tiyatro -tiyatrocuların bir tabiri vardır- insanı, insana, insanla veren sanat dalıdır. Bir beyaz perdenin uzaklığı, bir televizyon camının soğukluğu yoktur tiyatroda. İnsanlar, canlı kanlı sah- nededir.”

(TBMM, Genel Kurul Tutanağı, 20. Dönem 1. Yasama Yılı, 29. Birleşim, 27.03.1996)

1932 yılında İstanbul/Üsküdar’da dünyaya geldi. Notre Dame De Sion Fransız Kız Lisesi’ni bi- tirdikten sonra Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde okudu. Yüksek lisansını Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi konularında London School of Economics’de tamamladı.

Dışişleri Bakanlığı’nda Siyaset Planlama Dairesi ve Ekonomi Dairesi Ortak Pazar Şubesi’nde ça- lışmaya başladı. Paris’te konsolos olarak bulundu. Eşinin büyükelçilik görevi nedeniyle, göre- vinden istifa ederek uzun yıllar yurt dışında yaşadı.

1979 yılında Devlet Tiyatrosu Genel Sekreteri olarak göreve başladı. 1984-1994 yılları arasında Şehir Tiyatrolarında genel sanat yönetmenliği yaptı. 1995’de özel tiyatro statüsünde olan “Tiyatro İstanbul”u kurdu. Tiyatro alanında pek çok oyunun yönetmenliği ile oyun çevirileri yaptı.

20. Dönemde Doğru Yol Partisi’nin (DYP) İzmir milletvekili olarak meclise girdi. 16.10.1996’da DYP’den istifa ederek, 14.07.1997’de Demokrat Türkiye Partisi’ne (DTP) geçti. 12.11.1998 ta- rihinde ise DTP’den istifa etti ve bağımsız kaldı.

Kadının statüsü konusunda kurulan Meclis Araştırma Komisyonu ile Dışişleri Komisyonu üye-

Siyasette İzmir

(42)

- 42 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Zerrin Yeniceli

(43)

ZERRİN YENİCELİ

(20. Dönem İzmir Milletvekili)

“1923’ten sonra, Atatürk’ün çabalarıyla, kadının sosyal ve siyasî yaşamında radikal değişikliklere yol açan bir dizi kanun kabul edildi.”

(TBMM, Genel Kurul Tutanağı, 20. Dönem 2. Yasama Yılı, 65. Birleşim, 06.03.1997)

1960 yılında Kiraz’da doğdu. İzmir Kız Lisesi’nden mezun olduktan sonra, Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’ni tamamladı. İzmir ve Ödemiş’te eczacılık yaptı.

Demokratik Sol Parti’nin (DSP) 20. Dönem İzmir adayı olarak seçilerek, meclise girdi.

09.03.1999 tarihinde DSP’den istifa ederek bağımsız kaldı. On gün sonra Demokrat Türkiye Partisi’ne katıldı. Kadının statüsü konusunda kurulan Meclis Araştırma Komisyonu’nda görev yaptı.

Siyasette İzmir

(44)

- 44 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Güler Aslan

(45)

GÜLER ASLAN

(21. Dönem İzmir Milletvekili)

“Kadınlar, ellerinden alınana kadar, 1793’e kadar, gazete çıkararak ve dernek kurarak içinde bulundukları durumdan kurtulmak, seçme ve seçilme hakkına sahip olmak için yoğun mücadele vermişlerdir.”

(TBMM, Genel Kurul Tutanağı, 21. Dönem, 3. Yasama Yılı, 68. Birleşim, 13.03.2001)

1947 yılında Konya’da doğdu. Denizli Lisesi’ni bitirdikten sonra Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü İngilizce Bölümü’nden mezun oldu. 1968 yılında İzmir Çamlaraltı Koleji’nde İngilizce öğret- menliğine başladı. 1993 yılında Atatürk Lisesi’nden emekli oldu.

21. Dönemde Demokratik Sol Parti’nin (DSP) İzmir adayı olarak meclise girdi. Milli Eğitim, Kül- tür, Gençlik ve Spor Komisyonlarında görev aldı.

Zihinsel Özürlüler, Sokak Çocukları ve Çevre Dernekleri ile Ege Kadın Dayanışma Vakfı’nın üyesidir. Doğru Yol Partisi Merkez Karar Kurulu üyesi ve Genel Başkan Danışmanlığı görevlerini yürüttü.

Güler Aslan evli ve 2 çocuk annesidir.

