• Sonuç bulunamadı

Âşık Ömer Divanı’nda Eski Anadolu Türkçesi unsurları

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Âşık Ömer Divanı’nda Eski Anadolu Türkçesi unsurları"

Copied!
14
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Âûık Ömer Divanı’nda Eski Anadolu Türkçesi

Unsurları

Old Anatolian Turkish Features in Âûık Ömer’s Divan

Bekir DúREKCú* ÖZET EskiȱAnadoluȱTürkçesi,ȱOÂuzȬTürkmenȱlehçesiȱtemelindeȱAnadolu’daȱgelióenȱ13Ȭ15.ȱyüzyıllarıȱ arasınıȱkapsayanȱyazıȱdilininȱadıdır.ȱBuȱdöneminȱdevamıȱolanȱyazıȱdilineȱiseȱOsmanlıȱTürkçesiȱ(15Ȭ 20ȱyüzyıl)ȱdenmektedir.ȱDönemleriȱbirbirindenȱkesinȱçizgilerleȱayırtȱetmekȱoldukçaȱgüçtür.ȱOsmanlıȱ TürkçesiȱdönemindeȱortayaȱkonanȱherhangiȱbirȱeserdeȱEskiȱAnadoluȱTürkçesininȱhemȱgramerȱóekilȬ leriniȱhemȱdeȱoȱdöneminȱkarakteristikȱözellikleriniȱtaóıyanȱkelimeleriniȱgörmekȱmümkündür.ȱ Góteȱ17.ȱyüzyıldaȱyaóamıóȱbüyükȱbirȱhalkȱveȱdivanȱóairiȱolanȱÂóıkȱÖmer’inȱProf.ȱDr.ȱYakupȱKAȬ RASOYȱveȱDoç.ȱDr.ȱOrhanȱYAVUZȱtarafındanȱhazırlananȱdivanındakiȱóiirlerindeȱdeȱbirȱ öncekiȱdöneminȱdilȱözellikleriȱkendiniȱgöstermektedir.ȱBuȱçalıómada,ȱÂóıkȱÖmerȱDivanı’ndaȱ EskiȱAnadoluȱTürkçesininȱdilȱözellikleriȱtespitȱedilmeyeȱçalıóılacaktır.ȱANAHTAR KELúMELER ÂóıkȱÖmerȱDivanı,ȱEskiȱAnadoluȱTürkçesi,ȱ17.ȱyüzyılȱȱABSTRACT OldȱAnatolianȱTurkishȱisȱtheȱnameȱofȱtheȱlanguageȱwhichȱdevelopedȱunderȱtheȱskinȱofȱOghuzȬ TurkmanȱdialectȱinȱAnatoliaȱandȱinclosesȱtheȱeraȱbetweenȱtheȱ13thȱandȱ15thȱcenturies.ȱTheȱ continuationȱofȱthisȱeraȱis,ȱonȱtheȱotherȱhand,ȱcalledȱOttomanȱTurkishȱ(15Ȭ20thȱcenturies).ȱItȱisȱ quiteȱdifficultȱtoȱpreciselyȱsortȱoutȱtheseȱerasȱfromȱoneȱanother.ȱInȱanyȱliteraryȱworkȱproducedȱ duringȱtheȱOttomanȱTurkishȱEra,ȱitȱisȱpossibleȱtoȱencounterȱwithȱtheȱwordsȱwhichȱhaveȱbothȱ theȱcharacteristicsȱofȱtheȱeraȱandȱtheȱgrammaticalȱaspectsȱofȱOldȱAnatolianȱTurkish.ȱȱ Here,ȱbothȱaȱgreatȱminstrelȱandȱaȱdivanȱpoetȱwhoȱlivedȱinȱtheȱ17thȱcentury,ȱÂóıkȱÖmerȱpreȬ sentsȱtheȱlanguageȱpropertiesȱofȱtheȱpreviousȱeraȱinȱhisȱpoemsȱpreparedȱoutȱofȱhisȱdivanȱbyȱ Prof.ȱYakupȱKARASOYȱandȱAssoc.ȱProf.Dr.ȱOrhanȱYAVUZ.ȱThisȱstudyȱaimsȱtoȱdetermineȱ theȱlanguageȱpropertiesȱofȱOldȱAnatolianȱTurkishȱinȱÂóıkȱÖmerȇsȱDivan. KEY WORDS ÂóıkȱÖmerȇsȱDivan,ȱOldȱAnatolianȱTurkish,ȱ17thȱCentury.ȱ

* Yrd.ȱ Doç.ȱ Dr.,ȱ Akdenizȱ Üniversitesi,ȱ EÂitimȱ Fakültesi,ȱ Türkçeȱ EÂitimiȱ Bölümüȱ ÖÂretimȱ Üyesi,ȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱȱ

(2)



Girióȱ

Hemȱ halkȱ edebiyatıȱ hemȱ deȱ klasikȱ Türkȱ edebiyatıȱ nazımȱ óekilleriyleȱ óiirlerȱ yazmıóȱ olanȱ Âóıkȱ Ömer,ȱ aruzȱ vezniniȱ deȱ heceȱ vezniniȱ deȱ ustalıklaȱ kullanmıótır.ȱ AncakȱdahaȱçokȱhalkȱóairiȱolarakȱtanınanȱÂóıkȱÖmer,ȱklasikȱTürkȱedebiyatınınȱenȱ hacimliȱdivanlarındanȱbirineȱsahipȱóairlerindendir.ȱȱ

Âóıkȱ Ömerȱ 17.ȱ yüzyıldaȱ yaóamıó,ȱ IV.ȱ Mehmet,ȱ II.ȱ Süleyman,ȱ II.ȱ Ahmet,ȱ II.ȱ Mustafaȱ veȱ sonȱ dörtȱ yılınıȱ daȱ ȱ III.ȱ Ahmetȱ dönemindeȱ geçirmióȱ birȱ divanȱ veȱ halkȱ óairidirȱ(KarasoyȬYavuz,ȱ2010:ȱ9).ȱȱ

Bilinenȱ altıȱ nüshasıȱ olanȱ Âóıkȱ Ömerȱ Divanı’ndaȱ 1455ȱ óiirȱ yerȱ almaktadır.ȱ Divan’daȱ yerȱ alanȱ óiirlerȱ konuȱ yönüyleȱ deȱ çokȱ çeóitlilikȱ arzȱ eder.ȱ Âóıkȱ Ömer’inȱ münacat,ȱ tevhid,ȱ naat,ȱ óairname,ȱ elifname,ȱ tekerleme,ȱ muamma,ȱ lugaz,ȱ bilmece,ȱ yaóname,ȱ burçname,ȱ isimname,ȱ tasavvuf,ȱ aók,ȱ âóık,ȱ sevgili,ȱ tabiat,ȱ savaó,ȱ óikâyet,ȱ hasret,ȱmevsimler,ȱkutsalȱgünlerȱveȱgeceler,ȱbayramlar,ȱramazan,ȱçiçekler,ȱmusikiȱveȱ makamlar,ȱmeslekler,ȱhayvanlar,ȱzahit,ȱsitem,ȱyaratılıóȱvs.ȱgibiȱhemenȱherȱkonuȱileȱ ilgiliȱóiirȱyazdıÂınaȱóahitȱoluruzȱ(KarasoyȱveȱYavuz,ȱ2010:ȱ9).ȱ

