\'1,'1.mı .Dı'r~.(2UU7).23,i:IU7· 109
COENURUS CEREBRALis VE OESTRUS
ovıs
iLE ENFEKTE KOYU
NLARD
A
BAZI BiYOKiMYASAL PARAMETRELER
NurcanDönme zeı Ercan Keskin 1
S
ome
Biochernl cul
l'ur
umet ers
in
Shc
c
p ln
tc
s
tcd with
Coc
nurus c
c
r
eh
ru ll
s
a
nd
Ocst nıs
ovi
s
Özet: Buçalışma, Ooenurosis cerebraüsve Oestrusovisile enfekle koyunlardabazı annoksidanve biyokimyasal pa-ram etrelerd ekide{ıişimleri ortaya koymakamacıylayapı ldı. AraştırmadaKanetMezbahası'ndanteminedilen Oestrus
cvisve Coenerusccrebreueyönündenenfekte 10'arkoyun ve kontrol olaraksağlıklı 10koyunkullanı ld ı. Çalış madaalı
nankan örneklerinde MDA, GSH,ALT,AST,tolal protein,albumin,kcıest ercı. glikozvetrigliserildüzeylerinebakildı. Çalışmada gerek O.ovisgerekse
c.ce
reoraus
ileenfekte gruplarda kontrol grubuna görelipid peroksidasyon ürünü olanMDA ve GSHdüzeyloriileASTve ALT düzeylerindeis tanstiki anlamda önemli birfarklılı ğ ın olmadı{ıı belirlenirkendiğerserumbiyokimyasallanbakımındanC. Cerebralis ileenfekteqruptakiglikozdüzeyininyüksekli{ı i(p<O.OS)dışında önemli birfarklılık soota na ma cı. Sonuç olarak O.ovisveö.cerebrans enfektekoyunlardaneldeodilen bu bulgularko -nuyailişkindiaçnosfik veprognotikyaklaşı mlaraçıs ınd.:ın ya ra rl ıolacaktı r.
An.:ıhtarKelimeler. C.cereb reue.O.ovis, MDA,GSH,biyokimyasalparametreler
Summary: Thissludy wasccnductcd 10deı erm ine thecnanç esin sameantioxidantsand bicchernlcelsofsheepin·
testec withC.cerebralisandO.eve.In the sludy,10 sneep ascentret. 10sbeep infestoc withC.ccrebraüs and 10
sheep intested wilhCı.ovıswereused.Inbloodsamples takcn from all groups,MDA,GSH,ALT,AST,totalprctcın .
cbcıeste roı. glucose.albumino, triglyeendelevelsweredetermined.Thereisnodifference belweengroupsinrespect of MDA,GSH.ALT,ASTlevelsandother biochemicalsexpcc tof higherglucoselovcl (p<O.OS) inc.cereeransgroup. Asa result, thedatapresentedinıhe Sludywill bebencücialfordiagnoslic and therap euf icapproachesrelate dthis issue.
Key Words: C.cerebrans. O. ovts,MDA,GSH,biochemicalpererneters. Gir iş
Ccenu rosis. Taen ia multiceps'ln larva şekli olan Coenurus cereorausrn merkezi sinir sistemine invazycnu sonucu şekillenen bir hastahkur (Toos and Adib 2004). Klin ik olarak hastahqa daha çok koyunlarda nadiren de slQırlarda rasıtanmaktadır (Altıntaşve ark., 1997).
Kis
t
.
geliş imi sırasında baş saltama. sendeleme , kend i etrafı nda dönme gibi nörolojik bozukıukıara , bazen de öturnfere ned en olabilmekte di r(Toos ve Adib, 2004 ).Östrus ovis.keç ive koyunlar danaz al kaviteye
yerleşen ve çok sık rastlanan bir paraztttir. Östrus ovis.koyunyetiştiricileriiçin ekon om ik olarak büyük bir problem olmasına karşın detaylı bir şekilde
ça-hşılmamış tı r (Arslan ve ark. 200 5, Uslu and Dik 2006).