Siyasette İzmir

(46)

- 46 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Canan Arıtman

(47)

CANAN ARITMAN

(22. ve 23. Dönem İzmir Milletvekili)

“Atatürk gerçek anlamda çağdaş, demokratik ve sürdürülebilir kalkınması olan bir ülke hedef- lediği için kadın-erkek eşitliğini bir devlet politikası olarak yaşama geçirdi.”

(TBMM, Genel Kurul Tutanağı, 23. Dönem, 4. Yasama Yılı, 82. Birleşim, 06.04.2010)

01 Ocak 1950 yılında Ankara’da doğdu. Karşıyaka Kız Lisesi’ni bitirdikten sonra Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde okudu ve aynı fakültede Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalında ihti- sasını yaptı. Üniversitede öğretim görevlisi ve serbest hekim olarak çalıştı.

1989-1994 ile 1994-1999 yılları arasında iki dönem Karşıyaka Belediyesi Meclis üyeliği, 1994- 1999 yılları arasında İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclis üyeliği yaptı. Meclis Başkan Vekilliği, Sağlık Komisyonu Başkanlığı, Grup Başkan Vekilliği ve grup sözcülüğü görevlerinde bulundu.

22. ve 23. Dönemde Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) İzmir Milletvekili olarak meclise girdi.

Çevre Komisyonu ile Tuz Gölü ve çevresinin kirliliğini araştıran komisyon, çocukları sokağa düşüren nedenlere ilişkin komisyon, töre ve namus cinayetleri ile çocuğa ve kadına yönelik şid- deti araştırmak için kurulan komisyonlarda görev yaptı.

İzmir Karşıyaka Soroptimist Klüp (İş ve Meslek Kadınları Derneği) kurucu üyesi ve başkanı, Ege Kadın Dayanışma Vakfı, İzmir Kadın Hakları Derneği ve KADER kurucu üyeliklerinde yer al- mıştır.

Canan Arıtman evli ve 2 çocuk annesidir.

Siyasette İzmir

(48)

- 48 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Fatma Seniha

Nükhet Hotar

(49)

FATMA SENİHA NÜKHET HOTAR

(22. ve 23. Dönem İzmir Milletvekili)

“Kadının siyasal yaşama katılımı, katılımcı demokrasi sınırlarını genişlettiği için, elbette gerekli ve vazgeçilmezdir.”

(TBMM, Genel Kurul Tutanağı, 22. Dönem 2. Yasama Yılı, 24. Birleşim 04.12.2003)

25 Ekim 1961 yılında Malatya’da doğdu. Malatya Ticaret Lisesi’ni bitirdikten sonra Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nden mezun oldu. Yüksek lisans (“İş Yavaşlat- manın İşçi Açısından Hukuki ve Ekonomik Etikleri”) ve doktorasını (“Türkiye’de Toplu İş Söz- leşmelerinde Ücret Politikası”) Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi Bölümü’nde tamamladı.

1985-2003 yılları arasında Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde öğ- retim üyesi olarak çalıştı. 1998 yılında aynı fakültenin Çalışma Ekonomisi Anabilim Dalı Baş- kanlığını yaptı.

22. ve 23. Dönemlerde Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AK Parti) İzmir milletvekili olarak meclise girdi.

Türkiye-AB İlişkileri Derneği Yönetim Kurulu Üyeliği, Sivil Düşünce ve Demokrasi Hareketi Derneği Başkan Yardımcılığı, Yerel Gündem 21 Danışma Kurulu Üyeliği ve Resmi Arabuluculuk görevlerinde bulundu.

‘Ücret politikası, çalışma hayatı, sendikacılık, sosyal politikalar, işsizlik, istihdam, kadınlar ve

Siyasette İzmir

(50)

- 50 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Türkan

Miçooğulları

(51)

TÜRKAN MİÇOOĞULLARI

(22. Dönem İzmir Milletvekili)

“Kadın-erkek eşitliğini sağlamak, demokrasinin, kalkınmanın ve toplumsal barışın temel koşu- ludur.”

(TBMM, Genel Kurul Tutanağı, 22. Dönem, 2. Yasama Yılı, 23. Birleşim, 03.12.2003)

1952 yılında Urla’da doğdu. İzmir Kız Lisesi’ni bitirdikten sonra Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü’nü tamamladı. Sandoz Kimya Sanayii ve Tariş Pamukyağı Laboratuvarında çalıştı.

1983 yılında İzmir’de özel bir poliklinikte ortaklık ve yöneticilik yaptı.