Konuȱ yönüyleȱ çokȱ zenginȱolanȱÂóıkȱ Ömerȱ Divanıȱ dilȱ veȱ üslupȱ çalıómalarıȱ açısındanȱ daȱ dönemeȱ tanıklıkȱ edenȱ önemliȱ birȱ kaynakȱ niteliÂindedir.ȱ Geneldeȱ óairlerȱ veȱ yazarlarȱ içindeȱ yaóadıÂıȱ toplumunȱ diliniȱ veȱ aÂızȱ özellikleriniȱ büyükȱ orandaȱ eserlerineȱ yansıttıklarıȱ içinȱ Âóıkȱ Ömerȱ Divanı’ndaȱ kullanılanȱ kelimelerȱ veȱ gramerȱ óekilleriȱ itibarıylaȱ dönemininȱ özellikleriniȱ yansıtmaktadır.ȱ Ayrıcaȱ Divan,ȱ birȱ öncekiȱ dönemeȱ aitȱ özellikleriȱ bünyesindeȱ barındırmasıȱ yönüyleȱ deȱ önemliȱbirȱeserdir.ȱ

1.ȱEskiȱAnadoluȱTürkçesiȱ

Hazar’ınȱgüneyindenȱbatıyaȱdoÂruȱgöçenȱOÂuzlarınȱAnadoluȱmerkezliȱyazıȱ diliȱ serüvenleriȱ 13.ȱ yüzyıldaȱ baólar.ȱ OÂuzȬTürkmenȱ lehçesiȱ temelindeȱ oluóturulanȱveȱAnadolu’daȱEskiȱTürkçeȱdilȱözelliklerininȱenȱfazlaȱgörüldüÂüȱbuȱ ilkȱ dönem,ȱ Eskiȱ Anadoluȱ Türkçesi,ȱ Eskiȱ Türkiyeȱ Türkçesiȱ veyaȱ Eskiȱ OÂuzȱ Türkçesiȱóeklindeȱanlandırılmaktadır.ȱȱ

“EskiȱAnadoluȱTürkçesiȱ13,ȱ14ȱveȱ15.ȱasırlardakiȱTürkçedir.ȱBatıȱTürkçesininȱ ilkȱ devriniȱ teókilȱ edenȱ buȱ Eskiȱ Anadoluȱ Türkçesiȱ bilhassaȱ Türkçeȱ bakımındanȱ kendisindenȱsonrakiȱikiȱdevredenȱçokȱfarklıdır.ȱBuȱdevreyeȱBatıȱTürkçesininȱbirȱ oluó,ȱ birȱ kuruluóȱ devresiȱ olarakȱ bakmakȱ yerindeȱ olur.ȱ Batıȱ Türkçesiniȱ Eskiȱ Türkçeyeȱ baÂlayanȱ birçokȱ dilȱ unsuruȱ buȱ devredeȱ kendisiniȱ iyiceȱ

(3)

hissettirmektedir.ȱ Buȱ dönemdenȱ sonrakiȱ Türkçedeȱ gördüÂümüzȱ birçokȱ yeniȱ óekillerȱ buȱ devredeȱ Eskiȱ Türkçedekiȱ eskiȱ óekillerininȱ izleriniȱ taóımaktadırlar.”ȱ (Ergin,ȱ1985:17).ȱ

Buȱ dönemȱ 15.ȱ yüzyılȱ sonunaȱ kadarȱ devamȱ eder.ȱ Gstanbul’unȱ fethindenȱ sonraȱ dildeȱ yavaóȱ yavaóȱ Arapçaȱ veȱ Farsçaȱ unsurlarȱ artmaya,ȱ dilȱ aÂırlaómayaȱ baólar.ȱ Eskiȱ Anadoluȱ Türkçesineȱ buȱ açıdanȱ bakıldıÂındaȱ Batıȱ Türkçesininȱ enȱ sade,ȱyabancıȱunsurlarınȱenȱazȱolduÂuȱdönemȱolarakȱkaróımızaȱçıkmaktadır.ȱ

“Devrelerinȱ birbirineȱ geçióiȱ keskinȱ çizgilerleȱ ayrılamayacaÂıȱ içinȱ eskiȱ Anadoluȱ Türkçesiȱ ileȱ Osmanlıcaȱ arasındaȱ daȱ uzunȱ birȱ geçióȱ safhasıȱ olmuótur.ȱ Osmanlıcanınȱ baólangıcınıȱ teókilȱ edenȱ veȱ 15.ȱ asrınȱ ikinciȱ yarısıȱ ileȱ 16.ȱ asrınȱ ilkȱ yarısınıȱiçineȱalanȱdevirdeȱeskiȱgramerȱóekilleri,ȱyerleriniȱhenüzȱtamamiyleȱyeniȱ óekillereȱ bırakmıóȱ deÂillerdi.ȱ Buȱ eskiȱ óekillerdenȱ bazılarıȱ Osmanlıcanınȱ içindeȱ dahaȱ sonralarıȱ daȱ kendisiniȱ muhafazaȱ etmió,ȱ bunlardanȱ klióeleómióȱ olarakȱ TürkiyeȱTürkçesineȱgeçenlerȱbileȱolmuótur.ȱBazıȱyeniȱóekillerȱiseȱoluóunuȱancakȱ Osmanlıcaȱiçindeȱtamamlamıóȱveyaȱkullanıóȱsahasınaȱbuȱdevirdeȱçıkmıótır.ȱGóteȱ geçióȱdevrindekiȱnormalȱgeliómeler,ȱondanȱsonrakiȱküçükȱsızıntılarȱveȱbazıȱyeniȱ óekillerinȱ ortayaȱ çıkıóıȱ dıóında,ȱ Osmanlıcayaȱ Türkçeȱ bakımındanȱ baóındanȱ sonunaȱkadarȱbirȱdurgunlukȱhâkimȱolmuó,ȱ16.ȱasırdanȱgünümüzeȱkadarȱTürkçeȱ gramerȱ óekilleriȱ bakımındanȱ belirliȱ hiçȱ birȱ geliómeȱ kaydetmemiótir.”ȱ (Ergin,ȱ 1985:17).ȱ

