4. BULGULAR ve YORUMLAR
4.1. İlk Yıl Uygulamalarına Ait Bulgular
4.1.2. Yordamsal İstatistik Sonuçları
Araştırmaya ait bulguların yordamsal (inferential) istatistikleri; kovaryans analizi (ANCOVA), ortalamaların karşılaştırması (t-testi) ve ilişki analizi (Pearson
korelasyonu) ile incelenmiştir. ANCOVA varsayımları dikkate alınarak her değişken için farklı kovaryantlar seçilmiştir. t-testi varsayımları incelenerek testin uygulanabilirliği kontrol edilmiştir.
4.1.2.1. 7. Sınıflara Ait Bulgular
Ön Test Puanlarının Gruplar Arasında Karşılaştırılması: Bilimsel tartışma odaklı fen etkinliklerinin uygulandığı deney grubu ile geleneksel yaklaşımın uygulandığı kontrol grubu öğrencilerinin ön testleri arasında istatistiki olarak anlamlı farklılık olup olmadığı t-testi ile sınanmış ve 7.sınıflar için bulunan sonuçlar Tablo 4.4’te verilmiştir.
Tablo 4.4. 7.Sınıf Grupları Arasındaki Ön Test Puanlarına Ait İlişkisiz Örneklemler t-Testi Sonuçları Test Grup N X s t sd p Deney 22 7,77 1,87 ÖT7 Kontrol 23 6,43 1,75 2,473 43 ,017 Deney 22 4,91 1,60 BÖT Kontrol 23 5,30 2,72 -,597 35,88 ,554 Deney 22 9,81 4,86 KÖT Kontrol 23 4,82 1,82 4,517 26,57 ,000 Deney 22 14,73 5,61 BaÖT Kontrol 23 10,13 3,20 3,471 33,087 ,002 Deney 22 6,18 2,51 BDÖT Kontrol 23 3,13 2,14 4,397 43 ,000
Ön bilgi testi (ÖT7) için deney grubu ortalaması (7,77) ile kontrol grubu
ortalaması (6,43) istatistiki açıdan karşılaştırıldığında, aralarında anlamlı fark olduğu [t(43)=2,473, p=0,017] belirlenmiştir. Gruplar arasında ön bilgi düzeylerindeki bu farklılığın başarıyı etkileyebileceği düşüncesiyle ön bilgi testi sonuçları kovaryant olarak alınmıştır. ANCOVA varsayımları da ön bilgi testinin kovaryant olarak seçiminin uygun olduğunu göstermiştir.
Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin bilgi ön test (BÖT) sonuçları arasında (deney grubu 4,91 ve kontrol grubu 5,30) istatistiki olarak anlamlı fark olmadığı (p>0,05) bulunmuştur [t(35,88)=-0,597; p=0,554].
Kavram ön testi (KÖT) sonuçları açısından her iki grup karşılaştırıldığında
(deney grubu 9,81 ve kontrol grubu 4,82), deney grubunun lehine istatistiki açıdan aralarında anlamlı bir farklılık olduğu (p<0,05) görülmüştür [t(26,57)=4,517; p=0,000]. Buradan, deney ve kontrol grubunun ön bilgi düzeylerindeki farklılıkların, öğrencilerin kavramsal algılamalarını etkilediği ve KÖT ortalamaları arasında anlamlı farka neden olduğu sonucuna varılabilir.
Bilgi ve kavram testlerinin sonuçlarının toplamı BaÖT sonucu olarak alınmış, deney grubunun 14,73 ve kontrol grubunun da 10,13 olduğu belirlenmiştir. BaÖT açısından karşılaştırma yapıldığında, ortalamalar arasında p<0,05 olduğundan anlamlı bir farkın olduğu görülmüştür [t(33,08)=3,390; p=0,002].
Bilimin doğası ile ilgili görüş anketinin ön test (BDÖT) sonuçlarının
ortalaması; deney grubu için 6,18 ve kontrol grubu için 3,13 olarak bulunmuştur. İki grup arasındaki karşılaştırma ilişkisiz örneklem t-testi ile yapıldığında, aralarındaki farkın istatistiki açıdan anlamlı olduğu görülmüştür [t(43)= 4,397; p=0,000].
Ön Test ve Son Test Ortalamalarındaki Değişim: 7.sınıf deney ve kontrol gruplarının ortalamalarının uygulama öncesi ve sonrasındaki değişimi ilişkili örneklemler t-testi ile analiz edilmiş ve bulunan sonuçlar Tablo 4.5’te verilmiştir.