Sosyal Demokrat Halkçı Parti’de mahalle delegeliği ve İzmir Konak İlçesi Kadın Kolu Başkanlı- ğı’nı yaptı. Kadınların siyasette yer almaları için çeşitli çalışmalar yaptı. 1989’da İzmir İl Kong- resinde, kurultay delegesi olarak seçilen tek kadın oldu. Aynı yıl toplanan Sosyal Demokrat Halkçı Parti Tüzük Kurultayı’nda parti meclisine girdi. İzmir Narlıdere’de Cumhuriyet Halk Par- tisi kurucu ilçe başkanı olduğu dönemde kadın üye sayısı, erkek üyelerin sayısından fazlaydı.

Sosyal Demokrat Halkçı Parti ile Cumhuriyet Halk Partisi’nin birleşmesinin ardından CHP parti meclisine girdi.

22. Dönemde Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) İzmir milletvekili olarak meclise girdi.

Atatürkçü Düşünce Derneği, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği, 2. Kuşak Köy Enstitüleri Der- neği, İzmir Kadın Platformu, Ege Kadın Dayanışma Vakfı, Ka-Der ve Eğit-Der gibi sivil toplum örgütlerinde aktif olarak çalıştı.

Siyasette İzmir

(52)

- 52 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Serpil Yıldız

(53)

SERPİL YILDIZ

(22. Dönem İzmir Milletvekili)

“Kadınlarımızı ikinci sınıf vatandaş olarak gören "Kadın ne pahasına olursa olsun erkeğine itaat etmekle yükümlüdür." diyen zihniyete karşı ne tedbirler almayı düşünüyorsunuz?”

(TBMM, Devlet Bakanı Nimet Çubukçu’ya yöneltilen yazılı soru önergesi, 22. Dönem, 5. Yasama Yılı, 13. Birleşim, 01.11.2006)

1966 yılında Ankara’da doğdu. Ankara Keçiören Lisesi’ni bitirdikten sonra Ege Üniversitesi İle- tişim Fakültesi, Gazetecilik ve Halkla İlişkiler Bölümü’nü bitirdi. Muhabirlik ve sorumlu yazı işleri müdürlüğü yaptı. Kendisine ait halkla ilişkiler ve reklam ajandasında bir dönem yöneticilik yaptı.

1994 yılında yapılan yerel seçimlerde Demokratik Sol Parti (DSP)’den Bornova ve İzmir Büyük- şehir Belediyesi meclis üyeliğine seçildi. İzmir Büyük Kanal Projesi Komisyonu ve Hukuk Ko- misyonu üyeliklerinde bulundu. AK Parti’nin Karşıyaka kurucu üyesidir.

22. Dönemde Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AK Parti) İzmir milletvekili olarak meclise girdi.

2005 yılında AK Parti’den istifa ederek aynı yıl Anavatan Partisi’ne geçti. 05.07.2004 yılında, 616 Sayılı Belediye Yasa Tasarısı’nın, 14 maddesine eklenmesi için “nüfusu 50 bini geçen yerle- şimlerde ‘kadınlar ve çocuklar için koruma evi’ açılmasının belediyelerin görevleri arasında sa- yılması” konusunda meclise önerge verdi.

Serpil Yıldız evli bir çocuk annesidir.

Siyasette İzmir

(54)

- 54 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Şenol Bal

(55)

ŞENOL BAL

(23. Dönem İzmir Milletvekili)

“Demokratik bir ülkede demokrasinin kuralı olarak da meseleye baktığımızda, kadınların ayrı yaşantıları vardır, ayrı sorunları vardır. Bu sorunların ortaya konabilmesi ve siyaset kurumunda çözülebilmesi için de kadınların siyasete atılmaları gerekir.”

(Meclis Bülteni, Eser Özgü Ulurasba’nın Röportajı, Sayı:141, Ocak 2008)

02 Ekim 1956 yılında Bursa’da doğdu. İzmir Kız Lisesi’ni bitirdikten sonra Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Biyoloji Bölümü ve Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi İş İdaresi Bölümünde okudu. Yüksek lisans ve doktora çalışmalarını sitogenetik alanında yaptı.

1977 yılında sağlık meslek lisesinde öğretmen olarak başladığı çalışma hayatı iki yıl sonra özel sektörde yöneticilik olarak devam etti. 1995 yılında Gazi Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak çalışmaya başladı. Yüksek lisans ve doktorasını Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü’nde Si- togenetik alanında tamamladı. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Biyoloji ve Fen Bilgisi Anabilim Dalı’nda öğretim üyesi (Dr.) olarak görev yaptı.

23. Dönemde Milliyetçi Hareket Partisi’nin (MHP) İzmir Milletvekili olarak meclise girdi. İnsan Hakları İnceleme Komisyonu üyeliğinde bulundu.

