• Sonuç bulunamadı

B a ş ka m e m l e k e t l e r de m i m a rî

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "B a ş ka m e m l e k e t l e r de m i m a rî"

Copied!
2
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

B a ş k a m e m l e k e t l e r d e m i m a r î

ispanyada işçi E v l e r i .

1929 senesinde Seville şehrinde açılan Enternasyonal ser-gisinin tertibatına dört sene evvelden başlanmıştır. O zaman serginin inşaatı münasebetile şehrin İslahına da teşebbüs c -dilmişti ve her tarafta büyük caddeler açılıyor, bahçeler ter-tip ediliyor, cesim binalar, muhteşem saraylar inşa olunu-yordu. Bu sebepten dolayı Seville şehrinde işler çoğalmıştı, yerli işçiler kifayet etmiyordu, ispanyanın her tarafından sürü sürü işçi geliyordu. Bunlar işlerin uzanması üzerine bilâhare ailelerini de celbettiler ve neticede şehir içinde mesken kahtı başladı gittikçe de vehamet kesbetti. Bilâhare bu mesken kahtmın önünü almak için inşaata başlanıldı ve iki sene zar-fında Yalnız işçi meskeni inşaatı için 12 milyon «peçeta» sar-folundu.

Bütün binalar bir sırada tertip edilmiştir ve her biri bir aileye mahsus olmak üzere iki kattan ibarettir.

Binaların üslûbu yeknesak ve iklim ile ananeye uygun-dur. Alelûmum zemin katında bir hol, bir mutfak, bir yemek odası, bir de oturacak oda, üst katta dahi üç yatak odası ter-tip edilmiştir. Terasa şeklinde olan damlarda ise bahçe yapıl-mıştır. Bütün evlerin odalarına temizlemeği kolaylatmak için tuğla döşenmiştir. Bunlardan maada, her evde bir banyo odası akar su ile elektrik tesisatı da vardır. Her evin önünde ufak bir bahçe de tertip edilmiştir.

Bu evlerde oturan işçi ailelerin ekserisi kalabalıktırlar ve C - 8 çocukları vardır.

Kiralar ayda 10 - 15 peçetedir ve muayyen bir zaman sonra evler sakinlerinin tasarrufuna geçecektir Ancak kira-larını muntazam surette tediye etmiyenlerin ve ahlâka muha-lif harekette bulunanların tasarruf hakkı iptal olunur.

Fransada ucuz meskenler.

Fransada Mebusan ve Ayan meclislerinde uzun müzake-releı ve münakaşalardan sonra kabul edilen 31 Birinci Kânun 1938 tarihli Maliye kanunu aşağıdaki ahkâmı mündsriçtir: «Madde 134: Ucuz evler inşası için 1939 senesi zarfında 200 milyon franka kadar alâkadar müesseselere avanslar yapılabi-lir.» Şu halde Fransada ucuz yerler inşası hususunda 1939 se-nesi içiıı tesbit edilen meblâğ evvelki seninin tahsisatına nis-beten yarı yarıya tenzil edilmiş demektir. Çünkü 1938 sene-sinde bu bapta 400 milyon frank tahsis olunmuştu. Binaena-leyh bu sene Fransada işçi kulübelerinin hedmi ve bunların yerine ucuz ve fakat muntazam evler inşası keyfiyeti tevakkuf etmiştir.

Fransa Mebuslar Meclisinde bu senenin bütçesi müza-kere edildiği esnada, âzadan Bay Garşeri Sıhhiye Nezareti mazbata muharriri sıfatile kaleme almış olduğu mazbatada bu esas üzerine muhakeme yürüdükten sonra Loncheur kanunundan bahsetmiş ve bu kanun mucibince memlekette ucuz m:sken inşası için on iki milyar frank tahsis edilmiş,

halbuki şimdiye kadar bunun ancak iki milyarı sarfolunmuş o -lup on milyar frank daha mütebaki bulunduğunu beyan ve bu parayı Fransa bankasına tevdi ve Devletin munzam garanti-iile beraber ucuz mesken inşasına tahsis edilmesini teklif et-miştir. Mumaileyhin fikrine göre, bu veçhile bir taraftan 150.000 işçi kulubesi hedm edilerek bunların yerine 200.000 ucuz mesken meydana getirilebilecek, diğer taraftan bir hayli işçiye muntazam iş tedarik edilmiş olacak v = netice itibarile şcmaj'in önü alınmış bulunacaktır.