Bilgi testi (BT) sonuçları incelendiğinde; uygulamanın başlangıcından
sonrasında deney grubunda 4,90’dan 16,50’ye ve kontrol grubunda ise 5,30’dan 10,00’a yükseldiği görülmektedir. Her iki grubun ön ve son test sonuçları istatistiki olarak incelenmiş ve aralarındaki farkın anlamlı olduğu tespit edilmiştir (deney grubu için t(21) = -12,79; p=0,000 ve kontrol grubu için t(22)=-5,124 p=0,000).
Kavram testi (KT) ortalamalarının uygulama öncesi deney grubunda 9,81 ve
kontrol grubunda 4,83 olmasına rağmen, uygulama sonrasında ortalama puanların deney ve kontrol grubunda, sırası ile, 17,72 ve 7,65 olduğu bulunmuştur. Her iki grup için sonuçlara istatistiki analiz uygulandığında; deney grubu için t(21)=-6,68; p=0,000 ve kontrol grubu için t(22)=-2,99; p=0,007 olduğundan, aralarındaki fark anlamlı olduğu bulunmuştur.
Tablo 4.5. 7.Sınıf Öğrencilerinin Ön/Son Test Puanlarına Ait İlişkili Örneklemler t- Testi Sonuçları Test Grup/Test N X s t sd p Öntest 22 4,90 1,60 Deney Sontest 22 16,50 4,74 -12,79 21 ,000 Öntest 23 5,30 2,73 BT Kontrol Sontest 23 10,00 3,52 -5,124 22 ,000 Öntest 22 9,81 4,86 Deney Sontest 22 17,72 6,55 -6,68 21 ,000 Öntest 23 4,83 1,82 KT Kontrol Sontest 23 7,65 4,31 -2,99 22 ,007 Öntest 22 14,73 5,61 Deney Sontest 22 34,23 9,97 -11,368 21 ,000 Öntest 23 10,13 3,21 BaT Kontrol Sontest 23 17,65 6,35 -5,724 22 ,000 Öntest 22 6,18 2,51 Deney Sontest 22 7,73 3,58 -2,315 21 ,031 Öntest 23 3,13 2,14 BDST Kontrol Sontest 23 4,11 3,07 -1,461 22 ,158 Öntest 22 67,22 11,42 TaT Deney Sontest 22 72,86 9,96 -2,484 21 ,022 Öğrencilerin toplam başarılarının (BaT) uygulama öncesinden sonrasına karşılaştırılması amacıyla yapılan ilişkili örneklemler t-testi sonuçlarına göre; deney grubunun ön test ortalaması 14,73 son test ortalaması 34,23 (t(21)=-11,368; p=0,000), kontrol grubunda ortalamalar ise 10,13 ve 17,65’dir (t(22)=-5,724; p=0,000) ve aradaki farklar her iki grup içinde anlamlı düzeyde olduğu bulunmuştur.
Deney ve kontrol grubunda BDST ön test ve son test ortalama puanları karşılaştırıldığında; deney grubunda ön test ortalaması 6,18’den öğretim sonrasında 7,73’e yükselmiş, ortalamadaki artışa ait istatistiki sonuçlar anlamlı farklılık olduğunu göstermiştir [t(21)=-2,315; p=0,031]. Kontrol grubunda da öğretim sonrasında öğrencilerin BDST ön test ortalamalarının 3,13’ten son testte 4,11’e yükseldiği görülmüş, p>0,05 olduğundan ortalamaları arasında istatistiki olarak anlamlı bir farklılık olmadığı belirlenmiştir [t(22)=-1,461; p=0,052].
Deney grubuna ait tartışmacı anketi (TaT) ön test ve son test ortalamaları, sırası ile, 67,22 ve 72,86 olarak hesaplanmış ve bu sonuçlara ilişkili örneklemler t- testi uygulandığında, aralarındaki farkın istatistiki açıdan anlamlı olduğu görülmüştür
(t(21)=-2,484; p=0,022). Bu sonuca göre, bilimsel tartışma odaklı fen öğretimi etkinlikleri ile öğrencilerin tartışmaya olan istekliliklerinin olumlu yönde değiştiği söylenebilir.
Gruplar Arasında Son Test Puanlarının Karşılaştırılması: Bilimsel tartışma odaklı öğretim yaklaşımının uygulandığı deney grubu ile geleneksel yaklaşımla derslerin işlendiği kontrol grubuna ait son test puanlarının değerlendirilmesi için ANCOVA kullanılmıştır. ANCOVA varsayımları dikkate alınarak son testler BT için ÖT7, BÖT, KÖT; KT için ÖT7, KÖT; TT için TÖT; BDST için BDÖT kovaryant olarak seçilmiştir.
