B a ş k a m m l e k e t l e r d e y a p ı i ş l e r i
A l m a n y a Aimanyada Hitler gençliği kulüp binası tipi.
Aimanyada yeni terbiye sistemleri, gençliği mektep- ten ayrı ve d a h a samimi, d a h a serbest bir çatı altında toplı- yarak canh ve kuvvetli yetiştirmeyi istihdaf etmektedir.
Bu maksatla bütün belediyeler Alman gençliğinin kısım kısım bir arada toplanarak okumalarını, şarkı söylemelerini, muayyen mevzular üzerinde konuşmalarını ve anlaşmalarını temin edebilecek binalar tedarikine mecburdurlar. Müsait bi- na olmıyan yerlerde yeni kulüb binaları yapılmaktadır.
Y a p ı . ı l ı k t a i n k i ş a f : a h a l a r j i ı r ı a s t i k a l o n l a Son sene istatistiklerine göre, yapı faaliyetlerinde kriz
senelerine nisbetle memnuniyetbahş neticeler alınmaktadır.
1936 senesi zarfında yapı işlerinde müteahhitlerin adedi (489.800) e baliğ olmuştur. Aşağıdaki rakamlar bu hususta kat'i bir fikir verebilir:
Yapı işlerine sarfediicn sermaye 3,2 milyar m a r k 1932
1933 1934 1935
1936 senesi zarfında, büyük mikyasta Devlet yapı işlerine şahit olunmuştur. İşçi grupları bir t a r a f t a n büyük inşaata ehemmiyet vermekte diğer t a r a f t a n da küçük inşaatın inki- şafına d a hizmet etmektedirler. İşçi grupları t a r a f ı n d a n t e - sis edilen anonim şirketi küçük aile yapılarına nakdi yardım- da bulunmakta ve bu suretle küçük tasarruf erbabını yeni ve sıhhi evlerde oturmağa teşvik etmektedir. 1934 senesinde te- sis edilen anonim şirketin bilhassa ufak yapıların inkişafın- d a büyük yardımı olmuş, ve iki sene zarfında muhtelif bü- yüklükte, (7,771) ailenin ikametini temin eden sıhhî bina kurmuştur. Bu evlere sarfedilen para miktarı 78 milyon m a r k - tır.
Almanya Dahiliye Nezaretinin talebi üzerine, memle- leket dahilindeki spor sahalarının ve jimnastikhanelerin ade- di hakkında umumî bir anket yapılmıştır. 1936 senesi birin- citeşrininde neticelenen bu ankete n a z a r a n ; Aimanyada 862 adet büyük spor sahası vardır. Bunların işgal ettikleri yer;
54 milyon metro murabbaıdır. Jimnastik ve spora tahsis edi- len vasat büyüklükteki meydan ve jimnastikhanelerin mik- tarı 27.890 a baliğ olmaktadır ki işgal eyledikleri saha; 168 milyon metre murabbaıdır. Küçük saha ve jimnastik yerleri- nin adedi ise 13.500 dür ve 51 milyon metre murabbaı yer k a p - larlar. Bunların haricinde 48 milyon metre murabbaı vüs'a- tinde 49.000 mektep bahçesi ve jimnastik yeri mevcuttur.
Buraya kadar zikrettiğimiz spor sahaları ve jimnastik yerlerinin işgal ettikleri arazinin umumî mesahası 321,25 milyon metre murabbaıdır. Asgari vüs'ati 30.000 m= olan b ü - yük spor sahalarının içerisinde 459 tenis sahası, 85 yüzme havuzu, 14 koşu yeri, 29 m a n e j ve diğer sporlara tahsis edi- len 81 hol mevcuttur. U m u m spor mahalleri memleket n ü f u - s u n a nisbet edilecek olursa n ü f u s başına 4,9 ma vüs'atinde yer isabet etmektedir. Esasen Almanya Spor komitesinin kültür fizik için tesbit ettiği asgarî nisbet de n ü f u s başına 5 m.2 dir ki bugünkü mevcuda tekabül etmekte olduğu görülmektedir.