ingilterede işçi k u l u b e l e r i meselesi.

ingilterede işçi kulübelerinin hedmine büyük bir gayretle çalışıyor. Sıhhiye Nezaretinin 1939 senesi Temmuz ayı t a -rihile neşrettiği rapora göre işçilere mahsus yeni binaların inşasına faaliyette devam olunuyor. 1933 senesinde beş sene-lik plânın tatbikine başlanıldığından beri 800.000 kişi kulübe-lerden çıkarılıp yeni binalara yerleştirimiştir. 1938 senesi Martının nihayetinde tadil ed^miş olan plânda 309.500 ev gös-teriliyordu. Diğer taraftan hedmi icap eden kulübelerin mik-tarı da % 60 nisbetinde bulunuyor yani 120.500 adede ba-liğ olmuştur, ki bu surette tadil edilmiş olan umum proğram 430.000 binaya şamil oluyor demektir.

Lehistanda Mesken Meselesi.

Lehistanda şiddetli bir mesken kahtı var. Ahalinin hiç değilse oldukça muntazam surette yerleşebilmesi için b i r milyon bina inşa etmek icabeder. Bütün şehirlerde halkın, yüzde yetmişi bir veya iki oda içinde barınıyor. Halbuki Almanyada ahalinin yüzde sekseni hiç değilse üç odada otu-ruyor. Bundan başka Lehistanda bu gibi meskenlerde sıhhî vesait de yoktur.

Bu sebepten dolayi Lehistanda mesken meselesi pek mü-him bit mesele teşkil ediyor ve hükümeti pek ziyade düşün-dürüyor.

A m e r i k a d a Bina Endüstrisi.

1939 senesinde Amerikada bina endüstrisinin geçen sene-ye nisbeten daha ziyade inkişaf edeceği melhuzdur. Vakia hususî inşaat sahasında henüz büyük bir faaliyet görülemi-yor ise de her halde bu sene bu sahadaki inşaatın geçen sene-kine nisbeten hiç değilse yüzde yirmi beş fazla olacağı anlaşı-lıyor. Geçen seneki hususî inşaat miktarı ise evvelki seneye nisbeten yüzde yedi raddesinde fazlaydı.

Diğer taraftan köprü, şose vesaire gibi umumî inşaat mik-tarı evvelki seneye nisbeten yüzde kırk, umumî bina inşa-atı miktarı ise yüzde yirmisekiz raddesinde artmıştır. Ancak fabrika inşaatı yarı yarıya ve ticarethane, garaj, mağaza ve-saire inşaatı da yüzde kırk azalmıştır.

Lehistanda i l k otostrad.

(2)

verilmiştir, inşaata bu sene başlanacak ve üç sene devam ede-cektir.

İngiltere'de Mesken K a n u n u

1938 senesinde ingiltere'de neşrolunan mesken kanunu bina inşaatını kolaylaştırmak maksadıyla tesbit edilmiş Dev-let tahsisatını tazammun etmektedir. Bu tahsisat münhası-ran aşağıdaki ahvale şamildir:

a) 1939 senesinden itibaren işçi kulibeleriııi yıkmak ve kalabalıklı binaları hafifletmek üzere mahallî hükümet ta-ralından inşa olunacak her bir bina için. •'10 sene .zarfında tediye edilmek suretile senevi 5 ingiliz lirası VP 10 şilin tah-sisat verilecektir. Gerek bahalı arsalarda yapılacak gerek çiftçilere tahsis edilecek olan binalar müstesnadırlar.