1976-1978 yılları arasında Ülkücü Hanımlar Derneği’nin kuruculuğu ve genel başkanlığını yü- rüttü. 1997-2001 yılları arasında Türk Ocakları Genel Merkez Kadın Kolları Başkanlığı görevini yürüttü. 2002 yılında Türk Dünyası Kadınları Dostluk ve Dayanışma Derneği’nin kurulmasına öncülük etti.

Siyasette İzmir

(56)

- 56 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Şükran Güldal

Mumcu

(57)

ŞÜKRAN GÜLDAL MUMCU

(23. ve 24. Dönem İzmir Milletvekili)

“Demokrasilerde tek bir yurttaşın bile hak ve talepleri gözetilmek zorundadır.”

(TBMM, Genel Kurul Tutanağı, 24. Dönem, 3. Yasama Yılı, 115. Birleşim, 04.06.2013)

20 Eylül 1951’de Denizli’de doğdu. Babasının adı Süreyya, annesinin adı Emine Necla’dır. TED Ankara Koleji’ni bitirdikten sonra Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölü- mü’nü bitirdi. 1974-1979 yılları arasında Devlet Yatırım Bankası’nda Proje Değerlendirme Uz- manı olarak çalıştı. 1976 yılında Uğur Mumcu ile evlendi. 1977’de oğulları Özgür ve 1981’de kızları Özge doğdu.

Eşi gazeteci yazar Uğur Mumcu’nun 1993 yılında öldürülmesinin ardından Uğur Mumcu Araş- tırmacı Gazetecilik Vakfı’nı kurdu.

23. ve 24. Dönemde Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) İzmir milletvekili olarak meclise girdi.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanvekilliği görevini sürdürmektedir.

Şükran Güldal Mumcu 2 çocuk annesidir.

Siyasette İzmir

(58)

- 58 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Hülya Güven

(59)

HÜLYA GÜVEN

(24. Dönem İzmir Milletvekili)

“Kadına yönelik şiddetin ve sonuçlarının ortadan kaldırılmasının, öncelikle devletin ve siyasal ikti- darların sorumluluk duyarak, hukuki ve sosyal politikaların yaşama geçirilmesiyle mümkün olacağı açıktır.”

(TBMM, Genel Kurul Tutanağı, 24. Dönem, 2. Yasama Yılı, 75. Birleşim, 07.03.2012)

13 Aralık 1951’de Isparta’da doğdu. 1975 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun oldu.

Aynı Fakültede Farmakoloji Ana Bilim Dalı (ABD) uzmanlığını aldı. 19 Mayıs Üniversitesi Tıp Fa- kültesi’nde 1983’te Yardımcı Doçent, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji ABD’de 1989’da doçent, 1993 tarihinde profesör oldu. Aynı yıl Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Far- makoloji Anabilim Dalı bünyesinde 24 saat hizmet veren “İlaç ve Zehir Danışma Merkezi”ni kurdu.

Anabilim Dalı Başkanlığı, Tıp Fakültesi Yönetim Kurulu Üyeliği, Dokuz Eylül Üniversitesi Etik Kurul Başkanlığı görevlerini yürüttü.

Türk Farmakoloji Derneği bünyesinde birçok konuda aktif çalışma yürüttü. Ayrıca Ege Çağdaş Eğitim Vakfı’nın (EÇEV) yönetim kurulu üyeliğinde bulundu.

2004-2010 yılları arasında İzmir Büyükşehir Belediyesi Eşrefpaşa Hastanesi’nin başhekimliğini yü- rüttü. Bu süre içinde kadınlara yönelik eğitim ve sosyal projelerin yürütülmesini sağladı. Sosyal gü- vencesi olmayan hastaların ücretsiz sağlık hizmeti aldığı Eşrefpaşa Hastanesi’nde ayrıca, hasta ve yaşlı bakım kursları açılarak birçok kadına iş alanı sağlandı. Avrupa Birliği’nin desteklediği “İzmir’in Sağ- lıklı Anneleri” adlı proje ile İzmir’de yaşayan 15.000 kadına ulaşılarak, kadın sağlığı eğitimi ve genel sağlık ile kadın sağlığı açısından gerekli muayeneleri yapılarak gerekiyorsa tedavileri için yönlendirme

Siyasette İzmir

(60)

- 60 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Birgül Ayman

Güler

(61)

BİRGÜL AYMAN GÜLER

(24. Dönem İzmir Milletvekili)

“… Şimdi, Türkiye’de ne yazık ki tarafsız ve bağımsız yargı bozulmuştur. Yapılması gereken şey, tarafsız ve bağımsız yargı sistemini kurmaktır…”

(TBMM, Genel Kurul Tutanağı, 24. Dönem, 4. Yasama Yılı, 52. Birleşim, 24.01.2014)

1 Haziran 1961’de İzmir Bergama’da doğan Birgül Ayman Güler, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset ve İdare Bölümü’nden 1983 yılında mezun oldu. 1979-1980 arasında İngiltere’de dil eğitimi aldı. 1985’de yüksek lisansını ve 1987’de doktorasını Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Bölümü’nde yaptı. 1992’de Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Doktoru, 1996’da doçent, 2002’de de Yönetim Bilimi dalında profesör oldu.

