Zafer gazetesi 14 Mayıs 1950 öncesinde muhalif bir gazete olarak iktidar karşısında DP’yi kayda değer bir şekilde desteklemiştir. Daha seçim yapılmadan aylar önce yaptığı yurt gezileri ve halkın arasındaki yoklamalar ile DP’nin seçimi kazanacağını defaatle vurgulamıştır. Her manşetinde DP’nin mücadelesinin millet için olduğunu belirtmeye çalışarak; “Demokrat Parti memleketin her tarafında
benimsenmiş, teşkilatlanmış ve itibar kazanmış bir partidir. Gelecek seçimler eğer dürüst yapılırsa, Demokrat Parti Halk Partisi karşısında mühim bir rakip olacaktır”167 şeklinde yazılar ile hem partinin çalışmaları yansıtılmış hem de CHP ve
DP arasındaki rekabeti ortaya koymaya çalışmıştır. DP’nin 1950 İstişari Kongresinin sona ermesinin ardından Zafer gazetesi kongrenin durumunu halka duyurmak için birinci sayfadan şöyle bir haber yapmıştır; “DP İstişari Kongresi sona erdi.
Kongrenin kapanış celsesinde Menderes ve Köprülü hitabelerinde, Demokrat Parti eğer huzur ve sükûn bulamazsa seçimlere girmeyecek. Eğer 1946 seçimlerinde olduğu gibi hile yapılırsa kazandığımız milletvekili adedi ne olursa olsun meclise girmeden istifa edeceğiz dediler.”168 Aslında Menderes ve Köprülü’nün bu ifadeleri
kullanmalarının ve Zafer’in bu ifadeleri manşete taşımasının maksadı bir taraftan demokrasinin arkasında durması için iktidara verilen bir mesaj niteliği taşırken, diğer taraftan da millete böyle bir durumun hala mümkün olduğunu belirterek, bunu kendi lehlerine bir propaganda aracı haline getirmek istemişlerdir.
DP’nin 1950 istişari kongresinde alınan kararların ardından M. Faik Fenik kaleme aldığı bir yazısında “Demokrat Parti’nin bu toplantısı bütün vatandaşlara
bir kez daha ispat etti ki dört seneden beri takip edilen dava sadece bir parti işi değil memleket davasıdır. Bu topraklar üzerinde demokrasi prensipleri er geç muzaffer olacak ve milli irade mutlak bir şekilde tezahür edecektir. İktidar partisi ne yaparsa
167 Zafer, 5 Ocak 1950, Yıl: 1, No: 251, s.1. 168 Zafer, 10 Ocak 1950, Yıl: 1, No: 256, s.1.
yapsın, ne zorluklar çıkarırsa çıkarsın, bu asil dava bir kere yol almış bulunmaktadır. Artık bu davayı yolundan alıkoyabilecek hiçbir kuvvet yoktur”169
diyerek meselenin sadece iktidar olmak değil, tam manasıyla demokrasi ve milli iradenin memlekette olgunlaşmasını sağlamak olduğunu ifade etmeye çalışmıştır.
Gazete, Adnan Menderes ve Fuat Köprülü’nün İstişari Kongre de yaptığı konuşmaları yürek ferahlatıcı olarak yorumlamış ve Menderes’in şu sözlerini manşete taşımıştır: “iktidar demokrasi davasına karşı her türlü zorluğu çıkarmıştır.
21 Temmuz seçimleri tekerrür etmeyecektir. Milletin nazarında yerini öğrenmiş olan iktidar her çareye başvurmaktan geri durmayacaktır.”170 Yurt genelinde yapılan
seyahatler ve kongrelerden edinilen izlenimlere destek niteliğindeki bu ifadeleri zafer işareti olarak algılayan gazete tarafından “DP etrafında toparlanan muhalefet, eğer
kanun dairesinde, tam ve olgun bir seçim yapılırsa, iktidarı alabilecek kuvvet ve çoğunluktadır”171 şeklinde yorumlanmıştır.