(Das Baugewerbe, Berlin) den.
Y a p ı i s t a t i s t i k l e r i :
Belçikada Büyük H a r p t e n sonra ilk yapı istatistikleri .1920 senesinde yapılmıştır. O tarihte (1.546.408) adet ev tesbit olunmuştu ki umumî n ü f u s a nazaran 479 kişiye 100 ev isa- bet etmekte idi. •
Maliye Nezaretinin tahminlerine göre Umumî Harp es- nasında t a m a m e n tahrip edilen evlerin miktarı yetmiş bini mütecavizdir. Kısmen tahrip edilen binaların adedi ise on iki bin küsurdur. Harpten müteessir olan aksamın ihyasına 1924 senesine kadar devam edilmiş ve ancak 1925 ten itibaren ya-
pı faaliyetleri normal şekline girmeğe başlamıştır. Bilhassa 1927 senesinde yapı işlerine m ü h i m miktarda sermaye tahsis edildiğinden bu vadide büyük faaliyetlere şahit olunmuştur.
Belçika Millî Bankasının istatistiklerine göre, 1928 - 1934 seneleri zarfındaki ikametgâhlara tahsis edilen yeni yapıla- rın miktarı (76.600) dür.
1933 senesi nihayetinde bütün memleket dahilindeki ev- lerin miktarı (1.884.262) ye çıkmıştır. Bu yekûna nazaran, 435 kişiye 100 ev isabet etmektedir.
1920 senesinde yapılan istatistiklerle yapılan mukayese neticesinde, n ü f u s artmasına nisbetlç yem yapılan binaların a r t m a nisbeti d a h a seridir.
Yeni binaların ekseriyetini muhtelif ailelerin ikametine mahsus büyük a p a r t m a n l a r teşkil etmektedir. Brüksel h a - valisinde 1920 de, 2.154 hektarlık imar edilmiş arazi mevcut iken 1933 de bu miktar 2.940 a yükselmiştir ki % 35 nisbetin- de bir çoğaldma vaki olmuştur. Bu çoğalma Anvers Gand, Liege, Malines şehirlerinde % 25 nisbetindedir.
1930 senesi istatistikleri, memleket dahilindeki evlerin miktarının 2.235.000 e baliğ olduğunu göstermektedirler. Her nüfus başına bir oda isabet etmekte olup iki kişiye bir oda düşen mıntakaların nisbeti ancak umum mıntakaların % 2 si- ni teşkil etmektedir.
Belçikada iskân şeraitinin ıslahında ucuz evler yapan milli şirketlerin büyük yardımı olmuştur. Bu şirketler 1920 senesinde kurulmuşlar ve her imar mıntakasmda halka yar- dım etmişlerdir. Gayeleri; halkı sıhhate muzır, oturulmağa salih olmıyan binalardan kurtarmak ve az para sarfile mo- dern ve sıhhi şartları haiz binalara sahip etmektir. Millî ya- pı şirketleri büyük şehirler civarında müteaddit «C.ites - jar- dins» 1er vücude getirmişler ve yeni mahalleler kurmuşlardır.
Bu şirketlerin himayesinde bulunan ufak yapı teşekkülleri- nin adedi 1934 senesinde 297 idi. Teşekkül tarihinden itiba- ren 1936 senesine kadar millî yapı şirketleri 45.000 ev inşa et- mişler, bunların 22.000 i satılmış, mütebakisi kiraya veril- miştir.
Ç e k o s l o v a k y a B a y ı n d ı r l ı k f a a l i y e t l e r i :
1935 senesi Çekoslovakyanın en ziyade bayındırlık ve yapı faaliyetine sahne olduğu bir zamandır. Gerek hükümetin kendi hesabına yaptığı inşaat, gerekse eski ve gayri sıhhi ika- metgâhların tadil ve ıslahı için mahallî otoritelerin göster-
dikleri alâka ve yardım yapıcılık bakımından takdire şayan- dır.