Bilgi son testine (BT’) ait düzeltilmemiş ve düzeltilmiş ortalamalar, standart sapma puanlarının verildiği betimsel istatistikler Tablo 4.6.a’da BT ait ANCOVA sonuçları Tablo 4.6.b’de verilmiştir.
Tablo 4.6.a. BT Puanlarına Ait Betimsel İstatistik Sonuçları
Grup N Düzeltilmemiş X s Düzeltilmiş X
Deney 22 16,500 4,74 15,534
Kontrol 23 10,000 3,53 10,924
Tablo 4.6.b. BT Puanlarına Ait ANCOVA Sonuçları Varyansın
Kaynağı Toplamı Kareler sd
Kareler Ortalaması F p η 2 Güç Kovaryantlar ÖT7 47,338 1 47,338 3,162 ,083 ,073 ,411 BÖT 17,474 1 17,474 1,167 ,286 ,028 ,184 KÖT 25,386 1 25,386 1,696 ,200 ,041 ,246 Grup 155,174 1 155,174 10,365 ,003 ,206 ,881 Hata 598,863 40 14,972 Toplam 1222,578 44
ANCOVA sonuçlarına göre 7. sınıf deney ve kontrol grubu öğrencilerinin maddenin tanecikli, boşluklu ve hareketli yapısı ile ilgili BT puanları arasında anlamlı farklılığın olduğu [F1-40= 10,365, p=0,003] bulunmuştur. Deney grubu düzeltilmiş ortalaması 15,534 iken kontrol grubu ortalaması 10,924’tür. Deneysel işlemin, deney grubunun başarısındaki varyansın %20,6’sını, önbilgi düzeylerinin başarıdaki farkın %7,3’ünü, BÖT ve KÖT puanlarının ise toplam %6,8’ini açıkladığı belirlenmiştir. Etki büyüklüğünün (η2) istatistiki olarak 0,14’ün üzerinde olması büyük etki olarak yorumlanır ve testin gücünün 0,80’den büyük olması istenir (Green, 2000). Buna göre, bilimsel tartışma odaklı öğretim yönteminin öğrencilerin maddenin yapısı konusundaki başarılarına etkisinin büyük olduğu söylenebilir. Testin gücü 0,88 olarak bulunmuştur; bu değer istatistiksel olarak istenen aralıktadır. Deney ve kontrol gruplarının, deneysel işlem öncesi ve sonrası BT puan ortalamalarını gösteren grafik Şekil 4.1’de verilmiştir.
Kavram son testine (KT) ait betimsel istatistikler Tablo 4.7.a’da ve
ANCOVA sonuçları Tablo 4.7.b’de verilmiştir.
Tablo 4.7.a. KT Puanlarına Ait Betimsel İstatistik Sonuçları
Grup N Düzeltilmemiş X s Düzeltilmiş X
Deney 22 17,73 6,55 15,897
Kontrol 23 7,65 4,31 9,403
Tablo 4.7.b. KT Puanlarına Ait ANCOVA Sonuçları Varyansın
Kaynağı Toplamı Kareler sd Ortalaması Kareler F p η2 Güç
Kovaryantlar ÖT7 27,545 1 27,545 1,111 ,298 ,026 ,177 KÖT 165,823 1 165,823 6,687 ,013 ,140 ,714 Grup 315,643 1 315,643 12,728 ,001 ,237 ,936 Hata 1016,755 41 24,799 Toplam 2452,978 44 Şekil 4.1. Düzeltilmiş BT Ortalamalarının Gruplara Göre
ANCOVA sonuçlarından deney ve kontrol gruplarındaki öğrencilerin uygulama sonrasında KT puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu [F1-41=12,728; p=0,001] görülmüştür. Kovaryantlara göre düzeltilmiş ortalamaların deney grubunda 15,897 iken kontrol grubunun 9,403 olması anlamlı farklılığın deney grubu lehine olduğunu göstermiştir. Uygulanan yöntemin etki büyüklüğü η2=0,237’dir yani KT ortalamalarındaki varyansın %23,7’si yöntem tarafından açıklanmaktadır. Testin gücü ise 0,936 olarak belirlenmiştir.
Deney ve kontrol gruplarının, deneysel işlem öncesi ve sonrası KT puan ortalamalarını gösteren grafik Şekil 4.2’te verilmiştir.
Bilgi ve kavram testi puanları toplamı başarı testi (BaT) puanı olarak alındığında deney ve kontrol grubu için ANCOVA sonuçları ve ortalamalara ait puanlar Tablo 4.8.a ve 8.b’de verilmiştir.