Zafer gazetesi DP’nin bir kanun partisi olduğunu sayfalarında yer verdiği her haber ve yazıda dile getirmeye çalışmıştır. Savunduğu davanın demokrasi olması nedeniyle memlekette huzuru ve güveni de DP’nin sağlayabileceği üzerinde durulmuştur. Bu konu ile alakalı olarak seçim çalışmalarının hangi zeminde yapılmakta olduğunu belirtmek isteyen Adeviye Fenik şunları yazmıştır;
“Milyonlarca vatan evladını sinesinde toplayan ve memlekette kanunlar dairesinde bir demokrasi sisteminin kurulması için bıkmadan, usanmadan milli ve şerefli vazifesini yapan Demokrat Parti için her şeyin üstünde yalnız vatan hizmeti vardır. Bu topraklar üzerinde yalnız kanun hâkim olacak, maddi ve manevi asayiş mahfuz tutulacaktır.”172 Parti içinde de 14 Mayıs seçimleri kesin bir zafer olarak
görülmüştür. Gazete, Eskişehir DP kongresi sonrası Köprülü’nün “14 Mayısta Türk
169 Mümtaz F. Fenik, “Menderes’in Nutku Sarih Bir İzahtır”, Zafer, 11 Ocak 1950, Yıl: 1, No: 257,
s.1.
170 Zafer, 11 Ocak 1950, Yıl: 1, No: 257, s.1. 171 Zafer, 15 Mart 1950, Yıl: 1, No. 320, s.2.
172 Adeviye Fenik, “Müşterek Milli Cephe Tamamlanmalıdır!”, Zafer, 24 Nisan 1950, Yıl: 1, No:
milleti mukadderatına hâkim olduğunu tüm dünyaya gösterecektir”173 şeklinde
vermiş olduğu bir demeci manşetine taşıyarak liberal demokrasinin temsilcisi olan DP’nin kazanacağını vurgulamıştır.
Seçimlere yaklaşık bir ay kala 24 Nisan’da seçim listelerinin ilan edilmesi ile birlikte DP saflarında büyük bir sevinç gösterisi yaşanmıştır. Listenin gayet demokratik usuller takip edilerek oluşturulduğu vurgulanırken; “DP genel idare
kurulu son günlerde yaptığı geceli gündüzlü toplantılarda liste üzerinde derin bir dikkatle ve hassasiyetle çalışmış, memleket hizmetine çağırılacak olan şahsiyetleri ayırmada büyük bir titizlik göstermiştir”174 ifadeleri kullanılmıştır.
Yüzde seksenini mahalli teşkilatların gönderdiği liste ve özellikle taşra teşkilatlarının sesine kulak verilmiş olmasının yarattığı olumlu hava bütün camiaya yansımıştır. Zafer gazetesi bu durumu; “DP listesinde memleketin en mümtaz
şahsiyetleri yer alıyor,14 Mayıs günü bu kuvvetli liste ile zaferi kazanmak muhakkak sayılabilir. DP listesi büyük memnuniyet yarattı…”175 gibi manşet ve köşe yazıları
ile ilan etmiştir. Aslında DP özellikle tabandaki yapılanmanın sesine kulak vermeye çalışmış, başından beri vurgu yaptıkları “Demokrasi Davası” noktasında çelişki oluşturmak istememiştir.