1936 senesi iptidasında ise havaların gayri müsait bir şe- v.'lde devam etmesi yapı faaliyeti mevsimini geciktirmiş ve bu sebepten amele uzun müddet işsiz kalmış, yapı malzemesi ticareti ancak nisan nihayetlerinde tabiî haline avdet etmiş- tir.
Çekoslovakyada en ziyade Prag şehrinde büyük faa- liyetlere şahit olunmaktadır. Büyük ve eski apartımanları, devrin ihtiyaçlarına uygun bir şekilde, küçük fakat konforlu bir hale ifrağ için bütün yapı sahipleri istical göstermekte- dirler.
Hükümetin ve Belediyenin hesabına yapılan resmî dai- reler, yollar ve köprülerden maada bu sene hava tehlikesine karşı büyük mikyasta sığınaklar vücude getirilmektedir.
Emlâk terhin faizlerinin haddi asgariye indirilmiş ol- ması 1936 senesindeki yapı endüstrisinin inkişafına hizmet etmiş ve bu vesile ile malzeme piyasasındaki durum normal bir şekle girmiştir.
Danimarka A l m a n y a - D a n i m a r k a k ö p r ü s ü : Danimarkanm büyük inşaat şirketlerinden biri, «Sles- vlg» ile «Fermann» adasını yekdiğerine bağlıyacak bir köp- rünün inşasını düşünmektedir. Bu köprünün inşasına sarfe- dilecek para miktarı 40 milyon kuron tahmin edilmektedir.
Almanya hükümeti köprü yapıldığı takdirde «Fermann» ada- sından «Petersdorf» a kadar muazzam bir otomobil yolu yap- mağı deruhte etmiştir. Bu meyanda «Kopenhag» ile Is- veçin «Malmö» şehirlerini birleştirecek köprünün mali şera- iti etüd edilmektedir.
İFİnlandiya
B a y ı n d ı r l ı k v e b i n a l a r h a k k ı n d a b i r k o n f e r a n s :
Fransada binalar ve bayındırlık milli federasyonu reisi M. Lucien Lassalle verdiği bir konferansta endüstri faaliyet- lerinin millî ekonomi üzerindeki tesiratmdan derin bir vukuf- la bahsetmiştir.
Bu konferansın enteresan kısımlarını aşağıya hul&sa edi- yoruz:
«Bütün memleketlerde olduğu gibi, F r a n s a d a da bayın- dırlık ve yapı endüstrisi, millî ekonominin bir çok aksamils münasebattar olmasından, mühim bir mevki almaktadır.
Nitekim 1931 senesinde yapılan n ü f u s tahririnde de görüldü- ğü üzere, F r a n s a endüstrisinde çalışan amelenin büyük bir kısmı bayındırlık ve yapı işlerile hayatlarını temin etmekte- dirler. İstatistiklere n a z a r a n :
O r m a n ve kereste sanayiinde 211.777 Demir yapı işlerinde 94.146 T a ş yapı işlerinde 38.653 Sair inşaat işlerinde 886.138 ki ceman 1.230.714 işçi yapı endüstrisinde yer almaktadır. 1931 senesi F r a n s a n ı n bayındırlık ve yapı işlerinin en faal olduğu bir senedir. Bumı takip eden seneler zarfında yapı işlerinin 1931 senesine nisbetle % 40 a kadar düştüğü müşahede edil- miştir. Fransadaki yapı krizi 1936 senesinde d a h i salâh bul- mamıştır. Bittabii işlerin azalması işsizlerin miktarının ço- ğalmasına sebebiyet vermiş ve yalnız «Saine» mmtakasında 32.500 adet yapı şomörü kaydedilmiştir. Kriz en ziyade tesi- rini hususî yapılarda göstermiş ve bu cins müşterilerin adedi her gün biraz , d a h a azalmıştır. Nitekim Paris şehrinde yapı ruhsatnamesi alanların miktarı 1929 senesinde 2.000 i m ü t e - caviz iken 1935 senesinde bu miktar 554 e düşmüştür. 1936 se- nesi bidayetinde bu tenakus % 18 nisbetnide d a h a fazlalaş- mıştır. Binnetice yapı endüstrisinde kullanılan sermayenin miktarı gün geçtikçe azalmakta devam etmiştir.