Oksldatit stres, oksidanıla rı n artışına sebep olan oxidantlar ile anlio ksi danltar ara s ı nd a k i bir cenqeslznkttr (Ca mpos ve ark, 2005 ). Konak immun sistemi nde parazinere (erişkin ve larvar larm) karş ı savun mada, ta çesit er hücrelerce ür e-tilen deQişik sitotok sikajan lar ;reaktit oksij en ve n it-rojen ara ürün le ri rolalmaktadı r. Bu ürünler serbes t
radikal tabiat ında oksidan moleküüer olup, parazıt viab ilite sin i olumsuz yönde etkilemekt edir. Parazittk canlılar. okstcen ajanları n detoksifika sy onuna y ö-nelikolarak enztmaılk(SOO,Glutatyon percksldaz ve katalaz gib i)ve non enzimatik(vita minE,Vitamin C, tiyoller,vb.) antioksidan lard an en azbir veya bir kaçını içermektedi r (Amanver mezve Çelik,2004).
Koyunlardagerek coenurosis gerekse oestrus ovts insida ns ı dünyan ınbirçok yerind e birçok araş tırmacı tarafından incele nmiş olmakla birlikte, bu
G.:li ~Tarihi:0108.2006 @:nureanJoıııneI.Qhd..-uk.Ct.hur
DÖ:\.\IEZ.KESKIN
parazitlerte enfekte hayvanlarda antioksidan s
is-tem ve biyokimyasal parametrelerdeki d
e-ğişikliklerle ilgili olarak çok az çalışmaya rast
-lanılmaktad ır. Aly ve ark. (199 9) coenurosis ile enfekte koyunlarda serum total protein, kolesterol,
glikoz düzeylerinde önemli değişi kliklerin o
l-madığın ı , serum AST ve ALT aktivitele rinde ise
önemliartışlarolduğunu bitdirrnektedtrler.
Bundan dolayı bu çalışmada coenurous ce
-rebransın ve oestrus ovisin koyunlarda antieksidan
sistem ve bazı biyokim yasa l parametreler üzerine
etkisini belirlemek amaçlanmıştır.
Materyalve Metot
ÇalışmadaKonet Mezbahası'na getirilenO est-rus ovisve Coenerus cerebraus yönünden enfekte
old uğu klinikve postmortem muayene ileteyit
edi-len 10'ar koyun ve kontrololarak sağl ıklı 10 koyun
kul l anı ldı .
Bu hayvan lardan antikoagulanlı tuplere alınan kan örneklerinde MDA, GSH (glutatyon), total pro
-tein, glikoz, kolesterol ,trigliserit, AST ve ALT dü
-zeylerine bakildı. Alınan kan örneklerinden h
a-zırlanan eritrosit paketinden MDA'nın TBA ile
reakstyona girerek oluşturduğu biıeşi{~in 532 ve
600 nm dalga boyund a spektrofotometrede verdiği
absorbans değerine bakılarak MDA tayini yapıldı
(Slater, 1984, Akkuş, 1995), tüm kan GSH düzey i
ise Beutler ve arkadaşlarının (1963) metoduna
göre belirlendi. Plazma tota l protein, glikoz, k o-lesterol, trigliserit,AST veALT düzeyleritıcarı killer (Biosystem) kullanılarak spektrofctometrik ( Che-biosOptimum-oneUV·VIS)olarak belirlendi.
Araştırmada SPSS 10.0 paket programından
yarar tamlarak kontrol ileenfekte gruplar arasındaki
farklı lıklarincelendi.
Bulgular
Araştırmada her üç grupta elde edilen
pa-ramenetere ait değerler tablo 1 ve z'oc su -nulmuştur.