17.ȱyüzyılȱóairiȱolanȱÂóıkȱÖmer,ȱóiirlerindeȱhemȱOsmanlıȱTürkçesininȱhemȱ deȱ Eskiȱ Anadoluȱ Türkçesininȱ óekilȱ veȱ yapıȱ özellikleriniȱ eserineȱ yansıtmıótır.ȱ Âóıkȱ Ömerȱ Divanınaȱ takrizȱ yazanȱ Prof.ȱ Dr.ȱ Kemalȱ Yavuzȱ Âóıkȱ Ömer’inȱ óiirlerindekiȱ bazıȱ Eskiȱ Anadoluȱ Türkçesiȱ özellikleriniȱ örneklemiótir.ȱ Bizȱ buȱ araótırmamızdaȱ Âóıkȱ Ömerȱ Divanındakiȱ óiirlerdenȱ hareketleȱ eserdekiȱ Eskiȱ AnadoluȱTürkçesininȱözellikleriniȱaraótıracaÂız.ȱ 2.ȱÂóıkȱÖmerȱDivanı’ndaȱEskiȱAnadoluȱTürkçesininȱGzleri*ȱ 2.1.ȱEklerȱ Divan’daȱbaótaȱóahısȱekleriȱolmakȱüzereȱzarfȬfiilȱekleriȱveȱkipȱeklerindeȱEskiȱ AnadoluȱTürkçesiȱizleriȱkendisiniȱgöstermektedir.ȱ

*ȱȱ Verilenȱ örneklerinȱ sonundaȱ görülenȱ rakamlar,ȱ Prof.ȱ Dr.ȱ Yakupȱ KARASOYȱ ileȱ Doç.ȱ Dr.ȱ Orhanȱ

YAVUZȱtarafındanȱhazırlananȱ“ÂóıkȱÖmerȱDivanı,ȱOcakȱYayınevi,ȱKonyaȱ2010”ȱadlıȱeserdekiȱóiirȱ numaralarınıȱyansıtmaktadır.ȱ

(4)

2.1.1.ȱZarfȬfiilȱEkleriȱ 2.1.1.1.ȱȬ(y)ıcakȱ/ȱȬ(y)icekȱ

BatıȱTürkçesininȱilkȱdevirlerindeȱuzunȱzamanȱkullanılıpȱsonradanȱunutulanȱ birȱ zarfȬfiilȱ ekidir.ȱ Eskiȱ Anadoluȱ Türkçesindeȱ tamamıylaȱ veȱ genióȱ ölçüde,ȱ Osmanlıȱ Türkçesiȱ dönemindeȱ iseȱ birȱ müddetȱ kullanılmıótırȱ (Ergin,ȱ 1985:ȱ 344).ȱ Buȱekin,ȱBatıȱTürkçesininȱilkȱdevirlerinde,ȱaynıȱiólevlerleȱyanȱyanaȱkullanılanȱ“Ȭ ıcagaz”,ȱ “Ȭınca”,ȱ “Ȭıncak”ȱ veȱ “ȬıncaÂaz”ȱ eklerineȱ göreȱ yaygınlıÂıȱ dahaȱ fazladırȱ (Tiken,ȱ 2004:ȱ 142).ȱ Bugünȱ kullanılanȱ Ȭınca,ȱ Ȭinceȱ ekiyleȱ aynıȱ görevdeȱ olanȱ ekȱ ÂóıkȱÖmerȱDivanı’ndaȱ28ȱkezȬ(y)ıcak,ȱ33ȱkezȱȬ(y)icekȱóeklindeȱgeçmektedir.ȱ AklȱuȱdînimȱhânesinȱseylȬiȱhabâsetȱyıkıcakȱ Kandaȱkalırȱilmȱüȱerkânȱuȱedebȱudȱuȱhayâȱ(1)ȱ ÂkıbetȱÂóıkȱÖmerȱonlarȱedipȱcürmȱüȱhatâȱ ÇıkıcakȱcennettenȱÂdemȱkıldılarȱâhȱuȱfezâȱ YâdȱedipȱismȬiȱResûl’üȱbuldularȱderdeȱdevâȱ HamdülillâhȱHakȱkatındaȱolduȱmakbûlȱibtidâȱȱ(4)ȱ SevdiÂimȱcânımȱefendimȱbizeȱnisbetȱeyleyipȱȱ N’eyleyipȱn’itsenȱgerekȱcevrȱüȱeziyyetȱeyleyipȱȱ YalvarıpȱaÂlarȱonaȱbinȱtürlüȱizzetȱeyleyipȱ Yâriȱtenhâȱbulıcakȱolȱmübtelâȱokóarȱöperȱ(328)ȱ EyȱÖmerȱâóıkȱolaȱbirȱdahıȱma‘óûkȱeldeȱcâmȱ Zâhirȱüȱbâtınȱbudurȱrindâneȱsohbetȱve’sȬselâmȱ Edicekȱbezmiȱnihâyetȱeyȱperîȱba’de’lȬkelâmȱ Bûseȱin‘âmȱedelimȱbirȱsenȱbanaȱbirȱbenȱsanaȱȱ (10)ȱ Altıȱaylıkkenȱyediȱiçtiȱkomadıȱvarımıȱ Giricekȱbirȱyaóınaȱbaóımdanȱaótıȱyâȱkadehȱ(143)ȱ 2.1.1.2.ȱȬ(y)IncAGazȱȱ Seyrekȱkullanılmıóȱbuȱekȱ(y)ıcakȱekininȱgenióletilmióȱóekliȱolupȱȬ(y)IncAȱ“Ȭ dıÂında”ȱ anlamlarındaȱ kullanılmıótır.ȱ (Gülsevin,ȱ 2007:ȱ 127).ȱ Ekȱ Âóıkȱ Ömerȱ Divanı’ndaȱbirȱyerdeȱgeçmektedir.ȱ

Ömerȱgidincegezȱbekâyaȱyarınȱȱ Neȱyüzleȱseyrȱederȱyârinȱdîdârınȱ Refȱȱedipȱserindenȱmevtinȱhumârınȱ Ondaȱbinȱyılȱgezerȱsersemȱsürünürȱ(221)ȱ

(5)