F r a n s a d a bayındırlık ve yapı âlemi faaliyetleri millî eko- nominin tevazününde esaslı bir âmildir. Binaenaleyh bu sa- hadaki faaliyetleri arttırmak, hiç şüphe yok ki, memleket ik- tisadiyatının heyeti umumiyesînde salâh doğuracak bir h a r e - kettir.»
İtalya
« D o p o l a v o r o » : V a z i f e d e n s o n r a . Her s a n a t a mensup işçinin vazifesini bitirdikten sonra, mesai saatleri haricinde devam ettikleri ocaklara «Dopola- voro» denilmektedir ki gayeleri; işçinin fikrî ve bedenî terbi- yesinin inkişafına hizmet etmektir. Bu ocakların programla- rında «Muhtelif sporlar, halk oyunları, müşterek tenezzüh- ler artistik mevzular h a k k ı n d a toplantı ve münakaşalar, mesleki tecrübeler ve karşılıklı yardımlar» mevcuttur.
«Dopolavoro» n u n tertip ettiği müşterek tenezzühlerde nakil vasıtaları % 50 tenzilât yapmakta, otellerden asgarî fi- atlarla istifade edilmekte, müzeler ve emsali mahallere p a r a - sfz olarak girilmektedir. Geçen sene bu gezintilere iştirak eden işçilerin adedi bir milyonu tecavüz etmiştir. «Dopolavo- ro» 1925 senesinde tesis edilmiş millî bir teşekküldür. Bu bü- yük teşkilât 20.000 muhtelif müessesenin ve 2.500 kütüpha- nenin yardımından istifade etmektedir. B u n d a n m a a d a biz-
zat vücude getirdiği duşlu banyolar, yüzme havuzları, umumi bahçeler ve ucuz evler işçinin ihtiyaçlarım karşılamaktadır.
«Dopolavoro» teşekkülüne mensup işçiler, ayni zamanda umumi mağazalar ve eğlenti yerlerinde m u k a n n e n iş saat- leri haricinde, işçinin maruz kalacağı muhtemel kazalara karşı sigorta ettirilmiş olmasıdır.
«Dopolavoro» teşkilâtının kadınlara m a h s u s olan kıs- mı da Kup, dikiş, hasta bakıcılık, çocuk bakımı gibi ev işleri ile hesap ve muhasebe gibi büro işlerine müteallik kursları ihtiva etmektedir.
İtalyada hali hazırda «Dopolavoro» teşkilâtına mensup 1.800.000 işçi mevcuttur.
Y a p ı e n d ü s t r i s i n d e k r i z :
İsviçre Federal hükümetinin resmi istatistiklerinden an- laşıldığına göre, 1936 senesinde yapı endüstrisi memlekette endişe uyandıracak derecede bir b u h r a n geçirmektedir.
Son senenin ilk altı aylık devresinde, nüfusları 10.000 i geçen 30 İsviçre şehrinde ancak 1.673 ikametgâh yapılmıştır.
Halbuki 1935 senesinin ilk altı ayı zarfında bu miktar 3.830 a baliğ olmakta idi. Memleketteki yapı adedinin bir sene için- deki azalma nisbeti % 56,3 tür.