b) Sıhhiye nezareti herhangi bir Nahiye idare Meclisi tarafından yapılan inşaat masraflarının mevcut paradan faz-la olduğuna ve hükümet tarafından icabı veçhile yardım edil-mediği taktirde bu inşaatın mevzuubahs nahiye için pek ağır bir yük teşkil edeceğini kanaat getirirse Devlet tahsisatı se-nevi 5 ingiliz lirası ve on şilinden 6 ingiliz lirası ve 10 şiline

;bîâğ edilecektir.

c) Kulübelerden ve kalabalıklı binalardan çıkarılan ai-leleri barındıracak olan balıalı arsalarda yapılmış asgarî üç katlı binalar için bunların maliyet kıymeti nisbetinde senevi tahsisat verilecektir. Arsanın dönümü loOO ingiliz lirasın-dan 4000 ingiliz lirası kıymetinde olduğu takdirde tahsisat miktarı senevi asgarî on bir ingiliz liras1. arsanın dönümü

1000 İngiliz lirasından 6000 İngiliz lirası kıymetinde olduğu takdirde, beher bina için bir ingiliz liras; mikdarında fazla tahsisat verilecek ve beher bina için azamî 26 ingiliz lirası tahsisat verilmesi icabedinceye kadar bu suretle devam edi-'ecektir.

A l m a n y a ' d a 1938 senesinde y a p ı l a n inşaat

Almanya istatistik dairesi tarafından neşrolunan bir ra-pora göre 1938 senesinde 145759 mesken inşası için ,-uhsat verilmiş ve 128.278 meskenin inşasına başlanılmış ise de bun-lardan ancak 121.158 tanesinin inşaatı hitam bulmuş, müte-bakisinin inşaatı kusur kalmış ve bitirilmesi bu seneye tâlik edilmiştir. Bu suretle Almanya'da 1938 senesi inşaatı 1937 senesine nisbeten daha az olmuştur ve yapılan inşaatın yüz-de kırk üçü ancak bir aileye mahsus bulunmuştur. 1937 se-nesinde ise bu nevi inşaatın miktarı yüzde elliye baliğ olmuş-tur. iki ailelik mesken inşaatı daha az olmuştur ve yalnız iradlık meskenlerin miktarı 1937 senesinde yüzde yirmi yedi raddesinde iken 1938 senesinde bu miktar yüzde otuz yediye çıkmıştır.

Mamafih, her ne de olsa 1938 senesinde Almanya'da inşa olunan meskenlerin yüzde kırk altı buçuğu ancak üç a-dadan ibaret bulunmuştur.

Almanya'da süknaya mahsus olmıyan bina inşaatı dahi 1938 senesinde oldukça artmıştır.

İngilterede Mesken ve Ş e h i r c i l i k Meselesi

Londrada tesis edilmiş olan «National Housing and town planing Council» müessesesi mesken ve şehircilik

meselesi-nin münakaşası için konferanslar tertip etmiştir ve bu kon-fernslarda başlıca atideki mevzular hakkında münakaşalar yapılacaktır: 1 — Meskenlerin umumî vaziyeti. 2 — Mes-ken kanunu mucibince işçi evleri inşası. 3 — Ucuz köy evleri inşası. 4 — Şehir evlerinin inşasında İslahat. 5 — Gerek şe-hirlerde gerek köylerde inşaatın tanzimi.

Konferanslarda münakaşa edilecek olan bu mevzular müzakere rüznamesi şeklinde olmak üzere davetnamelere le-fedilersk bütün belediyelere gönderilecektir.

Bundan maada, konferansa iştirak edenlere istatistikler tevzi edilecek ve her nevi faydalı malûmatlar verilecektir.

Kopenhag şehrinin t a n z i m i n e mahsus yeni kanun.