1985’te İçişleri Bakanlığı’nda Araştırma Planlama Koordinasyon Uzman Yardımcısı, 1986-2002 yılları arasında TODAİE’de öğretim üyesi olarak çalıştı. Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi alanında 1996 yılında doçent, 2002 yılında profesör oldu. 2002 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne öğretim üyesi olarak geçti.

1995’de Kamu İşletmeciliğini Geliştirme Vakfı (KIDEM) kurucusu ve yönetim kurulu üyeliği, 2000’de Kamu Yönetim Uzmanları Derneği (KAYUD) başkanlığı, 2004’de Yerel Yönetim Araş- tırma ve Eğitim ve Yardım Derneği (YAYED) kurucusu ve genel başkanı olarak çalıştı.

2001 yılında kurulan Bağımsız Cumhuriyet Partisi (BCP)’nde 2008 yılına kadar Parti Meclis Üyesi, MYK üyesi ve Genel Başkan Yardımcılığı görevlerinde bulundu.

Siyasette İzmir

(62)

- 62 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

İlknur Denizli

(63)

İLKNUR DENİZLİ

(24. Dönem İzmir Milletvekili)

“Kadınların yüklendikleri sorumluluklar, yaptıkları ve yapacakları işler bir ülke için hayati önem- dedir. Kadınlar destek olmazsa nelerden mahrum kalacağımızı saymaya kalksak çok uzun bir liste çıkar.”

(TBMM, Genel Kurul Tutanağı, 24. Dönem, 2. Yasama Yılı, 76. Birleşim, 08.03.2012)

12 Ekim 1964’te İzmir’de doğdu. Babasının adı Benel, annesinin adı Sevil’dir. Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü’nden mezunu oldu. 1986’da çalışma hayatına adım attı. 1999 yılına kadar hizmet sektöründe çalışan Denizli, 1999’dan itibaren sanayici olarak iş dünyasına katıldı. Bu yıllar içinde sivil toplum örgütleriyle ilgili çalışmalarına devam etti. Ço- cuklara, gençlere ve kadınlara yönelik birçok projede yer aldı.

1997 yılında İZSİAD’a (İzmir Sanayici ve İşadamları Derneği) üye oldu. 19 Şubat 2005’de İZSİ- AD’a Türkiye’nin ilk kadın Sanayici ve İşadamları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı seçildi.

2006 yılında İş Adamları Dernekleri Konfederasyonu Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederas- yonu’na (TÜRKONFED), Batı Anadolu ve Akdeniz Bölgelerini temsilen Yönetim Kurulu Üyesi olarak seçildi. TÜRKONFED’in 2007 yılı boyunca ana teması olan “İş Gücünde Kadın” çalışma- larının koordinasyonunu ve başkanlığını yürüttü. Anadolu’da çok sayıda girişimci ve iş kadını derneğinin kurulmasına öncülük etti. 2009 yılında İzmir Sanayici ve İşadamları Derneği’nin Yö- netim Kurulu Başkanlığı’na tekrar seçildi.

24. Dönemde, İzmir Milletvekili olarak meclise giren İlknur Denizli, 2 çocuk annesidir.

Siyasette İzmir

(64)

- 64 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Nesrin Ulema

(65)

NESRİN ULEMA

(24. Dönem İzmir Milletvekili)

“Küreselleşen dünyada en büyük sorun insani yaşama standartlarının tüm topluma hâkim ol- masıdır. Güçlü toplum derken amacımız aile bütünlüğü içinde kadınımıza, erkeğimize, genci- mize, yaşlımıza, engellimize, yoksulumuza sahip çıkmaktır; sosyal devlet olma anlayışının gereğini yapmaktır.”

(TBMM, Genel Kurul Tutanağı, 24. Dönem, 2. Yasama Yılı, 43. Birleşim, 20.12.2011)

20 Aralık 1971’de Çankırı’da doğdu. Babasının adı Enver, annesinin adı Ayşe’dir. 1984 yılında İzmir’e yerleşti. Orta ve lise öğrenimini İzmir’de tamamladı. 1993 yılında Ege Üniversitesi Ec- zacılık Fakültesi’ni derece ile bitirdi. 1994 yılından bu yana İzmir’de eczane işletmeciliği yap- maktadır. 2003 yılında Adalet ve Kalkınma Partisi’nde siyasete başladı.