2.1.1.3.ȱȬ(y)UbAnȱ

Eskidenȱ kullanılanȱ veȱ bugünȱ unutulmuóȱ bulunanȱ zarfȬfiilȱ eklerindendir.ȱ Eskiȱ Türkçeninȱ baólarındaȱ Ȭpan,ȱ Ȭpenȱ óeklindeȱ buȱ zarfȬfiiliȱ görürüz.ȱ Buȱ eklerȱ Eskiȱ Anadoluȱ Türkçesindenȱ sonraȱ Osmanlıȱ Türkçesindeȱ deȱ kullanılmıótırȱ (Ergin,ȱ 1985:345Ȭ346).ȱ Divan’daȱ 18ȱ kezȱ Ȭ(y)ubanȱ kalınȱ ünlülüȱ óekli,ȱ 22ȱ kezȱ Ȭ (y)übenȱinceȱünlülüȱóekliȱkullanılmıótır.ȱ BuncaȱdemdirȱeyȱÖmerȱnakóȬıȱbelâdanȱinmedinȱ Rûzȱuȱóebȱmeyȱnûóȱedersinȱmestȱolubanȱkanmadınȱ BîȬvefâlarȱseniȱtaótanȱtaóaȱçaldıȱdönmedinȱ Gönülȱâhındanȱkatısınȱsanaȱbillâhȱçokȱpesendȱȱ(167)ȱ ȱ Kasdȱederȱbirȱsemteȱhemȱaskerȱçekerȱ Akıdubanȱdemlerȱselleriȱdökerȱ DaÂlaraȱgülgûnîȱalemlerȱdikerȱ Gehȱinerȱalçaktaȱhayvânıȱkovarȱ(440)ȱ ȱ AradımȱzîrȬiȱkühendeȱbulmadımȱmehȬpâreyiȱȱ N’eyledimȱn’ettimȱgetirdimȱeleȱbuȱâvâreyiȱȱ ÂrzumendȱeyleyübenȱbuȱâóıkȬıȱbîȬçâreyiȱ Rûzȱ(u)ȱóebȱbuȱbâÂȬıȱhüsnünȱgülleriȱimrendirirȱ(482)ȱ ȱ Görmeȱkendiniȱbakubanȱbuȱfelekȱmir’âtınaȱ Koȱkuruȱda‘vâyıȱsürmeȱyolȱgözetȱisbâtınaȱ Kuóanıpȱgayretȱkılıcınȱbinübenȱaókȱatınaȱ MerdiniȱhasmınȱegerȱAnkaȱgörüpȱmerdâneȱsunȱ(1122)ȱ 2.1.1.3.ȱȬȱ(y)AndAȱ BatıȱTürkçesindeȱkullanılanȱzarfȬfiilȱekleriȱbunlardır.ȱBurada,ȱzaarfȬfiilȱgibiȱ kullanılanȱ ikiȱ partisipȱ óekliniȱ deȱ zikretmeliyiz.ȱ Bunlarȱ Ȭanda,ȱ Ȭendeȱ veȱ Ȭdıkça,ȱ Ȭ dikçe,ȱ Ȭdukça,ȱ Ȭdükçe,ȱ Ȭtıkça,ȱ Ȭtikçe,ȱ Ȭtukça,ȱ Ȭtükçeȱveȱ aÂızlardakiȱ ȬdıÂınan,ȱ ȬdiÂinenȱ óekilleridir.ȱ Genióȱ zamanȱ sıfatȬfiilȱ ekininȱ bulunmaȱ hâliȱ ekiȱ olanȱ Ȭanda,ȱ Ȭendeȱ eskidenȱ beriȱ Azeriȱ sahasındaȱ Ȭınca,ȱ Ȭinceȱ görevindeȱ birȱ zarfȬfiilȱ ekiȱ gibiȱ kullanılır:ȱ yapȬandaȱ “yapınca”,ȱ ölȬendeȱ “ölünce”ȱ örneklerindeȱ olduÂuȱ gibi.ȱ Ȭ dük,ȱȬdükȱsıfatȬfiilȱekininȱeóitlikȱóekliȱdeȱbütünȱBatıȱTürkçesindeȱısrar,ȱtekrarȱveȱ devamlılıkȱifadesiȱtaóıyanȱbirȱhareketȱhâliniȱkaróılayarakȱzarfȬfiilȱgibiȱkullanılırȱ (Ergin,ȱ1985:ȱ347)ȱ

(6)

Bilmedimȱoldumȱezeldenȱgamzesiyleȱâóinâȱ Lutfȱedipȱcevrȱetmesinȱbuȱbendesineȱdâimâȱ BâdeȬiȱgülfâmȱiçendeȱóimdiȱoldumȱmübtelâȱ kanȱuȱóöhretȱmeclisiȱârâcıÂımȱn’ettimȱsanaȱ(11)ȱ ȱ Yârȱbeniȱbirȱyanarȱâteóeȱkoydunȱ DünyâdaȱsaÂȱolanȱyerdeȱneȱgezerȱ Senȱkimȱdiyendeȱ(ol)ȱrakîbeȱuydunȱ Hayraȱniyyetȱedenȱóerdeȱneȱgezerȱ(236)ȱ 2.1.2.ȱKipȱEkleriȱ ÂóıkȱÖmerȱDivanı’ndaȱöÂrenilenȱgeçmióȱzamanȱveȱgelecekȱzamanȱeklerindeȱ EskiȱAnadoluȱTürkçesininȱkalıntılarıȱbulunmaktadır.ȱ 2.1.2.1.ȱÖÂrenilenȱGeçmióȱZamanȱEkiȱȬ(y)Upȱ BugünȱyazıȱdilimizdeȱbulunmayanȱȬ(y)UpȱzarfȬfiilȱekiȱileȱȬdur(ur)ȱbildirmeȱ óeklininȱbirleómesindemȱmeydanaȱgelenȱek,ȱEskiȱAnadoluȱTürkçesiȱdönemindeȱ öÂrenilenȱgeçmióȱzamanȱiçinȱkullanılmıótırȱ(GülsevinȬBoz,ȱ2004:119).ȱȱ

Divandaȱ öÂrenilenȱ geçmióȱ zamanȱ aÂırlıklıȱ olarakȱȬmUóȱ ekiyleȱ karóılanmıó,ȱ bununȱ yanındaȱ 18ȱ kezȱ Ȭıptır,Ȭiptir,ȱ 27ȱ kezȱ Ȭuptur,ȱ 1ȱ kezȱ Ȭüptür,ȱ birȱ kelimedeȱ Ȭ ıpdı,ȱȬiptiȱbirȱkelimedeȱdeȱȱtespitȱedilmiótir.ȱ Onlarȱdaȱbirȱzamânȱgeldiȱcihânaȱ GünlerinȱyetiriptirȱdevrȬiȱzamânaȱ Hepȱkonulduȱhayırȱuȱóerȱmîzânaȱ Gözȱyumupȱfenâdanȱbuldularȱbekâȱ(57)ȱ ȱ EyȱdirîÂâȱkimseȱbakmazȱolduȱdîdemȱyaóınaȱ Görȱneȱgeldiȱdahıȱnelerȱgelseȱgerekȱbaóımaȱ ZehrȬiȱmârȬıȱmihnetiȱdevrânȱkatıptırȱaóımaȱ Ölçeȱölçeȱkâseȱkâseȱtasȱtasȱuȱkapȱkapȱȱ (79)ȱ ȱ Birȱzaîfimȱkimȱcesettenȱazȱkalıptırȱçıkaȱrûhȱ NeȱdemȬiȱevkâtȬıȱóâmımȱbelliȱneȱvaktȬıȱsabûhȱ ÇektiȱtûfânȬıȱgamıȱkurtulduȱkandaȱgittiȱNûhȱ ÇâreȱyokȱmuȱbulmaÂaȱbahrȬıȱfirâkındanȱnecâtȱȱ(91)ȱ ȱ ȱ