Tablo 4.8.a. BaT Puanlarına Ait Betimsel İstatistik Sonuçları
Grup N Düzeltilmemiş X s Düzeltilmiş X
Deney 22 34,23 9,97 31,666
Kontrol 23 17,65 6,35 20,102
Tablo 4.8.b. BaT Puanlarına Ait ANCOVA Sonuçları Varyansın
Kaynağı Toplamı Kareler sd Ortalaması Kareler F p η2 Güç
Kovaryantlar ÖT7 158,338 1 158,338 3,138 ,084 ,071 ,409 BaÖT 453,593 1 453,593 8,989 ,005 ,180 ,833 Grup 1146,359 1 1146,359 22,717 ,000 ,357 ,996 Hata 2068,977 41 50,463 Toplam 6066,311 44
ANCOVA sonuçlarına göre bilimsel tartışma odaklı öğretim yönteminin uygulandığı deney grubu ile geleneksel öğretim yönteminin uygulandığı kontrol
Şekil 4.2. Düzeltilmiş KT Ortalamalarının Gruplara Göre
grubu öğrencilerinin toplam başarı puanları (BaT) arasında anlamlı farklılık olduğu görümüştür [F1-41=22,717; p=0,000]. Düzeltilmiş ortalamaların deney grubunda 31,666 kontrol grubunda 20,102 olduğu, yöntemin toplam başarı üzerinde etki büyüklüğünün yüksek olduğu (η2=0,357), başarı puanlarındaki varyansın %35,7’sini açıkladığı, testin gücünün de yüksek olduğu (güç=0,996) belirlenmiştir. Kovaryant olarak alınan ÖT7 puanlarının BaT puanı üzerine etkisinin anlamlı olmadığı (p=0,071), BaÖT puanı ortalamalarındaki etkisinin anlamlı olduğu (p=0,005) ve varyansın %18’ini açıkladığı görülmüştür.
Deney ve kontrol gruplarının, deneysel işlem öncesi ve sonrası BaT puan ortalamalarını gösteren grafik Şekil 4.3’de verilmiştir.
Bilimin doğası ile ilgili görüş anketi son test (BDST) puanlarının betimsel
istatistik sonuçları Tablo 4.9.a’da ve ANCOVA sonuçları Tablo 4.9.b’de verilmiştir.
Tablo 4.9.a. BDST Puanlarına Ait Betimsel İstatistik Sonuçları
Grup N Düzeltilmemiş X s Düzeltilmiş X
Deney 22 7,73 3,58 6,793
Kontrol 23 4,11 3,07 5,002
Tablo 4.9.b. BDST Puanlarına Ait ANCOVA Sonuçları Varyansın Kaynağı Kareler Toplamı sd Kareler Ortalaması F p η 2 Güç Kovaryantlar BDÖT 83,581 1 83,581 8,881 ,005 ,175 ,829 Grup 24,870 1 24,870 2,643 ,112 ,059 ,355 Hata 395,261 42 9,411 Toplam 626,078 44
ANCOVA sonuçlarına göre BDÖT etkisi kontrol altına alındığında deney ve kontrol grubunun BDST puanları arasında istatistiki anlamlı farklılık olmamıştır [F1-
Şekil 4.3. Düzeltilmiş BaT Ortalamalarının Gruplara Göre
Şekil 4.4. Düzeltilmiş BDST Ortalamalarının Gruplara Göre
Değişim Grafiği
42=2,643; p=0,112]. Deney grubunun kovaryanta göre düzeltilmiş ortalamasının 6,793 ve kontrol grubunun ortalaması 5,002 olduğu; uygulanan yöntemin etkisinin çok düşük olduğu (η2=0,059) ve yöntemin varyansın yaklaşık olarak %6’sını açıklamakta olduğu; BDÖT puanlarının son test puanlarındaki varyansın büyük
kısmını (% 17,5) açıkladığı belirlenmiştir.
Deney ve kontrol gruplarının, deneysel işlem öncesi ve sonrası BDST puan ortalamalarını gösteren grafik Şekil 4.4’te verilmiştir.
4.1.2.2. 8. Sınıflara Ait Bulgular
Ön Test Puanlarının Gruplar Arasında Karşılaştırılması : Bilimsel tartışma odaklı fen etkinliklerinin uygulandığı deney grubu ile geleneksel yaklaşımın uygulandığı kontrol grubu öğrencilerinin ön testleri arasında istatistiki olarak anlamlı farklılık olup olmadığı t-testi ile sınanmış ve sonuçlar Tablo 4.10’da verilmiştir.