2003-2004 yıllarında Bornova İlçe Başkanlığı’nı yürüttü. 2004 yılında İzmir İl Kadın Kolları Başkanlığı, partisinin 1. Olağan Kongresinden sonra, il yönetiminde Siyasi ve Hukuk İşleri Baş- kanlığı görevini yürüttü. 2006 yılında Adalet ve Kalkınma Partisi İzmir İl Başkanlığı’nın 2. Olağan Kongresi ile İl Yönetim Kurulu Üyeliği görevini yaptı. 2007-2011 yılları arasında İl Kadın Kolları Başkanlığı görevini yürüttü.

Türk Eczacılar Birliği, İzmir Eczacılar Odası, Ege Yerel Yönetimleri İzleme Platformu, İzmir Eği- tim Gönüllüleri Derneği, Tüm Sanayici ve İş Adamları Derneği, KADER gibi sivil toplum örgüt- lerinde yer aldı.

2011 genel seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi, İzmir 2. Bölgeden Milletvekili seçilerek

Siyasette İzmir

(66)

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

- 66 -

(67)

(1930-2014)

(68)

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

- 68 -

(69)

İZMİR’İN KADIN BELEDİYE BAŞKANLARI

ADI SOYADI İLÇE/BELDE ADI DÖNEM PARTİ

01 SENİHA TINAY DİKİLİ 1963-1977 Adalet Partisi

02 IŞILAY SAYGIN BUCA 1973-1980 Adalet Partisi

03 NURGÜL UÇAR MENEMEN-SEYREK 1992-2009 Cumhuriyet Halk Partisi 04 AYSEL BAYRAKTAR BORNOVA 1994-1999 Demokratik Sol Parti 05 HÜLYA YARBUZ GÜZELBAHÇE 1994-1999 Anavatan Partisi 06 ŞEBNEM TABAK KARŞIYAKA 1999-2004 Demokratik Sol Parti

07 ŞÜKRAN AKYER MENDERES 1999-2004 Anavatan Partisi

DEĞİRMENDERE

08 SALİHA ŞENGÜL KİRAZ 2014-2019 Milliyetçi Hareket Partisi

09 SEMA PEKDAŞ KONAK 2014-2019 Cumhuriyet Halk Partisi

10 SİBEL UYAR URLA 2014-2019 Cumhuriyet Halk Partisi

Siyasette İzmir

(70)

- 70 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Aysel Bayraktar

(71)

AYSEL BAYRAKTAR

(1994-1999 Bornova Belediye Başkanı)

1932 yılında Adana’da doğdu. İlk, orta ve liseyi Adana’da okuduktan sonra üniversite eğitimini Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Mimarlığı Bölümü’nde tamamladı. 1957 yılında Kazım Bayraktar ile evlendi ve eşinin Ege Üniversitesi’ndeki görevi nedeniyle 1960 yılında İzmir’e yerleşti. Kendisi de Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Mimarlığı Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalıştı. Bahçe Mimarlığı bölüm adı, Aysel Bayraktar’ın teklifi ile Peyzaj Mimarlığı Bölümü olarak değiştirildi.

Belediye başkanlığı öncesinde çeşitli belediyelere, uzmanlık alanı olan peyzaj mimarisi konu- sunda danışmanlık yaptı. Bülent Ecevit’in teşviki ve halkın desteği ile 1994 yılındaki yerel se- çimlerde Demokratik Sol Parti’nin (DSP) adayı olarak seçimlere girdi ve kazandı. Bir dönem belediye başkanlığı görevini yürüttü ve tekrar aday olması yönündeki ısrarlara rağmen siyasetten ayrılarak, tekrar üniversitede ders vermeye başladı.

Belediye başkanlığı boyunca özellikle yolların yapımı, yeni parkların yapılması, çocuklar için oyun alanlarının açılması, gençler için spor merkezleri kurulması, okul bahçelerinin yeniden düzenlenmesi konularında yoğun olarak çalıştı. Başkanlığı döneminde her kesimden halkın sevgi, saygı, ilgi ve desteğini gördü.

Aysel Bayraktar’ın iki oğlu bulunmakta olup üç de torun sahibidir.