Zafer gazetesinde CHP ve DP arasındaki ayrıma dikkat çekilerek, milletin oy verirken istediği şeyin mevcut iktidarın devamı mı yoksa demokrasinin yani DP’nin zaferi mi olmalı şeklinde düşünmesi gerektiği vurgulanmıştır. İşte şimdiye kadar Halk Partisinin yaptıkları ortadadır176 şeklinde DP’nin doğru seçim olacağı
işaret edilmiştir. Meselenin sadece birkaç kişi ile alakalı olmadığı bu seçimlerde bir sistemin kaybedip başka bir sistemin kazanacağı üzerinde durulmuştur. Bu yüzden oy verirken memleketin idare tarzına ve mukadderatına ortak olunacağı göz önünde bulundurulup, iyice düşünülmesi gazete sayfalarında defaatle yazılmıştır. Adnan Menderes’te gazeteye verdiği bir demeçle “biz demokratik idareyi yalnız siyasi ve
şahsi hürriyetimiz için değil, memleketi refaha götürecek en kısa yol olarak
173 Zafer, 3 Nisan 1950, Yıl: 1, No: 339, s.1. 174 Zafer, 24 Nisan 1950, Yıl: 1, No: 360, s.1 175 Zafer, 25 Nisan 1950, Yıl: 1, No: 361, s.1.
görmekteyiz”177 demiş ve kalkınmanın da bu sisteme bağlı olduğuna dikkat
çekmiştir. Ülke genelinde halk CHP’den ayrılarak yeni ve ilgi çekici bir oluşum olan DP’ye temayül göstermiştir. Bu durum Zafer gazetesinin manşetlerine de yansımış;
“Yurtta halk akın akın DP’ye geçiyor. Diyarbakır da 1281, Osmaniye de 28 kişi ve bir köy halkı DP’ye kayıt oldu. Diyarbakır halkının yüzde sekseni demokrat, Konya’da 1317 kişi Halk Partisinden istifa ederek DP’ye kaydoldu”178 gibi yazılar
ile durumun boyutları belirtilmek istenmiştir. Daha sonraki dönemlerde CHP içerisinde meydana gelen çekişmelerde kaybedenler ve adaylık yarışının dışında kalanların bir kısmı da DP’ye kayıt olmuşlardır.
DP tarafından yapılan her icraatı ilk sayfalarına büyük puntolar ile taşıyarak tamamen DP odaklı bir seçim faaliyeti yürütmüş olan Zafer gazetesi, DP ile arasındaki bağdan dolayı bu ilişkiyi CHP ve Ulus arasındaki ilişkiye benzer boyutlarda dünya görüşü haline getirmiştir. CHP ne yaparsa yapsın bu güne kadar yaptıkları yapabileceklerinin teminatıdır şeklinde menfi propagandalar yapan Zafer memlekette her hangi bir alanda gelişme olacaksa bunu ancak demokrasiye inanmış olan DP’nin yapabileceğini her fırsatta dile getirmiştir. Artık emsali olmayan bir idare tarzı olan tek partinin son bulması gerektiğini her fırsata dile getirerek, DP’nin yaptığı seçim çalışmalarının genel bir değerlendirmesine şöyle yer vermiştir;
“Demokrat Parti 1946 seçimlerinin malum sebepleri dolayısıyla meclis içinde bulundurduğu vekiller küçük bir azınlık olmuştur. Fakat Demokrat Partinin vücuda getirdiği eserler Halk Partili çoğunluğun yaptıklarından çok daha mühimdir ve hatta daha muhteşemdir. Demokrat Parti, tek parti zihniyetinin verdiği bir alışkanlık ile hareket edip vesayet sistemini devam ettirmek isteyenleri dahi yola getirmiş ve memlekette büyük bir değişime neden olmuştur. Nitekim bu gün ki Seçim Kanunu Demokrat Partinin eserlerinden biridir.”179 Bu tür yazılara sıkça yer veren Zafer,
“Niçin DP”, “DP’ye Oy Vermeliyiz”, “Muhalefetin Ruhu”, gibi çeşitli yazılar ile okuyucusuna DP’nin seçim çalışmalarını anlatmaya çalışmıştır.
177 Zafer, 6 Mart 1950,Yıl: 1, No. 311, s.1. 178 Zafer, 7 Mart 1950,Yıl: 1, No. 312, s.1
179 Adeviye Fenik, “Muhalefetin Hizmetleri Şiddet Değildir”, Zafer, 8 Mayıs 1950, Yıl. 2, No: 372,
C. ULUS GAZETESİNDE CUMHURİYET HALK PARTİSİ’NİN 14