Tablo 4.10. 81 Sınıfları Arasındaki Ön Test Puanlarına Ait İlişkisiz Örneklemler t- Testi Sonuçları Ön Test Grup N X s t sd p Deney 27 9,66 4,13 ÖT8 Kontrol 24 7,58 2,16 2,290 40,206 ,027 Deney 27 13,66 5,85 KBÖT Kontrol 24 14,71 3,91 -,738 49 ,464 Deney 27 20,15 7,31 ABÖT Kontrol 24 20,20 5,71 -,032 49 ,974 Deney 27 33,81 10,41 BaÖT Kontrol 24 34,92 6,37 -,449 49 ,655 Deney 27 55,59 8,64 TÖT Kontrol 24 52,71 9,24 1,152 49 ,255 Deney 27 4,09 2,25 BDÖT Kontrol 24 2,46 1,42 3,132 44,42 ,003
ÖT8 için deney grubu ortalaması (9,66) ile kontrol grubu ortalaması (7,58) istatistiki açıdan karşılaştırıldığında, aralarında anlamlı fark olduğu [t(40,206)=2,290, p= 0,027] belirlenmiştir. Gruplar arasında ön bilgi düzeylerindeki bu farklılığın başarıyı etkileyebileceği düşüncesiyle ön bilgi testi sonuçları kovaryant olarak alınmıştır. ANCOVA varsayımları da ön bilgi testinin kovaryant olarak seçiminin uygun olduğunu göstermiştir.
Kimyasal bağlar ön test (KBÖT) puanları deney grubu için 13,66 ve kontrol
grubu için 14,71 ortalama değerleri arasında istatistiki olarak anlamlı bir farklılığın olmadığı [t(49)=-0,738; p=0,464] belirlenmiştir.
Deney ve kontrol gruplarının asit-bazlar ön test (ABÖT) ortalamaları olarak 20,15 ve 20,20 bulunmuş, bu değerlere ilişkisiz örneklemler t-testi uygulandığında bu ortalamalar arasında anlamlı bir farklılık olmadığı [t(49)=-0,032; p=0,974] belirlenmiştir.
8. sınıf öğrencilerinin kimyasal bağlar ve asit-bazlar konularındaki ön test ortalama puanlarının toplamı başarı ön test (BaÖT) olarak alındığında deney (ortalama 33,81) ve kontrol grubu (ortalama 34,92) ortalama değerlerinin karşılaştırılması için yapılan ilişkisiz örneklemler t-testi sonuçlarına göre gruplar arasında anlamlı farklılık olmadığı [t(49)=-0,449;p=0,655] görülmüştür.
Tutum ön test (TÖT) ortalaması deney grubu 55,59 ile kontrol grubunun
ortalaması olan 52,71’e uygulandığında, t(49)=1,152; p=0,225 elde edilmiş ve bu nedenle aralarında istatistiki açıdan anlamlı bir farkın olmadığı belirlenmiştir.
Öğrencilerin bilimin doğası ile ilgili görüş anketi ön test (BDÖT) ortalamaları deney grubunda 4,09 kontrol grubunda 2,46 olduğu ve aralarında anlamlı fark olduğu tespit edilmiştir [t(44,42)=3,132; p=0,003].
8.Sınıf Ön Test ve Son Test Ortalamalarındaki Değişim: 8.sınıf deney ve kontrol gruplarının ortalamalarının uygulama öncesi ve sonrasındaki değişimi ilişkili örneklemler t-testi ile analiz edilmiş ve bulunan sonuçlar Tablo 4.11’de verilmiştir.
Tablo 4.11. 81 Sınıflarının Ön/Son Test Puanlarına Ait İlişkili Örneklemler t-Testi Sonuçları Test Grup N X s t sd p Öntest 27 13,66 5,85 Deney Sontest 27 17,15 6,34 -2,372 26 ,025 Öntest 24 14,71 3,91 KBT Kontrol Sontest 24 14,83 3,59 -,093 23 ,926 Öntest 27 20,15 7,31 Deney Sontest 27 36,70 7,92 -8,403 26 ,000 Öntest 24 20,21 5,71 ABT Kontrol Sontest 24 29,58 6,44 -5,606 23 ,000 Öntest 27 33,81 10,41 Deney Sontest 27 53,85 11,05 -8,073 26 ,000 Öntest 24 34,92 6,37 BaT Kontrol Sontest 24 44,42 6,81 -5,142 23 ,000 Öntest 27 55,59 8,64 Deney Sontest 27 55,55 6,16 ,021 26 ,984 Öntest 24 52,71 9,23 TT Kontrol Sontest 24 52,46 9,73 ,096 23 ,924 Öntest 27 4,09 2,25 Deney Sontest 27 5,96 3,11 -3,680 26 ,001 Öntest 24 2,46 1,42 BDST Kontrol Sontest 24 2,94 1,61 -1,550 23 ,135 Öntest 27 65,59 13,54 TaT Deney Sontest 27 68,30 14,82 -1,181 26 ,248
Kimyasal bağlar konusuyla ilgili hazırlanan başarı testinde (KBT); deney
grubunda ön test ortalaması 13,66’dan 17,15’e yükselmiş ve aradaki farkın istatistiki olarak anlamlı olduğu [t(26)= -2,372; p=0,025], kontrol grubunda ise ön test (14,71) ve son test (14,83) ortalaması arasında anlamlı farklılığın olmadığı [t(23)=-0,093; p=0,926] belirlenmiştir.