Siyasette İzmir

(72)

- 72 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Hülya Yarbuz

(73)

HÜLYA YARBUZ

(1994-1999 Güzelbahçe Belediye Başkanı)

İzmir Kızılbahçe’de 1950 yılında doğdu. Antalya Akseki Yarpuz’dan 1883 yılı büyük yangını sonrası Toroslar’ı aşarak Çatalkaya üzerinden Payamlı köyüne göç eden, 1909 yılında bugünkü Güzelbahçe’ye yerleşen Yarbuz ailesinin dördüncü çocuğudur.

İlköğrenimini Güzelbahçe Vali Kazım Paşa, orta öğrenimini İzmir Kız Lisesi’nde tamamladıktan sonra Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’ne girdi. Eczacılık eğitimini tamamladıktan sonra ec- zacı olarak Balıkesir Manyas Sağlık Merkezi, Urla Kemik Hastalıkları Hastanesi, Tekirdağ Sıtma Eradikasyonu Bölge Başkanlığı, Tekirdağ Halk Sağlığı Laboratuvarı Gıda Kalite Kontrolörlüğü, Tekirdağ Sağlık Müdürlüğü Eczaneler teftiş ve denetimcisi olarak uzun yıllar kamu hizmetlerinde görev yaptı. Bu görevleri nedeniyle ayrı kaldığı memleketi Güzelbahçe’nin hasretine dayanamayıp çalıştığı kurumdan ayrılarak, 1986 yılında Güzelbehçe’de Yarbuz Eczanesi’ni kurarak çalışma hayatını sürdürdü.

12 Eylül 1980 ihtilaliyle Güzelbahçe Belediyesi lav edilerek Konak Merkez’e bağlı Şube Amirliği oldu ve 1992 ara seçimlerinde adı da silinerek “Narlıbahçe İlçesi” kurulunca, demokrat, aydın, Güzelbahçe gençliği ile “Narsız da olsa Güzelbahçemiz güzeldir” sloganıyla Bağımsız Başkan ola- rak ilçede ilk kadın hareketini başlattı.

27 Aralık 1993 tarihinde, 3949 sayılı yasa ile Güzelbahçe ilçesi kurulduktan sonra, Anavatan Partisi’nden Belediye Başkanı seçilerek ilçenin ilk kurucu kadın belediye başkanı oldu.

28 Mart 1994 - 18 Nisan 1999 tarihleri arasında görev yaptı.

Siyasette İzmir

(74)

- 74 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Şebnem Tabak

(75)

ŞEBNEM TABAK

(1999-2004 Karşıyaka Belediye Başkanı)

1962’de İzmir’de doğdu. İlkokulu İzmir Hâkimiyeti Milliye İlkokulu’nda, ortaokul ve liseyi Ka- rataş Lisesi’nde okudu. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nden 1984 yılında mezun oldu.

1985 yılında İzmir Büyükşehir Belediyesi’nde Şehir Plancısı olarak işe başladı. 1992 yılına kadar Planlama Müdürlüğü’nde çeşitli görevlerde bulundu. 1992 yılında istifa ederek eşiyle birlikte kendi mühendislik bürosunda çalışmaya başladı. 1992-1999 yılları arasında serbest plancı olarak İzmir dışında birçok belediyenin imar planını hazırladı. 1997 yılında Demokratik Sol Parti üyesi oldu.

1999 yerel seçimlerinde Demokratik Sol Parti tarafından, kadın olması ve mesleği nedeniyle başkan adayı olarak gösterildi. 17 Nisan 1999 tarihinde Karşıyaka’nın ilk kadın belediye başkanı oldu.

Görev süresi içerisinde Birleşmiş Milletler Gıda Örgütü FAO ile Yeşil Kuşak Projesi yürüterek Karşıyaka’nın kuzey sırtlarının ağaçlandırılmasını sağladı. Yeşil alanlar 2 katına çıkarıldı. Katlı Pazar yeri yapılarak Alaybey ve Nergiz’de sokaklara kurulan pazarları kaldırdı. Bağış yardımı ile Huzurevi inşaatı bitirildi. Karşıyaka’ya 5.000 kişilik kapalı spor salonu kazandırıldı. Karşıyaka Kent Meclisi kuruldu. Sosyal sorumluluk projeleri başarıyla yürütüldü. 7 adet kütüphane açıldı.

Bayraklı ve Cumhuriyet Mahalleri’ne Kültür Merkezleri inşa edildi. Semt merkezleri açıldı. Be- lediye şirketi Kent AŞ sendikalılaştırıldı ve borçları ödendi. Büyükşehir Belediyesi ile birlikte Bostanlı Rekreasyon alanı düzenlendi. Başta çöp sorunu olmak üzere Karşıyaka’nın birçok so- rununun çözümü üzerine çalışıldı.