İsviçı-enin büyük şehirlerindeki bir sene zarfındaki yapı tenakusunu aşağıdaki mukayeseli cetvelden kısaca görmek ka- bidlir:
Zürich 272 100 Bâle 129 63 Genâve 43 39 Berne 69 46 Lausanne 46 34 1936 senesi ikinci kânunu nihayetinde, iş bürolarına m ü - racaat eden yapı amelesinin miktarı 71.777 kişi idi. Haziran ayı zarfında, yapı mevsimi dolayısile işsizlerin adedi yarı ya- rıya azalmıştır. B u n a rağmen geçen seneye nisbetle, işsizlik d a h a fazla olduğu aşağıdaki cetvelden anlaşılmaktadır:
Duvarcı 1.955 3.918 Boyacı, Dekoratör 1.121 1.910 Dülger 671 1.077 Sıvacı 386 756 Döşemeci 110 171 Taşçı 150 194 Diğer elişçileri 12.108 17.000 Yekûn 16.501 25.026
İ ç k o l o n i z a s y o n e t ü d l e r i : İsviçrede işsizlerin mesken ihtiyaçlarını temin maksa- dile küçük koloniler tesisi etüd edilmektedir. Hazırlanan pro- jeye n a z a r a n ; bu koloniler ziraatle iştigal etmiyen, işsiz en- düstri amelesine tahsis edilecek ve sanayi merkezlerinden ve fabrika kartiyelerinden çok uzak olmıyacaktır. Bu kısım iş- çilerin yeııi yapılacak evleri için aile başına (20 ar) lık a r a - zi verilmesi düşünülmektedir. Ziraatle iştigal edecek kısım için ileride d a h a geniş araziye malik koloniler tesis edilecek- tir. Hükümet bu projenin tatbik sahasına konması için n a k - di yardımda bulunacaktır,
Tokyoda Kokame evi. Mimar K. Ishimoto
Bu iki oda modern Japonyaiınm bugünkü hayatını h u - lâsa etmektedir. Birinde ailenin garp tahsili görmüş ve garp zevkini tanıyarak benimsemiş unsurlarının yaşayabileceği ve
misafirlerini kabul edeceği modern konfor; ötekinde ananevi, mütavazı ve samimî Japon hayatının geçtiği karakteristik sa- delik görülüyor.
J a p o n m i m a r i s i v e J a p o n E v l e r i Tanınmış J a p o n mimarlarından Tetsuro Yoshida (Japon evleri) n a m ı n d a Berlinde bir eser neşretmiştir.
Modern garp mimarisini pek iyi bilen müellif yeni Japon mimarisinde vukua gelen yenilikleri eserinde göstermektedir.
Japon mimarisi kendisine has karekteristik stilini m u h a f a z a etmekle beraber, ayni zamanda Çin mimarisinin takdir edi- len hususiyetlerinden de istifade etmiştir.
Japonyada iklim şartlarının hususiyeti (yaz mevsiminin çok sıcak ve rutubetli oluşu) verandaları üzeri geniş bir çatı ile güneşten muhafazaya mecbur kılar. Pencereler ve balkon kapılarının tertibatı vantilâsyonu temin edecek şekilde düşünü- lür.
Ahşap kısım inşaatın esasını teşkil eder. Esasen Japonyanın meşahai sathiyesinin nısfını ormanlık arazi işgal eylediğinden
ahşap yapıların maliyet fiatı, kereste ucuzluğundan dolayı, azdır. Japonlar evlerini tabiî estetik bakımından bozamazlar ve h a t t â d a h a ileri giderek işlenmemiş, düzeltilmemiş ağaç parçalarını inşaata kullanırlar.
Japonların tabiata karşı meftuniyetleri fazla olduğundan çiçek ve yeşillik onlar için büyük bir ihtiyaçtır. Bu sebeple en mütevazi evlerin bile m u h a k k a k bir bahçesi vardır.
Japonlar mimarisindeki ev pilânlarının en karekteristik cihetlerinden biride sürgülü kapılardır. Bu kapılar açlınca d a - hilî taksimat tek ve büyük bir oda haline inkılâp eder. Bölme- ler kâğıttan, döşemeler sureti mahsusada tazyik edilmiş sa- m a n d a n yapılır. Dahili tertibata katiyyen ehemmiyet veril- mez. Odaların taksimatı ve pencerelerin tertibatında sükûtu davet edici şekilleri tercih ederler. Yapılarda sükûnet, r a h a t - lık ve serinlik esastır.