(7)

YüzüydüȱMescidü’lȬAksâȱmukavvesȱkaólarıȱmihrâbȱ Pesȱoldurȱ“kâbeȱkavseyn”ȱpesȱoldurȱkıbleȬiȱashâbȱ Açıptırȱmatlaıȱrûyundanȱonunȱfâtihü’lȬebvâvȱ Okurȱâlimȱolanlarȱâyetiȱvechindeȱseb‘ü’lȬbâbȱ Sekizȱcennetȱcemâlindenȱayânȱkaddiȱkıyâmettirȱ Adınȱanmakȱselâmettirȱyüzünȱgörmekȱsaâdettirȱ(175)ȱ ȱ Oȱóehrinȱadınıȱdersenȱióitiptirȱkamuȱinsânȱ Neȱbirȱdervîóȱneȱbirȱseyyâhȱneȱbirȱyârânȱayakȱbasmıóȱȱ (665)ȱ ȱ GsteyiptiȱyanmagaȱdilȱâteóȬiȱaókaȱegerȱ Eylemezdiȱóu‘leȬiȱpervâneȱböyleȱihtilâtȱ(670)ȱ 2.1.2.2.ȱGelecekȱZamanȱEkiȱȬ(y)IsArȱ OsmanlıȱTürkçesindeȱgelecekȱzamanȱekiȱbugünȱolduÂuȱgibiȱȬAcAk’tır.ȱEskiȱ AnadoluȱTürkçesiȱdönemindeȱiseȱȬ(y)IsArȱkullanılmıótır.ȱBugünȱgelecekȱzamanȱ içinȱ kullandıÂımızȱ ekȱ buȱ dönemdeȱ sıfatȬfillȱ görevindedir.ȱ Âóıkȱ Ömerȱ Divanı’ndaȱ hemȱ ȬAcAkȱ hemȱ Ȭ(y)IsArȱ hemȱ deȱ Ȭ(y)AsIȱ ekiȱ gelecekȱ zamanȱ içinȱ kullanmıótır.ȱDivan’danȱseçtiÂimizȱbazıȱörneklerȱóunlardır:ȱ Âdem’inȱnesliȱçokȱolısarȱgâyetȱ Tutısarlarȱniçeȱbinȱilȱvilâyetȱ Ediserlerȱtürlüȱtürlüȱkabâhatȱ Onlardanȱsizeȱdeȱerióirȱziyânȱ(1124)ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ BahrȬıȱlutfunȱcûóaȱgelseȱÂóıkȱÖmerȱgüliserȱ SabrȱedenȱÂóıkȱÖmerȱmaksûdunuȱolȱbulısarȱ Ömer’inȱbahtıȱkaraȱencâmȬıȱhâletȱn’olısarȱ Merhametȱyokȱsendeȱóâhımȱbendeȱtâkatȱkalmadıȱ(1299)ȱ 2.2.ȱZamirlerȱ 2.2.ȱ1.ȱkamuȱ“bütün,ȱherkes”ȱȱ EskiȱAnadoluȱTürkçesindeȱkullanılanȱbelirsizlikȱzamiridir.ȱȱ DemȬbeȬdemȱtesbîhȱokurȱtaólarȱaÂaçlarȱcümleȱhepȱ Herȱneȱkimȱeóyâȱkamuȱlutfunȱdilerlerȱdâimâȱȱ (1)ȱ ȱ NûrȬıȱhazretȱolduȱkandîlȱiçreȱóehvârȱibtidâȱ Cümleȱervâhdanȱmukaddemȱolduȱolȱnûrȱibtidâȱ

(8)

Bulıcakȱyerȱgökȱkamuȱçârȱanâsırdanȱsübûtȱȱ ÂdeminȱóehrȬiȱvücûduȱolduȱma‘mûrȱibtidâȱ(2)ȱ

2.2.ȱ2.ȱdükeliȱ“bütün,ȱhepsi,ȱçok,ȱherkes”ȱ

Eskiȱ Anadoluȱ Türkçesindekiȱ belirsizlikȱ zamirlerindendir.ȱ Divan’daȱ birȱ yerdeȱgeçmektedir.ȱ RâhȬıȱaókaȱdoÂruȱgidenȱâóıkınȱhemȬsırrıyızȱ Dükeliȱdehreȱmukayyedȱgıllȱüȱgıótanȱberiyizȱ TekyeȬiȱaókȱiçreȱdâimȱpostumuzunȱeriyizȱ Hasmımızdanȱdönmezizȱmerdâneȱgelmiólerdenizȱ(586)ȱ 2.2.ȱ3.ȱkendüz<kentü+özȱ“kendi”ȱ

“Eskiȱ Anadoluȱ Türkçesindeȱ iyelikȱ óekilleriȱ dönüólülükȱ zamiriȱ olarakȱ kullanılanȱ üçüncüȱ kelimeȱ deȱ kendüȱ ileȱ öz’ünȱ birleómesindenȱ doÂanȱ kendüzȱ kelimesidir.ȱ Gyelikȱ ekleriȱ ileȱ kendüzüm,ȱ kendüzün,ȱ kendüzi,ȱ kendüzümüz,ȱ kendüzünüz,ȱ kendüzleriȱ óeklindeȱ dönüólülükȱ zamiriȱ olarakȱ kullanılmıótır.ȱ Bilhassaȱ teklikȱ óahıslarının,ȱ enȱ çokȱ daȱ teklikȱ üçüncüȱ óahsınȱ kullanılmıóȱ olduÂunuȱ görüyoruz.ȱ Buȱ zamirȱ Eskiȱ Anadoluȱ Türkçesindenȱ sonra,ȱ Osmanlıcadaȱterkȱedilmiótir”ȱ(Ergin,ȱ1985:273).ȱȱ

Bugünȱ Türkiyeȱ Türkçesindeȱ kendiȱ veȱ iyelikȱ ekiȱ almıóȱ óekliȱ kendisiȱ kullanılmaktadırȱ (Yavuz,ȱ 2006:ȱ 247).ȱ Âóıkȱ Ömerȱ Divanı’ndaȱ kendüzȱ zamirininȱ geçtiÂiȱyerlerȱóunlardır:ȱ

kehâȱesrârȬıȱaókıȱbuȱdilȬiȱhayrânaȱsöylerlerȱ Aceptirȱkendüzinȱdermezȱsaçıȱbûstânaȱsöylerlerȱ Dedimȱgönlümeȱbinȱkerreȱsabâyaȱkaróıȱâhȱetmeȱ Duyarlarȱonuȱistihzâȱedipȱcânânaȱsöylerlerȱ(207)ȱ ȱ TarîkȬiȱHakk’aȱteveccühlerȱedipȱniyyetȬileȱ YüzȱurupȱKa‘beȬiȱmaksûdaȱgiderȱsür‘atȬileȱ GâhȱsâfîȱbulanıpȱgâhîceȱgermiyyetȬileȱ TaódanȱtaóaȱururȱkendüziniȱhacletȬileȱȱ(376)ȱ ȱ HasretȱolayımȱderȬisenȱsafâyaȱȱ Mihnetȱüȱmeóakkatȱgamlaȱcefâyaȱ Geceȱgündüzȱkendüzünüȱferdâyaȱ Salayımȱderȱisenȱödünçȱakçaȱverȱ(435)ȱ ȱ