Asitler ve bazlar konusundaki başarı testinde (ABT); ön test ve son test
sonuçlarının deney grubunda 20,15’den 36,70’e [t(26)=-8,403; p=0,000], kontrol grubunda 20,21’den 29,58’e [t(23)=-5,606; p=0,000] yükseldiği görülmüş ve her iki grup için de ön test ve son test ortalamalarındaki değişimin istatistiki açıdan anlamlı olduğu bulunmuştur.
Gruplar içinde toplam başarı (BaT) puanlarına ait ön test ve son test ortalamaları arasındaki değişimin anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Deney grubunda test ortalaması 33,81’den 53,85’e [t(26)=-8,073; p=0,000], kontrol grubunda ise
34,92’den 44,42’ye yükselmiştir [t(23)=-5,142; p=0,000]. Ortalamalardaki artışın deney grubunda yaklaşık 20 puan kontrol grubunda 10 puan olduğu görülmüştür.
8. sınıf öğrencilerinin fen bilgisi tutumları (TT) ile ilgili ön test ve son test ortalama puanlarının karşılaştırılması için yapılan ilişkili örneklemler t-testi sonuçlarına göre; bilimsel tartışma odaklı öğretim yönteminin uygulandığı deney grubunda [t(26)= 0,021; p=0,984] ve geleneksel yaklaşımın uygulandığı kontrol grubunda [t(23)=0,096; p=0,924] öğrencilerin ön test ve son test tutum puanları arasında anlamlı bir farklılık yoktur.
Aynı grupta bilimin doğası ile ilgili görüş anketine (BDST) ait ön test ve son test ortalama puanlarının karşılaştırıldığında; deney grubunda ön test ve son test arasında anlamlı bir farklılık varken [t(26)=-3,680; p=0,001] kontrol grubunda farkın anlamlı olmadığı [t(23)=-1,550; p=0,135] belirlenmiştir. Deney grubunun ortalaması 4,09’dan 5,96’ya yükselmiş, kontrol grubunun ortalaması 2,46’dan 2,94’e yükselmiştir. Test puanları arasındaki farkın deney grubu leyhine olduğu görülmüştür.
Deney grubunda tartışmacı anketi (TaT) ön test ve son test puanlarının ortalamasının 65,59’dan 68,30’a yükseldiği belirlenmiş, ancak aradaki farkın istatistiki açıdan anlamlı bir fark bulunamamıştır [t(26)=-1,181; p=0,248].
8.Sınıf Grupları Arasında Son Test Puanlarının Karşılaştırılması: Bilimsel tartışma odaklı öğretim yaklaşımının uygulandığı deney grubu ile geleneksel yaklaşımla derslerin işlendiği kontrol grubuna ait son test puanlarının değerlendirilmesi için ANCOVA kullanılmıştır. ANCOVA varsayımları dikkate alınarak son testler KBT için ÖT8, ABÖT ; ABT için ÖT8; TT için TÖT; BDST için BDÖT kovaryant olarak seçilmiştir.
Bilimsel tartışma odaklı öğretim yönteminin uygulandığı deney grubu ile geleneksel yöntemin uygulandığı kontrol grubu arasında kimyasal bağlar son test
(KBT) puanlarının karşılaştırıldığı düzeltilmemiş ortalama ve standart sapma
değerleri ve düzeltilmiş ortalamaların verildiği betimsel istatistikler Tablo 4.12.a’da ANCOVA sonuçları Tablo 4.12.b’de verilmiştir.