Siyasette İzmir

(76)

- 76 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Şükran Akyer

(77)

ŞÜKRAN AKYER

(1999-2004 Menderes/Değirmendere Belediye Başkanı)

1944 yılında Seferihisar’da doğdu. 1966 yılında stajyer olarak öğretmenliğe başladığı Değirmen- dere’de 27 yıl boyunca öğretmen olarak görev yaptı. Emekli olduktan sonra 1994 yılında De- ğirmendere muhtarı olarak seçildi. Muhtarlığı boyunca köyün yol yapımı, içme suyunun getirilmesi gibi alt yapı sorunlarının çözümlenmesi için çalıştı. 1997’de köyün belde olması üze- rine Işılay Saygın’ın desteği ve Değirmendere halkının isteği ile 1999 seçimlerinden Belediye Başkanı olarak seçildi. Hem muhtarlığı hem de belediye başkanlığı döneminde eşinin büyük desteğini aldı.

Şükran Akyer evli ve 2 çocuk annesidir.

Siyasette İzmir

(78)

- 78 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Saliha Şengül

(79)

SALİHA ŞENGÜL

(2014-2019 Kiraz Belediye Başkanı)

1983 İzmir, Kiraz doğumludur. İlk ve orta eğitimini Kiraz’da, lise eğitimini ise Ödemiş’te ta- mamladı. Eskişehir Anadolu Üniversitesi’nde Yabancı Dil Öğretmenliği okudu. 2014 Mahalli İdareler Genel Seçimleri sırasında Kiraz’da etüt merkezi işletmeciliği yapmakta iken; babasının yarım kalan hayalini gerçekleştirmek üzere genç yaşta siyaset hayatına atıldı. Böylece Kiraz’ın ilk kadın belediye başkanı adayı olarak siyaset arenasında boy gösterdi ve seçimi büyük bir fark ile kazandı.

İlçenin ve hemşerilerinin sorunlarını hem bir eğitimci hem de bir kadın duyarlılığı ile ele al- maktadır. Kendine kalan zamanları, ailesi ve kitapları ile geçirmeyi tercih etmektedir.

2014 Mahalli İdareler Genel Seçimleri’ne hazırlanan babasının ani vefatından sonra Milliyetçi Hareket Partisi’nden gelen belediye başkanlığı adaylığını kabul etti ve yıllarını siyaset meydan- larında geçiren babasının arzusunu yerine getirdi. Çocukluk döneminde babasının belediye baş- kanlığı adaylık çalışmaları sırasında siyaset ile tanışan Saliha Şengül, babasından edindiği birikimleri kendi becerileri ile harmanlamaktadır.

Ülkesine ve memleketi Kiraz’a büyük bir hizmet aşkı ile bağlı olan Şengül; genç yaşta elde ettiği bu başarıyı ilçesine yapacağı hizmetler ile taçlandırmayı hedeflemektedir.

Evli ve bir çocuk annesi olan Saliha Şengül “Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’ün gös- terdiği yolda tereddütsüz ve Türk Kadını’na yaraşır şekilde yürüyeceğine and içmiştir.”

Siyasette İzmir

(80)

- 80 -

Siyasette İzmir’in Kadınları - I

Sibel Uyar

Referanslar

Benzer Belgeler

◦ Somut çıkarların ötesinde toplumsal bir amaç için çalışan gruplar – ortak fikir ve idealler etrafında toplanmış gruplar. ◦ Hedef kitlesi kendi üyeleriyle

◦ Devlet sorunu – devlet devrim sürecinde bir araç olarak kullanılabilir mi. ◦ Devlet sönümlenecek midir yoksa

◦ Eduard Bernstein: Kapitalizm yapısal çelişkileri nedeniyle çöküşe doğru gitmek yerine daha eşitlikçi bir toplum için zemin hazırlayan bir evrim çizgisinde

Kamunun, toplumsal yapının asimetrik konumu nedeniyle haberinin olmasının güç olduğu konuları kamusal

Toplumsal ilişkilerin ve gelişmelerin arkasında yatan güç ilişkilerini, tarihsel ilişkileri, güncel durumdaki karşılığını kavrayabilmeli (Entelektüel donanım).

Yapısal yanlılık, gazeteciler ‘doğru’ ve ‘dürüst’ habercilik yapmayı ilke edinse bile medyanın yapısı ve hatta profesyonellik ilkelerinin kendisi nedeniyle. ortaya

*Savaş sonrası dönemde, iki kutuplu dünya sisteminde Batı yanlısı tutum?. *Kapitalist ekonomiye

Siyaset muhabirliğinin mesleki kodları, gündelik işleyişi ve yapısal sınırları neler olabilir, tartışınız...