Danimarka hükümeti paytahtın yeni bir plân mucibince tanzimine karar vermiş, bu bapta yeni bir kanun çıkarmıştır. Bu kanun ahkâmına göre Kopenhag şehri -nıntakalara taksim edilmiş ve her mmtakaya mahsus inşaatın şehirleri ayrı ayrı tesbit olunmuştur. Böyıece her mıntakanm binaları ayni sis-temde olacaklar vs katları nisbetinde arsaları bulunacaktır. Şayet bu hususta bina sahipleri tarafından itiraz vuku-bıılursa keyfiyet hakeme tevdi edilecek ve icabında bu gibi binalar kanunen istimlâk olunacaktır.

B e r l i n i n izdihamında mesken meselesinin halli

Berlin inşaat baş müfettişliği müsteşarı Bay Stefen ahiren Berlin Üniversitesinde Almanya paytahtmda gayet vasi mik-yasta yapılmakta olan yeni tertibat ve tanzimata dair bir kon-ferans vererek bilhassa mesken meselesini mevzuubahs etmiş ve bu mühim meselenin halli için hükümetçe kat'î karar itti-haz edilmiş olduğunu söylemiştir. Mumaleyhin ifadesine gö-re, mesele yalnız mesken inşaatile bitmeyip hususile bu in-şaatın yeni prensiplere müstesniden yapılması lâzım gelir.

Mamafih her ne de olsa, yalnız BerJinde mesken meselesi-nin halli için 1950 senesine kadar 400.000 bina yapmak ica-bediyor. Şimdiye kadar hükümet yalnız ufak meskenler inşa-sının teşviki için iktiza eden tedbirlere tevessül etmiştir. Böylece ancak azamî 45 metre murabbalık evlerin kiraları üzerine ipotek vazedilmiş ve azamî ayda 55 rayhsmark kira getiren evlerin vergileri tenzil olunmuştur.

Bu izahattan anlaşılıyor ki. hükümet, paranın fıkdanın-dan dolayi münhasıran bu gibi küçük binaların inşasına yar-dım edebiliyor ve hükümetin inşaat programından ancak bir-den iki edalı meskenler istifade ediyorlar.

Halbuki bu gibi meskenler kalabalıklı ailelerin ihtiyacını tatmin edemez, çünkü bunlar için asgarî üç dört odalı ev lâ-zımdır. Bu gibi evlerin kirası ise asgarî yetmiş beş rayhj-mark'tır ve bu kadar kirayı da Berlin ahalisinin büyük kıs-mı veremez.

Referanslar

Benzer Belgeler

Bu sebeple çiftlik sahip- leri bu arazide yapılacak ıslahat işlerinde birlikte çalışmaya davet edilmişlerdir.. Tadilâ- tın safha safha yapılması

Halbuki New-York eyaletine mülhak (Farmingdate) şehrinin yüzde yirmi (Hemstead) ve (Patchlogue) nahiyelerinin yüzde on dokuz ve Suffern şeh- rinin yüzde yirmi kısmı iş yeri

Yeni nizamnamenin prensip olarak kabul ettiği bir esas şudur: Madem ki bütün binalar nihayet muayyen bir sıklete tahammül etmek üzere projelenmiş ve ona göre inşa edilmiş-

Bu teşebbüs umumileşirse gerek inşaat malzemesi ya- pan fabrikalar, gerekse inşaat mahallinde çalışan inşaatçı- lar, yani bütün inşaat sanayii daha muntazam

İkrazlar için tahdit edilmiş olan umum yekûn (50) milyon dolar ve hükümet tarafından tekeffül edilmiş bulunan miktarı da (7,5) milyon dolar olduğuna göre işin daha

Nitekim, millî inşaat ve nafıa federasyonu tarafından yapılan bir tahmine göre, hususî eşhas tarafından verilen siparişlerin üçte ikisinin tamir ve bakım işlerine ta-

Görülüyor ki Amerikada yapı sosyeteleri amele seçimi hususunda çok müşkülpesend davranıyorlar ve işçilik kabiliyetlerinde hafif noksanı olan kimseleri istihdam ey-

Otorutların inşa- atını üzerine alan«Reichsautcbahnen» şirketinde 1936 senesi zarfında çalışan amele miktarı 121.668 kişidir.. Yine ayni sene zarfında yol