HABER KAYNAKLARI VE HABER TOPLAMA
Öğr. Gör. Gül Keçelioğlu
Gazetelerin Haber Örgütlenmeleri
◦Haber örgütlenmeleri muhabirin yararlanacağı kaynakları farklılaştırır.
◦Merkezi İstanbul’da olan bir gazetenin haber müdürü, varsa yardımcıları ve çeşitli çalışma birimlerinin sorumluları genelde İstanbul’dadır.
◦Ankara, yönetimin merkezi olması nedeniyle her durumda kendine özgü konumunu korur.
◦TBMM, Cumhurbaşkanlığı, Bakanlıklar, Yargı kurumlarının merkezleri Ankara’dadır.
◦Bu nedenle gazetenin Ankara temsilcisi genelde hiyerarşik düzlemde her ne kadar haber müdürü ile yatay bir konumda olsa da basın kuruluşu sahibinin Ankara’daki temsilcisi gibidir.
İstanbul Merkezli Bir Gazetede Haber Müdürü ve/veya Yardımcılarına Bağlı Olarak Çalışan Alt Birimler
◦ Ekonomi
◦ Dış Haberler
◦ Sağlık
◦ Magazin
◦ Sanat
◦ Eğitim
◦ İstanbul Haberleri
◦ Yurt Haberleri
Ankara Temsilcisi, Ankara Haber Müdürü ve/veya Yardımcılarına Bağlı Olarak Çalışan Alt Birimler
◦ Diplomasi
◦ Güvenlik
◦ Yargı
◦ Ekonomi
◦ TBMM
◦ Siyasal Partiler
◦ Cumhurbaşkanlığı
◦ Bakanlıklar
◦ Eğitim
Haber Toplama
◦Gazetecilikte en önemli süreç haber toplama sürecidir.
◦Haber toplama sanıldığı kadar kolay olmayan, yorucu bir iştir.
◦Haberler çeşitli haber kaynaklarından toplanır.
◦İyi bir gazeteci iyi bir gözlemcidir. Sorunları, olayları izler, takip eder. Nerede, ne zaman haber olabilecek enformasyonu bulacağını, enformasyonu nereden ya da kimden alması gerektiğini, topladıklarını nasıl ayrıştırıp, analiz edeceğini iyi bilir.
◦Gazetecilerin olayın içinde gözlemci olması en istendik durum olsa da genellikle haberlerin çok azında gazeteci olayın içindedir.
◦Haber toplama işlemi daha çok haber verenler aracılığı ile gerçekleşir.
Olası Haber Kaynakları
◦Siyasal parti mitingleri, üst düzey siyasetçi ve bürokratların gezileri, futbol maçları gibi durumlarda gazeteci yerinden haber toplayıp yazabilir.
◦Ancak çoğu zaman gazeteci yerinden haber yapmaz, çoğu zaman bir basın açıklaması, haber kaynaklarından gelen duyumlar, ajanslardan gelen haberler başlangıç noktasını oluşturur.
◦Haber kaynakları ile ilgili yaygın bir sınıflandırmaya göre haber kaynakları birincil ve ikincil kaynaklar olarak iki kategoride ele alınır. Birincil kaynaklar doğrudan haberi oluşturan olayla ilgili, olayın içindeki kaynaklardır. İkincil kaynaklar ise olayla ilgili dolaylı olarak bilgi alabileceğimiz kaynaklardır.
◦Bu kaynaklar sadece insanlar değil, raporlar, belgeler, ilanlar, veriler, dosyalar da olabilir. Ancak gazeteciler, haberlerinin çoğunu insanlarla konuşarak toplarlar.
Haber Kaynakları ile İlişkiler
◦Haber kaynakları büyük oranda insanlardır. Bilgi ve belgeler genellikle insanlardan alınır.
◦Gazetecinin haber kaynaklarına karşı bazı sorumlulukları vardır. Gazeteci haber kaynaklarını korumalı, verdiği bilgiler nedeniyle kaynağın zor duruma düşmesine neden olmamalıdır.
◦Gazeteci ve haber kaynağı arasında güven ilişkisi tesis edilemez ise bu zaman içinde gazetecinin haber toplamasını imkansız hale getirir.
Ankara’da Yararlanılabilecek Haber Kaynakları
◦Cumhurbaşkanlığı
◦Bakanlıklar
◦Parlemento
◦Siyasal Partiler
◦Sendikalar
◦Demokratik Kitle Örgütleri
◦Kamu İktisadi Teşekkülleri
◦Genel Müdürlükler
◦Polis ve Jandarma Örgütü
◦Silahlı Kuvvetler
◦İktisadi, Sanayi ve Ticaret Örgütleri
◦Sanat ve Eğlence Kurumları
◦Eğitim Kurumları
◦Özel Sektör
İllerde Muhabirlerin Kullanabileceği Kaynaklar
◦Valilik
◦İlçelerde Kaymakamlık
◦Belediye Başkanları
◦İl Genel ve Belediye Meclisleri
◦Merkezi Yönetimin İl Müdürlükleri
◦Siyasi Partiler, Sendikalar, Odalar ve Demokratik Kitle Örgütlerinin İl Temsilcilikleri
◦Polis, Jandarma ve varsa Silahlı Kuvvetlerin Birlikleri
◦Adliye
◦Spor Kuruluşları
◦Eğitim Kuruluşları
◦Sağlık Kurumları, Hastaneler vb.