Tartışmave Sonuç
Gerek kan parazill erigerekse yayg ı nparaziter
enfeksiyonlarda hayvanlarda canlılığını sürdüren
bu paraziller hücrelerde hasar meydana
çe-tirmelenn den dolayı konakçıda oksidatil stres ve
108
Tablo 1. c.cercbraus ilc enfekte hayvanlarda bazı
bi-yokimyasal parametreler ilc MDA ve GSH düzeyleri
(n::l 0,X±SX)
Parametre Kontrol C.Cerebralis
GSH(mg/dı) 41.12±4.13 32.29 13.01 MDA(nmoVml) 1.2210.12 1.3210.14 AST(UlL) 68.23 ±7.27 74.28±8.70 ALT(UlL) 11.81±1.24 11. 711 1.24 Kolesterol(mg/dı) 109.41±3.35 105.1 2±3.38 Glikoz(mg/dı) 62.23±3.91b 85.0217.74a Trigliseril(mg/dı) 64.90±0.59 64.24±0.65 Albumin(gii ) 2.8410.92 2.81 :!;1.40 Total protein(gfl) 6.35±1.37 6.89±1.96 e.b.p<0.05
Tablo 2. o.cvıs ile enfekte hayvanlarda bazı bi·
yokimyasal parametreler ile MDA ve GSH düzeyleri (0=10,X±SX)
Parametre Kontrol O.Ovis
GSH (mgldl) 41.1 2±4.13 32.85±1.95 MDA (nmolfml) 1.22±0.12 1.32±0.1 0 AST(U/L) 68.23±7.27 60.45
±
5.48 ALT(U/L) 11.81±1.24 12.20±0.05 Kolesterol(mg/dı) 109.41 ±3.35 102.1 2±2.77 Glikoz(m g/d ı) 62.23±3.91 55.24± 2.02 Trigliserit(mg/dı) 64.90±0.59 65.24±0.90 Albumin (g/l) 2.84±0.92 2.75± O.45 Totalprotein (g/l) 6.35±1.37 6.4612.24 p<0.05buna bağlı olarak lipid perok sidasyonu naneden ol-maktadırlar (Amanvermez ve Çelik, 2004). Bu
ça-lışmada genel yaygın paraziter enfeksiyonlardan
larklı olarakfokaliki paraziterenfeksiyona dairbazı
biyokimyasal param etrelerdeki olası değişiklikleri n
incelenmesiamaçlanm ıştır.
Çal ı ş mada gerek O.ovis gerekse
c
.ce
r
eoraas
ileenfekte gruplardakontrol grubuna görelipid p
e-roksidasyon ürünü olan MDA seviyesinde artış, GSH düzeyinde ise dü şüş gözlenmekle birlikte bu
değişikl iklerin önemli olmadığı belirlendi (Tablo 1, 2). AST ve ALT düzeylerinde benzer şekilde is -tatistiki anlamda öne mli deQ'işikhkler olmadı ğı gibi diğer serum biyokimyasaııarı içerisinde C. C
e-Cu...ııuru ~CtTc bn.lis \cOcsı na(his lh-...
rebrabs ile enfekte gruptaki glikoz düzeyin in yük·
sekliOi (p<O.OS) dışında önemli bir farkl ı l ık sap
-tanamacı (Tablo 1. 2). Amerve ark. (1966) saQlıkll
ve coenuruslu koyunlarda serum biyokimyasa lları
açısından benze r şekilde önemli farklıl ıklar 01·
madlOınlbildirmektedmer.
Toos ve Adib (2004) ise Coenurus cerebraüs
ile enfekte koyunlarda yapmış oldukları çalışmada.
total protein ve aıbumin düzey lerinde kontr ole göre
önemli bir azal ma belirlerterken. ALT. AST ve k
o-lesterol d~erlerindeki artış ın önemli olduQunu bil
-oumextedırter. Aly
ve
ark. (1999) da yapmış ot-cuklan benze r çalışmada bu parametr elerde
artıştan bansetmektedtrle r. C. Cereb raüsü ko· yunlarda serum total protein ve lipit profili ile bazı
enzimlerde meyda na gelen önemli deOişiklikler
c.cerebreus infe sıasyonuna karşıt immun sistem
yarutranna baQ:lı olarak gelişen serum g
lo-bulmlertndeki artış ile coenurusus sendro muna
ba{ı'lı beyin dokusu ndaki c.cerec raus klstlenmn
güçlü lytik aktivitelerine (Ose r, 197 9) ve C.
