Siyaset Bilimi I
10. HAFTA: KÜLTÜR & KIMLIK
Kültürün bütünselliği
◦ Kültür, siyaset, ekonomi ve ideoloji organik bir bütünlük oluştururlar
◦ Kültür endüstrisi – iktisadi bir süreç içinde değerlendirilen kültür ürünleri
◦ Siyasal kültür – siyasete ilişkin bilgi, tavır, inançlar bütünü
◦ Kültür siyaseti – belli hayat tarzlarının ve sembollerin sahiplenildiği veya dışlandığı siyasal bir süreç
◦ Kültürel ideoloji – bir grubun düşünsel evrenine dahil olanlar ve dışlananlar
Kültür kavramının çoğulluğu
◦ Sosyal sınıf ve statü farkları: «işçi sınıfı kültürü», «burjuva kültürü», «popüler kültür», «kitle kültürü», «yüksek kültür»
◦ Siyasal ideolojiler: «muhafazakâr kültür», «liberal kültür», «sosyalist kültür», «feminist kültür»
◦ Hayat tarzları: «içki kültürü», «yemek kültürü»
◦ Toplumsal tavır ve tepkiler: «direniş kültürü», «biat kültürü»
◦ Ulusal/yerel kültürler: «Türk kültürü», «Ege kültürü»
Kültürel Çalışmalar
◦
Birmingham Üniversitesi Çağdaş Kültürel Çalışmalar Merkezi (1964)
◦
Emekçi sınıfların kültürünün toplumsal düzene karşı çıkış veya bağlanma biçimlerinin incelenmesi
◦
Stuart Hall, Richard Hoggart, David Morley, Paul Willis
Kültür çözümlemesi
◦
Kültürü farklı düzeylerde çözümlemek mümkündür:
◦ Kavram olarak;
◦ Yapı olarak;
◦ Praksis olarak.
◦
Kültürün üç genel anlamı:
◦ Zihinsel, manevi, estetik gelişime ilişkin genel bir süreç,
◦ Bir dönemin, bir grubun, bir halkın ya da genel olarak insanlığın yaşama biçimi,
◦ Entelektüel ve sanatsal etkinliğin ürünleri ve uygulamaları.
Kültür ve siyaset
◦ Kültürel öğeler, egemenlik veya direnişin konusu olduklarında siyasileşirler
◦ Kültür, sosyal sınıflar arasındaki ayrımları pekiştirir, tahakküm ve iktidar ilişkilerini yeniden üretir
◦ Ulusal kültürün inşa edilme süreci
◦ Alt kültür/karşı kültür hareketleri
Kültür ve hegemonya
◦
Egemen kültürün azınlık ve dışlanmışların kültürüne saldırmak yerine onları içermek, soğurmak ve kendi eklentisi haline getirme çabası
◦
Farklı anlam, değer ve pratikler belirli bir kültürel biçimde birleştirilir
Kültür ve küreselleşme
◦ Aynı kültürel ürünlerin dünyaya yayılmasıyla yaşanan kültürel türdeşleşme
◦ Eşitsiz bir kültürel melezleşme: farklı kültürlerin öğelerinin egemen kültür içinde yeniden anlam yüklenmesi
◦ Gelir, refah ve tüketim uçurumu
◦ Kültür ihracat
◦ Kültürel mücadelenin kapanmazlığı
◦ Kültürel hareketlerin yaratlması ya da yok edilmesi
Kimlik - tanımlar
◦ Özel sorunlarla kamusal meseleleri birleştiren bir toplumsal kategori
◦ Aynılıklar/benzerlikler ve farklılıklar üzerinde yükselen bir kolektif kurgu
◦ Bireylerin ve kolektiflerin birbirleriyle olan ortaklıklarını ve ayrılıklarını sistematik olarak kurulması ve anlamlandırılması
◦ Daima oluşum sürecinde
◦ Semboller içeren
Kimlik kavrayışları
◦
Psikolojik yaklaşımlar
◦
Sembolik etkileşimcilik
◦
Toplumsal kimlik teorisi
◦
Söylemsel kimlik inşası
Kimlik siyaseti
◦ 1960-70’lerde yeni toplumsal hareketler
◦ Sosyalist blokun çözülüşü
◦ Modernist evrenselciliğe karşı postmodern tikelcilik
◦ Çoğulcu toplum söylemi
◦ Etnik/dinsel ayrılıklar, azınlık sorunları, ayrılıkçı hareketler
Kimlik siyasetine yönelik eleştiriler
◦
Ellen Meiksins Wood: kimlik siyaseti özneleri toplumsal ve maddi bağlamdan koparır; sınıf temelli bir siyaset önerisi
◦
Terry Eagleton: işçi sınıfı kapitalist üretim içindeki yeri nedeniyle evrensel özgürleşmenin taşıyıcısıdır
◦
Nancy Fraser: toplumsal/ekonomik eşitsizlik ile kültürel/sembolik
eşitsizlik birbirine bağlıdır
Etnik ve dinsel kimlik tartışmaları
◦
Etnik kimlik tarihsel kolektif deneyimle mi yoksa geçici siyasal stratejilerle mi oluşmuştur?
◦ İlkselciler vs. araçsalcılar
◦
Etnik gruplar bilinçli olarak mı kurulmuştur yoksa kültürel cemaatlerden organik olarak mı gelişmiştir?
◦ İnşacılar vs. özcüler