(9)

2.2.ȱ4.ȱkimesneȱ<ȱkim+erse+neȱ Kimȱzamiriȱbaókaȱkelimelerleȱbirleóerekȱkimseȱ(kimȱise),ȱeskidenȱkullanılanȱ kimsene,ȱkimesneȱ(kimȱiseȱne),ȱkimerseȱ(kimȱerse)ȱ“kimse”ȱgibiȱyeniȱkelimelerȱ deȱmeydanaȱgetirmiótirȱ(Ergin,ȱ1985:ȱ277).ȱÂóıkȱÖmerȱDivanı’ndaȱkimesneȱolaȬ rakȱkaróımızaȱçıkmaktadır.ȱ MihrȬiȱlutfunȱkılmayanȱYe’cûcȬiȱlaÂviyyâtaȱsedȱ Olȱkimesneȱmürdedirȱâlemdeȱhâyyȱolmazȱebedȱ CâhilinȱbedȱsözleriȱsemmȬiȱhilâldenȱeóedȱ KâmilinȱherȱbirȱkelâmıȱâbȬıȱhayvândanȱlezîzȱȱ (172)ȱ 2.3.ȱKelimelerȱ

Herȱ döneminȱ kendineȱ özgüȱ birȱ kelimeȱ kadrosuȱ vardır.ȱ Âóıkȱ Ömerȱ Divanı’ndaȱ Eskiȱ Anadoluȱ Türkçesiȱ izleriniȱ taóıyanȱ eklerinȱ yanısıraȱ bugünȱ kullanımdanȱ kalkmıóȱ kelimelereȱ deȱ rastlamaktayız.ȱ Divan’daȱ Eskiȱ Anadoluȱ Türkçesiȱ dönemininȱ izleriniȱ taóıyanȱ kelimelerȱ óunlardır:ȱ is,ȱ yavıȱ kılȬ,ȱ tan,ȱ irgürmek,ȱkaçan,ȱkankı,ȱkanda,ȱkandan,ȱkanı,ȱkuçmak,ȱöndin,ȱkatı,ȱkey,ȱdurma.ȱ 2.3.1.ȱisȱ“sahib,ȱiye”ȱ Kâdirȱ(ü)ȱKayyûmȱuȱAhadȱuȱbîȬçûnȱ Lutfȱ(u)ȱkeremȱissiȱganîȱKirdigârȱ Sâni‘ȱüȱLemyezâlȱsun‘Ȭıȱkâfȱuȱnûnȱ Kalbimeȱbuȱyüzdenȱyerȱettiȱenvârȱ(173)ȱ 2.3.2.ȱyavıȱkılȬȱ“kaybetmek,ȱyitirmek”ȱ kehâȱtatarȱgamzenȱbenȱumardımȱcândaȱakóâmlarȱ Konagınȱyavıȱkılmıóȱbirȱçeriȱyâbândaȱakóâmlarȱ(249)ȱ ȱ AÂlarımȱÂóıkȱÖmerȱkimȱyavıȱkıldımȱbenȱbeniȱȱ Uçarȱolduȱçeómimeȱâlemdeȱrâhatȱmeskeniȱȱ Gstememȱhayranȱveȱóerrenȱanmayımȱgayrıȱseniȱ BaóımaȱdarȱeyledinȱdünyâyıȱbildimȱneydiÂinȱȱ (727)ȱ 2.3.3.ȱtanȱ“hayret,ȱóaóılır”ȱ Hattıȱgeldikçeȱgüzellerȱolsaȱtanȱmıȱterȱmizâcȱ Günȱgurûbaȱvarıcakȱelbetȱererȱahóâmaȱóûmȱ(880)ȱ ȱ ȱ

(10)

2.3.4.ȱirgürmekȱ“ulaótırmak,ȱeriótirmek”ȱ Adâletȱyaraóırȱmürvetliȱcânaȱ BöyleȱbîȬvefâlıkȱdüóerȱmiȱóanaȱ Yaȱirgürȱvisâleȱyaȱkıyȱbuȱcânaȱ Gkiȱrahmettenȱkılȱbiriniȱnasîbȱȱ(73)ȱ ȱ HerȱneȱsöylerȬiseȱzenginȱdinleyipȱderlerȱbelîȱ Birȱfakîrȱirgürseȱetvârınaȱdünyânınȱeliȱ Góitenlerȱonaȱderlerȱmasharadırȱyaȱdeliȱ KandaȱvarsanȱpâkȱlibâsȬileȱyerinȱbelliȱbelîȱ HerȱkimeȱkılsanȱgönülȱâlemdeȱarzȬıȱihtiyâçȱ OlȱsanaȱTanrıȱselâmınȱvermezȱolurȱgözünȱaçȱȱ (120)ȱ 2.3.5.ȱkaçanȱ“neȱzaman”ȱ KaçanȱkimȱnergisȬiȱmestindeȱcânâȱhâbȱolurȱpeydâȱ YanaÂındaȱikiȱahmerȱgülüȱsîrâbȱolurȱpeydâȱ(3)ȱ ȱ Herȱkaçanȱdestindeȱcâmıȱsâkîȱtirȱtirȱtitretirȱ PençeȬiȱbillûrȱsîmînȱsâkîȱtirȱtirȱtitretirȱ Nutkaȱgelseȱlerzenâkȱolurȱvücûdumȱherȱzamânȱ EsicekȱbâdȬıȱnesîmȱevrâkıȱtirȱtirȱtitretirȱ(212)ȱ 2.3.6.ȱkankıȱ“hangi”ȱ BuȱaókȱdedikleriȱeyȱdilȬiȱóeydâȱ HerȱkangıȱuóóâkaȱolursaȱserȬtacȱ Buȱâlemȱeylerȱkiȱkendüdeȱpeydâȱ Olurȱcihânȱvarıȱhâtırdanȱihrâcȱ(125)ȱ ȱ Hüsnünüȱkankıȱçiçekȱgördüȱbahârıȱsolmadıȱ Kankıȱâóıkȱderdineȱduóȱolduȱdermânȱbulmadıȱȱ NakdȬiȱcânȱverdimȱmetâ‘Ȭıȱvaslaȱimkânȱolmadıȱȱ Sîmeȱbenzettimȱbaóımȱaltınaȱdöndürdümȱyüzümȱ(892)ȱ 2.3.7.ȱkandaȱ“nerede”ȱ Salınıȱsalınıȱgidenȱdilrübâȱ Bestelerȱokuyupȱkandaȱgidersinȱ Âóıkınȱdîvâneȱedenȱdilrübâȱ Bülbülȱgibiȱóakyıpȱkandaȱgidersinȱ