ce-rebralisi n salgıladlO I iddi a edilen büyüme hormonu
benzeri bir faktöre bağlanabileceği bild irilirken bu
çalışmada gerek O. ovis gerek se C. cerebreüsli
gruplarda adı geçen parametrelerd e önemli de
-ğışikl iklerin görü lmeme si parazıt infesıasyonunun
yo{JunluOu ve yayg ınl ığ ının yukarda atfedilen olay'
larda önemli deOişiklikler meydana getirecek ge
-neralize etkilere sahip olmadlOml akla q
e-tumektedir. Bu çal ışmadaki verilere uygun olarak
Amer ve ark. (1966) da ccenurcsis ile enfekte k
o-yunlarda total proteinve lipit düzeylerindeistatistiki
açıdan önemli bir deQişiklik belirlemed iklerini ifade
etmektedi rler. Bu çalışmada C.cerebralisli grupta
glikoz seviyesinde ki farklılık sinirsel semptomları n
aşırıl ığına baOl1sempatik sistem aknvesvcn una at-teditcbilir.
Sonuç olarak O.ovts ile ilgili kon uya dair li·
teratür kı s ıtlıhQı dikkate alınd ı ğ ı nda, O.ovis ve
c.cereb rsns infest asyonuna baOh serum
bi-yokimyasalları
v
e
bazı enzim düzeylerin in su -nulması bu konuya ilişkin diagnost ik ve prognotikyaktaşırnlarayararsağlayacaktı r.
109
Kaynakla r
Akkuş,1. (1995)SerbestRadıkaller ve Fizyopatolojik Et-kileri.MımozaYayınları ,Konya.
Altıntaş, A., Çelik, S., Ficlancı, U.R.. ve Bıyıklıogıu. G.
(1997) Coenun.ıs Cerebralis ile Entekte Kuzularda
Serum ve Beyin- Omurilik Sıvısı (BOS) Mo·
noaminooksidaz (EC1.4.3.4.MAO), Tolal Protein, Ba
-sınç,Urik Asit veOrolikAsiıDeğerıeri.Tr.J.olveteonerv
and Animal Sciences. 21,4]· 52.
A1y,A.A., Khattab.H.Mona,Ahmed, E.E.K. andM
oh-ran, K.A.(1999) Clinicopathological studies on
"G1D-among shcep in Kalr El-Sheikh Governorale. Egypı. J.
Cpm.Path.12:22· 35.
Amanvermez. R., Çelik. C. (2004) Hidatik kistlerde
su-peroksildismulaz,9luıa fyon, vitaminC,total antieksidan
veıcteıuycıdüzeylen. T.Klin.J.Mod.SeL24. 213-218.
Amer,AA .Abdel-All,ThS.andMourad, I.M.(1986)
Cli-nical,Haemalologicalandsomo biochomicalvanauons in
shecpinlesı edwilh coenurosis.Assiuı Vet. Med.J.Vol.
17 No 34,177'181.
Arslan,M.O.,Kara,M.veGıcı k, Y.(2005)Eptdomiology
ot
inlection öestrus ovis in sheep in Karsre9ion. xıv. UlusatParaziıolojiKongresi. 18-25 eyIGI2005,ıZmir. BeutJer,E.•Dubon, O.andKelly, B.M.(1963) lmprovedMeUlad lorThe Delerminationol Blood Glulathione .J.
Lab.Clin.Med.61,682·888.
Campos, E.G, Jescoc. R.S.A, uantas. A.S. Bngido,
M.M,Felipe. M.S.S. (2005) Oxiclativo stresresponsein
Paracoccidioides brasiliensis. Genelics and MoIecular
Researcb.4(2),4Q9.429.
Oser,B.L.(1979) Hawk's PhysiologicalChemisıry. 14th
Ed.McGraw,HillBookCompany, New Delhi.
Slaler, T.F. (1964) Overwievol melhodsused ter cc
-ıecling lipil percxıcatıon. Melhods in Enzymology, 105,
283-305.
'rocs.A.R. and Adib, E.(2004) Some biochemicalstu -dies on serum ol shecp allecled wilh coenurus c e-rebrens. vet.Med.J.ene.52:1.61 ·68.
usıu. U.andDik,B.(2006)Cavicol myiasis caused by
100many Oestruscvis (Linnaous. 1761,Diplera:Oest -rinde)tarvae inasheep.Acta Paıasiıo l ogica'rurcc a.In