Tablo 4.12.a. KBT Puanlarına Ait Betimsel İstatistik Sonuçları
Tablo 4.12.b. KBT Puanlarına Ait ANCOVA Sonuçları Varyansın Kaynağı Kareler Toplamı sd Kareler Ortalaması F p η 2 Güç Kovaryantlar ÖT8 29,658 1 29,658 1,354 ,251 ,028 ,207 ABÖT 308,183 1 308,183 14,066 ,000 ,230 ,957 Grup 92,145 1 92,145 4,206 ,046 ,082 ,519 Hata 1029,782 47 21,910 Toplam 1410,824 50
Kimyasal bağlar konusunun öğretiminden sonra uygulanan KBT sonuçlarına göre deney grubu ve kontrol grubunun puanları arasında anlamlı farklılık (p<0,05) olduğu görülmüştür (F1-47= 4,206; p=0,046). Bilimsel tartışma odaklı yöntemin uygulandığı deney grubunda kovaryantlara göre düzeltilmiş son test ortalaması 17,39 kontrol grubunda ise 14,56 ve yöntem gruplar arasında anlamlı farka neden olmuştur. Fakat etki büyüklüğüne bakıldığında
yöntemin etkisinin çok yüksek olmadığı orta düzeyde (η2=0,082) olduğu; öğrencilerin kimyasal bağlar konusuyla ilgili başarılarındaki varyansın %8’ini açıklayabildiği, test gücünün orta düzeyde olduğu (güç=0,519) belirlenmiştir.
KBT için deney ve kontrol gruplarına ait ön test ve son test puanlarının karşılaştırıldığı grafik Şekil 4.5’te verilmiştir.
Asitler ve bazlar son test (ABT) puanlarının deney ve kontrol grubu arasında
karşılaştırıldığı ANCOVA sonuçları Tablo 4.13.a’da düzeltilmemiş ortalama, standart sapma ve düzeltilmiş ortalama Tablo 4.13.b’de verilmiştir.
Grup N Düzeltilmemiş X s Düzeltilmiş X
Deney 27 17,15 6,34 17,39
Kontrol 24 14,83 3,59 14,56
Şekil 4.5. Düzeltilmiş KBT Ortalamalarının Gruplara Göre
Tablo 4.13.a. ABT Puanlarına Ait Betimsel İstatistik Sonuçları
Grup N Düzeltilmemiş X s Düzeltilmiş X
Deney 27 36,70 7,92 35,97
Kontrol 24 29,58 6,44 30,41
Tablo 4.13.b. ABT Puanlarına Ait ANCOVA Sonuçları Varyansın Kaynağı Kareler Toplamı sd Kareler Ortalaması F p η 2 Güç Kovaryantlar ÖT8 307,84 1 307,84 6,488 ,014 ,119 ,704 Grup 357,65 1 357,65 7,537 ,008 ,136 ,767 Hata 2277,61 48 47,45 Toplam 3229,647 50
Asitler ve bazlar konusundaki öğrenci başarıları, bilimsel tartışma odaklı öğretim yönteminin uygulandığı deney grubu ve geleneksel yöntemin uygulandığı kontrol grubu arasında anlamlı düzeyde farklılık göstermiştir (F1-48=7,537; p=0,008). ÖT8 puanları kontrol altına alınarak düzeltilmiş ortalamalar deney grubunda 35,97 kontrol grubunda 30,41’dir. Yöntemin gruplar arasında asitler ve bazlar konusundaki başarıdaki varyansın yaklaşık %14’ünü açıkladığı (η2=0,136) yöntemin etkisinin büyük olduğu, test gücünün yüksek olduğu (güç=0,767) belirlenmiştir.
ABT için deney ve kontrol gruplarına ait ön test ve son test puanlarının karşılaştırıldığı grafik Şekil 4.6’da verilmiştir.
8. sınıf öğrencilerinin toplam başarı
(BaT) puanı olarak KBT ve ABT puanlarının
toplamı alındığında betimsel istatistikleri Tablo 4.14.a’da ve gruplar arasındaki farkın bakıldığı ANCOVA sonuçları Tablo 4.14.b’de verilmiştir.
Tablo 4.14.a. BaT Puanlarına Ait Betimsel İstatistik Sonuçları
Grup n Düzeltilmemiş X s Düzeltilmiş X
Deney 27 53,85 11,05 53,41
Kontrol 24 44,42 6,81 44,91
Şekil 4.6. Düzeltilmiş ABT Ortalamalarının Gruplara Göre
Tablo 4.14.b. BaT Puanlarına Ait ANCOVA Sonuçları Varyansın
Kaynağı Toplamı Kareler sd Ortalaması Kareler F p η2 Güç
Kovaryantlar ÖT8 159,362 1 159,362 1,935 ,171 ,040 ,276 BaÖT 135,171 1 135,171 1,642 ,206 ,034 ,241 Grup 822,417 1 822,417 9,988 ,003 ,175 ,872 Hata 3870,127 47 82,343 Toplam 5372,353 50
Bilimsel tartışma odaklı öğretim yöntemi geleneksel yönteme göre 8. sınıf öğrencilerinin başarılarında anlamlı fark oluşturmuştur. Öğrencilerin başarı ön test puanları ve ön bilgi puanları kontrol altına alındığında öğrencilerin başarı ortalamasının deney grubunda 53,41; kontrol grubu 44,91 olduğu, ortalamalar arasındaki farkın p=0,05 istatistiki düzeyde anlamlı olduğu (F1-47= 9,988; p=0,003) belirlenmiştir. Yöntemin öğrenci başarısındaki varyansın %17,5’ini açıkladığı (η2=17,5), etki büyüklüğü ve gücünün yüksek
olduğu bulunmuştur.