(11)

ȱ Dilimdenȱmuhabbetȱremziniȱalıpȱȱ ÂókınlaȱdîvâneȱolduÂumȱbilipȱȱ TîÂȬıȱgamzelerleȱsînemiȱdelipȱ ZârladıÂımȱduyupȱkandaȱgidersinȱ ȱ ÂzâdeȱgezerkenȱcihânȱbâÂındaȱ HapisȱolduȱzülfünȱdilȱtuzaÂındaȱ DiyârȬıȱgurbetteȱgamȱbucaÂındaȱ Beniȱdertliȱkoyupȱkandaȱgidersinȱ ȱ Çıkardınȱsemâyaȱâhȱuȱzârımıȱ TürâbaȱindirdinȱeókȬiȱbârımıȱ Aklȱuȱfikrimȱalıpȱolanȱvarımıȱ Üryânȱolupȱsoyupȱkandaȱgidersinȱ ȱ Yazıklarȱseninleȱolanȱdemlereȱ Oȱlâleȱruhlaraȱoȱgülȱfemlereȱ ÂóıkȱÖmerȱbeniȱsalıpȱgamlaraȱ SenȱaÂyâraȱvarıpȱkandaȱgidersinȱ(1049)ȱ 2.3.8.ȱkandanȱ“nereden”ȱ HakîkatȱehlȬiȱuóóâkaȱgelȱeyȱsâhibȬnazarȱderlerȱ Gülüóünȱkandanȱâfâkaȱbizeȱverȱbirȱhaberȱderlerȱ(238)ȱ 2.3.9.ȱkanıȱ“hangisi”ȱ Kanıȱyâȱbuncaȱóâhânîȱtürâbaȱkattınȱeyȱfânîȱ NiçeȱtahtȬıȱSüleymân’ıȱesipȱverdinȱyufâȱdünyâȱ(15)ȱ 2.3.10.ȱkuçmakȱ“kucaklamak”ȱ Kuçsamȱbeliniȱherȱgeceȱcânânȱbenimȱolsaȱ Birȱgeceȱdegilȱherȱgeceȱmihmânȱbenimȱolsaȱ(1175)ȱ ȱ Baólarıȱucundaȱmezarȱtaólarıȱ Akıttımȱgözümdenȱkanlıȱyaólarıȱ Sînelereȱyuvaȱyapmıóȱkuólarıȱ Tenleriȱtürâbıȱkuçmuóȱyatırlarȱ(384)ȱ ȱ

(12)

Olȱbenimȱdildârımıȱkimlerȱöperȱokóarȱkuçarȱ Dîdesiȱmekkâremiȱkimlerȱöperȱokóarȱkuçarȱ Niçeȱeyyâmȱolduȱaslâȱbirȱhaberȱgelmezȱbanaȱ Gamzesiȱtatarımıȱkimlerȱöperȱokóarȱkuçarȱ ZülfȬiȱanberȬbârımıȱkimlerȱöperȱokóarȱkuçarȱȱ (523)ȱ 2.3.11.ȱnióeȱ“nice”ȱ EskiȱAnadoluȱTürkçesindeȱniteȱ(neȱteg)ȱ“niçin,ȱnasıl,ȱneȱgibi”,ȱnióeȱ(neȱióe)ȱ “niçin,ȱnasıl,ȱnice”,ȱnióünȱ(neȱióȬiȬn)ȱ“niçin”ȱzarflarıȱkullanılmıótırȱ(Ergin,ȱ1985:ȱ 278).ȱDivan’daȱbirȱyerdeȱkullanılmıótır.ȱ SultânȱBâyezidȬiȱBestâmȱnióeȱvasfınȱetmeyimȱ YâȱkehzâdeȱCâmisinȱvasfȱeylemezȱmiȱbuȱdilimȱ GûyiyâȱdaÂȱbaóınaȱdüómüóȱYavuzȱSultânȱSelîmȱ FâtihiȱSultânȱMehemmedȱserveriȱGslâmbol’unȱȱ(760)ȱ 2.3.12.ȱöndinȱ“önce,ȱdahaȱevvel”ȱ Pesȱibtidâȱgevherȱvücûdaȱgeldiȱȱ Buȱdünyâdanȱöndinȱolȱyaratıldıȱ Gevhereȱbirȱkerreȱtecellîȱkıldıȱȱ Olȱgevherdenȱolduȱbuȱkevnȱüȱmekânȱ(1109)ȱ 2.3.13.ȱkatıȱ“çok”ȱ Hûnȱȱettiȱçeómimiȱherȱóebȱhayâlinȱȱ Gamınlaȱhastayımȱarzȱetȱcemâlinȱȱ VücûdumȱmülküneȱçeómȬiȱcelâlinȱȱ Katıȱzulmȱeylediȱemnȱüȱemânȱetȱ(109)ȱ 2.3.14.ȱkeyȱ“çok”ȱ Cihânınȱzahmetinȱçektinȱbirȱkeyȱkatȱ Kılmayıpȱtâkatınȱkıldınȱiseȱkatȱ Kalbinȱsiyâhlarınȱgözȱyaóınaȱkatȱ AÂladıkçaȱzemînȱüzreȱalȱaynaȱ(1253)ȱ 2.3.15.ȱdurmaȱ“sürekli,ȱdevamlı”ȱ Durmaȱzarfı,ȱsahaylaȱilgiliȱçalıómalardaȱpekȱyerȱbulamayanȱbirȱzarftır.ȱProf.ȱ Dr.ȱ Yakupȱ Karasoy,ȱ yazdıÂıȱ makalesinde,ȱ “Türkȱ Dilininȱ tarihîȱ dönemleriȱ incelendiÂindeȱ pekȱ çokȱ konudaȱ olduÂuȱ gibiȱ zarfȬfiillerȱ konusundaȱ geliómeȱ yaȱ daȱ zayıflamaȱ dikkatiȱ çekmektedir.ȱ Günümüzdeȱ iólekliÂiniȱ yitirmióȱ zarfȬfiillerȱ

(13)

olduÂuȱgibiȱyakınȱzamandaȱortayaȱçıkmıóȱgeniólemióȱkullanımlarȱdaȱmevcuttur.ȱ ...ȱ Türkçeninȱ zarflarıȱ arasınaȱ sahaylaȱ ilgiliȱ çalıómalardaȱ kendineȱ pekȱ yerȱ bulamamıóȱ olanȱ durma/৬urmaȱ kelimesiniȱ deȱ eklemióȱ bulunmaktayız”ȱ diyerekȱ durmaȱzarfıȱhakkındaȱetraflıcaȱbilgiȱvermiótir.ȱ(Karasoyȱ2012:ȱ242Ȭ243).ȱȱ Hicrinȱoduȱeyȱvefâsızȱdurmaȱcismimdeȱyanarȱ BuȱbanaȱettiÂinȱióeȱyaȱkiminȱaklıȱererȱ YâȱniçeȱâhȱetmesinȱderdiyleȱbuȱÂóıkȱÖmerȱ VaslınȱileȱsenȱbeniȱyâȱberȬmurâdȱȱettinȱmiȱhîçȱ(137)ȱ ȱ HasretȬiȱderdȬileȱçeómimȱdurmaȱkanȱsilkerȱdökerȱ GûyiyâȱbârânȬıȱrahmetȱâsümânȱsilkerȱdökerȱ ÇarhȬıȱgerdûnunȱgamındanȱkimseȱhoóȬhâlȱolmamıóȱ Yüzüneȱbirȱanȱgülerseȱnâgehânȱsilkerȱdökerȱȱ(166)ȱ ȱ OnȱsekizȱbinȱcâlemiȱvarȱeylediȱBârîȱHudâȱ BuȱyediȱkatȱyerleriȱKâfȱüstüneȱkıldıȱbinâȱ Durmaȱbularȱdidesiyçünȱeylediȱtashîrȱonaȱ AynȬıȱgâvaȱkaróıȱdâ’imȱbirȱsinekȱfırȱfırȱdönerȱ(204)ȱ SONUÇȱ

Edebîȱ dönemleriȱ birbirindenȱ kesinȱ çizgilerleȱayırmakȱ oldukçaȱ güçtür.ȱ Eskiȱ Türkçeninȱ dilȱ özellikleriniȱ bilhassaȱ ÇaÂatay,ȱ Kıpçakȱ veȱ OÂuzȱ Türkçelerindeȱ görmekȱ herȱ zamanȱ mümkündür.ȱ Osmanlıȱ Türkçesindeȱ 13.Ȭ15.ȱ yüzyıllarȱ arasındaȱ Anadoludaȱ geliómesiniȱ tamamlayanȱ Eskiȱ Anadoluȱ Türkçesininȱ özelliklerineȱdeȱrastlamaktayız.ȱ

Bazıȱ araótırıcılaraȱ göreȱ Eskiȱ Anadoluȱ Türkçesininȱ 11Ȭ13.yüzyıllarȱ arasındaȱ “Karıóıkȱ dilli”ȱ eserlerȱ diyeȱ tabirȱ olunanȱ eserlerininȱ verildiÂiȱ dönemindeȱ deȱ KarahanlıȱTürkçesiyleȱbaÂlantılarınȱolduÂuȱgörülmektedirȱ(Korkmaz,ȱ1995:ȱ268Ȭ 273).ȱȱ

Durumȱböyleȱolunca,ȱ17.ȱyüzyılȱOsmanlıȱsahasıȱóairlerindenȱÂóıkȱÖmer’inȱ óiirlerindeȱdeȱsözȱkonusuȱEskiȱAnadoluȱTürkçesiȱdönemineȱmahsusȱsesȱveȱóekilȱ özelliklerineȱrastlamaktayız.ȱ©

(14)

KAYNAKLAR

kAHGN,ȱHaticeȱ(2003),ȱEskiȱAnadoluȱTürkçesi,ȱAkçaÂȱYay.,ȱAnkara.ȱ

GÜLSEVGN,ȱGürerȱ(2007),ȱEskiȱAnadoluȱTürkçesi’ndeȱEkler,ȱTDKȱYay.,ȱAnkara.ȱ GÜLSEVGN,ȱ GürerȬBOZ,ȱ ErdoÂanȱ (2004);ȱ Eskiȱ Anadoluȱ Türkçesi,ȱ Gaziȱ Kitabevi,ȱ

Ankara.ȱ

ERGGN,ȱMuharremȱ(1985),ȱTürkȱDilȱBilgisi,ȱBoÂaziçiȱYay.,ȱGstanbul.ȱ

KARASOY,ȱYakupȱ(2012);ȱ“Durma/৫urmaȱZarfıȱÜzerine”ȱTürkȱMoÂolȱAraótırmalarıȱ Prof.ȱ Dr.ȱ Tuncerȱ Gülensoyȱ ArmaÂanı,ȱ Türkȱ Kültürünüȱ Araótırmaȱ Enstitüsüȱ Yay.,ȱAnkara.ȱ KARASOY,ȱYakupȬYAVUZ,ȱOrhanȱ(2010),ȱÂóıkȱÖmerȱDivanı,ȱOcakȱGrafikȱTasarım,ȱ Konya.ȱ KORKMAZ,ȱȱZeynepȱ(1995),ȱTürkȱDiliȱÜzerineȱAraótırmalar,ȱGkinciȱCilt,ȱAnkara.ȱ TGKEN,ȱKâmilȱ(2004);ȱEskiȱTürkiyeȱTürkçesindeȱEdatlarȱBaÂlaçlarȱÜnlemlerȱveȱZarfȱ Fiiller,ȱTDKȱYay.,ȱAnkara.ȱ TGMURTAk,ȱFarukȱKadriȱ(1977),ȱEskiȱTürkiyeȱTürkçesi,ȱXV.ȱYüzyıl,ȱGramerȬMetinȬ Sözlük,ȱGstanbul.ȱ

YASTI,ȱ Mehmetȱ (2011),ȱ Esrârü’lȬÂrifîn,ȱ GirióȬGmlaȬMetinȬGramatikalȱ Dizin,ȱ Aybilȱ Yay.,ȱKonya.ȱ

YAVUZ,ȱOrhanȱ(2006),ȱAnadoluȱTürkçesiyleȱYapılanȱEnȱEskiȱTezkiretü’lȬEvliyâȱTerȬ cümesiȱveȱDilȱÖzellikleriȱ(GncelemeȬGramerȬMetin),ȱTabletȱYay.,ȱKonya.ȱȱ ȱ

Referanslar

Benzer Belgeler

devletten oluan bir birliktir. Her eyden önce federal devlet bir anayasa ile

Radloff’un Opt Slovarya Tyurkskih Nareçiy Türk Lehçelerinin Sözlüü Denemesi adl eseri üzerine Türkiye’de yaplan iki doktora tezini de burada zikretmek gerekir: Dr.Ufuk Deniz

önemli bir ksmn, dier meslek sahiplerinin aksine bir iten dierine

likte, bu vilâyette aratrma yapanlarn önemli bir ksm, Konya Vilâyeti’ne

which he said was so advanced as to have been chosen for study by the Royal. Commission on Medical Education; and also the Turkish Ballet,

comments to the incident and problems of primarily history and other social. sciences with the contribution of new documents and knowledge.

uns des autres”. “ je suis un miroir poli par la main divine: le Turc et l’Indien. contemplentenmoicequiexisteeneuxmêmes”

bir mahlûku’ olan bu fiziksel zaman baka türden bir zamana, tarihsel