Öğrencilerin BaT ön test ve son test puanlarının gruplara göre karşılaştırılması Şekil 4.7’de verilmiştir.
Öğrencilerin fen bilgisi tutum son test
(TT) puanlarının bilimsel tartışma odaklı
öğretim yöntemi ve geleneksel yönteme göre değişiminin bakıldığı ANCOVA sonuçları ve ortalamalar Tablo 4.15.a ve 15.b’de verilmiştir.
Tablo 4.15.a. TT Puanlarına Ait Betimsel İstatistik Sonuçları
Grup N Düzeltilmemiş X s Düzeltilmiş X
Deney 27 55,55 6,16 55,36
Kontrol 24 52,46 9,73 52,67
Şekil 4.7. Düzeltilmiş BaT Ortalamalarının Gruplara Göre
Tablo 4.15.b. TT Puanlarına Ait ANCOVA Sonuçları Varyansın
Kaynağı Toplamı Kareler sd Ortalaması Kareler F p η2 Güç
Kovaryantlar
TÖT 76,46 1 76,46 1,188 ,281 ,024 ,187
Grup 89,75 1 89,75 1,394 ,244 ,028 ,212
Hata 3090,16 48 64,37
Toplam 3288,510 50
8. sınıf öğrencilerinin fen bilgisi tutumları öğretim sonrasında deney ve kontrol gruplarında anlamlı bir farklılık göstermemiştir (F1-48=1,394; p=0,244). Deney grubuna ait düzeltilmiş ortalama 55,36 iken kontrol grubu ortalaması 52,67’dir. Bilimsel tartışma odaklı öğretim yönteminin düşük etki gösterdiği (η2=0,028) tutum puanları arasındaki varyansın %3’ünü açıkladığı belirlenmiştir.
TT için deney ve kontrol gruplarına ait ön test ve son test puanlarının karşılaştırıldığı grafik Şekil 4.8’da verilmiştir.
Bilimin doğası ile ilgili görüş anketi son test (BDST) puanlarının gruplar arasında
değişiminin incelendiği kovaryans analizine ait düzeltilmemiş ortalama, standart sapma ve düzeltilmiş ortalama puanları Tablo 4.16.a’da; gruplar arasında karşılaştırılması için yapılan ANCOVA sonuçları Tablo 4.16.b’de verilmiştir.
Tablo 4.16.a. BDST Puanlarına Ait Betimsel İstatistik Sonuçları
Grup N Düzeltilmemiş X s Düzeltilmiş X
Deney 27 5,96 3,11 5,41
Kontrol 24 2,94 1,61 3,55
Şekil 4.8. Düzeltilmiş TT Ortalamalarının Gruplara Göre
Tablo 4.16.b. BDST Puanlarına Ait ANCOVA Sonuçları Varyansın
Kaynağı Toplamı Kareler sd Ortalaması Kareler F p η2 Güç
Kovaryantlar
BDÖT 91,484 1 91,484 19,993 ,000 ,294 ,992
Grup 36,753 1 36,753 8,032 ,007 ,143 ,792
Hata 219,635 48 4,576
Toplam 427,422 50
BDST düzeltilmiş ortalamasının bilimsel tartışma odaklı öğretim yöntemi ile fen derslerinin işlendiği deney grubunda 5,41; geleneksel yöntemin uygulandığı kontrol grubunda ise 3,55 olduğu, aralarındaki farkın istatistiki olarak anlamlı olduğu bulunmuştur (F1-48=8,032; p=0,007). Bilimin doğası ile ilgili görüş anketi puanlarına yöntemin etkisinin büyük olduğu puanlardaki varyansın %14,3’ını açıkladığı (η2=0,143) testin gücünün yüksek olduğu (güç=0,792) belirlenmiştir. Bilimsel tartışma odaklı öğretim etkinlikleri öğrencilerin bilimin doğası ile ilgili kavramları anlama düzeylerini geliştirmektedir.
BDST için deney ve kontrol gruplarına ait ön test ve son test puanlarının karşılaştırıldığı grafik Şekil 4.9’de verilmiştir.